بیماری زونا، بیماری واگیر دار است لذا اگر افرادی در کودکی به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده باشند و یا با ضایعات پوستی زونا، تماس برقرار کنند، احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند.
شفاآنلاین>سلامت>بیماری زونا به آبله مرغان بالغین شهرت دارد. زونا از جمله بیماری‌های پوستی دردناک و دردسر ساز می‌باشد که به دلایل مختلف اتفاق افتاده و روش‌های درمان گوناکونی دارد. زونا شکل پیشرفته‌تری از بیماری آبله مرغاناست که با ایجاد تاول‌ها و جوش‌های دردناکی بر روی پوست همراه است.
به گزارش شفاآنلاین:زونا در هر سنی می‌تواند رخ دهد ولی احتمال شیوع آن در بزرگسالان است.این بیماری می‌تواند کیفیت زندگی افراد را بسیار کاهش دهد و حتی در برخی موارد عوارض ابتلا به آن سالها در بدن فرد باقی میماند لذا با توجه به اهمیت موضوع در اینباره با دکتر سحر دادخواه فر، متخصص پوست و مو و دکتر دکترسید حسین طباطبایی، متخصص پوست و مو، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دکتر پروانه ساکت، متخصص پوست و مو گفتگو کرده ایم.
در ابتدا دکتر دادخواه فر در اینباره می‌گوید: بیماری زونا یا هرپس زوستر نوعی عفونت است که به واسطه ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود. این ویروس همان ویروسی است که باعث بیماری آبله‌مرغان می‌شود که پس از اتمام عفونت آبله مرغان، ویروس در سیستم عصبی تا سالها در بدن زندگی می‌کند و درصورتی که در بزرگسالی دوباره فعال شود باعث ابتلا فرد به بیماری زونا می‌شود. زونا با نام تبخال زوستر نیز شناخته می‌شود.
وی بیان کرد: از جمله عوامل افزایش‌‌دهنده خطر ابتلا به بیماری زونا عبارتند از سن بالای 50 سال، استرس، وجود یک بیماری که باعث کاهش مقاومت بدن شده باشد، استفاده از داروهای سرکوب کننده ایمنی یا ضد سرطان، جراحی یا تاباندن اشعه به نخاع.
این متخصص پوست و مو اظهار کرد: علایم اولیه شامل سردرد تب و لرز خفیف و احساس بدحالی و کسلی است. به دنبال علایم اولیه فرد دچار احساس درد سوزشی و افزایش حساسیت پوستی در ناحیه‌ای که اعصاب محیطی آن توسط ویروس آلوده شده بوده و دوباره فعال و در حال تکثیر است می‌شود و به دنبال آن تاول‌های قرمز و دردناکی 3 الی 4 روز پس از علایم اولیه در سطح بدن
به وجود می‌آیند.
وی افزود: تاول‌ها ایجاد شده بر اثر بیماری زونا اغلب در روی یک نوار پهن پوست قرمز در امتداد مسیر رشته‌های عصبی حسی در یک درماتوم خاص پوست پدید می‌آیند. درماتوم به یک ناحیه از پوست گفته می‌شود که عصب‌دهی با منشا جنینی مشترک داشته باشد. این تاول‌ها بیشتر در پوست سینه و پشت بروز می‌کند و همانند آبله‌مرغان بسیار مسری هستند.
دکتر دادخواه فر بیان کرد: در اغلب موارد،علایم زونا پس از ۲ تا ۳ هفته از بین می‌رود. به‌ندرت پیش می‌آید، فردی که قبلا به زونا مبتلا شده است، دو مرتبه دچار این بیماری شود.
این متخصص پوست و مو ادامه داد که درد عصبی پس از درمان زونا نیز در واقع یک اصطلاح می‌باشد که یک سوم بیماران پس از بهبود اسکارها هنوز آن درد را حس می‌کنند. این درد معمولاً به صورت سوزش و حساسیت پوست ظاهر می‌شود که معمولاً در دراز مدت التیام پیدا می‌کند و در مواردی اندک باعث دردهای مزمن ماندگار خواهد شد.
وی عنوان کرد: تشخیص بیماری زونا معمولا تا زمان بروز بثور پوستی امکان پذیر نیست. قبل از آن، علائم ممکن است شبیه آپاندیسیت، جمع شدن مایع دور ریه یا سایر بیماری‌‌ها باشند که بستگی به عصبی است که ویروس زونا در آن فعال شده به طور مثال اگر در ناحیه شکم باشد با دل درد و... اشتباه گرفته می‌شود.
دکتر دادخواه فر می‌گوید: هدف اصلی از درمان بیماری زونا عبارت است از تخفیف خارش و درد تا حد امکان، که برای این کار معمولا از داروهای مالیدنی و خوراکی استفاده می‌‌شودکه ضد ویروس و ضد درد و ضد خارش می‌باشند اما دردی که پس از پاک شدن تاول‌ها باقی میماند را خیلی مشکل می‌توان درمان کرد و متاسفانه هیچ راه قطعی برای درمان آن وجود ندارد.
این متخصص پوست و مو بیان کرد: در صورت ابتلا به بیماری زونا امکان بروز برخی عوارض احتمالی مانند بروز عفونت باکتریایی ثانویه در تاول ها، زخم قرنیه، عفونت دستگاه عصبی مرکزی در افراد وجود دارد.
وی تشریح کرد: در اکثر موارد مبتلایان به بیماری زونا با داروهای تجویز شده توسط پزشک در منزل درمان می‌شوند اما در برخی موارد مانند گسترده بودن بیماری زونا، بروز نقص سیستم ایمنی شدید و در صورتی که بیماری زونا عصب دیافراگم را درگیرکرده باشد و تنفس برای بیما سخت باشد و یا زونا در ناحیه چشم ایجاد شده باشد و به صورت قرنیه نواحی دیگر را نیز درگیر کرده باشد و التهاب شدید ایجاد کرده باشد و فرد با داروهای داده شده تحمل درد برایش سخت باشد نیاز است که در بیمارستان بستری شوند و تحت درمان‌های جدی‌تر
قرار گیرند.
دکتر دادخواه فر بیان کرد: واکسن بیماری زونا در برخی از کشورها ساخته شده و به افراد بالای 60 سال، جهت پیشگیری از ابتلا به این بیماری تزریق می‌شود اما در کشور ما که این واکسن وجود ندارد به دلیل مسری بودن بیماری زونا به افراد توصیه می‌شود که از تماس پوستی با افراد مبتلا به زونا خودداری کنند.
این متخصص پوست و مو بیان کرد: با توجه به اینکه ابتلا به بیماری زونا ارتباط مستقیمی با نقص سیستم ایمنی دارد در صورت ابتلا افراد جوان به این بیماری، توصیه می‌شود که چکاپ‌های لازم را انجام دهند.
وی گفت: تشخیص زودهنگام و درمان می‌تواند از بدتر شدن اوضاع پیشگیری کند و از وضعیت‌های اورژانسی اجتناب کند بنابراین شما باید هر چه زودتر به پزشک خود برای معاینه بروید.
- اکثرا بیماری زونا در افراد بالای 50 سال مشاهده می‌شود
در ادامه نیز دکتر طباطبایی در اینباره خاطرنشان کرد: بیماری زونا یـا هرپس زوستر(zoster Herpes) یک بیماری ویروسی است که نام ویروس آن ( VZV) یا واریسلا زوستر وایروس می‌باشد که معمولا این ویروس با ویروس بیماری آبله مرغان مشترک است.
دکتر طباطبایی خاطرنشان کرد: معمولا افرادی که در کودکی به ویروس ( VZV) مبتلا می‌شوند، به بیماری آبله مرغان دچار می‌شوند. در کودکی بیماری آبله مرغان معمولا با ضایعات پوستی خفیف و به صورت منتشر شده و همراه با خارش است و در کودک درد زیادی مشاهده نمی‌شود.
این متخصص پوست و مو ادامه داد: معمولا وقتی کودکی به بیماری آبله مرغان مبتلا می‌شود دانه‌های ریزی در بدن مشاهده شده که بعد از 2 الی 3 هفته فرد بهبود می‌یابد اما در صورتی که علایم بیماری شدید باشد درمان دارویی توسط پزشک متخصص توصیه می‌شود و به کودک داروهای ضد ویروس ( VZV) و
ضد خارش تجویز می‌شود.
وی عنوان کرد: اگر شخصی واکسن آبله مرغان را در کودکی تزریق نماید یا در کودکی به بیماری آبله مرغان مبتلا شده باشد وقتی بهبودی حاصل شود، ویروس ( VZV) در ریشه اعصاب بدن مخفی می‌شود تا وقتی شرایط فراهم شد خود را به صورت بیماری زونا نمایان کند.
دکترطباطبایی اظهارکرد: وقتی شخصی به بیماری آبله مرغان مبتلا می‌شود بدن نسبت به این بیماری با توجه به پادزهری که ایجاد می‌شود، به مدت 30 الی 50سال
ایمنی پیدا می‌کند اما وقتی فردی به وسیله تزریق واکسن خود را نسبت به بیماری آبله مرغان ایمن می‌کند مدت زمان دوام آن کمتر از وقتی است که فرد به این بیماری مبتلا شده است به دلیل پادزهر کمتری است که بر اثر واکسن ترشح می‌شود. این متخصص پوست و مو بیان کرد: چنانچه کودک در سن قبل از مدرسه به بیماری آبله مرغان مبتلا شده باشد ایمنی نسبت به این بیماری در آینده بیشتر است و علایم بیماری نیز به صورت خفیف نیز در فرد مشاهده می‌شود به گونه‌ای که حتی می‌توان گفت فرد نسبت به بیماری آبله مرغان واکسینه طبیعی شده است.
وی اظهار کرد: برخی از عوامل باعث می‌شوند که ویروس ( VZV) که در ریشه اعصاب بدن مخفی شده، بیدار شوند که از جمله مهم‌ترین عامل افزایش سن فرد می‌باشد. اکثرا بیماری زونا در افراد بالای 50 سال مشاهده می‌شود بدین خاطر که با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیف شده و پاد زهر کمتری را ترشح می‌کند که نتیجه آن بیدار شدن ورسیدن ویروس خفته ( VZV)به اعصاب حسی پوست می‌باشد.
دکتر طباطبایی اضافه کرد: به غیر از فاکتور سن، بیماری‌هایی مانند سرطان و ایدز که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و همچنین استفاده بلند مدت از داروهای حاوی کورتن نیز می‌تواند باعث ابتلا فرد به بیماری زونا شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ابراز داشت: وقتی ویروس خفته ( VZV) بیدار شده وخود را به اعصاب حسی پوست می‌رساند در ابتدا با علایمی مانند درد، گزگز کردن تظاهر می‌یابد و معمولا یک عصب را در گیر می‌نماید.
- بیماری زونا بیشتر اعصاب سینه را درگیر می‌نماید
وی افزود: بیماری زونا بیشتر از مکان‌های دیگر اعصاب سینه را درگیر می‌نماید که طبق آمار به دست آمده میزان آن 55 درصد می‌باشد و پس از ان به میزان
20 درصد اعصاب سه شاخه صورت و 20 درصد اعصاب کمر را درگیر می‌کند.
دکتر طباطبایی عنوان کرد:با توجه به اینکه بیماری زونا علایم آن بدین صورت است که 3الی 4 روز اول درد در آن ناحیه مشاهده می‌شود و سپس علایم پوستی آن مشاهده می‌شود بدین خاطر مثلا وقتی عصب سینه را درگیر می‌کند در ابتدا افراد این درد را با سکته قلبی یا مشکلات ریوی و... اشتباه می‌گیرند تا وقتی که علایم پوستی مشاهده شود و هنگامی که علایم پوستی نمایان شود تشخیص بیماری زونا آسان است.
این متخصص پوست ومو اظهار داشت: دانه‌های ریزی که برروی پوست بر اثر بیماری زونا مشاهده می‌شود در مسیر یک عصب است و یک طرفه خود را نمایان می‌کند.
وی عنوان کرد:در افراد مبتلا به زونا ابتدا دانه‌ها به صورت کوچک و قرمز هستند که به مرور زمان آبدار چرکی می‌شوند و در برخی مواقع نیز دانه‌ها بزرگ می‌شوند.
دکتر طباطبایی بیان کرد: بیماری زونا ارتباط مستقیمی با سیستم ایمنی بدن افراد دارد به گونه‌ای که اگر فردی جوان بر اثر ابتلا به بیماری‌هایی که سیستم ایمنی‌اش ضعیف می‌کند مانند سرطان و... احتمال اینکه به این بیماری مبتلا شود افزایش می‌یابد.
این متخصص پوست و مو اظهار کرد: در صورتی بیماری زونا ناحیه چشم، مجاری ادرار و واژن را درگیر نماید باید به صورت اورژانسی درمان شود زیرا احتمال دارد صدمات جبران ناپذیری را وارد نماید به طور مثال زونا در چشم احتمال کدورت قرنیه، تورم عنبیه و حتی نابینایی را در فرد دارد.
وی اضافه کرد: در صورتی که زونا در مکانی به غیر از پوست رخ دهد مانند چشم و مجاری ادرار و... باید فرد به متخصص مربوطه مانند متخصص چشم، متخصص کلیه و مجاری ادرار و... جهت درمان ارجاع داده شود.
دکتر طباطبایی اظهار کرد: احتمال اینکه فردی که به بیماری زونا مبتلا می‌شود مجددا به این بیماری مبتلا شود بسیار کم است به گونه‌ای پزشکان امکان آن را 10 درصد بیان می‌کنند.
این متخصص پوست و مو ابراز داشت: به طورمعمول بیماری زونا با دردهای آزار‌دهنده همراه است به گونه‌ای که امکان دارد حتی علایم پوستی از بین برود اما درد ماه‌ها یا حتی سالها در آن نقطه از بدن فرد باقی باشدکه بسیار نادر است که در این صورت تشخیص سخت شده و متخصص مربوطه باید بیماری را تشخیص و اقدامات درمانی لازم را انجام دهد.
وی بیان کرد: برخی علایم ناشناخته در ایجاد بروز بیماری زونا دخیل هستند مانند نژاد. به طور مثال سیاه پوستان آمریکا نسبت به سفید پوستان کمتر به این بیماری مبتلا می‌شوند.
دکتر طباطبایی تصریح کرد: اکثرا وقتی سیستم ایمنی فرد ضعیف می‌شود ویروس زونا به اعصاب مرکزی حمله می‌کند و در موارد نادر امکان دارد اعصاب حرکتی را نیز درگیر نماید.
این متخصص پوست ومو اظهار کرد: وقتی فردی واکسن بیماری آبله مرغان را می‌زند ایمنی آن 3 الی 4 سال است و افرادی که این ویروس در بدن آنها نهفته است و از کشوری به کشور دیگر بخصوص کشورهای آسیایی می‌روند باید مجددا این واکسن را تزریق نمایند بدین خاطر که اگر قبلا به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده باشند و در بزرگسالی گرفتار بیماری زونا شوند بسیار خطرناک است.
وی مطرح کرد: در صورتی که بر اثر ابتلا به بیماری زونا، عصب‌های مجاور نیز در گیر شده باشند، علل ایجاد‌کننده نقص ایمنی مشخص نباشد و درد ایجاد شده به دلیل ابتلا به بیماری زونا شدید باشد که با دارروهای خوراکی نتوان آن را کنترل کرد و یا در صورتی که عصب درگیر شده به دلیل ابتلا به بیماری زونا در منطقه‌ای حساس مانند چشم و مغز و... را درگیر کرده باشد فرد باید برای درمان در بیمارستان بستری شود.
دکتر طباطبایی می‌گوید: اگر ابتلا به بیماری زونا در 72 ساعت اولیه تشخیص داده شود و از داروهای ضد ویروس و... استفاده شود، بهبودی سریع‌تر حاصل می‌شود و امکان بروز درد پس از بهبود تاول‌ها وجود ندارد لذا توصیه می‌شود که افراد در صورت بروز هر یک نشانه‌های بیماری سریعا به پزشک مراجعه کنند تا هم بهبودی سریع‌تر انجام شود و نیز امکان سرایت این بیماری به افراد دیگر با تشخیص به موقع کاهش یابد.
این متخصص پوست و مو درباره تغذیه افراد مبتلا به بیماری زونا بیان کرد: افراد مبتلا به بیماری زونا باید از مصرف غذاهای حاوی آرژنین مانند ژلاتین، مواد غذایی شیرین و پرچرب باید خودداری کنند.
وی افزود: مصرف مواد غذایی مانند مرکبات، گوشت قرمز، تخم مرغ، مرغ، موز در سرعت بهبودی افراد مبتلا به زونا موثر است.
دکتر طباطبایی مطرح کرد: خانم‌های باردار باید مراقب باشند که درگیربیماری زونا نشوند زیرا می‌تواند مشکلات بسیاری را برای آنها و جنین ایجاد کند و حتی در برخی مواقع احتمال سقط جنین نیز در این افراد وجود دارد لذا توصیه می‌شود که خانم‌های باردار از تماس با افراد مبتلا به آبله مرغان و زونا خودداری کنند زیرا این بیماری مسری می‌باشد.
این متخصص پوست و مو گفت: افراد جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری زونا سعی کنند از استرس دوری کنند و در تقویت سیستم ایمنی کوشا باشند و از تماس پوستی با ضایعات افراد مبتلا به بیماری زونا خودداری کنند.
- بیماری زونا یا هرپس زوستر یک بیماری ویروسی است
در ادامه نیز دکتر ساکت در اینباره اظهار کرد: بیماری زونا یا هرپس زوستر یک بیماری ویروسی است که نام ویروس آن ( VZV) یا واریسلا زوستر وایروس که بر اثر آن نیز افراد به بیماری آبله مرغان می‌شوند.
وی بیان کرد: افرادی که در دوران کودکی به بیماری آبله مرغان مبتلا می‌شوند، پس از بهبودی، ویروس واریسلا زوستر وایروس در برخی اعصاب مغزی و نخاعی پنهان می‌شود و در صورت بروز شرایط مساعد فعال شده و باعث بروز بیماری زونا در افراد می‌شود.
این متخصص پوست و مو عنوا ن کرد: در صورت بروز نقص سیستم ایمنی، بالا رفتن سن، داشتن استرس، شرایط برای فعال شدن ویروس زونا در عصبها مغزی و نخاعی می‌شود.
وی مطرح کرد: اغلب بیماری زونا در یک طرف و بر روی عصب علایمش پیدار می‌شود. علایم اولیه بیمار زونا شامل بروز درد است که در برخی موارد با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود به طور مثال اگر در ناحیه سینه باشد با درد قلب و در ناحیه شکم با آپاندیس و... اشتباه گرفته می‌شود.
دکتر ساکت افزود: سه الی چهار روز پس از بروز علایم اولیه، علایم پوستی بیماری زونا که به صورت دانه‌های قرمزرنگ کوچک و گروهی هستند که بر روی عصب مشاهده می‌شود و تشخیص بیماری را راحت‌تر می‌کند.
- بیماری زونا، بیماری واگیر دار است
این متخصص پوست و مو بیان کرد: بیماری زونا، بیماری واگیر دار است لذا اگر افرادی در کودکی به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده باشند و یا با ضایعات پوستی زونا، تماس برقرار کنند، احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند.
وی بیان کرد: طبق مشاهدات معمولا افراد بالای 50 الی 60 سال به بیماری زونا مبتلا می‌شوند و اگر فرد جوانی بدون علت به بیماری زونا مبتلا شد باید به داشتن بیماری نقص ایمنی در وی مشکوک بود لذا باید آزمایشات لازم را انجام دهد.
دکتر ساکت اظهار داشت: در صورتی که درمان بیماری زونا در سه روز اول با تشخیص به موقع آغاز شود به دلیل مصرف داروهای ضد ویروس، بهبودی فرد سریع‌تر حاصل خواهد شد.
این متخصص پوست و مو عنوان کرد: در صورت بروز زونا بر روی عصب چشم باید مراقبت‌های بیشتری صورت گیرد و جهت اینکه مشکلی از لحاظ بینایی برای فرد ایجاد نشود وی به چشم پزشک نیز باید مراجعه
کند.
وی اظهار کرد: درصورتی که علایم بیماری زونا مانند درد شدید باشد، فرد دچار نقص ایمنی شدید باشد، ویروس زونا بر روی اعصاب حساس بدن مانند مغز و چشم فعال شده باشد باید بیمار در بیمارستان بستری شود تا تحت مراقبت و درمان‌های بیشتری قرار گیرد.دکتر ساکت عنوان کرد: در صورت ابتلا به بیماری زونا، احتمال اینکه فرد تا تقریبا پنج سال دیگر مبتلا شود، وجود ندارد و نیز افراد بیشتر از دوبار به بیماری زونا مبتلا نمی‌شوند.این متخصص پوست و مو در پایان گفت: احتمال ماندگاری جای ضایعات ایجاد شده بر اثر بیماری زونا در افراد بسیار کم است و پزشک برای رفع خارش و سوزش به افراد مبتلا، استفاده از برخی از پمادها را توصیه می‌کنند.آفتاب یزد
نظرشما
آخرین اخبار