یکی از عمده گلایه‌های جامعه پرستاری، تاخیر در پرداخت معوقات است.
شفاآنلاین>سلامت>تاکنون 45 هزار پرستار به کرونا مبتلا شده‌اند. پرستاران از تاخیر در پرداخت معوقات، کاهش‌کارانه و کمبود شدید نیرو گلایه دارند
امین جلالوند
به گزارش شفاآنلاین:از امروز، هفته پرستار آغاز می‌شود. شاید بتوان امسال را سخت‌ترین سال فعالیت حرفه‌ای پرستاران در تاریخ معاصر به حساب آورد. قطعا یکی از عمده گروه‌های درمانی که فداکارانه به میدان خدمت آمدند و نقش چشمگیری در نجات جان بیماران مبتلا به کرونا داشتند، نیروهای پرستاری بودند. جامعه پرستاری در طول 10 ماه اخیر از جان و دل مایه گذاشته است تا بیماران مبتلا به کرونا بتوانند از خدمات درمانی و مراقبتی استاندارد برخوردار شوند.
بر اساس آمارهای رسمی، حدود 45 هزار پرستار نیز تاکنون به کرونا مبتلا شده‌اند. بسیاری از نیروهای پرستاری با وجود دستمزدهای پایین در چندین شیفت در مراکز درمان کرونا حضور دارند. کمبود نیروی پرستاری نیز بیداد می‌کند و طبق آمارهای منتشر شده، گاهی مسئولیت مراقبت از 10 بیمار مبتلا به کرونا به یک پرستار سپرده می‌شود. در عین حال، هنوز برخی معوقات و فوق‌العاده ویژه کادر پرستاری پرداخت نشده است.
با وجود تمام این مشکلات شاهد هستیم که همچنان جامعه پرستاری، میدان خدمت را خالی نکرده است. نمایندگان جامعه پرستاری انتظار دارند در این شرایط سخت که پرستاران از سلامت خود گذشته‌اند و خدمت در مراکز درمان کرونا را برگزیده‌اند، حداقل حقوق و مزایای قانونی آنها پرداخت شود و مورد حمایت قرار بگیرند.
از کاهش کارانه‌ها تا تاخیر 6 ماهه در پرداخت معوقات
یکی از عمده گلایه‌های جامعه پرستاری، تاخیر در پرداخت معوقات است. همچنین برخی پرستاران می‌گویند که در دوران کرونا، نه تنها حقوق و مزایای آنها افزایش پیدا نکرده، بلکه حتی به دلیل کاهش درآمد برخی مراکز درمانی، کارانه آنها را نیز کاهش داده‌اند.
مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت هم با اشاره به تاخیر در پرداخت مطالبات و معوقات پرستاران، بیان کرد: «در سال گذشته به طور میانگین حدود ۱۸ ماه در پرداخت معوقات و کارانه دانشگاه‌ها عقب بودیم، اما اکنون به حدود شش ماه رسیده است. حتی در بسیاری از دانشگاه‌ها پرداخت معوقات بروز شده است. درخواست ما نیز از دانشگاه‌ها این است که برای امسال هم حداکثر حدود چهار ماه معوقه داشته باشند. همچنین قرار است مبلغی تحت عنوان حق کرونا یا پاداش به این عزیزان پرداخت شود. دستور پرداخت فوق‌العاده ویژه هم از سوی معاونت توسعه وزارت بهداشت به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است که امیدواریم زودتر اجرایی شود.»
او با اشاره به مشکل کاهش مبلغ کارانه پرستاران به دلیل کاهش درآمد بیمارستان‌ها، تصریح کرد: «یکی از اقدامات مهمی که اسفند سال ۱۳۹۸ انجام شد، جدا شدن اضافه‌کار از کارانه بود. با این اقدام قرار شد منبع جدایی برای کارانه در نظر گرفته شود. اکنون تعداد زیادی از پرستاران به علت کمبود نیرو، اضافه کاری انجام می‌دهند. پس از کرونا درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها کاهش یافته و به همین دلیل نیز متاسفانه مبلغ کارانه پرستاران، کمتر شده است. البته امیدواریم پرداخت فوق‌العاده ویژه بتواند جبران کننده کاهش مبلغ کارانه باشد.»
همچنین حضرتی درخصوص نظام پرداخت حقوق و دستمزد پرستاران نیز که قرار بود از سال گذشته تغییر کند، افزود: «ابلاغیه‌ای که در اسفند ۹۸ با امضای سه معاونت توسعه، درمان و پرستاری وزارت بهداشت به دانشگاه‌ها ابلاغ شد، خواستار لغو طرح "قاصدک" در نظام پرداخت بود و عملا هم این کار صورت گرفته است. البته مشکلات کووید۱۹ پیش‌روی ما حاضر شد، ولی اصلاح نظام پرداخت، جزئی از اولویت‌های ما است. تاکنون در این خصوص اقدامات زیادی صورت گرفته که البته هنوز تکمیل نشده است.»
وی درباره آخرین اقدامات انجام شده جهت پرداخت معوقات پرستاران نیز گفت: «از ابتدای شیوع کرونا تاکنون اقدامات مناسبی برای کادر درمان و بویژه پرستاران صورت گرفته است و حق همه افراد نظام سلامت مورد توجه قرار گرفت. در این راستا افزایش ۵۰ درصدی حقوق شکل گرفت که شامل حال پرستاران هم شد. از طرفی به همت معاونت توسعه وزارت بهداشت و با تلاش فراوان، مجوز پرداخت فوق‌العاده ویژه گرفته شد که خبر خوبی برای پرستاران است. اقدام خوب دیگر همسان‌سازی حقوق پرستاران شرکتی بود و پس از جلسات متعدد با معاونت توسعه، دستورالعملی برای ساماندهی وضعیت پرستاران شرکتی تهیه شد که بسیار مفید بود.»
مشکل «کمبود پرستار» کماکان پابرجاست
در بسیاری از مراکز درمانی، کمبود پرستار به یک پاشنه آشیل جدی برای خدمت به بیماران تبدیل شده است. کمبود پرستار در بسیاری از مراکز درمانی را می‌توان عامل مهم خستگی و فرسودگی شدید کادر پرستاری دانست.
معاون پرستاری وزارت بهداشت نیز کمبود نیروی پرستاری را مشکلی جدی خواند و ادامه داد: «از سال ۹۸ تاکنون حدود ۱۰ هزار نیرو جذب کردیم، اما هنوز هم پاسخگوی کمبود نیروی ما نیست. پیگیری‌های فراوانی برای رفع این مشکل صورت گرفت، اما هنوز هم چنین مشکلی وجود دارد. در دوران کرونا، دو هزار تخت ICU به تخت‌های بیمارستانی کشور اضافه شد که احتیاج به نیرو دارند. اخذ مجوز جذب ۳۰ هزار نیروی دیگر نیز توسط معاونت توسعه وزارت بهداشت صورت گرفته و اعتبارات آن نیز تامین شده است. امیدواریم تعداد بالایی از آنها از میان پرستاران جذب شوند.»
وی افزود: «از سوی دیگر، اخذ مجوز امتیاز مشارکت برای پرستاران شرکتی که در جریان کرونا فعال بودند نیز انجام شد. بر این اساس، برای پرستاران شرکتی که در دوران کرونا در بخش کرونا فعال بودند امتیازاتی درنظر گرفته شده است که پس از شرکت در آزمون‌های استخدامی این امتیاز را هم می‌گیرند تا به صورت پیمانی یا قراردادی جذب شوند.»
حضرتی درباره جذب پرستاران ۸۹ روزه نیز اظهار کرد: «پس از شیوع همه‌گیری کووید۱۹ تصور می‌کردیم سه یا چهار ماه بعد بیماری مرتفع شود. به همین دلیل، دانشگاه‌ها اقدام به جذب پرستاران ۸۹ روزه کردند، اما اکنون که تقریبا ۳۰۰ روز از آغاز جریان کرونا در کشور می‌گذرد، انتظار داریم جذب نیروی ۸۹ روزه نداشته باشیم. بسیاری از دانشگاه‌ها نیز موضوع را به گونه‌ای مدیریت کردند که پرستاران ۸۹ روزه به صورت شرکتی یا خرید خدمت جذب شوند. البته در برخی دانشگاه‌ها هنوز پرستارانی به این شکل فعال هستند که امیدواریم به شکل خرید خدمت جذب شوند.» همچنین معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به تمدید طرح کادر پرستاری، اظهار کرد: «پیش از ایام کرونا این طرح ۲۴ ماه بود که پس از کرونا میزان طرح به ۳۶ ماه رسید.»
تاکنون 45 هزار پرستار به کرونا مبتلا شده‌اند
از دوران کرونا تاکنون، پرستاران زیادی به کرونا مبتلا شده‌اند و برخی از آنها نیز در مسیر خدمت به بیماران، شهید شده‌اند.
معاون پرستاری وزارت بهداشت درباره آخرین آمار ابتلای کادر پرستاری به کرونا نیز تصریح کرد: «تاکنون بیش از ۴۵ هزار پرستار به کرونا مبتلا شدند که دوره قرنطینه را طی کرده و به کار برگشتند، ولی درمورد شهدای پرستاری کمیته‌ای در وزارت بهداشت تشکیل شده است که آمار تعداد شهدا را آنها اعلام خواهند کرد.»
حضرتی در خصوص ارائه خدمات هوم‌کر (خدمات در منزل) و استقبال از آن پس از شیوع کرونا نیز گفت: «پیش از کرونا هم مراکز هوم‌کر فعال بودند، اما کرونا سبب شد هم مردم و هم مسئولان توجه ویژه‌تری به این حوزه داشته باشند و تمایلات بیشتری برای دریافت خدمات مراقبت در منزل ایجاد شود. ما به دنبال رفع موانعی بودیم تا از نظر تعرفه خدمات و پوشش بیمه‌ای هم مشکلات حل شود که گام موثری برای توسعه خدمات مراقبت در منزل باشد.»
او یادآور شد: «طی پاندمی کرونا بلافاصله آیین‌نامه مراقبت از مبتلایان کرونا در منزل نوشته شد و پس از مشخص شدن تعرفه خدمات، به دانشگاه‌ها ابلاغ شد. الان تقریبا هشت ماه است که منتظر هستیم این خدمات تحت پوشش بیمه برود. اقداماتی که مربوط به معاونت پرستاری بوده انجام شده است و منتظر سایر اقدامات در شورای عالی بیمه هستیم. الان حدود هزار مرکز مراقبت پرستاری در منزل داریم که مجوز دارند و ۵۶۱ مرکز فعال ارائه خدمات هوم کر وجود دارد. در جریان کرونا بیش از ۴۵ هزار بیمار مبتلا به کرونا از این خدمات بهره‌مند شدند. خدمات هوم‌کر بار کاری بیمارستان، مراجعات، درصد ابتلا به عفونت‌ها و... را کاهش می‌دهد.»
حضرتی درخصوص شرایط امروز تربیت نیروی پرستاری نیز گفت: «خوشبختانه طی سال‌های اخیر استقبال از رشته پرستاری افزایش یافته است و افراد با نمرات بسیار بالا به رشته پرستاری می‌آیند. سالانه ۱۱ هزار فارغ‌التحصیل پرستاری داریم و ۱۹۵ دانشکده پرستاری در سطح کشور فعال هستند.»
حمایت از پرستاران نباید فقط در مقام حرف باشد
شکی نیست که اگر جامعه پرستاری در دوران بحران کرونا از خودگذشتگی به خرج نمی‌داد، تعداد فوتی‌های کرونا بسیار بالاتر از آمار فعلی بود. بسیاری از گروه‌های مردمی و مسئولان، بارها از فداکاری‌های جامعه پرستاری سخن گفته‌اند و از زحمات آنها تقدیر کرده‌اند. برخی از نمایندگان جامعه پرستاری می‌گویند تقدیر از جامعه پرستاری نباید فقط در مقام حرف باشد و مسئولان باید در مقام عمل هم از پرستاران در این روزهای سخت، حمایت کنند.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار نیز از همین موضوع انتقاد می‌کند و می‌گوید: «در دوران بحران کرونا فقط در مقام کلام از پرستاران به عنوان قهرمانان سلامت یاد کردند، اما در مقام عمل شاهد هستیم که وضعیت پرستاران به نسبت چند ماه قبل، بسیار بدتر شده است. یک مشکل جدی دیگر این است که شاهد تضاد منافع در حوزه پرستاری هستیم. یعنی یک سری مسئولان دولتی در حوزه پرستاری داریم که خودشان اعضای هیات مدیره شرکت‌هایی هستند که پرستار شرکتی را جذب می‌کنند. همچنین نادیده گرفتن حقوق پرستاران باعث شده است که آنها نسبت به وعده وعیدهای دولتی نیز بی‌اعتماد شوند و به عنوان آخرین راهکار نیز گاهی به تجمع‌های اعتراضی دست بزنند. درمجموع، اگر در مقام عمل از پرستاران حمایت نشود، مدیریت بحران کرونا امکان‌پذیر نخواهد بود.»
او تاکید می‌کند: «متاسفانه در کشور ما برای جبران کمبود پرستار در دوران کرونا به جذب پرستاران 89 روزه اقدام کردند که مصداق عینی استثمار جامعه پرستاری است. این پرستاران با قرارداد شرکتی، نه بیمه هستند، نه مرخصی دارند و با کمترین حقوق، جذب شده‌اند. در این راستا حدود سه هزار پرستار را استخدام کردند که بعد از سه ماه نیز تقریبا همه را اخراج کردند. این کار علاوه بر اینکه اخلاقی نیست، نشان می‌دهد که دولت برای مهار کرونا نیز برنامه‌ریزی بلندمدت نداشت. همچنین با وجود آنکه حدود 50 هزار پرستار بیکار داریم و در بحران کرونا، نیاز جدی به آنها داریم، اما برنامه‌ریزی علمی و بلندمدتی برای جذب آنها وجود ندارد.»
شریفی مقدم خاطرنشان می‌کند: «با توجه به طولانی شدن بحران کرونا، کادر پرستاری ما خسته و فرسوده شده‌اند. الان هر پرستار بجای چند نیرو کار می‌کند. محصول این فشار کاری، این خواهد بود که خطای پزشکی بالا می‌رود. پرستار تا حدی توان دارد. اگر فشار به جامعه پرستاری افزایش پیدا کند و نیروهای تازه نفس جذب نشوند، آمار مرگ و میر بر اثر کرونا هم بالا می‌رود.»
همچنین راحله هوشمند، پرستار فعال در بخش درمان کرونا نیز به بخشی از مشکلات جامعه پرستاری در دوران کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «شاید خیلی از مردم با خودشان فکر کنند که دریافتی پرستاران در دوران کرونا بیشتر شده است، اما در خیلی از مراکز درمانی اینطور نیست. در برخی مراکز درمانی به پرستاران اعلام می‌کنند که چون درآمد بیمارستان کاهش پیدا کرده است، مجبوریم کارانه شما را کاهش دهیم و دیرتر پرداخت کنیم. یعنی نه تنها درآمد خیلی از پرستاران بیشتر نشده است، بلکه برخی از پرستاران با کاهش درآمد هم مواجه شده‌اند.»
او یادآور می‌شود: «پرستاران در بخش دولتی با افزایش شدید حجم کاری مواجه شده‌اند و پرستاران در بخش خصوصی نیز با خطر تعدیل نیرو روبرو هستند. در برخی مراکز درمانی خصوصی با اعلام اینکه درآمد بیمارستان‌ها کمتر شده است، اول از همه سراغ تعدیل پرستاران می‌روند تا هزینه‌ها را کاهش دهند. معتقدیم که نباید به پرستاران به دید سپر بلا نگاه شود. یعنی نباید به این شکل باشد که تا وقتی به آنها نیاز داریم، شفاهی از آنها تقدیر کنیم، اما وقتی پای عمل رسید، مزد فداکاری‌شان را پرداخت نکنیم. با توجه به اینکه در بخش‌های درمان کرونا، همراه بیمار نمی‌تواند حضور داشته باشد، همین مساله نیز به بار کاری پرستاران اضافه کرده است.»
باید در نظر داشت که حمایت از پرستاران، نه تنها این گروه فعال در کادر درمان را به ادامه خدمت در مراکز درمان کرونا ترغیب می‌کند، بلکه موجب افزایش کیفیت خدمات درمانی، کاهش خطاهای پزشکی و کاهش آمار فوتی‌های کرونا خواهد شد.
سپید
نظرشما
آخرین اخبار