شفاآنلاین>سلامت>در نامه مجید صادقی رئیس انجمن علمی روانپزشکان ایران، خطاب به قاسم جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، آمده است: پیرو انتشار «توصیه‌های پیشگیرانه و درمان‌های کمکی طب ایرانی در کووید ۱۹» ویژه پزشکان توسط وزارت بهداشت، از آنجا که بخشی از این متن به رشته تخصصی روانپزشکی مربوط می‌شود، بدین وسیله نظر انجمن علمی روانپزشکان ایران در این خصوص به استحضار می‌رسد.
۱- بخشی از این توصیه‌ها به درمان افسردگی، اضطراب و وسواس اختصاص داده شده است. از آنجا که انجمن علمی روانپزشکان ایران خود را بازوی مشورتی وزارت بهداشت در حوزه روانپزشکی می‌داند و به شکل مستمر در این زمینه مورد خطاب و مشورت وزارت بهداشت است، انتظار داشت پیش از انتشار این متن، نظر کارشناسی انجمن در زمینه درمان‌های روانپزشکی موجود در آن دریافت و اعمال شود.
۲- در بخش توصیه‌های مربوط به درمان افسردگی، چند نکته لازم به ذکر است:
الف- منبع شماره ۹۰ برای توصیه مصرف شربت جلاب ذکر شده است، اما مقاله مذکور مربوط به ارزیابی اثر پاشویه گرم بر خواب سالمندان است و در انتهای آن عدم اثربخشی این روش را نتیجه گرفته است. بنابراین هیچ ارتباطی به توصیه مذکور ندارد.
ب- منبع شماره ۱۴۱، مطالعه‌ای مقدماتی و بدون مقایسه با دارونما (placebo) درباره اثربخشی «Melissa officinalis» است که برای تأیید تجویز یک دارو بسیار ناکافی است. منبع شماره ۱۴۲ نیز مربوط به کارآزمایی بالینی همین دارو (در مقایسه با دارونما) روی یک نمونه از بیماران دچار آنژین قلبی مزمن است که با توجه به محدودیت‌های روش‌شناختی زیاد و جمعیت هدف متفاوت با توصیه گزارش مورد نظر، باز هم به عنوان منبع این توصیه به کار نمی‌آید.
پ- منبع شماره ۱۴۳ نیز در تأیید اثربخشی اسطوخودوس در درمان افسردگی آورده شده، در حالی که این منبع مربوط به ارزیابی اثر آن بر اضطراب است و به جز آن، مطالعه پری و همکاران (۲۰۱۲) این نتیجه‌گیری را هم زیر سؤال برده است.
۳- در بخش توصیه‌های مربوط به درمان اضطراب، چند نکته لازم به ذکر است.
الف- منبع ۱۴۰ مربوط به بررسی اثر آنتی‌میکروبیال داروهای گیاهی و کاملاً غیرمرتبط با موضوع اضطراب است.
ب- در مورد منابع شماره ۱۴۱ و ۱۴۲ در بالا توضیح داده شد.
پ- آدرس منبع شماره ۱۴۴ ناقص نوشته شده (نام مجله نوشته نشده) ولی از عنوان آن روشن است که ارتباطی با اضطراب ندارد.
ت- منبع شماره ۱۴۵ مربوط به بررسی تأثیر رایحه‌درمانی با اسانس لیموترش بر اضطراب بعد از عمل جراحی ارتوپدی است که یک کارآزمایی بالینی بدون مقایسه با اثر دارونماست.
۴- در بخش توصیه‌های مربوط به درمان وسواس، چند نکته لازم به ذکر است:
الف- منبع شماره ۱۴۸ با موضوع وسواس بی‌ارتباط است.
ب- منبع شماره ۱۴۹ مربوط به یک کارآزمایی بالینی دوسوکور است که برتری اثر گل گاوزبان را نسبت به دارونما بر علائم اختلال وسواس نشان داده است. با این حال این توصیه در راهنماهای بالینی معتبر جایی ندارد و این مطالعه نیازمند تکرار و رفع محدودیت‌هایی است که بر این نتیجه گیری وارد است. از طرفی، بر اساس منبع شماره ۱۵۰ همین متن، مرور مطالعات نشان می‌دهد که شواهد موجود برای اثربخشی داروهای گیاهی بر وسواس، دارای کیفیت پایینی است.
بنابراین، توصیه‌های مرتبط با درمان‌های روانپزشکی در این متن از نظر انجمن علمی روانپزشکان ایران مورد تأیید نیست و تقاضا می‌شود دستور فرمایید در اسرع وقت نسبت به حذف آنها اقدام شود. این انجمن مانند همیشه آماده است تا نقش کارشناسی خود در این حوزه تخصصی را در جهت منافع مردم و پاسداشت حوزه‌ی علم روانپزشکی ایفا کند.
