متاسفانه سنگ کلیه در کودکان همانند بزرگسالان در این چند‌سال اخیر شیوع بیشتری پیدا کرده است. هر‌چند آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد؛ اما می‌توان از تعداد مراجعاتی که داریم به این موضوع پی ببریم که تعداد مبتلایان در چند سال اخیر چندین برابر شده است
شفاآنلاین>سلامت> دستگاه ادراری شامل دو کلیه، دو حالب، یک مثانه و یک مجرا است که سلامت آن برای افراد بسیار مهم است. یکی از انواع بسیار مهم و شایع بیماری‌های دستگاه اداری، سنگ کلیه است که در تمام سنین امکان بروز دارد و امکان اینکه هر فردی در طول عمرش دچار سنگ کلیه شود امری طبیعی است که از این قاعده کودکان و حتی نوزادان هم استثنا نیستند و احتمال ابتلای آنها وجود دارد.
به گزارش شفاآنلاین: متاسفانه سنگ کلیه در کودکان همانند بزرگسالان در این چند‌سال اخیر شیوع بیشتری پیدا کرده است. هر‌چند آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد؛ اما می‌توان از تعداد مراجعاتی که داریم به این موضوع پی ببریم که تعداد مبتلایان در چند سال اخیر چندین برابر شده است لذا با توجه به اهمیت موضوع در اینباره با دکتر رضا دلیرانی، فوق تخصص کلیه کودکان و دکترنسرین اسفندیار، فوق تخصص کلیه کودکان گفتگو کرده ایم.
در ابتدا دکتر دلیرانی در اینباره می‌گوید: بیماری سنگ کلیه در کودکان نسبتاً شایع است اما این بیماری در بزرگسالان شایع‌تر است. وی اظهار کرد: بیماری سنگ کلیه به دلیل افزایش وجود برخی از مواد در داخل ادرار مانند کلسیم، اگزالات، اسید اوریک و سیستین می‌باشد که وقتی ادرار افراد از این مواد اشباع شود، احتمال ابتلا به بیماری سنگ کلیه افزایش می‌یابد. این
دارد که برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه موثر است مانندسیترات که مانع ایجادسنگ در کلیه می شود. دکتر دلیرانی متذکر شد: اگرمیزان مواد مضر مانند کلسیم و اگزالات و... افزایش یافته و میزان سیترات کاهش یابد در نتیجه کودک مستعد به ایجادسنگ کلیه خواهد شد. وی ابراز کرد: یکی دیگر از دلایل ابتلا کودک به بیماری سنگ کلیه، وراثت است. برخی از افراد که بیماری‌های زمینه‌ای مانند انسداد درمسیرمجاری ادرار، انسداد در تخلیه ادرار دارند نیز بیشترمستعد ابتلا به عفونت ادراری و برخی از مشکلات زمینه‌ای می باشند که احتمال ایجاد سنگ کلیه را در کودکان افزایش می‌دهد. این فوق تخصص کلیه کودکان توضح داد که برخی از عوامل بروز سنگ کلیه در کودکان، خارج از کلیه هستند مانند داشتن بیماری التهابی روده، بیماری سیستیک فیبروزیس و... که اگر کودک مبتلا باشد احتمال ابتلا به بیماری سنگ کلیه در وی افزایش می یابد. وی عنوان کرد که در اغلب موارد جنس سنگ های ایجاد شده در کلیه کودکان، سنگ های کلسیمی و یا اگزالات کلسیمی است که اغلب در افرادی که میزان کلسیم در ادرارشان بالا است مشاهده می‌شود.دکتر دلیرانی بیان کرد: درمان سنگ کلیه در افراد برحسب نوع سنگ و اندازه سنگ و محل قرار‌گیری سنگ متفاوت است که پزشک برحسب تشخیص برای رفع مشکل از آن بهره می‌برد. این فوق تخصص کلیه کودکان می‌گوید: به طورکلی به کودکان مبتلا به سنگ کلیه و کودکانی که احتمال ابتلا به سنگ کلیه در آنها زیاد است توصیه می‌شود که مصرف نمک را کاهش داده و به جای آن مصرف مایعات را افزایش دهند و توصیه دیگر این است که محیط خانه برای کودک زیاد گرم نباشد بدین خاطر که عرق کردن کودک باعث غلیظ شدن ادرار شده و احتمال سنگ کلیه را در آنها افزایش می‌دهد.
وی مطرح کرد: بیماری سنگ کلیه در هر سنی ممکن است که کودک را درگیر کند و در صورتی که علت زمینه‌ای باعث بروز این بیماری شده باشد باید برحسب علت وجنس،اندازه ومحل سنگ اقدامات درمانی لازم صورت گیرد. دکتر دلیرانی متذکر شد که مصرف برخی از داروها نیز در کودکان می‌تواند زمینه ساز بروز بیماری سنگ کلیه در کودکان باشد که یکی از آنها مصرف داروی" فورزماید" در کودکان نارس است که می‌تواند باعث بروز سنگ کلیه در این افراد شود. این فوق تخصص کلیه کودکان تصریح کرد: در صورتی که اندازه سنگ‌ها زیر 6 الی 5 میلی متر باشد احتمال دارد که سنگ با مصرف دارو دفع شود اما اگر اندازه آن بالای 6 الی 5 میلی متر باشد نیاز به استفاده از سنگ شکن و یا جراحی است. وی می‌گوید: در صورتی که سنگ کلیه کودک در مراحل اولیه دفع نشود، امکان ایجاد انسداد در مسیرمجاری ادرار و مشکلات دیگری وجود داردکه می تواند منجر به مشکلاتی مانند عفونت ادراری ودرجاتی ازنارسایی کلیه شود.دکتر دلیرانی خاطرنشان کرد: در صورتی که در مراحل اولیه که هسته اولیه سنگ کلیه تشکیل می‌شود وسنگ کوچک است، فرد متوجه شود و اقدامات درمانی لازم را انجام دهد، می‌توان با کمک دارو سنگ کلیه کودک را دفع کرد.
این فوق تخصص کلیه کودکان ادامه داد: در صورت وجود علائم سنگ کلیه مانند خون در ادرار، درد شکم وپهلو و بی قراری شدید وبدون علت مشخص (در کودکان با سن کمتر که قادر به بیان دقیق شکایت شان نیستند)باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کرد. وی در پایان گفت: با توجه به اینکه مراحل درمان سنگ‌های کلیه در کودکان با درد و ناراحتی زیادی برای کودک و خانواده او همراه است، بنابر این پیشگیری از تشکیل و ابتلا به سنگ کلیه در کودکان بسیار ضروری است لذا کودکان نمک کم و مایعات زیاد مصرف کنند و چکاپ‌های دوره‌ای را انجام دهند.
درادامه نیز دکتراسفندیار خاطرنشان کرد: سنگ کلیه یک بیماری شایع در سراسر جهان است و در سال‌های اخیر شیوع آن افزایش یافته است. شیوع آن تقریباً 12 الی 10 درصد در آقایان و 6 الی 5 درصد در خانم‌ها است و در کودکان یک الی دو درصد بزرگسالان است. این فوق تخصص کلیه کودکان در پاسخ به این پرسش که " علل افزایش شیوع سنگ کلیه در کودکان چیست "،اظهار کرد: افزایش چاقی، مصرف زیاد سدیم و مصرف کم آب و کلسیم و مصرف زیاد آنتی بیوتیک‌ها از مهمترین علل ابتلا به سنگ در کلیه کودکان است بدین خاطر که موجب از بین رفتن باکتری‌هایی می‌شود که اگزالات را متابولیزه می‌کنند. وی خاطرنشان کرد: ازجمله ریسک فاکتورها برای تشکیل سنگ کلیه در کودکان، افزایش دفع کلسیم، اسیداوریک، اگزالات، کاهش حجم ادرار و کاهش سیترات ادراری می‌باشند که باید به آنها توجه کرد.دکتراسفندیارعنوان کرد: داشتن تغذیه مناسب در عدم تشکیل سنگ کلیه موثر است زیرا رژیم‌های غذایی که حاوی کلسیم پایین باشد می‌تواند منجر به افزایش جذب اگزالات روده‌ای و افزایش دفع کلیوی آن و در نتیجه ایجاد سنگ کلیه شوند.
این فوق تخصص کلیه کودکان ادامه داد: مصرف میوه‌ها و سبزیجات که حاوی پتاسیم بالا هستند نیز می‌تواند منجر به قلیایی شدن ادرار و در نتیجه خطر سنگ کلیه در کودکان شود و بالعکس مصرف زیاد پروتئین حیوانی، خطر سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. وی افزود: دفع زیاد اگزالات در ادرار در اثر سوء جذب چربی یا افزایش مصرف غذاهای حاوی اگزالات مثل چای، اسفناج، توت فرنگی، کاکائو یا آجیل می‌تواند باشد.مصرف زیاد نمک یا کلرید سدیم نیز می‌تواند به افزایش دفع ادراری کلسیم و تشکیل سنگ کلیه منجر شود. دکتراسفندیارتصریح کرد: برخی از بیماری‌های ارثی مثل پرکاری غده پاراتیروئید نیز می‌تواند منجر به دفع کریستال‌های زیادی در ادرار شده سبب بروز سنگ کلیه در کودکان شوند. این فوق تخصص کلیه کودکان ابرازکرد: داشتن اختلالات ساختمانی سیستم ادراری در یک سوم از کودکان مبتلا به سنگ کلیه علت تشکیل سنگ می‌باشد که باعث انسداد و کاهش جریان ادراری می‌شوند مخصوصا اگر این انسدادها و اختلالات سیستم ادراری منجر به عفونت ادراری یا میکروب‌هایی شوند که حاوی آنزیمی باشند که منجر به تجزیه اوره به آلومینیوم و بی‌کربنات شوند، در نهایت حتی می‌تواند منجر به تشکیل سنگ‌های بزرگ و اصطلاحاً شاخ گوزنی شوند.وی با بیان این نکته که " کریستال‌های برخی داروها و سموم نیز می‌توانند منجر به تشکیل سنگ کلیه شوند"، بیان کرد: از علل دیگرایجاد سنگ کلیه کودکان داشتن مشکلاتی مانند تنگی محل اتصال حالب به لگنچه کلیه، کلیه‌های نعل اسبی یا دریچه پیشابراه خلفی است.
دکتر اسفندیار در پاسخ به این پرسش که " راه‌های تشخیص سنگ کلیه در کودکان چیست"، اظهارکرد: برای تشخیص سنگ کلیه در کودکان علاوه بر شرح حال کودک، رژیم غذایی وی و سابقه خانوادگی سنگ کلیه و بیماری‌هایی دیگر کودک و داروهای مصرفی وی کمک‌کننده خواهد بود، به علاوه آزمایش ادرار و خون و در نهایت سونوگرافی سیستم ادراری و در برخی موارد سی تی اسکن بدون ماده حاجب برای تشخیص به کار می‌روند.
این فوق تخصص کلیه کودکان،راه‌های چگونگی درمان سنگ کلیه در کودکان، را اینگونه تشریح کرد: از نظر درمانی سنگ‌های کوچک یعنی زیر 5 میلی متر، امکان دفع خود به خودی بالایی را دارند اما سنگ‌هایی که دارای سایز بزرگتری هستند، انجام سنگ شکن یا استفاده از روش‌های اورولوژیک تنها راه درمان آنها است.وی مطرح کرد: مطالعات تصویربرداری می‌تواند در مورد اندازه، محل و تعداد سنگ‌هایی که باعث ایجاد علائم می‌شوند، به متخصص اورولوژی کمک کند. گاهی اوقات تصویربرداری با اشعه ایکس ساده از شکم برای مشخص کردن سنگ در ناحیه کلیه‌ها یا مجرای ادرار کافی است. دکتر اسفندیار افزود: سونوگرافی کلیه و مثانه (RBUS) ممکن است به یافتن سنگ کمک کند و هرگونه علائم انسداد را مشخص نماید. اگر اشعه ایکس برای تشخیص کافی نباشد، یک سی تی اسکن شکم و لگن انجام می‌شود. این آزمایش تقریباً می‌تواند انواع سنگ‌های ادراری را تشخیص دهد.ارزیابی دقیق به پزشک شما اجازه می‌دهد بهترین روش درمانی را برای کودک انتخاب کند.این فوق تخصص کلیه کودکان در پایان گفت: برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه در کودکان مصرف مایعات کافی، کاهش مصرف نمک، استفاده از برخی داروها مانند پلی سیترات پتاسیم و همچنین در مورد برخی از سنگ‌ها رژیم غذایی مخصوص ممکن است، تجویز شود. روزنامه آفتاب یزد
نظرشما
آخرین اخبار