واکاوی اختلالات عصبی که پس از شیوع کرونا شایع شد
بیماری‌های روانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که با تاثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شود.
شفاآنلاین>سلامت>بروز پاندمی کرونا در جهان زندگی میلیاردها انسان را تحت تاثیر قرار داده است. درد جسمی ناشی از کرونا از یک طرف مردم دنیا را گرفتار کرده و از سوی دیگر ناراحتی و اختلال‌های روحی و روانی ناشی از این ویروس، رو به افزایش است؛ ترس و استرس از ابتلا به کرونا و وسواس‌های فکری و سایر اختلال‌ها از دیگر پیامدهای این ویروس منحوس است.
به گزارش شفاآنلاین:بیماری‌های روانی به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که با تاثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شود. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته شده نیست ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها موثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا ازجمله این اختلالات هستند.
علم روانشناسی دلایل بسیاری را برای بروز انواع بیماری روانی بیان کرده است اما هر نوع بیماری روانی برآیند عوامل محیطی، خانوادگی، ژنتیک و در نهایت خواست و اراده فرد است و در این بین آموزش‌هایی که فرد در زندگی خود از طریق خانواده، دوستان، مدرسه، محیط کار دیده‌است، نقش فوق‌العاده‌ای بر شکل‌گیری اختلالات روانی وی دارد.
اکنون که ویروس کرونا دامنگیر بشریت شده است، بیشترین آسیب روحی و روانی خود را به ساکنان کلانشهرها وارد کرده است چرا که کلانشهرها به لحاظ تعداد جمعیت نسبت به شهرهای حاشیه‌ای و روستاها بسیار بیشتر در معرض ابتلا به انواع بیماری‌های روحی روانی هستند.
اختلال عقب‌ماندگی ذهنی، یادگیری، رشد، کمبود توجه، تغذیه‌ای در دوران کودکی یا بزرگسالی، اختلال تیک‌حرکتی، ارتباطی، اختلال شیرخوارگی، اضطراب جدایی، فراموشی، اختلال مصرف مواد، اسکیزوفرنی، اختلال خلقی اعم از افسردگی یا دو قطبی، اضطرابی، اختلال جسمانی، ساختگی، اختلال هویت جسمی و جنسی، کنترل تکانه، اختلال انطباقی و شخصیتی، از عمده علائم اختلالات روانی به شمار می‌رود که به گفته روانشناسان چنانچه هر فردی دارای یکی از این ویژگی‌ها باشد، بیمار تلقی شده و باید برای کاهش یا رفع آن اقدام کند.
استرس ابتلا به کرونا و عواقب آن
محمدرضا محمدی روانشناس بالینی با اشاره به نشانه‌های ابتلا فرد یا افراد به یک یا چند ویژگی از اختلال روانی گفت: برای نمونه با پیدایش و ورود سرزده ویروس کووید ۱۹ به زندگی فردی و اجتماعی مردم، به نحوی بارز ترس و اضطراب و از همه مهم‌تر استرس ابتلا به بیماری کرونا وارد زندگی مردم شد و بدین طریق نه‌تنها این روند موجب تغییر سبک زندگی، بلکه اختلالات روانی از جمله انواع وسواس در میان بسیاری از مردم افزایش یافت.
وی افزود: در این خصوص و با توجه به اتفاقاتی که ویروس کرونا با خود به دنبال داشت، موجب شد بسیاری از مردم کوچک و بزرگ، پیر و جوان به طور طبیعی حداقل احساس استرس، فرسودگی شغلی، نگرانی، غم یا خستگی ذهنی را تجربه کنند و در مواجهه با این بیماری یا شنیدن اخبار مرتبط با آن، عکس العمل‌های غیرعادی از خود نشان دهند که به نوعی اختلال روانی را می‌توان در این‌گونه مواقع تشخیص داد.
محمدی گفت: فردی که به اختلال روانی مبتلا است احتمال اینکه به فکر خودکشی، اختلال خواب، کم اشتهایی یا ضعف در کارکردهای زندگی و از همه مهم‌تر استرس و اضطراب مواجه شود بسیار است و از این رو به هر دلیلی می‌توان اذعان کرد این افکار و رفتار طبیعی نیست و با توجه به مشکل پیش آمده برای فرد بیمار، باید به تناسب شدت یا ضعف اختلال پیش آمده با مراجعه به کلینیک‌های مشاوره به فکر بهبودی و تسکین آن بود.
این رواندرمانگر تحلیلی گفت: هنگامی که فردی به فکر خودکشی است، این ذهنیت در بیمار وجود دارد که فرد قصد آسیب‌رساندن به خود را دارد یا زمانی که فردی متوجه می‌شد تغییراتی در اشتهایش به وجود آمده و این بی‌میلی یا حتی پرخوری موجب شده دچار کاهش یا افزایش وزن شود، وقت آن رسیده که این دسته افراد به متخصص و کارشناس روانشناس مراجعه و از وخامت بیماری روانی که پیش آمده جلوگیری کند.
محمدی اظهار کرد: ممکن است فردی تمایل به درس خواندن داشته باشد، ولی متوجه شود که در مدرسه نمره درسی‌اش افت کرده است، احتمال اینکه نسبت به ادامه تحصیل دچار اختلال شود، وجود دارد و اینکه به دنبال این اختلال سر کلاس درس دیر حاضر شود یا غیبت کند، بسیار است از این رو هر یک از این تغییرات نشانه ابتلای فرد به بیماری روانی است و باید به آن توجه و به این افراد کمک شود.
وی افزود: فردی که شب‌ها خواب کامل ندارد و بالعکس در طول روز احساس خستگی می‌کند، به ویژه زمانی که استرس دارد، بهداشت روان وی دچار مشکل شده است. برخی از اختلالات به راحتی در زندگی شغلی و اجتماعی خود تاثیر گذاشته و عمدتا عملکرد فرد را مختل می‌کند. از این رو تمایل به درمان بعد از آزاردهندگی این اختلالات برای فرد یا اطرفیان به طور طبیعی به وجود خواهد آمد.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: باید توجه داشت گام نهادن در مسیر و راه‌های مضر منجر به بروز استرس و اضطراب به عنوان پایه و اساس تشکیل اختلالات روانی در فرد خواهد شد و از طرفی انجام فعالیت‌های جنسی پرخطر، خودزنی، سوءمصرف مواد مخدر یا الکل، ورزش بیش از حد و پرخوری و از همه مهم‌تر وسواس در هرکاری در طولانی‌مدت آسیب‌رسان به روان خواهد بود.
اختلالات عصبی پرخوری و کم‌خوری
استرس شیوع کرونا، بهداشت روان خانواده‌ها را در معرض خطر قرار داده به‌گونه‌ای که به گفته روانشناسان، اختلالات عصبی همچون پرخوری و کم‌خوری رو به افزایش است.
اختلال خوردن یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌تنی به شمار می‌رود که باعث ایجاد مشکلات فراوان در سلامت جسمی و عملکرد بهداشت روان افراد می‌شود؛ اختلالی که اگر جدی گرفته نشود، صدمات جسمی و روانی بسیاری در پی خواهد داشت.
ویروس کرونا در کنار تمام صدمات جسمی که به نیروی انسانی جوامع وارد کرد، منجر به صدمات روحی و روانی در اقشار مختلف جامعه شد، اختلال عصبی بی‌اشتهایی و پراشتهایی یکی از صدمات عصبی است که به اقشار مختلف وارد شده است، خانه نشینی و استرس نیز مزید بر علت شده است.
برخی از افراد در مواقعی که دچار استرس می‌شوند، ناخودآگاه پراشتها شده و تمایل زیادی به خوردن غذا پیدا می‌کنند، در مقابل آنها افرادی نیز هستند که هیچ میلی به غذا نداشته و دچار کم‌وزنی می‌شوند.
اختلالات عصبی خوردن را می‌توان به سه دسته کلی بی‌اشتهایی عصبی، پراشتهایی عصبی و اختلال خوردن تقسیم کرد. بسیاری از روانشناسان بر این باورند که این اختلال سیستم ایمنی افراد را ضعیف کرده و مقاومت آنها در برابر ویروس کرونا را کاهش می‌دهد براین اساس لازم است افراد ضمن رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سعی کنند سیستم ایمنی بدن خود را با خوردن غذاهای مقوی افزایش دهند چرا که به گفته متخصصان عفونی، ضعیف بودن سیستم ایمنی و استرس خوراک ویروس کروناست و این ویروس از این دو عامل تغذیه می‌کند.
راه درمان پراشتهایی و کم‌اشتهایی در روزهای کرونایی
مهدی قاسمی رواندرمانگر تحلیلی به ایرنا گفت: فرد یا افرادی که به دلیل استرس ناشی از ابتلا به بیماری کرونا دچار پراشتهایی عصبی شوند در چنین شرایطی به سراغ خوراکی‌های پرکالری می‌روند که این کار باعث افزایش وزن آنها خواهد شد. بر کنترل استرس برای فرد عصبی به ویژه در شرایط کرونایی بسیار تاکید شده براین اساس این دسته از افراد باید در مواقع استرس، سبزیجات را جایگزین مواد غذایی پرکالری کنند.
مهدی قاسمی با تاکید بر اینکه باید توجه داشت در شرایط کرونایی در مصرف هیچ ماده غذایی نباید زیاده‌روی کرد و بالعکس در چنین شرایطی باید بیشتر به انجام فعالیت‌های بدنی روی آورد، افزود: فرد یا افرادی که دچار اختلالات پراشتهایی یا بی‌اشتهایی عصبی هستند برای صرف صبحانه، ناهار و شام باید زمان معینی را اختصاص دهند و از خوردن انواع میان‌وعده‌ها بپرهیزند.وی گفت: در شرایط کرونایی تقویت سیستم ایمنی بدن لازم و ضروری است و برای این منظور رعایت یک رژیم غذایی سالم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود. چنانچه فردی به یکی از شیوه‌های اختلالات پراشتهایی، بی‌اشتهایی یا اختلال خوردن مبتلاست و می‌خواهد با ویروس کووید ۱۹ مقابله کند، برای فعال کردن سیستم ایمنی بدن باید غذاهایی که سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی به خصوص میوه‌ها و سبزیجات است را در برنامه غذایی خود بگنجاند.
قاسمی افزود: فردی که به استرس کرونا مبتلا شده و دارای اختلالات پرخوری یا کم‌اشتهایی است دورکاری در خانه را در جایی که معمولا دسترسی به غذا یا تنقلات وجود ندارد یا سخت است، انجام دهد. وعده غذایی خود را هنگام تماشای آخرین گزارش‌های خبری و در حالت ایستاده نخورد.این رواندرمانگر گفت: با توجه به اینکه دوره کرونا، دوره استرس‌زایی است، فرد مبتلا به اختلالات خوردن با نشستن درجا در طولانی‌مدت، وضعیت را بدتر نکند، چراکه به لحاظ عصبی فکر می‌کند بعد از خوردن غذا استرس و اضطراب آن کاهش خواهد یافت در صورتی که در این مرحله و بعد از خوردن غذا، احساس آن بدتر و در واقع فرد بیمار وارد یک چرخه کاملا معیوب خواهد شد.
قاسمی افزود: فرد دارای اختلال روانی خوردن، در شرایط کرونایی برای مبارزه با این ویروس باید برای خود هدف مشخصی را تعیین کند، فرد مبتلا مدام با خود تکرار کند، می‌خواهم سالم باشم و بتوانم بر کرونا پیروز شوم. این دسته افراد در چنین شرایطی باید حتی‌الامکان ورزش آنلاین انجام دهند یا پیاده‌روی کنند.جهان صنعت
نظرشما
آخرین اخبار