خودزنی در نوجوانان امری شایع است اما با وجودی که آسیب به خود با هدف خودکشی انجام نمیشود، اما احتمال بروز عوارض جدی و مرگبار مانند عفونت و بیماریهای خونی را افزایش میدهد.
شفاآنلاین>سلامت> اقدام به خودزنی به عمل وارد کردن آسیب عمدی توسط خود فرد به بدنش گفته میشود که اشکالی ازقبیل بریدن دست یا سوزاندن را در بر میگیرد.
این کار اغلب با هدف خودکشی انجام نمیشود، بلکه به عنوان راهکاری برای تحمل رنج عاطفی، خشم شدید و ناامیدی صورت میگیرد.
خودزنی در نوجوانان امری شایع است اما با وجودی که آسیب به خود با هدف خودکشی انجام نمیشود، اما احتمال بروز عوارض جدی و مرگبار مانند عفونت و بیماریهای خونی را افزایش میدهد.
چرخه خودزنی چیست؟ جراحت عمدی با شکلی از فشار ناشی از احساسات یا افکار شروع میشود. پس از وارد کردن زخم به بدن، فرد احساس راحتی میکند. این آرامش صرفا موقت است، زیرا عامل زمینهای آن همچنان باقی است.
کمی بعد، این احساس راحتی با شرم و گناه همراه میشود که دوباره فرد را به سوی احساسات منفی و تنش سوق میدهد. خودزنی به دلایل مختلفی انجام میشود؛ استرس، فشار، اضطراب، افسردگی، عصبانیت، غم، طرد شدن از سوی دوستان و خانواده، تنهایی، تحریکپذیری، مسائل اجتماعی، اختلافات خانوادگی، نداشتن مهارتهای سازگاری و مقابله از دیگر علل آسیب به بدن وخشونت علیه خود است.
برخی فاکتورها ریسک انجام این عمل را افزایش میدهند، از جمله:
= داشتن دوستی که اقدام به خودزنی میکند
= نادیده گرفته شدن و سبک دلبستگی نا ایمن
= سابقه آزار جنسی یا عاطفی
= تجربه تروما یا حادثه وحشتناک
= محیط زندگی پر تنش
= بیماریهای روانی مانند اختلالات شخصیت، افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال استرس پس از سانحه و اختلالات خوردن
= مصرف الکل و مواد مخدر
علایم و نشانههای خودزنی در نوجوانان:
P مدام پیراهنهای آستین بلند، یقه اسکی یا دامنهای بلند میپوشند. حتی هنگامی که هوا گرم است.
P هنگامی که از زخم ها، خراشها و سوختگیها از وی سوال میشود، پاسخهای گنگ و پیچیده میدهند یا بسیار خشمگین و عصبانی میشوند.
P مچ دست خود را مدام با دستبندهای چرمی بلند یا النگوهای پهن میپوشانند.
P وجود تیغ ریش تراشی، قیچی، چاقو و تکههای شیشه به کرات در اتاقشان دیده میشود.
P وجود دستمال کاغذی خونی در حمام یا ظرف زباله به کرات مشاهده میشود.
P داروهای مخصوص زخم و سوختگی در اتاق آنها وجود دارد.
P بیش از حد مرموز بودن و دوری جستن از تمام دوستان و اعضای خانواده. دوستی و نزدیکی زیاد با افرادی که خودشان را زخمی میکنند یا میسوزانند.
هر چند این دسته رفتارها با هدف خودکشی انجام نمیشوند، اما تداوم آن میتواند فرد را به سمت خودکشی سوق دهد، به علاوه، آسیب رساندن به خود با عوارضی بلندمدت یا همیشگی همراه است، از جمله:
= احساس شرم، گناه و عزت نفس پایین
= ابتلا به عفونتهای جدی به دلیل وجود زخم باز در بدن یا استفاده از ابزارهای آلوده برای زخمی کردن بدن
= اسکار زخم دائمی یا بدشکلی پوست که موجب میشود بیمار از پوشیدن بسیاری از لباسها پرهیز کند.
= وارد کردن آسیبهای مرگبار و شدید به صورت غیرعمدی
= تشدید بیماری روانی زمینه ساز این رفتار در صورتعدم مراجعه برای درمان و پیچیدهتر شدن شرایط
فاطمه رسولی/ روزنامه آفتاب یزد