قرار است تست‌های تشخیص سریع کرونا از هفته آینده در اختیار برخی مطب‌ها قرار بگیرد تا فرآیند بیماریابی کرونا، شتاب بگیرد
شفاآنلاین>سلامت> وزارت بهداشت اعلام کرده است که به منظور بیماریابی بهتر، از هفته آینده تست‌های تشخیص سریع کرونا در اختیار مطب برخی پزشکان قرار می‌گیرد
به گزارش شفاآنلاین: صاحبنظران نظام سلامت بر این نکته اتفاق نظر دارند که هرچقدر کشور ما در زمینه بیماریابی کرونا، سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشد، به همان نسبت هم در کنترل این پاندمی، موفق‌تر خواهیم بود. اگر بر اساس آمارهای رسمی جلو برویم، حدود 80 درصد بیماران مبتلا به کرونا در ابتدا به مطب‌ها مراجعه می‌کنند. با این وجود شاهد هستیم که اغلب مطب‌ها از امکانات لازم برای انجام تست سریع کرونا برخوردار نیستند.
در همین راستا، قرار است تست‌های تشخیص سریع کرونا از هفته آینده در اختیار برخی مطب‌ها قرار بگیرد تا فرآیند بیماریابی کرونا، شتاب بگیرد. بر اساس اطلاعاتی که وزارت بهداشت منتشر کرده، قرار شده است که این کیت‌های تشخیص سریع کرونا تا 9 روز آینده در بین مطب پزشکان عمومی، متخصصان داخلی، عفونی، ریه و دندان‌پزشکان توزیع شود.
جعفر صادق تبریزی، رئیس شبکه بهداشت وزارت بهداشت هم درباره جزئیات این تصمیم اخیر وزارت بهداشت، توضیح داد: «فرآیند انجام تست تشخیص سریع کرونا در مطب‌های خصوصی حداکثر تا 9 روز آینده آماده می‌شود. برای انجام تست تشخیص سریع کرونا در مطب‌ها دستورالعمل و محتواهای آموزشی نیز به دو صورت عملی و تئوری آماده شده است. آموزش عملی نیز در مراکز منتخب کووید ۱۹ و واحدهای نمونه‌برداری انجام می‌شود و برای هر فرد پنج ساعت تمرین در نظر گرفته شده است. هر فرد باید بتواند چهار تست بدون مشکل انجام دهد و سپس کیت‌های تشخیص سریع کرونا را تحویل بگیرد.»
این مقام مسئول درباره هزینه انجام تست تشخیص سریع کرونا در مطب‌های خصوصی نیز توضیح داد: «در نظر گرفتن هزینه انجام تست‌های تشخیص سریع کرونا بر عهده شورای عالی بیمه سلامت است. پیشنهاد ما هزینه ۱۰ هزار تومان برای دستمزد نمونه‌برداری است. همچنین تلاش می‌کنیم هزینه کیت‌های تشخیص سریع کرونا را با تخفیف از تولیدکننده دریافت کنیم. شرکت‌ها در حال حاضر هر کیت تشخیص سریع کرونا را ۹۰ هزار تومان به بخش دولتی می‌فروشند، اما تلاش می‌کنیم در قیمت این کیت‌ها تخفیف بگیریم. احتمال دارد که قیمت هر کیت حدود ۶۰ هزار تومان برای بخش خصوصی تمام شود و ۱۰ هزار تومان هم دستمزد نمونه‌برداری خواهد بود.»
او تاکید کرد: «در زمینه انجام نمونه‌برداری کرونا با تست‌های تشخیص سریع در مطب‌ها باید فضای استاندارد با تهویه و ابعاد مناسب وجود داشته باشد. همچنین دفع پسماند نیز باید به طور دقیق انجام شود. موضوع سوم، ثبت دقیق این اقدام است که باید در سامانه‌های سطح یک انجام شود. به همین دلایل، کار قدری طول کشیده و در یک هفته تا 9 روز آینده اجرایی می‌شود. همچنین نظارت‌ها بر فرآیند انجام تست‌های تشخیص سریع کرونا در مطب‌های خصوصی نیز در بخش‌های مختلف انجام می‌شود. معاونت درمان وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی و معاونت بهداشت وزارتخانه بر انجام تست‌های تشخیص سریع کرونا در مطب‌ها نظارت خواهند داشت. این نظارت‌ها از نظر ساختار و فضای فیزیکی، مهارت افراد، دفع پسماند و ثبت در سامانه‌ها انجام می‌شود و استمرار کار منوط به تحقق همه این استانداردها خواهد بود.»
انجام تست‌های تشخیص سریع کرونا در مطب‌ها با موافقت‌ها و مخالفت‌های متعددی مواجه شده است. عمده موافقان این طرح، مسئولان و متولیان نظام سلامت هستند. موافقان انجام تست کرونا در مطب‌ها معتقدند اینکه مطب‌ها از فرآیند تشخیص سریع کرونا کنار گذاشته شوند، موجب می‌شود که فرآیند بیماریابی با کندی همراه باشد. آنها تاکید دارند که یکی از عمده راه‌های کنترل بیماری کرونا، گسترش فرآیند بیماریابی در مراکز بهداشتی، درمانی و مطب‌ها است تا هم بیماران مبتلا به کووید 19 از نظر درمانی تحت نظر باشند و هم از شکل‌گیری چرخه‌های جدید بیماری جلوگیری شود.
علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم موافق انجام تست سریع کرونا در مطب‌های پزشکان است. او تصریح می‌کند: «بخش خصوصی و مطب‌ها هم به چرخه شناسایی بیماران مبتلا به کرونا خواهند پیوست و پزشکان در مطب‌های خصوصی هم می‌توانند بیماریابی را انجام دهند. تست‌های سریع کرونا در اختیار آنها قرار خواهد گرفت تا از فرد مشکوک تست گرفته شود تا ضمن اقدام درمانی لازم از طریق پزشک با ثبت اطلاعات بیمار در سامانه الکترونیکی، فرد به مراقبان سلامت متصل شود. تیم‌ها از اطرافیان بیمار تست خواهند گرفت و فرد، رصد و ردیابی خواهد شد.»
همچنین علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران هم از موافقان انجام تست سریع کرونا در مطب‌ها است. او تاکید دارد: «در حال حاضر ۱۴۰ آزمایشگاه در تهران فعال و مجاز به انجام تست‌های PCR هستند. اگرچه بسیار خوب است که افراد با در دست داشتن تست کرونا، فرآیند کنترل بیماری را پیگیری کنند، اما در بسیاری از موارد و در هنگام اپیدمی فراگیر، علائم نزدیک به بیماری حتی بدون پیوست آزمایشگاهی نیز باید به عنوان خود بیماری تلقی شود. در اسفند ماه تعداد آزمایشگاه‌هایی که تست‌های PCR را انجام می‌دادند کمتر از انگشتان دست بود. برای رفع این نقیصه، استفاده از ظرفیت تست‌های سریع را به کار گرفتیم. با افزایش تولید این تست‌ها مقرر شده است که به مطب‌ها، کلینیک‌ها و مراکز تجمعی نیز تست‌های سریع داده شود.»
او تصریح کرد: «تشخیص تست کرونا باید در آزمایشگاه‌ها انجام شود. روش سریع تشخیص کرونا در مطب‌ها درست نیست و به رسالت کاری آزمایشگاه‌ها آسیب می‌زند. از سوی دیگر، همه بیماران هم نیاز به آزمایش کرونا ندارند.»
همچنین محمد علی برومند، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز انتقاد کرد: «تشخیص کرونا در مطب‌ها قابل توجیه نیست. ما باید به کنترل اپیدمی کرونا کمک کنیم، نه اینکه بر مشکلات بیفزاییم.»
بسیاری از نیروهای فعال در آزمایشگاه‌ها حدود یک سال است که روزهای سخت و شلوغی را می‌گذرانند. حجم فعالیت حرفه‌ای آنها در ماه‌های گذشته، بسیار افزایش پیدا کرده است. بسیاری از این آزمایشگاه‌ها برای توسعه فعالیت خود در مسیر تشخیص کرونا با چالش‌های متعددی مواجه هستند.
محمد صاحب‌الزمانی، دبیر مجمع انجمن های علوم آزمایشگاهی کشور نیز به مشکلات آزمایشگاه‌ها در دوران کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «آزمایشگاه‌ها در دوران کرونا با مشکلات مختلفی مواجه هستند و کیت‌های آزمایشگاهی نیز به سختی پیدا می‌شود. ورود کیت‌های پی‌سی‌آر به کشور با مشکلات متعددی مواجه است. متاسفانه هیچ گونه نظارتی هم بر قیمت کیت‌های آزمایشگاهی وجود ندارد. هر شرکتی هر طور که دلش می‌خواهد، کیت‌ها را با قیمت‌های مختلف به فروش می‌رساند. دسترسی به کیت‌های آزمایشگاهی نیز در نقاط مختلف کشور یکسان نیست. از سوی دیگر، مواد اولیه برخی از کیت‌های آزمایشگاهی نیز از خارج از کشور تامین می‌شود. در این بین، برخی می‌گویند ما هزینه واردات این کیت‌ها را پرداخت کرده‌ایم، اما به دلیل نوسانات نرخ ارز، این کیت‌ها به دست ما نرسیده است. حتی برای تامین مواد اولیه کیت‌های داخلی نیز به واردات نیاز داریم که گاهی در این زمینه به مشکل برمی‌خوریم.»
او با اشاره به دیگر مشکلات آزمایشگاهیان، یادآور می‌شود: «واقعیت این است که سیاست وزارت بهداشت در حوزه آزمایشگاهی، درست نبوده است. از آزمایشگاه‌های متقاضی تست کرونا به تعداد کافی بازدید نکردند و خیلی از آزمایشگاه‌ها را معطل گذاشتند. حتی باید دانشگاه‌ها به سمت تشویق آزمایشگاه‌ها گام برمی‌داشتند تا آزمایشگاه‌ها برای انجام آزمایش پی‌سی‌آر، خود را تجهیز کنند، اما نه تنها تشویقی صورت نگرفت، بلکه دانشگاه‌های علوم پزشکی نتوانستند آزمایشگاه‌های متقاضی تست پی‌سی‌آر را ارزیابی کنند و به آنها مجوز تست کرونا بدهند. تازه اخیرا برخی دانشگاه‌ها به این فکر افتاده‌اند که از آزمایشگاه‌های متقاضی تست کرونا بازدید کنند، در صورتی که این اقدام باید از همان ابتدای بحران کرونا انجام می‌شد.»
صاحب‌الزمانی خاطرنشان می‌کند: «برخی آزمایشگاه‌ها در صورت خرابی تجهیزات خود، به سختی می‌توانند قطعات را تامین کنند. شرکت‌ها تا بخواهند این قطعات را تامین کنند، گاهی چندین روز طول می‌کشد. بعضی مواقع به دلیل تحریم‌ها اصلا نمی‌توانند این قطعات را تامین کنند. در این بین، بیماران هم سردرگم می‌شوند. اگر وزارت بهداشت می‌خواهد آمار تست‌های کرونا را افزایش دهد و بیماریابی را قوی‌تر انجام دهد، باید یک تصمیم عالمانه و کارشناسی اتخاذ شود. باید چندین کارشناس و متخصص در حوزه آزمایشگاه‌ها، بیرون از مجموعه وزارت بهداشت حضور داشته باشد تا در سیاستگذاری‌ها به وزارت بهداشت کمک کنند.»
همچنین علی اکبر سیدمهدی، نماینده آزمایشگاهیان در شورای عالی نظام پزشکی کشور نیز می‌گوید: «تست‌های آزمایشگاهی در بیماری کرونا، به دو شکل است. یک شکل از آزمایش‌های کرونا، آزمایش‌های مولوکولار به نام «پی‌سی‌آر» است که از نمونه‌های بینی و حلق انجام شود. این آزمایشگاه‌ها دارای بخش مولوکولار هستند. همچنین برخی آزمایشگاه‌های پاتولوژی، ژنتیک یا آزمایشگاه‌های تشخیص طبی نیز این بخش را اضافه کرده‌اند. بخشی از آزمایشگاه‌ها نیز از طریق خون، تست‌های سرولوژیک انجام می‌دهند. همه آزمایشگاه‌های تشخیص طبی که بخش «سرو ایمونولوژی» دارند، تست‌های ایمنی را از طریق خون انجام می‌دهند.»
او با اشاره به اینکه نیاز به افزایش تعداد آزمایشگاه‌های فعال برای انجام بیشتر تست‌های کرونا داریم، خاطرنشان می‌کند: «با توجه به شیوع و گسترش بیماری کرونا، تعداد آزمایشگاه‌ها در بخش مولوکولار، کافی نیست. برخی از این آزمایشگاه‌ها به تایید وزارت بهداشت نرسیدند که بتوانند قابلیت خود را در این عرصه نشان دهند. البته قبل از کرونا نیز برخی آزمایشگاه‌ها به بخش مولوکولار مجهز بودند، ولی به دلیل خطراتی که ممکن است در حین نمونه‌گیری وجود داشته باشد، از انجام این آزمایش اجتناب می‌کردند. به نظر می‌رسد که با توجه به شیوع کرونا، باید تعداد این آزمایش‌های مولوکولار بیشتر شود. توصیه من این است که هم بخش خصوصی، خودشان به طور داوطلبانه برای انجام تست‌های کرونا درخواست بدهند و هم وزارت بهداشت نیز در مرحله تایید فنی این آزمایشگاه‌ها، همکاری بیشتری داشته باشد.»
سیدمهدی با اشاره به مشکلات فعلی آزمایشگاه‌های فعال در حوزه تست کرونا یادآور می‌شود: «اغلب آزمایشگاه‌ها در زمینه مواد مصرفی و کیت‌های تشخیصی کرونا در تنگنا هستند. با توجه به اینکه تعداد درخواست‌ها در بخش «پی‌سی‌آر» در حال افزایش است، کمبودهایی در این زمینه وجود دارد. در حوزه نمونه‌گیری از خون، کیت‌هایی که در بازار وجود دارد، کیت‌های ایرانی است و فقط به دلیل پاندمی و شرایط اورژانسی، این کیت‌ها را تایید می‌کنند. قیمت تمام شده این کیت‌ها بسیار بالاتر از سایر کیت‌هاست. همچنین تعرفه‌گذاری وزارت بهداشت به قدری پایین است که آزمایشگاه‌ها وقتی تعرفه دولتی را رعایت می‌کنند، نمی‌توانند عملا از این کیت‌ها استفاده کنند. جالب است که بیمه نیروهای مسلح، موضوع تعرفه‌های پایین را متوجه شده است و به همین دلیل، تعرفه‌ای اضافه بر تعرفه دولتی پرداخت می‌کند.»
او تصریح می‌کند: «از آنجا که انجام آزمایش کرونا با توجه به کیت‌های مصرفی با تعرفه دولتی حتی در مراکز درمانی نیروهای مسلح نیز مقرون به صرفه نیست، بیمه‌های نیروهای مسلح، تعرفه دیگری تعیین کرده است. تعرفه‌های دولتی در این حوزه، تعرفه واقعی نیست و نمی‌تواند هزینه‌ها را پوشش دهد. انتظار می‌رود که تعرفه‌های دولتی به تعرفه‌های بیمه نیروهای مسلح نزدیک شود تا دخل و خرج آزمایشگاه‌ها با یکدیگر تناسب داشته باشد.»
نظرشما
آخرین اخبار