این سه رشته مجزا عبارتند از بیماریهای روان پزشکی، بیماریهای سیستم عصبی و دسته سوم بیماریهای سیستم عصبی دارای مشکلات ساختاری یا ارگانیک مغزی هستند
شفاآنلاین>سلامت>دکتر مازیار امامی خواه،متخصص بیماریهای مغز و اعصاب (نورولوژیست)،عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:مغز انسان مرکز دستگاه عصبی است. دستگاه عصبی مرکزی در درون حفاظی استخوانی به نام جمجمه و ستون فقرات قرار گرفته و شامل مغز و نخاع میباشد. سیستم اعصاب مرکزی در زبان عام به دو قسمت با نامهای ماده سفید و ماده خاکستری تقسیم میشود. مغز شامل قسمتهای متنوعی است که هر کدام در عین ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر دارای کارها و وظائف گوناگونی هستند. این عضو از بدن در معرض بیماریهای بسیاری است و بروزمشکل در هرقسمت از آن میتواند کیفیت زندگی افراد را بسیار کاهش دهد. به گزارش شفاآنلاین:امامی خواه در اینباره میگوید: در حیطه علوم اعصاب (neuroscience) آن قسمتی که مربوط به بیماریهای سیستم عصبی است به طور کلی مربوط به سه رشته تخصصی مجزا از هم میگردد. دکتر امامی خواه ادامه داد: این سه رشته مجزا عبارتند از بیماریهای روان پزشکی، بیماریهای سیستم عصبی و دسته سوم بیماریهای سیستم عصبی دارای مشکلات ساختاری یا ارگانیک مغزی هستند
این متخصص بیماریهای مغز و اعصاب خاطرنشان کرد: گروه اول که از بیماریهای سیستم عصبی، بیماریهای روان پزشکی و مربوط به کار "روان پزشک" یا "متخصص اعصاب و روان" (psychiatrist) هستند. این بیماریها مربوط به روح و روان میشوند و در بسیاری از اوقات در گفتار روزمره منظور افراد از بیماری عصبی اینهاست ولی بهتر است به این دسته، "بیماریهای روحی یا بیماریهای روان پزشکی" بگوییم.
وی ادامه داد: این بیماریها به نوعی اختلال در نرم افزار مغز هستند و عمدتا خود را در تصویربرداریهایی مثل MRI یا در نوار مغز (EEG) نشان نمیدهد. در این گروه از بیماریها، میتوان به افسردگی، اضطراب و سایکوز (جنون یا روان پریشی) اشاره کرد.
دکتر امامی خواه افزود: این بیماریها را روان پزشک با مصاحبه روان پزشکی تشخیص میدهد و درمان آنها شامل ترکیبی از درمانهای دارویی و روان درمانی (سایکوتراپی) است.
این متخصص بیماریهای مغز و اعصاب اظهار داشت: دسته دوم از بیماریهای سیستم عصبی، بیماریهایی هستند که مربوط به کار "متخصص جراحی اعصاب" (نوروسرجن) میشوند. این دسته شامل بیماریهای ساختاری (سخت افزاری) هستند مثلا تومور مغزی، بیرون زدگی دیسک کمر، خونریزیهای مغزی و شکستگیها و آسیبهای جمجمه و ستون فقرات مواردی هستند که درمان آنها در بسیاری از اوقات شامل جراحی هم میگردد.
وی ادامه داد: تشخیص این بیماریها ممکن است توسط خود جراح اعصاب به تنهایی داده شود یا نیازمند همکاری تشخیصی جراح اعصاب، متخصص بیماریهای اعصاب (نورولوژیست) و رادیولوژیست با کمک یکدیگر باشد.
دکتر امامی خواه ابراز داشت: دسته سوم از بیماریهای سیستم عصبی مشکلات ساختاری یا ارگانیک مغزی هستند که درمان آنها عمدتا غیر جراحی و بیشتر دارویی است. این دسته از بیماریها را "متخصص بیماریهای مغز و اعصاب" (نورولوژیست) میبایست تشخیص دهد و درمان نماید.
این متخصص بیماریهای مغز و اعصاب اضافه کرد:در این گروه بیماریهایی مثل سکته مغزی ایسکمیک (غیر خونریزی دهنده)، سکته مغزی هموراژیک (خونریزی مغزی)، تشنج (یا صرع)، سردرد، بیماریهای فراموشیدهنده یا اصطلاحا دمانس (مثل آلزایمر)، اختلالات حرکتی (مثل پارکینسون و انواع لرزش)، اختلالات اعصاب محیطی (نوروپاتی)، اختلالات عضلانی (میوپاتی) وام اس قرار میگیرند و جراح اعصاب و نورولوژیست بیماریها را با گرفتن شرح حال، معاینه سیستم عصبی و درخواست تستهای خاصی تشخیص میدهند.
وی در پاسخ به این پرسش که "تستهای تشخیصی برای بیماریهای سیستم عصبی چه نام دارند "، مطرح کرد: در گروه بیماریهای روان پزشکی عمده تستهای تشخیصی در قالب مصاحبه روان پزشکی و انواع تستهای روان شناختی قرار میگیرند. اینها به نوعی کارکرد نرم افزاری مغز را میسنجند.
دکتر امامی خواه افزود: در مورد بیماریهای مرتبط با جراح اعصاب و نورولوژیست تستهای زیادی انجام میگردد که به اختصار چند مورد از موارد مشهورتر و کاربرد آنها عبارتند از تصویربرداریهای معمول مغز و نخاع و ستون فقرات با دو روش سی تی اسکن
(CT scan) وام آرای (MRI) انجام میشوند.
این متخصص بیماریهای مغز و اعصاب اضافه کرد:
"سی تی اسکن" و "ام آرآی"، ساختمان و شکل را نشان میدهند و هر کدام کاربردهای خود و برتری و نقاط ضعفی نسبت به هم دارند. مثلا "سی تی اسکن" سریع انجام میشود، ارزانتر و راحتتر است ولی اشعه ایکس به کار رفته در آن میتواند برای بدن مضر باشد (البته در استفاده بیرویه) اما "ام آرآی "گرانتر، زمان برتر و اغلب دقیقتر است و اشعه ندارد. در واقعام آرای یک آهنربای بزرگ و قوی است پس مشکل آن این است که اگر در بدن شما فلز یا دستگاهی مثل باطری قلب وجود داشته باشد ممکن است از امکان انجام آن محروم شوید.
وی عنوان کرد: تست دیگری که بیشتر کارکرد کلی مغز را نشان میدهد نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام (EEG) است که بیشتر در بررسی تشنج و افت هوشیاری کاربرد دارد.
دکتر امامی خواه اظهار کرد که تست دیگر نوار عصب و عضله (EMG-NCS) است که برای تشخیص بیماریهای اعصاب محیطی (نوروپاتی) و بیماریهای عضلانی (میوپاتی) از آن استفاده میشود و تست دیگری نیز به اسم سونوگرافی مغز (TCD) است که در بیماران سکته مغزی و برخی موارد دیگر کاربرد تشخیصی دارد.
این متخصص بیماریهای مغز و اعصاب توضیح داد: به طورکلی بیماریهای سیستم عصبی یا مربوط به کار روان پزشک هستند، یا جراح اعصاب یا نورولوژیست و علی رغم وجود همپوشانی بین این رشتهها هر کدام از این تخصصها در تشخیص و درمان بیماریهای رشته خود متبحر هستند لذا باید تفاوتهای کلی این سه و بیماریهای مرتبط با هر کدام را بشناسیم یا لااقل بپرسیم که بیماری ما مربوط به کدام یکی از این سه رشته تخصصی است تا بیدلیل از این متخصص به آن متخصص سرگردان
روانه نگردیم.
وی در پایان گفت: هر کدام از این تستهای تشخیصی گفته شده کاربرد خاصی دارند و متخصص با گرفتن شرح حال و معاینه عصبی باید بتواند تست مورد نیاز بیمار را تشخیص دهد و اگر بیمار دیده و معاینه نشود هزاران هزار تست تشخیصی فقط پزشک و بیمار را به بیراهه میبرد و چه بسا گرفتار تشخیصهای غلط و درمانهای غیر ضروری سازد.