تا چند سال قبل گیاهان دارویی گیاهانی فراموش شده بودند و اقدامی در جهت تولید و کشت آنها صورت نگرفته بود، اما در دو-سه سال اخیر و با شکل گرفتن دفتر گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی این بخش احیاء شد
شفاآنلاین>سلامت> با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب در نامگذاری سال ۹۹ بهعنوان سال «جهش تولید»، تولید و توسعه کشت گیاهان دارویی از جمله بخشهای پیشرو و یکی از محصولات اساسی و مورد نیاز در سال جهش تولید است.
به گزارش شفاآنلاین: توسعه کشت گیاهان دارویی علاوه بر اشتغالزایی، تاکنون ارزآوری 500میلیون دلاری در سال جاری داشته و به همین جهت وزارت جهاد کشاورزی و مسئولان برای توسعه کشت این گیاهان بهدنبال تشویق فعالان بخش کشاورزی برای ورود به این عرصه هستند و در همین راستا یکهزار میلیارد تومان تسهیلات با نرخ سود چهار درصد در نظر گرفته شده که میتواند محرکی برای ورود به این صنعت اشتغالزا و ارزآور باشد.
در همین ارتباط مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اجراییشدن طرح جهش تولید گیاهان دارویی و مهمترین برنامههای این طرح گفت: با توجه به اینکه امسال سال جهش تولید است، با تلاش همکاران برنامهای تعریف کردیم که بخشهای مختلفی دارد؛ از جمله اینکه براساس این طرح 25هزار هکتار سطح زیر کشت گیاهان دارویی کمآب بر و هفتهزار هکتار سطح زیر کشت گیاهان دارویی در اراضی شیبدار افزیش پیدا خواهد کرد.
حسین زینلی افزود: تا چند سال قبل گیاهان دارویی گیاهانی فراموش شده بودند و اقدامی در جهت تولید و کشت آنها صورت نگرفته بود، اما در دو-سه سال اخیر و با شکل گرفتن دفتر گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی این بخش احیاء شد، بهطوریکه اکنون برنامههای مدونی در حال اجراست که یکی از برنامهها تولید بذور استاندارد، باگواهی و شناسنامهدار است که درطرح جهش تولید هم این برنامه دیده شده و قرار بر این است موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال جاری حدود 30گونه گیاه دارویی را به ما معرفی کند.
وی با بیان آنکه تولید عرقیجات و اسانسها از جمله برنامههای مهم طرح جهش تولید است، گفت: متأسفانه تاکنون در بخش تولید عرقیجات و اسانسها تلاش زیادی نشده و قرار بر این است که موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور آییننامههای این طرح را تدوین کند. همچنین در این طرح برنامه داریم که پیشرفتهترین دستگاههای اسانسگیری را از خارج وارد کنیم تا مهندسان ایرانی از آن الگو بگیرند و مهندسی معکوس انجام دهند و سرمایهگذارانی هم که قصد دارند در این بخش سرمایهگذاری کنند، این دستگاه را ملاک کار خود قرار دهند.
پرداخت تسهیلات با نرخ سود 4درصد برای توسعه کشت گیاهان دارویی
زینلی با اشاره به ارائه تسهیلات یکهزار میلیارد تومانی به بخش گیاهان دارویی ادامه داد: این اتفاق با کمک صندوق کارآفرینی امید افتاده و تا آخر سال برنامههای آن اجرایی خواهد شد و از ابتدای سال آینده کشاورزان و تولیدکنندگان با ثبت نام در سایت «سیتا» میتوانند طرحهای خود را ارسال کنند و اگر طرحهای بزرگ دارند، به دفتر گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی ارسال کنند تا ما اقدامات لازم را برای ارائه تسهیلات به آنها انجام دهیم.
وی اظهار داشت: در سالهای قبل فقط به گیاهانی که در مناطق آبی کشت میشد، تسهیلات تعلق میگرفت، اما در این طرح تولیدکنندگان در اراضی دیم و آبی میتوانند تسهیلات دریافت کنند. یارانه بلاعوض نیز برای گیاهانی است که کمتر روی آنها کار شده، در اولیه تولید هستند، مکانیزه کشت میشوند و یا افرادی روی کیفیت و ارگانیکبودن گیاه کار میکنند.
زینلی اضافهکرد: تسهیلات با سود چهار درصد و مدت بازپرداخت آن پنج تا شش سال است. دو سال هم دوره تنفس و مشارکت دارد و این تسهیلات فرصت طلایی برای تولیدکنندگان و فعالان بخش گیاهان دارویی در زمینههای مختلف است.
ضرورت توسعه کشت گیاهان دارویی بر اساس کشاورزی قراردادی
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی با تأکید بر کشاورزی قراردادی در زمینه گیاهان دارویی گفت: به غیر از افراد کمبضاعت، افرادی که کشت مکانیزه و ارگانیک انجام میدهند و افرادی که کشاورزی قراردادی را در پیش گرفتهاند، در اولویت دریافت تسهیلات هستند. هدف ما هم توسعه کشاورزی قراردادی است، چرا که کشاورزی قراردادی این تضمین را به ما میدهد که محصول بهموقع و به اندازه نیاز به دست ما خواهد رسید، کشاورز دغدغه فروش محصول نخواهد داشت و با آموزشی که به کشاورز داده میشود، با استفاده از بذور مناسب به سمت تولید محصول باکیفیت هدایت خواهد شد. حتی ممکن است در سالهای آینده ما این برنامه را داشته باشیم که به افرادی که کشاورزی قراردادی نداشتهاند، اجازه صادرات ندهیم، چرا که اگر بازار داخل به محصول نیاز داشته باشد، صادرات آن امکانپذیر نخواهد بود.
زینلی ادامه داد: امسال دفتر گیاهان دارویی آموزش را بسیار جدی گرفته و به دنبال کشاورزانی هستیم که با عشق و علاقه به سمت تولید میآیند. اکنون 90درصد کشت در کشور به صورت مکانیزه انجام میشود و کشاورزان میتوانند در کلاسهایی که برگزار میشود، شرکت و به این فناوری دست پیدا کنند. ما هم در پی ساماندهی این بخش هستیم تا شاهد اشتغالزایی، ایجاد ارزش افزوده، کشت مکانیزه و افزایش تولید و صادرات باشیم.
نقش موثر شرکتهای دانشبنیان در تولید گیاهان دارویی
وی با تأکید بر نقش شرکتهای دانشبنیان و مراکز دانشگاهی در تولید گیاهان دارویی گفت: شرکتهای دانشبنیان باید به سمت تولید سموم زیستی، دستگاههای مدرن برای کشت مکانیزه، از بین بردن علفهای هرز و... بروند؛ به این ترتیب هزینه تولید کاهش و رقابت در بازار افزایش پیدا خواهد کرد. گیاهان دارویی ایران در دنیا با توجه به شرایط آب و هوایی و اقلیم کشور دارای کیفیت بالایی هستند و مراکز دانشگاهی ما باید از این فرصت استفاده کنند. ما هم حمایت لازم را خواهیم داشت و هر محقق و دانشگاهی که روی گیاه بومی ایران کار کرده و آن را به سرانجام رسانده باشد، بهطوریکه از گونه زراعت شده کنونی برتر باشد، ما آن را خریداری و به عنوان منبع تولید بذر استفاده خواهیم کرد که این اتفاق سال گذشته برای بذر گیاه زنیان در دانشگاه ابوریحان همدان افتاد.
ایجاد بارانداز گیاهان دارویی در کشور
زینلی با اشاره به ایجاد بارانداز گیاهان دارویی در کشور اضافه کرد: علاوه بر انبار بورس که برای زیره و زعفران ایجاد شده، به دنبال ایجاد بارانداز گیاهان دارویی هستیم که آییننامه طرح توسط وزارت جهاد کشاورزی نوشته شده و افرادی که تمایل دارند، میتوانند برای دریافت مجوز اقدام کنند. این باراندازها در سه سطح تعریف شده که در سطح یک خرید محصول از کشاورزان، در سطح دو خرید و فرآوری و در سطح سه بستهبندی انجام خواهد شد و هدف ما این است که تمام بازرگانان، سفرا و تجار خارجی، شرکتهای صنایع تبدیلی و بخشهای مرتبط دیگر را از طریق نرمافزارهایی که طراحی خواهد شد، به این باراندازها وصل کنیم تا این افراد ببینند چه محصولاتی با چه قیمتهای در این مراکز عرضه میشود. همچنین وزارت بهداشت نیز روی کیفیت و سلامت محصول نظارت خواهد کرد.
وی ادامه داد: یکی دیگر از برنامههای ما ورود به بخش تنظیم بازار است؛ البته بازار گیاهان دارویی آزاد است، اما در برخی موارد به دلایل مختلف قیمتها بالا و یا پایین میرود که در اینجا دولت میتواند برای تنظیم بازار نقشآفرینی کند.
80درصد گیاهان مصرفی صنایع، تولید داخل است
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه در 10ماه اخیر 500میلیون دلار گیاه دارویی صادر شده، گفت: در سالهای قبل بخش قابل توجهی از گیاهان دارویی در کشور انباشت شده بود که با شیوع کرونا و رویکردی که مردم نسبت گیاهان دارویی داشتند و همچنین اثربخشی این گیاهان، تمام محصولات به فروش رفت و ذخایر ما در حال اتمام است؛ یعنی ما هم در صادرات موفق بودیم و هم در داخل مصرف بالایی داشتیم، به طوری که قیمت برخی از محصولات هم افزایش یافت. اکنون بیش از 80درصد گیاهان دارویی مورد استفاده در صنایع غذایی، عطاریها و طب سنتی در داخل تولید میشود و به دنبال کاهش واردات هستیم.
زینلی ادامه داد: بسیاری از گیاهان دارویی کمآببر هستند و هدف ما این است که کیفیت محصولات را به حد اعلا برسانیم، کشت را کاملاً مکانیزه کنیم و از نظر مواد خام، صنایع تبدیلی را تأمین کنیم تا بتوانیم بازارها را بگیریم و با صنایع خارجی رقابت کنیم که امیدواریم در پنج سال آینده به این نقطه برسیم؛ البته برای رسیدن به این هدف دولتمردان باید این بخش را بهصورت ویژه ببینند و در بخش مکانیزاسیون، فرآوری و بازاریابی سرمایهگذاری کنند و به شرکتهای دانشبنیان و خلاق تسهیلات بلاعوض دهند.
وی افزود: اکنون ایران در بخش مقالات رتبه پنجم دنیا و در بخش صادرات رتبه دوازدهم را دارد و با تلاشهایی که صورت گرفته، هر سال شرایط بهتر میشود و امیدواریم با اجرای این طرح نیز شاهد ساماندهی بخش گیاهان دارویی کشور، افزایش تولید و صادرات باشیم. خوشبختانه در دو سال اخیر به دلیل توسعه مکانیزاسیون، بهزراعی و... عملکرد بالایی داشتیم و به دنبال این هستیم با کمک شرکتهای دانش بنیان و مراکز دانشگاهی روی گیاهانی که در دنیا کمتر روی آنها کار شده، کار پژوهشی کنیم.
مجری طرح گیاهان دارویی گفت: اگر میخواهیم با دنیا رقابت کنیم، باید هزینه تولید را کاهش و بهرهوری در مصرف آب را افزایش دهیم. همچنین نگاه رسانهای به این بخش باید بیشتر و گیاهان دارویی جدی گرفته شود. روزنامه سبزینه