شفاآنلاین>سلامت>برخی بیماران مبتلا به کرونا می‌گویند به دلیل کمبود تخت بستری مجبور به دریافت خدمات گرانقیمت بستری در منزل شده‌اند. در عین حال وزارت بهداشت، کمبود تخت بستری را تکذیب می‌کند
امین جلالوند
به گزارش شفاآنلاین: این روزها با افزایش موارد ابتلا به کرونا، درمان‌های خانگی هم در بین برخی بیماران رواج پیدا کرده است. انگیزه‌های متعددی هم باعث می‌شود که فرد مبتلا به کرونا بجای رفتن به بیمارستان حاضر می‌شود در فضای خانه خودش درمان شود.
برخی بیماران مشکوک به کرونا بدون آنکه تست بدهند، خودشان را در خانه قرنطینه می‌کنند، به درمان‌های خانگی روی می‌آورند و به امید بهبودی می‌مانند. بسیاری از آنها با استراحت و مراقبت در منزل بهبود پیدا می‌کنند، اما برخی از آنها نیز فقط زمانی به مراکز درمانی برای بستری مراجعه می‌کنند که ریه آنها بسیار درگیر کووید 19 شده و بیماری کرونا در آنها به مرحله حادی رسیده است.
برخی بیماران هم می‌گویند به دلیل اشغال بودن ظرفیت تخت‌های بستری و صف انتظار طولانی، ترجیح می‌دهند که بجای منتظر ماندن و در صف ایستادن، تیم درمانی را به خانه خود بیاورند. استخدام پرستار 24 ساعته، ویزیت روزانه پزشک، تهیه دارو و تجهیزات اکسیژن، بخشی از هزینه‌های مراقبت از بیمار مبتلا به کرونا در منزل است. مجموع این هزینه‌ها برای هر بیمار کاملا متفاوت است، اما برخی شواهد نشان می‌دهد که دریافت خدمات درمان کرونا در منزل با کمک کادر درمان، رقمی بین 20 تا حتی 100 میلیون تومان برای برخی بیماران، آب خورده است. البته معمولا بیماران در شرایط حاد کرونا با وضعیت مالی نسبتا مطلوب حاضر به پرداخت چنین مبالغی می‌شوند. ناگفته پیداست که بسیاری از خانواده‌های ایرانی، توان پرداخت چنین مبالغی را ندارند که بتوانند پزشک و پرستار را بر بالین بیمارشان حاضر کنند.
کمبود تخت بستری؛ از هشدار کارشناسان تا تکذیب وزارت بهداشت
اینکه بیمار مبتلا به کرونا به دلیل وضعیت مالی مطلوب تصمیم بگیرد که کل تیم درمان و تجهیزات پزشکی را به منزل بیاورد، اتفاق چندان دور از انتظاری نیست. تا اینجای کار، این یک تصمیم کاملا شخصی است که تبعات مثبت و منفی آن متوجه بیمار خواهد شد. اینگونه افراد حتی اگر تخت‌های بستری هم خالی باشد، شاید ترجیح بدهند که خدمات درمانی را در محیط امن خانه خود دریافت کنند، اما اینکه بیماری به دلیل کمبود تخت بستری مجبور شود که درمان کرونا را در خانه دنبال کند و تیم درمانی را با صرف هزینه‌های هنگفت به خانه بیاورد، کاملا بحث دیگری است.
اظهارنظرها درباره کمبود تخت بستری در حوزه درمان کرونا نیز کاملا ضد و نقیض است. از یک سو، مثلا مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا تصریح می‌کند: «در بیمارستان‌های دولتی، بیماران مبتلا به کرونا در نوبت بستری هستند و جا نیست. بیمارستان‌های خصوصی هم تقریبا همین‌طورند، یعنی تا یک مریض مرخص نشود، نمی‌شود فرد دیگری را بستری کرد.»
پیشتر نیز مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا با اشاره به کمبود تخت بستری برای درمان بیماران مبتلا به کرونا، هشدار داده بود: « بیمارستان‌ها دیگر تخت خالی برای پذیرش بیمار جدید ندارند. آمار بستری‌شدگان، مبتلایان و جان‌باختگان کرونا در کشور به‌ویژه کلان‌شهر تهران به‌شدت رو به افزایش است؛ طوری که بیمارستان‌ها به‌سختی مبتلایان بدحال را پذیرش می‌کنند؛ چراکه تختی برای بیماران کرونایی در مراکز درمانی باقی نمانده است.»
در عین حال، وزارت بهداشت این اظهارنظرها را تکذیب می‌کند. چندی قبل، سعید نمکی، وزیر بهداشت با اشاره به اینکه مشکل کمبود تخت بستری برای درمان بیماران مبتلا به کرونا وجود ندارد، یادآور شد: «در ایامی که مشغول مقابله با کرونا بوده‌ایم حتی یک بیمار در پشت در هیچ بیمارستانی بدون تخت نماند و ما هیچ کسی را به علت بی‌بضاعتی رها نکردیم.»
او خطاب به روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز تصریح می‌کند: «نباید به مردم سیگنال مایوس‌کننده بیهوده داد. مردم را از خطرات کرونا آگاه کنید، هوشیار کنید، اما اینگونه صحبت نکنید که ایها الناس، تخت خالی نیست و ممکن است در خیابان بمانید. بنده به عنوان وزیر و شما به عنوان خدمتگزاران کنار مردم در نظام سلامت، وظیفه داریم که همه بیماران را فارغ از هر دلیل و علتی پذیرش کنیم و به آنها خدمت‌رسانی کنیم.»
برخلاف اظهارات وزیر بهداشت، برخی مردم گلایه می‌کنند که نتوانسته‌اند برای اعضای خانواده‌شان که به کرونا مبتلا شده‌اند، تخت خالی پیدا کنند و همین عامل آنها را به سمت درمان‌های خانگی کشانده است.
گروهی از مردم هم از تعرفه‌های بالای بیمارستان‌های خصوصی برای درمان کرونا گلایه دارند. آنها می‌گویند یک دوره درمان کرونا در بیمارستان‌های خصوصی بین 50 تا 100 میلیون تومان هزینه به بار می‌آورد. البته ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت معتقد است که دریافت 50 میلیون تومان برای طی کردن یک دوره درمان کرونا در مراکز خصوصی، چندان هم رقم نامعقولی نیست.
او تاکید می‌کند: «اگر بیماری برای یک دوره در بیمارستان خصوصی بستری شده باشد و از آی‌سی‌یو استفاده کند ممکن است که هزینه‌های بیمارستان حدود 50 میلیون تومان بشود. در تعرفه بیمارستان بخش خصوصی قیمت تخت آی‌سی‌یو مشخص است. کافی است داروهای گرانقیمت هم برای او مصرف شود، مشخصا همین قیمت برای بیمار، تمام می‌شود. البته اگر بیماری فکر می‌کند که صورتحساب او بیش از حد شده است، می‌تواند با ۱۹۰ تماس بگیرد و صورتحساب خود را ارائه کند. اگر در بررسی‌ها تخلفی احراز شود، برخورد خواهند کرد.»
استانداردهای ارائه خدمات درمان کرونا در منزل
بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، در مواردی که مراقبت در منزل برای بیماران مبتلا به کرونا صورت می‌گیرد، یک مراقب بهداشت آموزش دیده باید ارزیابی کند که آیا محل زندگی برای ارائه مراقبت مناسب است یا خیر. همچنین مراقب بهداشت باید ارزیابی کند که آیا بیمار و خانواده قادر به رعایت موارد احتیاطی که به عنوان بخشی از مراقبت ایزوله در منزل توصیه می‌شود، هستند یا خیر؟
به عنوان مثال، بهداشت دست، بهداشت تنفس، تمیز کردن محیط، محدودیت‌های حرکتی در اطراف خانه می تواند نگرانی‌های مربوط به ایمنی را مرتفع کند یا خیر. همچنین برای تمام مدت زمان مراقبت در منزل باید ارتباط با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا پرسنل بهداشت عمومی با بیمار برقرار شود، تا زمانی که علائم بیمار به طور کامل برطرف شود.
بیماران و اعضای خانواده باید در مورد بهداشت شخصی، برنامه پیشگیری و کنترل عفونت و نحوه مراقبت از اعضای خانواده مظنون به ابتلا به بیماری کووید ۱۹ آگاهی داشته باشند تا از شیوع عفونت به افراد در تماس‌های خانگی جلوگیری شود. به بیمار و خانواده نیز باید پشتیبانی و آموزش مداوم ارائه شود و همچنین باید نظارت در طول مدت مراقبت در خانه ادامه یابد.
در کشور ما برای بسیاری از افرادی که درمان‌های خانگی کرونا را دنبال می‌کنند، اغلب این استانداردها رعایت نمی‌شود. در نتیجه معمولا درمان‌های خانگی کرونا در ایران به ابتلای سایر اعضای خانواده منجر می‌شود. یعنی فرد مبتلا با قرنطینه خود در منزل و پیگیری درمان‌های خانگی، گاهی نه تنها بهبود پیدا نمی‌کند، بلکه بیماری را هم به سایر اعضای خانواده منتقل می‌کند.
تهدید و فرصت‌های درمان خانگی کرونا
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، این روزها دورهمی‌های خانوادگی به عامل اصلی شیوع کرونا بدل شده است. برخی افراد مبتلا به کرونا در این دورهمی‌ها شرکت می‌کنند و خواسته یا ناخواسته موجب انتشار بیماری می‌شوند. عده دیگری از مبتلایان در دورهمی‌های فامیلی شرکت نمی‌کنند، اما با قرنطینه خود در منزل، معمولا بیماری را به سایر اعضای خانواده خود منتقل می‌کنند.
صادق وزیری، متخصص داخلی در گفتگو با سپید به معایب و مزایای درمان خانگی کرونا می‌پردازد و می‌گوید: «درمان خانگی کرونا برای همه بیماران جواب نمی‌دهد. بیماران دارای بیماری‌های زمینه‌ای بهتر است قبل از حاد شدن علایم بیماری و افزایش درگیری ریه به پزشک مراجعه کنند و از او راهنمایی بگیرند. اگر بیمار در این مرحله حتی به شکل سرپایی و در مطب هم فرآیند درمان را دنبال کند، احتمال اینکه به بخش آی‌سی‌یو نیازمند شود، کمتر خواهد شد. بعد از دریافت درمان سرپایی، بیمار می‌تواند ادامه فرآیند درمان را در منزل سپری کند. البته به شرطی که پروتکل‌های بهداشتی را به شدت رعایت کند تا بیماری را به سایر افراد منتقل نکند و یا اینکه حداقل دو هفته از خانواده‌اش دور شود و در محیط انفرادی قرنطینه شود.»
او با اشاره به اینکه نباید درمان‌های خانگی کرونا شامل مصرف خودسرانه داروها شود، تاکید می‌کند: «موارد متعددی داشته‌ایم که بیمار مبتلا به کرونا، خودسرانه داروهای آنتی‌بیوتیک و کورتون مصرف کرده و حتی آمپول پنی‌سیلین تزریق کرده است. گروه دیگری هم خودسرانه به مصرف داروهای گیاهی روی می آورند. این روش‌ها غلط است. بیمارانی داشته‌ایم که بعد از مصرف خودسرانه داروها، حالشان وخیم‌تر شده است و موقعی به بیمارستان آمده‌اند که مشکلات تنفسی آنها به شدت حاد بوده است. اینکه فکر کنیم درمان خانگی کرونا تحت هر شرایطی یک تصمیم درست است، برداشت علمی نیست.»
همچنین مرضیه لنگرودی، پرستار فعال در حوزه درمان کرونا هم درباره اثرات درمان‌های خانگی کرونا به سپید می‌گوید: «پرستار بیمار مبتلا به کرونا، همان خدماتی را به بیمارش در منزل ارائه می‌دهد که در بیمارستان ارائه می‌شود. یعنی جنس خدمات کاملا یکسان است، اما مراقبت در منزل از سوی پرستار آموزش دیده، سطح کیفی بالاتری دارد، زیرا پرستار فقط به یک بیمار خدمات می‌دهد، اما در مراکز درمان کرونا گاهی یک پرستار همزمان به 10 بیمار مبتلا به کرونا خدمت می‌کند. در این شرایط معلوم است که سطح کیفی خدمات، افت می‌کند.»
او نسبت به حضور افراد غیرحرفه‌ای بر بالین بیمار تحت عنوان پرستار خانگی، هشدار می‌دهد و می‌گوید: «در دوران کرونا شاهد هستیم که عده‌ای از عنوان پرستار سوء استفاده می‌کنند و بدون آنکه دانشی در حوزه پرستاری داشته باشند، تحت عنوان مراقب به منازل بیماران مراجعه می‌کنند. برخی از این افراد غیرحرفه‌ای، مبالغ کمتری از خانواده‌ها می‌گیرند و به همین دلیل، برخی خانواده‌ها ترغیب می‌شوند که آنها را استخدام کنند، در حالی که حضور این افراد غیرحرفه‌ای بر بالین بیماران مبتلا به کرونا، نه تنها سودمند نیست، بلکه حتی ممکن است جان بیمار را هم به خطر بیندازد.»
همچنین ایلاد علوی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز مدت قرنطینه خانگی بیماران را بسته به شدت بیماری بین ۱۰ تا ۲۱ روز می‌داند و می‌گوید: «در موارد خفیف تا متوسط، بیمار باید ۱۰ روز پس از شروع اولین علامت در منزل قرنطینه باشد. در موارد شدیدی که فرد در بخش ویژه بستری بوده یا دچار بیماری‌های نقص ایمنی مشخصی است باید تا سه هفته در قرنطینه بماند و با استراحت، مصرف مایعات و تغذیه مناسب این دوران را طی کند. مبتلایان در صورت امکان باید در جای دیگری جدا از خانواده قرنطینه شوند، در غیر این صورت باید در یک اتاق جداگانه با تهویه مناسب، درهای بسته و استفاده از ماسک، قرنطینه شوند.»
او فرستادن فرزند کوچک خود به منزل سایر بستگان در بین مبتلایان به کرونا را یک باور اشتباه می‌داند و می‌گوید: «این کار باعث گسترش و انتقال بیماری در بین خانواده‌ها می‌شود، زیرا کودک نیز ممکن است مبتلا یا ناقل باشد و بیماری را انتقال دهد. رعایت نکردن این مسائل جزئی و بسیاری از این اقدامات که از سر خیرخواهی انجام می‌شود، متاسفانه صدمه زیادی به جامعه می‌زند.»
در شرایطی که در موج سوم کرونا با افزایش چشمگیر آمار مبتلایان به کرونا مواجه هستیم، انتظار می‌رود که نظارت بیشتری بر درمان‌های خانگی کرونا اعمال شود تا هم تعرفه منطقی برای درمان خانگی کرونا مشخص شود و هم کیفیت ارائه خدمات به این بیماران مورد تایید مراجع علمی باشد.
