درصدی از بیمارستانهای ما، بخصوص در تهران شبیه پلاسکو است. خیلی از بیمارستانهای ما نیز ۱۰۰ ساله و ۹۰ ساله و ۸۰ ساله هستند
شفاآنلاین>سلامت> معاون کل وزیر بهداشت می‌گوید خیلی از بیمارستانهای ما بین 80 تا 100 سال قدمت دارند
به گزارش شفاآنلاین: پاندمی کرونا به عنوان جدی‌ترین بحران فعلی نظام سلامت، بسیاری از مشکلات ساختاری در بخش‌های بهداشت و درمان را به حاشیه برده است؛ طوری که گویی برخی از مشکلات جدی نظام سلامت، تحت تاثیر کرونا دیگر چندان به چشم نمی‌آید. یکی از همین مشکلات بزرگ نظام سلامت، حضور پرشمار بیمارستانهای فرسوده با طول عمر یک قرن است که در برابر حوادث طبیعی مثل زلزله، بسیار ناایمن هستند و می‌توانند جان بیماران و کادر درمان را به خطر بیندازند.
پیشتر نیز حریرچی از عنوان «بیمارستانهای پلاسکویی» استفاده کرده و با اشاره به مشکلات بیمارستانهای فرسوده، گفته بود: «تعداد زیادی از بیمارستانهای تهران، پلاسکویی است و به علت قدیمی بودن و فرسودگی در مقابل زلزله مقاوم نیستند. هدفگیری وزارت بهداشت این است که تا سال 99، تعداد تخت‌های بیمارستانی فرسوده تهران به 30 درصد برسد. البته اگر فقط بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی وزارت بهداشت را در نظر بگیریم که مسئولیت اصلی خدمات‌رسانی در بحران‌ها را به عهده دارند، وضعیت فرسودگی اینگونه مراکز درمانی بدتر است.»
او هشدار داده بود: «اکثر بیمارستانهای تهران قدیمی و فرسوده هستند. بیشتر آنها نیز در مناطق مرکزی شهر هستند که در صورت بروز بحران، به علت ترافیک و راهبندان عملا دسترسی به این بیمارستان‌ها از بین می‌رود. همچنین مساله سرمایه اجتماعی در برخورد با سوانح و حوادث نیز موضوع مهمی است. به نظر می‌رسد ما در برخورد با حوادث با این موضوع به صورت دوگانه عمل می‌کنیم. اگر زلزله بزرگی در تهران رخ دهد سیستم خدمت‌رسانی دچار مشکل می‌شود و امکان امدادرسانی به درستی وجود نخواهد داشت.»
به گفته حریرچی، «یکی از موانع بزرگ برای بیمارستان‌سازی یا ساخت مراکز بهداشتی و درمانی در شهرهای بزرگ، تامین زمین مناسب است. در بسیاری از موارد می‌بینیم که در دوره‌های گذشته چون وزارت بهداشت نتوانسته زمین مناسب را تامین کند، مجبور شده که در مناطق حاشیه شهر یا حتی خارج از شهر بیمارستان بسازد. در نتیجه دسترسی مردم دچار مشکل شده و منجر به نارسایی‌هایی در سیستم درمان کشور شده است. بنابراین اگر شهرداری‌ها بتوانند در زمینه تامین زمین مناسب برای ساخت بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی و کمک به عوارض و پرداخت‌ها به ما کمک کنند، کمک شایانی برای سلامت مردم انجام داده‌اند. همچنین طبق مطالعات علمی، بازسازی اکثر بیمارستانهای فرسوده مقرون به صرفه نیست، زیرا بازسازی آنها بیش از هزینه ساخت یک تخت جدید است.»
همچنین چند روز قبل هم کمال تقوی‌نژاد، معاون توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی وزارت بهداشت تصریح کرد: «طبق بررسی‌های انجام شده ۴۹ پروژه با دو هزار و ۳۳۹ طرح بازسازی شده و ۱۲ طرح نیز در حاشیه تهران به بهره‌برداری رسیده است. با این وجود همچنان 94 درصد بیمارستانهای تهران و حاشیه شهر فرسوده هستند.»
مسئولان وزارت بهداشت هم در گذشته بارها اعلام کرده بودند که حدود 60 تا 70 درصد بیمارستانهای کشور با مشکل فرسودگی مواجه هستند. چندی قبل نیز قاسم جان بابایی، معاون درمان وزیر بهداشت با اشاره به مشکل تخت‌های فرسوده بیمارستانی، خاطرنشان کرده بود: «حدود 40 درصد تخت‌های بیمارستانی در سراسر کشور فرسوده هستند و نیازمند بازسازی یا تعویض آنها در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است.»
خطر فعالیت کادر درمان در بیمارستانهای فرسوده
برخی مسئولان دولتی، نمایندگان مجلس و کارشناسان سلامت، بارها نسبت به تبعات خدمت‌رسانی دز بیمارستانهای فرسوده هشدار داده‌اند. حتی برخی کارشناسان از بیمارستانهای فرسوده به عنوان بمب‌های ساعتی آماده انفجار یاد می‌کنند که می‌تواند تهدید کننده حیات مردم و کادر درمان باشد.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار هم به مشکلات فعالیت کادر درمان در بیمارستانهای فرسوده اشاره می‌کند و می‌گوید: «بیمارستان‌هایی که پیش از انقلاب ساخته شده‌اند، دیگر مناسب استفاده نیستند و باید هرچه سریعتر برای آنها جایگزین پیدا کرد. ایمن‌سازی آنها در شرایطی که تاسیسات بنا به شدت فرسوده هستند، صرفا یک مرهم است و دردی را دوا نمی‌کند و چه بسا تنها وقوع حادثه را عقب بیندازد. این به هیچ وجه کافی نیست.»
او یادآور می‌شود: «تعدادی از بیمارستان‌ها کشور هم نزدیک به ۸۰ سال عمر دارند و هر لحظه ممکن است که به دلیل زلزله‌های بزرگ مقیاس تخریب شوند. جالب اینجاست که عموم بیمارستانهای فرسوده از فقر تجهیزات ضدحریق پیشرفته و سیستم هوشمند اعلام حریق رنج می‌برند، درحالی که این امکانات ابتدایی بیمارستانهای استاندارد است. در همین حال این بیمارستان‌ها با سقف کاذب بی‌کیفیت که خود حریق را تشدید می‌کنند پوشیده شده‌اند، راهروهای آنها باریک هستند و به دلیل طراحی قدیمی، امکان خروج فوری را هم ندارند.»
دبیرکل خانه پرستار با بیان اینکه در همین حال سیم‌کشی بیمارستانهای فرسوده به شدت دچار مشکل هستند، تاکید می‌کند: «گاهی کادر درمان از مشاهده انبوه سیم‌ها که در هم پیچیده شده‌اند، وحشت می‌کنند. بیمارستانهای فرسوده با مشکل انبار کردن کپسول‌های اکسیژن و الکل‌های طبی مواجه هستند. اگر روزی جرقه‌ای بر آنها بیفتد گویی که آتش به انبار کاه افتاده باشد. چنین ساختمان‌هایی باید از رده خارج و به موزه تبدیل شوند، نه اینکه چند ده سال و باوجود ریزش بخش‌های مختلف از آنها بهره‌برداری کرد. حتی متاسفانه چند بیمارستان تهران هم با وجود ساخت ساختمان‌های جدید، از ساختمان‌های فرسوده بهره می‌گیرند که این به هیچ وجه قابل قبول نیست.»
شریفی مقدم، عنوان می‌کند: «عمده بیمارستانهای شهر تهران، ایمنی لازم را ندارد. وزارت بهداشت هم در جریان بحرانی که گریبان این بیمارستان‌ها را گرفته هست و باید ورود کند. البته اوضاع برخی بیمارستانهای خصوصی و متعلق به نهادها و سازمان‌های شبه دولتی هم خوب نیست. با این حال بیمارستانهای جدید توسط آنها ساخته می‌شوند. به صورت کلی، بیمارستان‌هایی که بیشتر از ۳۰ سال عمر دارند باید جایگزینی داشته باشند. بنابراین غالب بیمارستانهای دانشگاهی باید به موزه تبدیل شوند و به جای آنها بیمارستانهای جدید ساخته شوند.»
همچنین محسن فتحی، عضو هیات رئیسه کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به خطرات پرشمار فعالیت بیمارستانهای فرسوده، خاطرنشان کرد: «در زمان حادثه پلاسکو هشدارهایی نسبت به فرسودگی و ناامنی برخی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی داده شد، اما این هشدارها به جایی نرسید و اقدامات چندانی برای مقاوم‌سازی انجام نشد. باید بر اساس اصول و قواعد سازمان ملی استاندارد، فرم‌هایی تهیه شود و بازرسی‌های مداوم از بیمارستان‌ها در دستور کار قرار گیرد. همچنین بخش دولتی باید بودجه‌ای را برای نوسازی و مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها پیش‌بینی کند. باید حتی جان یک انسان برایمان مهم باشد و از خطرات احتمالی ناشی از فرسودگی و عدم ایمنی پیشگیری شود. از سوی دیگر، مجلس نیز باید به تصویب و تنقیح قوانین این حوزه توجه کند و دستگاه‌های اجرایی هم باید اجرای قوانین را در دستور کار قرار دهند.»
آیا فعالیت کلینیک‌ها در بافت مسکونی، ناایمن است؟
برخی کارشناسان بر این باورند که اگر فعالیت مطب‌ها و کلینیک‌ها از بافت مسکونی فرسوده به بافت‌های تجاری منتقل شود، این اتفاق موجب افزایش ایمنی مراکز درمانی خواهد شد. در عین حال، نمایندگان جامعه پزشکی بر این باورند که انتقال محل فعالیت مطب‌ها، ربطی به ایمن شدن ساختمان‌ها ندارد.
به طور مثال، محسن مصلحی، دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور تاکید می‌کند: «کاربری یک مجموعه ربطی به ایمنی آن ندارد. طبق قانون، جامعه پزشکی می‌تواند در بافت مسکونی طبابت کند و باید استانداردهای ایمنی وزارت بهداشت را هم رعایت کند که البته این استانداردها با کمک شهرداری، قابل بازنگری است. اگر بحث بر سر ایمنی مراکز درمانی است، باید با اعمال قوانین و افزایش سطح نظارت‌ها این ایمنی حاصل شود. اتفاقا عمده حوادث خسارت بار در ایران و جهان، همواره در مراکز تجاری بوده است.»
تاب‌آوری پایین بیمارستانهای کشور
برخی نمایندگان مجلس نیز بارها نسبت به تاب آوری پایین و سطح ایمنی نامطلوب مراکز درمانی هشدار داده‌اند.
به طور مثال، پیشتر نیز بهروز بنیادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با اشاره به مشکل فرسودگی بیمارستانهای فرسوده، تاکید کرده بود: «ایمنی و تاب آوری بیمارستان‌ها یکی از مسائل بسیار مهم و ضروری در شرایط بحرانی است، اما متاسفانه فرسودگی بیمارستان‌ها چندین سال است که به عنوان یک معضل بزرگ در حوزه درمانی دست به گریبان کشور شده است. البته تنها مختص بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، بهداشتی نمی‌شود، بلکه در حوزه آموزشی و مدارس نیز وجود دارد. بهسازی و بازسازی بافت فرسوده نیازمند تامین منابع مالی است که امیدواریم دغدغه وجود بیمارستانهای فرسوده و ناایمن با برنامه ریزی مدون و دقیق رفع شود.»
همچنین رسول خضری، نماینده مجلس هم با اشاره به چالش حل نشده مشکلات بیمارستانهای فرسوده، خاطرنشان کرده بود: «ایران کشوری حادثه خیز است. به نوعی که از 43 فقره بلایای طبیعی در جهان 33 مورد آن در ایران رخ می‌دهد. در نتیجه دولت‌ها باید اعتبارات لازم جهت ایمن‌سازی، نوسازی و مقاوم سازی بیمارستان‌ها را پرداخت کند. متاسفانه نقاط پر جمعیت کشور بر روی گسل‌های زلزله قرار دارد به همین دلیل باید ایمن‌سازی، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و مراکز درمانی معیار‌های سخت‌گیرانه‌تری داشته باشیم. هنگام وقوع حادثه مردم به بیمارستان‌ها پناه می‌آورند و لازم است مراکز درمانی و بیمارستان‌ها از تاب آوری و مقاومت بیشتری برخوردار باشند.»
یوناتن بت کلیا، نماینده مجلس هم با اشاره به وضعیت نامناسب تاب آوری و ایمنی برخی بیمارستانهای نوساز، گفته بود: «متاسفانه عدم نظارت کافی بر ساخت و ساز بیمارستان‌ها باعث شده سازه‌های ناایمنی در سطح کشور ساخته شوند. رعایت اصول ایمنی در ساختمان‌ها نه تنها در بیمارستان‌ها بلکه در همه اماکن عمومی و منازل مسکونی باید به صورت کامل رعایت شود، اما بیمارستان یک مکان شبانه‌روزی است و در صورت وقوع حادثه، بیمار قدرت فرار و جابه‌جایی ندارد. در نتیجه اولویت مقاوم‌سازی با بیمارستان‌ها است. وقتی زلزله اتفاق می‌افتد، بیمارستان باید پابرجا باشد تا بتواند خدمات لازم را به افراد مورد نیاز ارائه کند.»
او تاکید کرد: «برای بهبود وضعیت ساخت و سازهای کشور باید نظارت را تقویت کنیم و هر پیمانکار و مهندسی که ساختمانی را ساخت، مسئولیت مشکلات احتمالی آن را برعهده بگیرد و در مقابل قانون پاسخگو باشد.»
باید در نظر داشت که بیشترین تعداد بیمارستانهای فرسوده کشور متعلق به تهران است. در این شرایط، انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران وعده داده است که جایگزینی بیمارستانهای فرسوده در تهران تا سال ۱۴۰۴ تکمیل خواهد شد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا تا چند سال آینده، سیمای بیمارستانهای تهران و سایر شهرهای کشور تغییر می‌کند، یا اینکه همچنان فرسودگی بیمارستان‌ها به عنوان بحرانی حل نشده در نظام سلامت باقی خواهد ماند؟ روزنامه سپید
نظرشما
آخرین اخبار