چه واکسنی به صلاح است؟‌

سخنان سعيد‌نمکي نشان مي‌دهد که ايران با مشکل انتقال ارز به اروپا روبه‌رو است و بعيد است که بتوانند آنها از اروپا واکسن بخرند. واکسن آسترازنکا سوئدي که اين روزها بحث ورودش به ايران مطرح شده، واکسن صرفا متعلق به کشور سوئد نيست و همان واکسن آکسفورد انگلستان است که از لحاظ ژنتيکي با مدرنا و فايزر تفاوت دارد. متخصصان به اين نوع واکسن‌ها، واکسن وکتوري مي‌گويند که از ژن شاخک کرونا در يک ويروس ديگر استفاده شده است.

البته بازهم تاکيد مي‌کنم که بعيد است با توجه به فرمايشات مقام معظم رهبري، مسئولان بتوانند واکسن از انگلستان و آکسفورد خريداري کنند. در سوي مقابل، فناوري‌اي که در يکي از واکسن‌هاي روسي به‌کار گرفته شده، شباهت زيادي به واکسن آکسفورد دارد. با توجه به اين توصيفات، جمع‌بندي صحبت‌هاي مسئولان نشان مي‌دهد آنها قصد دارند که واکسن سينواک يا سينوفارم، شرکت‌هاي چيني را خريداري کنند که شباهت زيادي به واکسن ستاد اجرائي فرمان امام (ره) دارد که از ويروس کشته ساخته شده است. همه ما اميدواريم اين تناقض‌گويي‌ها در ستاد ملي کرونا برطرف شود. خانم محرز در رابطه واکسن آسترازنکاي سوئد گفته که «واکسن نوترکيب است و قبلا نيز سابقه استفاده دارد و مورد تاييد ماست» درحالي‌که اين واکسن هيچ سابقه تزريق به انسان را نداشته و در قالب واکسن‌هاي تحقيقاتي براي ايدز و ابولا ساخته شده و مانند فايزر و مدرنا اولين‌بار استفاده مي‌شود.

واکسني که از ويروس کشته‌شده ساخته مي‌شود مانند سينواک و سينوفان که بنياد برکت نيز از همين فرمول استفاده کرده مطمئن‌ترين واکسن به حساب مي‌آيد و سابقه 70 تا 80 ساله در جهان دارد، يا واکسن نوترکيب مانند واکسن انستيتوي رازي که مجوز آزمايش باليني را اخذ کرده است. پس واکسن‌هاي چيني که اين روزها کشورهاي ترکيه و امارات از آن استفاده مي‌کنند، تاکنون عوارض نيز نداشته و ايمني خوبي ايجاد کرده است. ما نبايد به سراغ واکسن‌هايي با تکنولوژي نوين برويم چون عوارض آنها در درازمدت شناخته‌شده نيست. آمريکا و اروپا اگر براي واکسيناسيون عجله مي‌کنند و از اين واکسن‌ها بهره مي‌گيرند به اين دليل است که آنها مي‌خواهند وضعيت وخيم و اپيدمي را با واکسن کنترل کنند، درصورتي‌که حالا کشورها به اين نتيجه رسيده‌اند که اين واکسن نيست که اپيدمي را کنترل مي‌کند. مگر کشور ما که حالا به سمت کاهش آمار کرونا رفته، از واکسن استفاده کرده است؟

اميدوارم واکسن سوئدي که همان واکسن آکسفورد است از ليست مسئولان وزارت بهداشت حذف شود. برخي فکر مي‌کنند که در کوواکس فقط واکسن‌هاي مدرنا، فايزر و آسترازنکا وجود دارد، درحالي‌که واکسن‌هاي چيني و روسي نيز در بسته‌هاي کوواکس وجود دارند. واکسن رازي و واکسن ميان ايران و کوبا نيز جزء واکسن‌هاي خوب به حساب مي‌آيند، بنابراين به احتمال بسيار فراوان تصميم مسئولان براي خريد واکسن کرونا، همان واکسن‌هاي مشابه ايراني که از ويروس کشته‌شده و پروتئين نوترکيب ساخته شده، خواهد بود.

بي‌شک درصورت واردات اين واکسن، اقشار آسيب‌پذير مانند کادردرماني، افراد با سن بالا و داراي بيماري‌هاي زمينه واکسن‌هاي وارداتي را تزريق خواهند کرد و اکثر مردم بايد در انتظار واکسن توليد داخل بمانند که در ارديبهشت و خرداد 1400 به بازار خواهد آمد.  علی کرمی متخصص بیوتکنولوژی پزشکی/ روزنامه آرمان ملی