دکتر احمد کریمی، پزشک و متخصص طب سنتی:
پزشکان متخصص طب سنتی ماههاست که در حال درمان بیماران کرونایی هستند، اما هیچگاه مجالی برای ارائه نتایج به آنها داده نشده است. اگر روزی فاش شود که از بین هزاران بیمار کرونایی تحت درمان با طب سنتی تلفاتی وجود نداشته یا در نهایت بسیار بسیار کم بوده است، چگونه میخواهند جوابگوی خانوادههای داغدار باشند یقیناً این روزها فراموش نمیشود.
شفاآنلاین>سلامت>وقتی میشنویم که برای بیماران کرونایی هیچ محدودیت غذایی قائل نیستند، یقیناً باید در نظام درمانی و پروتکلهای تعریفشده تجدیدنظر کرد. خاطرم هست چقدر تلاش از سوی پزشکان متخصص صورت گرفت تا حداقل اجازه دهید غذای بیماران با دستور عمل طب سنتی تهیه شود و حتی به همین مطلب هم کسی گوش نداد که اگر همین یک کار صورت گرفته بود میزان تلفات به شدت کاهش مییافت. کادر زحمتکش درمان و پزشکان بینظیر و پرستاران عزیز کشور ما مدتهاست که دچار فرسایش شده و دهها نفر آنان شهید شدهاند و صد افسوس وقتی بفهمیم میتوانستیم با گنجاندن دستورالعملهای طب سنتی آنان را در کنار خودمان داشتیم.
بیش از ۱۰ ماه پیش بود که ویروس کووید ۱۹ سر و کلهاش در کشور ما هم پیدا شد؛ ویروسی که تا به امروز بیش از یک میلیون نفر از مردم کشورمان را با خود درگیر کرده و نزدیک به ۵۱ هزار نفر از بیماران را به کام مرگ فرو برده و خانوادههای آنان را عزادار کرده است. از همان ابتدای ظاهر شدن کرونا در کشور، برخی از متخصصان طب سنتی مدعی درمان این بیماری شدند. روش درمان و داروهای پیشنهادی آنان هم چیز عجیبی نبود. گیاهانی بود که از سالها پیش در آشپزخانه بسیاری از ما موجود است و کم و بیش از آنها استفاده میکنیم. در کنار این گیاهان دارویی، توصیههای سادهای هم مطرح میشد؛ مثل مصرف خوراکیهایی با مزاج گرم و پرهیز از مصرف سردیجات، اما در ستاد ملی مقابله با کرونا حتی یک متخصص طب سنتی به عنوان میراث چندین هزار ساله کشورمان حضور نداشت و حتی برخی از مدیران وزارت بهداشت طب سنتی را طب شیادی خواندند، اما بعدترها معلوم شد داروهای شیمیایی سازمان جهانی بهداشت در کارآزمایی بالینی این سازمان که از قضا ایران هم سهم گستردهای در آن داشت و حدود یکسوم شرکتکنندگان در این کارآزمایی با حضور ۳۰ کشور جهان ایرانی بودند، هیچ تأثیری در درمان کرونا ندارد. این ماجرا در کنار آمار روزافزون فوتیهای کرونایی که در آبانماه به مرز ۵۰۰ نفر هم رسید، حکایت از شکست طب مدرن در درمان ویروس تاجدار داشت. حالا وزارت بهداشت هم کمی به طب سنتی روی خوش نشان داده، اما هنوز ستاد ملی مقابله با کرونا یک متخصص طب سنتی را هم به جمع خود راه نداده است. با وجود این سؤال اینجاست که آیا به راستی طب سنتی توانایی درمان کرونا را دارد؟ اگر پاسخ مثبت است، چرا از ظرفیت این طب برای درمان این بیماری استفاده نمیشود؛ آن هم در آستانه یک سالگی ورود کرونا به کشور و تحت شرایطی که حدود ۵۱ هزار ایرانی در بیمارستان و تحت درمان طب مدرن جان باختهاند. به سراغ دکتر احمد کریمی، پزشک و متخصص طب سنتی رفته و برای پاسخ به سؤالاتمان با وی به گفتگو نشستهایم.
آقای دکتر کریمی، طی ماههای اخیر و با پیداشدن سر و کله ویروس کرونا در کشورمان، با دو گروهبندی در مواجهه با نقش طب سنتی در درمان کرونا مواجهیم؛ یک گروه از اطبا و فعالان حوزه طب سنتی که راهکارهای سادهای برای درمان کرونا ارائه میکنند و معتقدند این ویروس به سادگی قابل پیشگیری و درمان است و گروه دوم که توصیههای طب سنتی را زیر سؤال برده و حتی آن را «طب شیادی» میخوانند. شما به عنوان پزشکی که در کنار تحصیلات دانشگاهی در رشته پزشکی در زمینه طب سنتی هم تخصص دارید به این سؤال پاسخ دهید که آیا واقعاً طب سنتی توانایی درمان کرونا را دارد؟
اجازه دهید بدون تعارف و مصلحتاندیشی گفتگو کنیم. این روزها هرکسی راجع به طب سنتی در درمان کرونا اظهارنظر میکند، بعضی از آقایان نیز در این وانفسا به هر شکلی که میتوانند به طب سنتی و پزشکان طبسنتی توهین و فحاشی میکنند به طوری که اگر از بیرون کسی ببیند، فکر میکند راجع به یک جنایت قرن صحبت میکنیم. حالا این چه عناد و دشمنی است و از کجا نشئت میگیرد، قابل تأمل است.
واقعیت غیرقابل انکار این است که طب سنتی ایرانی درخصوص درمان بسیاری از بیماریها از جمله در پیشگیری و درمان کرونا جلوتر از سایر درمانهای نوین بوده و نتایج بسیار خوبی از خود نشان داده است. این امر به کام بعضی افراد شیرین نیست، چراکه منفعت آنان در خیلی از حوزهها به خطر میافتد.
گروه دیگری نیز هستند نه از روی عناد و خباثت بلکه بهواسطه ناآگاهی یا برخورد با اظهارنظرهای مدعیان دروغین این رشته دچار بدبینی شدهاند که امیدوارم روزی نه چندان دور بالاخره بساط این افراد برای همیشه جمع شود و کسی به غیر از پزشک و خارج از نظام پزشکی و درمانی کشور جرئت دخالت در امور درمانی را نداشته باشد.
طب سنتی در کنار طب مدرن میتواند در درمان ویروس کرونا اثرگذار باشد یا اینکه میتواند به شکل مستقل هم این بیماری را درمان کند؟
این هم نکته مهمی است که گاهی به طب سنتی ایرانی به دید طب مکمل نگاه میشود، اما باید بدانیم طب سنتی ایرانی یک طب مستقل و جامع است نه یک طب مکمل و خود میتواند به تنهایی به درمان بسیاری از بیماریها بپردازد، بنابراین نباید آن را طب مکمل خواند و جالب آنکه در موارد فراوانی درمانی مؤثرتر راحتتر و کمهزینهتر ارائه میدهد.
البته نباید تعصبی رفتار کرد، چراکه هنوز مواردی وجود دارد که فعلاً نمیتوان با طب قدیم درخصوص درمان بهره بر و باید تابع پروتکلهای درمانی پزشکی مدرن بود که این امر مورد عنایت پزشکان متخصص طب سنتی میباشد. مهم درمان است و رهایی از بیماری به شیوهای مناسب و مؤثر و در دسترس است.
با عنایت به صحبتهایی که داشتید آیا طب سنتی میتواند کرونا را درمان کند؟
درخصوص کرونا میتوانم بگویم یقیناً اگر لجاجت یا خباثت یا جهالت کنار میرفت و به جای موضعگیریهای غیرعالمانه شدید، قدری انصاف جای داشت و از نظرات طب سنتی در سطح کلان بهره میبرد، امروز شاهد همچین ضایعه غمانگیزی نبودیم که در هر خیابان شاهد برپایی حجله هموطنان عزیزمان باشیم. امروز وقایعی را میبینیم که روزی تصورش هم سخت بود و جالب آنکه متهمان این فاجعه بزرگ دشمنان تراز اول طب سنتی هستند.
پزشکان متخصص طب سنتی ماههاست که در حال درمان بیماران کرونایی هستند، اما هیچگاه مجالی برای ارائه نتایج به آنها داده نشده است. اگر روزی فاش شود که از بین هزاران بیمار کرونایی تحت درمان با طب سنتی تلفاتی وجود نداشته یا در نهایت بسیار بسیار کم بوده است، چگونه میخواهند جوابگوی خانوادههای داغدار باشند یقیناً این روزها فراموش نمیشود.
با عنایت به شیوع بالای کرونا در کشور، مردم دوست دارند درباره شیوه درمان کرونا در طب سنتی بیشتر بدانند. طب سنتی چگونه کرونا را درمان میکند؟
ببینید درمان کرونا در طب سنتی در واقع یک روش است که پزشک متخصص با در نظر گرفتن نکات بسیار از جمله مزاج فرد اقدام به تجویز داروهای گیاهی و توصیههای غذایی میکند و اینگونه نیست که بتوان همه را به یک دارو درمان کرد. هر چند توصیههایی را میشود به صورت کلی بیان نمود. به طور مثال زنجبیل که یکی از گیاهان بسیار مؤثردر درمان کروناست و ما درخصوص خواص آن صدها مقاله علمی بینالمللی داریم، اما برای افراد مختلف به یک میزان و به شکل نمیتوان آن را تجویز کرد و حتماً باید مزاج و نکات دیگر لحاظ گردد تا بتوان نتیجه مطلوب را بهدست آورد.
همانطور که اشاره داشتید طی ماههای اخیر مقاومت عجیبی برای پذیرش ظرفیت طب سنتی در درمان کرونا وجود داشت و حتی شاهد این بودیم که برخی از مقامات وزارت بهداشت طب سنتی را طب شیادی خواندند! شما چه پاسخی به چنین اظهاراتی دارید؟
بسیار جای تعجب دارد افرادی که امروز با بیشرمی تمام لفظ شیاد را به جامعه پزشکان طب سنتی اختصاص میدهند، چرا یک بار مقالات متعدد گیاهان دارویی درخصوص اثرات ضد ویروسی یا ضدالتهابی و نیز افزایش سیستم ایمنی بدن را مطالعه نمیکنند.
حضرات پر ادعایی که به اعتراف خود داروهای بیاثر و گران که گاه خالی از عارضه نیز نیست را روی بیماران مستحصل امتحان میکنند، چرا استفاده از گیاه دارویی بینظیری همچون زنجبیل را یک بار امتحان نمیکنند.
چرا از نتایج پزشکان طب سنتی درخصوص درمان کرونا استفاده نمیشود؟ نتایجی که روزی بالاخره اجازه انتشار پیدا خواهد کرد و من به شما میگویم روزی خواهد رسید که با حسرت بگوییم چرا طب سنتی را باور نکردیم.
طب سنتی رشته تخصصی دانشگاهی است که در دانشگاههای علوم پزشکی تدریس میشود و پزشکان فارغالتحصیل این رشته همگی جزو جامعه علمی کشور هستند که با تلاشهای شبانهروزی خود توانستهاند ایران را در بین چند کشور برتر جهان در این رشته قرار دهند. حجم مقالات علمی ثبتشده مؤید این سخن بنده است. غم از این بالاتر که چنین پتانسیلی برای درمان وجود دارد و هر روز مورد هجمه قرار میگیرد.
آقای دکتر کریمی! آمار و ارقام مرگومیر بیماران کرونایی به خصوص بیماران بستری در بیمارستانها از یک طرف نشانه شکست طب مدرن در درمان این بیماری است و از سوی دیگر نشان میدهد یک جای کار میلنگد. به طور مثال به رغم اهمیت تغذیه در سلامت و ایمنی بدن سوء تغدیه بیماران بستری در بیمارستان یکی از عوارض شایع در کشور است. به نظر شما اشکال کار کجاست؟
وقتی میشنویم که برای بیماران کرونایی هیچ محدودیت غذایی قائل نیستند، یقیناً باید در نظام درمانی و پروتکلهای تعریفشده تجدیدنظر کرد. خاطرم هست چقدر تلاش از سوی پزشکان متخصص صورت گرفت تا حداقل اجازه دهید غذای بیماران با دستور عمل طب سنتی تهیه شود و حتی به همین مطلب هم کسی گوش نداد که اگر همین یک کار صورت گرفته بود میزان تلفات به شدت کاهش مییافت.
کادر زحمتکش درمان و پزشکان بینظیر و پرستاران عزیز کشور ما مدتهاست که دچار فرسایش شده و دهها نفر آنان شهید شدهاند و صد افسوس وقتی بفهمیم میتوانستیم با گنجاندن دستورالعملهای طب سنتی آنان را در کنار خودمان داشتیم.
اخیراً یک درمانگاه طب سنتی برای کمک به درمان کرونا رسماً افتتاح شد و از سوی دیگر چهار داروی گیاهی مؤثر در درمان کرونا مجوز تولید گرفتند. آیا این اقدامات وزارت بهداشت نشانه اقبال آنها به طب سنتی است؟ ارزیابی شما از این ماجرا چیست؟
درخصوص چهار داروی طب سنتی که مراحل مجوز را طی کردهاند، باید بگویم هر چند میتواند مؤید ظرفیت بالای طب سنتی باشد، اما دو مطلب بسیار حائز اهمیت است. ما برای درمان نیاز به یک مجموعه دستورالعملهای طب سنتی داریم. فرضاً نمیشود به بیمار کرونایی غذای نامناسب همراه با ماست داد و بعد توقع بهبود سریع و مؤثر داشت. در طب سنتی اقدامات متعددی در کنار هم پازل درمان را تکمیل میکنند. به طور مثال بیماری در کنار داروهای تجویزی و مراعات غذایی نیاز دارد که از بادکش ریه نیز استفاده کند. مطلب دوم آنکه در طب سنتی از مجموعه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی مختلف بسته به شرایط بیمار میتوان بهره برد و نباید تمام توان طب سنتی را در این چهار دارو خلاصه کرد.
با توجه به تست طب مدرن و داروهای شیمیایی در درمان بیماری کرونا به نظر میرسد شاهد اقبال عمومی نسبت به طب سنتی هستیم. این جریانی است که پیش از بحران کرونا هم در جامعه شکل گرفته بود. نظر شما در اینباره چیست؟
بله دقیقاً؛ ما هر روزه شاهد این هستیم که مردم به پزشکان متخصص طب سنتی اطمینان بیشتری پیدا کرده و فحاشی و گفتن دشنام به این جامعه علمی نمیتواند مسیر را تغییر دهد. شاید سالهای طولانی طب سنتی در کشورهای مختلف از جمله ایران مورد هجوم مافیای قدرت و دارو قرار گرفته باشد، اما امروز شاهد هستیم طب سنتی در تمام دنیا در حال پیشرفت است و کشورهای مدرن امروز بیش از همه در توسعه و بهره از این روش درمانی پیشگام هستند. باید گفت طب ایرانی جزو پیشرفتهترین روشهای درمان در بین طب سنتی سایر کشورهاست و ما باید قدر این گنجینه گرانبها را هر چه بیشتر بدانیم و یقیناً یکی از مهمترین اقدامات میتواند برخورد با مدعیان دروغین این رشته باشد. خوشبختانه با تلاش بیوقفه دوستان عزیزمان در دانشگاه علوم پزشکی شهید پزشکی مرکز طب سنتی ویژه کرونا راهاندازی شده است و شاهد نتایج بینظیری درخصوص درمان هستیم، اما تا سیستم درمان نخواهد از این تجارب استفاده کند ما در سطح کشور همچنان دچار بحران خواهیم بود.
به عنوان یک پزشک با تخصص در حوزه طب سنتی چه توصیههایی به مردم دارید تا از کرونا در امان بمانند؟
باید به مردم عزیز این نکته را خاطر نشان کنم که در این مدت هر چقدر میتوانند خود را از استرس و همچنین غموغصه دور کنند، چراکه نقش سیستم ایمنی بدن در مقابله با این ویروس بسیار واضح است و ترس و استرس بیش از هر چیزی میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. البته متأسفانه این روزها بهواسطه عوامل و شرایط مختلف مشکلات روحی و روانی جامعه نسبت به گذشته بسیار بالا رفته که خود زمینهساز بسیاری از معضلات در حال حاضر و حتی دوران پسا کرونا خواهد بود. توصیههای فراوانی در طب سنتی درخصوص اعصاب و روان به صورت کلی وجود دارد، اما افراد برای درمان استرس و افسردگی خود از طریق طب سنتی حتماً باید به پزشکان متخصص طب سنتی مراجعه کنند و از زیادهروی در خوردن دمنوشها به صورت خود سرانه امتناع کنند.روزنامه جوان