یکی از مشکلات شایع تیروئید که مراجعات زیادى را به پزشکان به دنبال دارد وجود گره یا ندول های تیروئید است
شفاآنلاین>سلامت> تیروئید یکی از موثرترین اندامها در بدن انسان است. این غده پروانهای شکل کوچک که در جلوی گردن قرار گرفته، نقش تنظیم کنندگی بسیاری را در اندامهای مختلف بدن ایفا میکند، تیروئید متشکل از دو لوب است که به وسیله یک بافت نازک به نام ایستموس به یکدیگر وصل شده اند، تولید هورمون تیروئید که توسط این غده درون ریز بدن اتفاق میافتد وظیفه تنظیم سوخت و ساز بدن را به عهده دارد.
به گزارش شفاآنلاین: یکی از بیماریهای این غده درون ریز بدن ایجاد گره در تیروئید است، ندول تیروئید بر اساس نوع آن میتواند با علائم مختلفی در بدن افراد ظاهر شود که انجام درمان مناسب برای احساس بهترین حالت و جلوگیری از مشکلات جدی سلامتی بسیار مهم است لذا با توجه به اهمیت موضوع در اینباره با دکتر علیرضا استقامتی، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم، عضو هیئت مدیره جامعه داخلی و دکتر مجید ولی زاده، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم گفتگو کرده ایم. در ابتدا دکتر استقامتی در اینباره میگوید: غده تیروئید یکی از مهمترین غدد درون ریز بدن انسان هست که وظیفه ترشح هورمون های تیروئید شامل تیروکسین و تری یدوتیرونین را به عهده دارد.دکتر استقامتی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات شایع تیروئید که مراجعات زیادى را به پزشکان به دنبال دارد وجود گره یا ندول های تیروئید است.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اظهار کرد: به طورکلی ندول یا گره عبارت است از بخشی از بافت تیروئید که به صورت غیر عادی رشد می کند و از بقیه بافت طبیعی متمایز می شود.وی عنوان کرد: شیوع بیماری گره های تیروئید در گذشته حدود ۴ در صد جامعه برآورد می شد ولی امروز به دلیل استفاده از سونوگرافی های دقیق و پیشرفته طبق آمار به دست آمده تا ۶٠ مردم جامعه ممکن است که مبتلا به بیماری ندول تیروئید باشند.
گره یا ندول تیرئید ممکن است که منفرد یا متعدد باشند
دکتر استقامتی بیان کرد: گره یا ندول تیرئید ممکن است که منفرد یا متعدد باشند که در صورت وجود گره های متعدد اصطلاحا گفته می شود که فرد گواتر مولتی ندولر دارد. در تعدادی از افرادی که ظاهرا و در صورت لمس ممکن است که یک ندول تیروئید داشته باشند در سونوگرافی ندول های متعدد اغلب مشاهده میشود.این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم توضیح داد: تشخیص صحیح و دقیق ماهیت ندول های تیروئید یکی از مهم ترین چالشها در طب غدد درون ریز است. نکته مهم این است که ندول های کوچک
تیروئید ممکن است که قابل لمس نباشند و فقط در سونوگرافی تشخیص داده شوند.
وی میگوید: از نظر ماهیت آسیب شناسی ندولهای تیروئید ممکن است که خوش خیم یا بدخیم باشند البته خوشبختانه اکثر ندولها خوش خیم هستند و حداکثر ۵ درصد ممکن است که بدخیم باشند و اتفاقا مشکل، افتراق همین موارد خوش خیم و بدخیم بودن ندول تیروئید است که باید با طی مراحل تشخیصی ماهیت ندول تیروئید تشخیص داده شود. دکتر استقامتی میگوید: غالبا برای تشخیص ندول تیروئید پس از معاینه باید سونوگرافی دقیق توسط فردی که مهارت و تجربه کافی و لازم رو دارد، انجام شود.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم افزود: امروزه با توجه به ماهیت ندول تیروئید بر مبنای یافتهها و معیار های سونوگرافی مسیر پیگیری گره های تیروئید تا حد زیادی مشخص شده و اندازه و شکل و نوع قرار گیری گره و رسوب کلسیم و برخی از نکات دیگر تخصصی به پزشک کمک می کند که مراحل تشخیصى را درست و بجا طی کند. وی ادامه داد: بعد از انجام سونوگرافی و آزمایش خون قدم بعدی انجام نمونه برداری سوزنی از گره هاى تیروئید است البته بسیاری از متخصصین نمونه برداری از گره های کوچک کمتر از یک سانتی متر را لازم نمی دانند اما به هر حال در صورت نیاز بعد از نمونه برداری باید بررسى آسیب شناسى نمونه سلولی توسط آسیب شناس ماهر و با تجربه کافی انجام شود تا خطای احتمالی تشخیص به حداقل برسد البته انجام نمونه برداری هم نیاز به تجربه و مهارت کافی دارد و به صورت سرپایی صورت می گیرد.
دکتر استقامتی عنوان کرد: افراد مبتلا به گره های خوش خیم تیروئید باید تحت نظر پزشک درمان طبی را با پیگیری منظم ادامه بدهند و نکته قابل ذکر این است که هیچ گاه دقت و حساسیت و ویژگی جواب آسیب شناسی برای تشخیص گره تیروئید صد در صد نیست و ١٠ تا ١۵ حتی در بهترین مراکز دنیا ممکن است که خطای تشخیصی وجود داشته باشد و به همین دلیل است که مراقبت و درمان ندول تیروئید امر پرچالشی است.
این فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم اضافه کرد: در صورتی که نمونه برداری ندول تیروئید مشکوک یا بدخیم باشد باید جراحی انجام شود که برحسب مورد نیمی از غده یا تمام غده تیرویید باید خارج شود و بر مبنای جواب آسیب شناسى پزشک تصمیم می گیرد که فرد مبتلا به گره بدخیم تیروئید آیا فرد مبتلا ید رادیو اکتیو لازم دارد و در صورت نیاز چه میزان باید مصرف کند و در صورت لزوم با چه فاصله ای تکرار شود.وی مطرح کرد: در مواردی که جواب آسیب شناسی ندول های تیروئید خوب است باید به صورت منظم فرد تحت نظر پزشک باشند و برمبنای یافته های معاینه و رشد احتمالی گره یا سایر یافته های معاینه یا سونوگرافی با فاصله مناسب نمونه برداری را تکرار کنند البته اکثر گره های تیروئید بدون علامت هستند و به صورت اتفاقی و یا در معاینه گردن تشخیص داده می شوند.
دکتر استقامتی تصریح کرد: اگر گره تیرویید بزرگ باشد ممکن است که علایم فشاری در گلو و گردن ایجاد شود که خیلی شایع نیست و از نظر عملکرد تیروئید هم اغلب این گرهها پرکار یا کم کار نیستند و اصطلاحا این افراد یوتیروئید هستند یعنی کار غده طبیعی است.این عضو هیئت مدیره جامعه داخلی ابراز کرد: گره های تیروئید به ندرت ممکن است که زمینه ارثی داشته باشند بخصوص مواردی که بدخیم هستند ممکن است که در افراد یک خانواده با شیوع بیشتری دیده شود ولی اکثرا این گرهها زمینه ارثی یا فامیلی ندارند.وی مطرح کرد: علت اکثرا ایجاد گره های تیروئید مشخص نیست ولی تشعشع ناشی از اشعه ایکس ریسک ابتلا را بالا می برد و فردی که به هر علتی رادیو تراپی گردنی و یا رادیو گرافی پانورکس متعدد انجام داده باشد ریسک بیشتری برای بدخیمی دارد و تماس با اشعه رادیو اکتیو نیز ریسک ابتلا به بد خیمیها را بیشتر می کند.وی گفت: فرد مبتلا به گره تیروئید نیاز به مراقبت دقیق و دائمی دارد و باید به صورت منظم مراجعه کند و پیگیری پزشکى داشته باشد اما مراقبت از ندول تیروئید برای همه افراد مبتلا یکسان نیست و برای هر فرد مطابق با شرایط فرد تعیین می شود.
معمولا غده تیروئید در دو طرف نای به صورت قرینه قرار دارد
در ادامه دکتر ولی زاده نیز اظهار داشت: ندول یا گره تیروئید به رشد قسمتی از تیروئید گفته میشود. گره تیروئید یکی از بیماریهای شایع تیروئید است و در حدود پنج درصد شیوع دارد یعنی به طور متوسط از هر 20 نفر یک نفر ندول تیروئید دارد که این رخداد در خانمها از آقایان بیشتر است و با افزایش سن بیشتر میشود.وی ابراز کرد: به طور کلی وزن تیروئید حدود 15 تا 20 گرم در یک شخص با وزن متوسط حدود 70 کیلوگرمی است. تیروئید در قسمت مرکزی دارای ایسموس (تنگه) است که سبب اتصال دو لوب تیروئیدی به یکدیگر میشود.
این فوق تخصص غدد و متابولیسم مطرح کرد: معمولا غده تیروئید در دو طرف نای به صورت قرینه قرار دارد، هرچند ممکن است یک لوب بزرگتر باشد و اگر قسمتی از غده تیروئید رشد غیر عادی داشته باشد به آن ندول یا گره میگویند. وی عنوان کرد: علت بروز ابتلا به بیماری ندول تیروئید با توجه به تحقیقات انجام شده، تاکنون مشخص نشده است و مسائل تغذیه در بروز این مشکل نقشی ندارد اما احتمال ابتلا به این بیماری به دلیل وراثت بیشتر میشود.
از هر 20 نفر مبتلا به ندول تیروئید یک مورد بدخیم است
دکتر ولی زاده با بیان این نکته که" معمولا در افراد مبتلا به گره تیروئید کم کاری یا پرکاری تیروئید وجود ندارد و عملکرد تیروئید طبیعی است"، میگوید: در اغلب مواقع افراد به طور اتفاقی متوجه بیماری ندول یا گره تیروئید میشوند یعنی در برخی موارد هنگام ایستادن جلوی آئینه و... با مشاهده ناحیه پایین گردن متوجه عدم تقارن و وجود برجستگی میشوند و یا فرد به علت احساس فشار در ناحیه گلو که معمولا ناشی از اضطراب است به پزشک مراجعه میکند و درحین معاینه گره تیروئید کشف میشود. این فوق تخصص غدد و متابولیسم ادامه داد: به دلایل دیگری نیز از جمله اینکه به دلایل مختلفی از ناحیه گردن سونوگرافی انجام میشود و ندول یا گره تیروئید در فرد تشخیص داده میشود پس در اغلب موارد این بیماری بدون علامت است.
وی میگوید:در صورت مراجعه افراد و هنگام مشخص شدن گره یا ندول تیروئید از فرد آزمایش خون گرفته میشود که تا اگر بیمار مشکل کم کاری یا پرکاری تیروئید نیز داشته باشد، مشخص شود. دکتر ولی زاده توضیح داد: مهمترین موضوعی که پس از مشاهده ندول تیروئید باید مشخص شود، ماهیت گره تیروئید است یعنی باید مشخص شود گره خوش خیم یا بدخیم است
این فوق تخصص غدد و متابولیسم عنوان کرد: خوشبختانه از هر 20 نفر مبتلا به ندول تیرویید یک مورد بدخیم است و نیاز به جراحی است لذا در صورت ابتلا افراد نباید فرد دچار اضطراب بیش ازحد شود. وی میگوید: در صورتی که در سونوگرافی، بیماری گره یا ندول تیروئید تشخیص داده شود و شک به بدخیمی باشد، از ندول ایجاد شده به وسیله سوزن بسیار نازک نمونهبرداری و با یا بدون هدایت سونوگرافی انجام میشود که مسلما استفاده از سونوگرافی دقت نمونهبرداری را بیشتر میکند. دکتر ولی زاده توضیح داد: در صورتی که اندازه گره تیروئید زیر یک سانتی متر باشد در اغلب موارد نیازی به نمونهبرداری نیست اما اگر بزرگتر از یک سانتی متر باشد ممکن است که نیاز به نمونهبرداری سوزنی وجود داشته باشد. این فوق تخصص غدد و متابولیسم میگوید: در صورت بدخیمی یا شک زیاد به آن پس از نمونهبرداری سوزنی جراحی تیروئید توصیه میشود. وی بیان کرد: جراحی تیروئید، جراحی ظریفی است که اغلب فرد به مدت یک الی دو روز در بیمارستان بستری میشود وطی آن کل غده تیرویید برداشته میشود.
دکتر ولی زاده تصریح کرد: برای درمان گره یا ندولهای کوچک تیروئید در اغلب موارد دارو نیز حتی تجویز نمیشود و مانند خالهای خوش خیم اهمیتی ندارد و مشکلی برای فرد ایجاد نمیکند. وی افزود: به این افراد توصیه میشود که حداقل هر شش ماه یا سالی یکبار مجددا سونوگرافی انجام دهند تا پزشک ظاهر گره را رصد کرده و در صورت بزرگ شدن یا تغییر شکل دادن اقدامات درمانی لازم انجام شود.این فوق تخصص غدد و متابولیسم بیان کرد: برای افراد مبتلا به کم کاری و پرکاری تیروئید نیز در صورت وجود هم زمان ندول تیروئید، برای هرکدام روش درمانی خاصی اتخاد میشود زیرا وجود گره معمولا در میزان ترشح هورمون نقشی ندارد.
گرههای تیروئید به ویژه در خانمها نسبتا شایع هستند
وی در پایان گفت: به طور کلی میتوان گفت که گرههای تیروئید به ویژه در خانمها نسبتا شایع هستند و معمولا بدون علامت و به صورت اتفاقی کشف میشوند و مراحل تشخیصی نیز زیر نظر پزشک و معمولا با آزمایش خون، سونوگرافی تیروئید و درصورت نیاز نمونهبرداری سوزنی انجام میشود و اکثرا خوش خیم هستند و درصورت نیاز به جراحی و انجام به موقع آن افراد مبتلا طول عمر طبیعی خواهندداشت. روزنامه آفتاب یزد