پزشکان و موسسات طرف قرارداد پس از احراز هویت فرد و استعلام برخورداری بیماران از استحقاق درمان، از روشهای اعلامی سازمان، نسبت به نسخهنویسی و ارائه خدمات تشخیصی و درمانی در بستر الکترونیک اقدام کنند
شفاآنلاین>سلامت> گره خوردن حذف دفترچه درمانی با نسخه نویسی الکترونیک تبعات جبران ناپذیری دارد
به گزارش شفاآنلاین: هفته قبل بود که مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در بخشنامهای جزئیات حذف دفترچه درمانی از ابتدای اسفند را به تمامی واحدهای اجرایی ستادی و استانی این سازمان ابلاغ کرد. در این بخشنامه اعلام شد که با توجه به فراهم شدن امکان ارائه خدمات ویزیت، تجویز دارو، پاراکلینیک شامل آزمایشگاه تشخیص طبی، تصویربرداری، فیزیوتراپی و ... در بستر الکترونیک برای تمامی پزشکان و ارائهکنندگان خدمات تشخیصی و درمانی، چاپ دفترچههای درمانی جدید از اول اسفند ماه سال ۱۳۹۹ متوقف میشود و تمامی افراد تحت پوشش این سازمان میتوانند با ارائه کارت ملی، شناسنامه و یا جلد دفترچه درمانی در اختیار خود از خدمات تشخیصی و درمانی مورد تعهد سازمان برخوردار شوند و در زمان مراجعه به پزشک و موسسات تشخیصی و درمانی الزامی به ارائه دفترچه درمانی از سوی بیمار نیست. این در حالیست که برخی از اعضای جامعه پزشکی تعجیل در این اقدام را دارای تبعات جبران ناپذیری میدانند.
جزئیات حذف دفترچههای درمانی
بر اساس بخشنامه ابلاغی مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی پزشکان و موسسات تشخیصی و درمانی اعم از طرف قرارداد و غیر طرف قراردادی که به تهیه سامانههای نسخهنویسی و نسخهپیچی الکترونیک مبادرت کردهاند و از سامانههای تحت مالکیت سازمان (ep.tamin.ir, darman.tamin.ir) استفاده نمیکنند، میتوانند با استفاده از سامانههای در اختیار خود و از طریق پیادهسازی نرمافزارهای واسط (API)، نسبت به نسخهنویسی و پذیرش الکترونیک نسخ اقدام کنند.
در همین حال شهرام غفاری مدیر کل درمان غیر مستقیم سازمان تامین اجتماعی در این رابطه اظهار کرد: «پزشکان و موسسات طرف قرارداد پس از احراز هویت فرد و استعلام برخورداری بیماران از استحقاق درمان، از روشهای اعلامی سازمان، نسبت به نسخهنویسی و ارائه خدمات تشخیصی و درمانی در بستر الکترونیک اقدام کنند.»
وی افزود: «همچنین پزشکان و موسسات طرف قرارداد میتوانند در صورت قطع بودن سیستم مکانیزه، با استفاده از سرنسخه مخصوص مطب پزشک و یا سرنسخه متعلق به موسسه درمانی به جای برگ دفترچه درمانی بیمار اقدام کنند.»
غفاری یادآور شد: «روشهای استعلام استحقاق درمان (پوشش بیمه درمان) برای «بیماران خاص» نیز همانند سایر بیمهشدگان است با این تفاوت که این بیماران در کد پیگیری و استعلام برخورداری از خدمات درمانی با پسوند «خاص» مشخص میشوند.»
بر اساس بخشنامه صادره از سوی سازمان تامین اجتماعی در خصوص حذف دفترچههای درمانی بیمه شدگان، ارائه خدمات درمانی در بخش بستری در مواردی که «نوزاد» فاقد کدملی باشد تا زمان صدور شناسنامه و اختصاص کدملی به نوزاد (حداکثر تا یکماه پس از تولد) از طریق کدملی مادر امکانپذیر است. همچنین ارائه خدمات تشخیصی و درمانی به بیماران اورژانسی منوط به دریافت استحقاق درمان نیست و در حین درمان این فرایند انجام میشود.
غفاری در رابطه با جزئیات فرایند حذف دفترچه بیمه درمانی گفت: « افرادی که کارت ملی هوشمند برایشان صادر نشده و یا سنشان زیر ۱۸ سال است میتوانند شناسنامه خود را برای احراز هویت همراه داشته باشند و افرادی هم که دفترچه آنها موجود است میتوانند در صورت نداشتن کارت ملی از همان دفترچه استفاده کنند.»
وی افزود: «اگر پزشک مربوطه به صورت الکترونیک نسخه نویسی انجام ندهد و فرد با کارت ملی به مرکز درمانی مراجعه کند، پس از استحقاق سنجی وضعیت بیمه فرد توسط پزشک، نسخه در سربرگ خود پزشک نوشته میشود و پزشک در بالای نسخه کدملی فرد مراجعه کننده را وارد میکند تا فرد هنگام مراجعه به داروخانه برای دریافت دارو بدون پرداخت هزینه آزاد، دارو را با پوشش بیمه دریافت کند.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی گفت: «داروخانه با وارد کردن کد ملی فرد در سیستم خود از طرف سازمان تامین اجتماعی از طریق سامانه استحقاق سنجی میکند و جواب سازمان برای آن داروخانه ارسال شده و بدون مشکل و تحت پوشش بیمه دارو به فرد داده میشود.»
غفاری درباره دلایل حذف دفترچه بیمه بیان کرد: «سیستم مکانیزه این امکان را برای ما فراهم کرده که فقط از طریق کارت ملی احراز هویت کنیم، چرا که در حال حاضر در هیچ جای دنیا دیگر شاهد وجود دفترچههای بیمه به شکل موجود در کشور، نیستیم.»
وی ادامه داد: «یکی از مشکلات بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی این بود که وقتی دفترچه بیمه آنها تمام میشد و یا اعتبار آن به پایان میرسید باید به کارگزاریهای تامین اجتماعی مراجعه میکردند تا دفترچه جدید دریافت کنند، لذا تمدید و صدور دفترچه باعث شده بود سالیانه ۶۰ میلیون بار مراجعه به کارگزاریهای تامین اجتماعی توسط بیمه شدگان صورت گیرد و این برای بیمه شدگان سخت بود و حذف دفترچه بیمه موجب راحتی حال بیمه شدگان است.»
وی یادآور شد: « حدود ۲ سال است که نسخه نویسی الکترونیک در مراکز ملکی سازمان تامین اجتماعی اجرا شده است و افراد در مراجعه به پزشک از دفترچه فقط برای احراز هویت خود استفاده میکردند و نسخه به صورت الکترونیک برای آنها نوشته میشد، اما گاهی نسخه نویسی الکترونیک نبود و پزشک در دفترچه درمانی نسخه را برای بیمار مینوشت.»
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی ادامه داد: «سالیانه ۶۰ میلیون بار مراجعه به کارگزاریهای تامین اجتماعی فقط برای تمدید اعتبار دفترچه و صدور دفترچه بیمه بود که با حذف تمدید اعتبار از ابتدای خرداد ماه ۳۸ میلیون بار مراجعه کاهش پیدا کرد و همچنین با اجرای این طرح از اول اسفند ماه، ۲۲ میلیون بار مراجعه برای دریافت دفترچه هم کاهش پیدا میکند.»
غفاری بیان کرد: «این که با حذف دفترچه در منابع سازمان صرفه جویی شود حرف درستی نیست، زیرا هزینه کاغذ و صدور دفترچه حذف شده است، اما هزینه نگهداری از سیستمهای مکانیزه و بروز کردن آنها بیشتر از کاغذ است.»
لزوم تفکیک حذف دفترچه از نسخهنویسی الکترونیک
موضوع حذف دفترچههای درمانی دو گروه خدمت دهنده شامل پزشکان و خدمت گیرندگان شامل بیمه شدگان را تحت تاثیر قرار میدهد، اگرچه سازمان تامین اجتماعی آن را به حال هر دو گروه مفید میداند اما سازمان نظام پزشکی در این رابطه نظر دیگری دارد. محمد جهانگیری معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی اظهار کرد: «برای حذف دفترچه بیمه خدمات درمانی مراحل خوبی پشت سر گذاشته شده است اما باید حذف دفترچه را از موضوع نسخه الکترونیک تفکیک کرد.»
وی بیان کرد: «فرایند حذف دفترچه از آن جایی که به نسخه الکترونیک گره خورده، ممکن است تبعاتی را به وجود آورد و ممکن است این تبعات قابل جبران نباشد.»
جهانگیری با اشاره به همکاریهای مشترک سازمان نظام پزشکی و تامین اجتماعی اظهار کرد: « با همکاری همدیگر آمادگیهای خوبی را فرایند حذف دفترچه ایجاد کردیم، اما باید توجه کرد که در این رابطه نباید تعجیل به خرج داد چرا که ارتباط دادن نسخه نویسی الکترونیک حذف دفترچه ممکن است اشکالاتی ایجاد کند.»
وی تاکید کرد:« مراحل اجرای نسخه نویسی الکترونیک زمانبر بوده و اجرایی شدن آن به ویژه در کلانشهرها زیرساختهایی را لازم دارد، ضمن اینکه باید هم به خدمت دهندگان و هم خدمت گیرندگان نیز آموزشهای لازم داده شود.»
در حالیکه جهانگیری بر لزوم تفکیک حذف دفترچه از نسخه نویسی الکترونیک تاکید میکند که پیش از این نیز مرتضی حیدری، عضو هیئت انتظامی تجدیدنظر سازمان نظام پزشکی اظهار کرد: «برای اجرای نسخه نویسی الکترونیک، برخی تجهیزات فنی در حوزه IT باید فراهم باشد که این مسائل قابل حل است. مثلا ابزارهای الکترونیکی باید وجود داشته باشد که بر اساس آن، پزشک بتواند داروها را انتخاب کند، نسخه الکترونیک را به داروخانه ارسال کند و برای داروخانه ها نیز این نسخه الکترونیک، قابل مشاهده باشد.»
وی افزود: «این زیرساختهای فنی قابل دستیابی است، اما برای اجرای نسخهنویسی الکترونیک، یک سری نکات حقوقی و فنی پزشکی وجود دارد که این نکات هم باید دیده شود. این نکات فنی پزشکی برای اجرای نسخه نویسی الکترونیک، شامل موارد متعددی است. مثلا اول اینکه باید مشخص شود پزشکی که نسخه الکترونیک مینویسد، اصلا صلاحیت دارد یا خیر؟ آیا پزشک، داروها را درست انتخاب کرده است؟ بعد از رفع این دغدغهها، نسخه پیچی باید طبق قانون به تایید مسئول فنی داروخانه نیز برسد. همچنین طبق مقررات سازمان غذا و دارو، مهر مسئول فنی باید روی نسخهها باشد. حال در صورت الکترونیکی شدن نسخهها باید دید که این نکات فنی پزشکی، چطور دیده شده است. نکته دیگر اینکه پزشک داروساز که مسئول فنی داروخانه است، حتما باید شرح استفاده از داروها و عوارض جانبی آن را برای بیمار یا دریافت کننده نسخه، توضیح دهد. باید ببینیم که برای حل این مسائل، چه راه حل هایی پیش بینی شده است. البته همه این مسائل فنی پزشکی نیز قابل حل است.»
علیرغم این نظرات مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی هفته گذشته در جریان افتتاح پلیکلینیک تخصصی شهدای رباطکریم با بیان اینکه نسخه الکترونیک یکی از اقدمات خوب این سازمان است، گفت: «جامعه پزشکی همکاری خوبی دارد و ما مشوق هایی نیز برای پزشکان ایجاد کردهایم، پزشکان طرف قرارداد و غیرطرف قرارداد امکان استفاده از سامانه نسخه الکترونیک تامین اجتماعی را دارند و در صورت عدم امکان یا تمایل نیز پزشکان محترم میتوانند از سربرگ خود استفاده کنند و تامین اجتماعی سربرگ پزشکان را همچون دفترچه کاغذی معتبر میداند.» روزنامه سپید