با وجود اینکه طرح سهمیهبندی جنسیتی از سال ۸۷ در مجلس تصویب شد اما امسال به شکل جدیتری این موضوع عملی شده است. این قضیه واکنشهای زنان زیادی را که پشت درهای بسته دانشگاه سراسری جا ماندند را به همراه داشت؛ زنانی که با انگیزه و توان زیاد یک سال تمام را درس خواندند تا در رشته مورد علاقه خود تحصیل کنند. البته اکثر آنها رتبههای بسیار خوبی را دارا شدند اما در دانشگاههای سراسری قبول نشدند و جایشان را مردانی با رتبههای چهار رقمی گرفتند که جای بسی تعجب داشت.چند روز پیش معصومه ابتکار معاون رییسجمهوری در امور زنان و خانواده تاکید کرد: ما به دلیل ماموریت ذاتی خود و تعداد رو به افزایش دختران فارغالتحصیل دانشگاهی و نیاز آنان به معیشت پایدار باید تلاش کنیم زمینههای مناسبی برای ورود این افراد به بازار کار ایجاد شود.معصومه ابتکار در آیین اختتامیه طرح کمند با اشاره به همکاری معاونت ریاستجمهوری در امور زنان و خانواده و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفت: آنچه در حال حاضر اهمیت فراوان دارد این است که دانشجویان ما بتوانند چه در دورههای مهارتافزایی و کارآفرینی و چه در قالب برنامههایی مانند کمند با دنیای کار، اشتغال، خلاقیت، نوآوری، استارتآپها و بحث روز فناوریهای نوین آشنا شوند تا به نوعی زمینه ورود آنان به بازار کار و فعالیت و اشتغال فراهم آید.
موافقان طرح
در سالهای اخیر تلاشهای بسیاری شده تا از ورود دختران به دانشگاهها جلوگیری شود. از همین رو احمد توکلی درباره سهمیهبندی جنسیتی در دانشگاهها با تاکید بر اینکه «باید بگویم که من از سهمیهبندی جنسیتی دفاع میکنم»، گفته است: «اگر قرار باشد ترکیب جمعیتی دانشگاهها طوری باشد که در زمانی زنان تحصیلکردهای داشته باشیم که خواستگارانی تحصیلنکرده داشته باشند، مشکلاتی به وجود خواهد آمد که کیان خانواده را تهدید میکند.»
توکلی میگوید: «هر چند من خودم این طرح را امضا نکردم اما با آن موافقم چون در این باره دستورالعملهای شرعی هم وجود دارد. شب ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) کارهای خانه به فاطمه زهرا(س) و مسوولیت زندگی به حضرت علی(ع) سپرده شد و نتیجه این ازدواج هم فرزندانی چون امام حسین (ع) و حسن (ع) شدند اما اکنون ما در جامعه با یک ناهنجاری بزرگ یعنی نبود قوام و استحکام بنیان خانواده مواجهیم.»
او بلافاصله ادامه میدهد: «یکی از دلایل عدم استحکام بنیاد خانواده هم همین حضور بیش از حد زنان در جامعه است اما اگر سهمیهبندی جنسیتی به صورت ۵۰ درصدی به وجود آید شرایط مناسبتری خواهیم داشت.»
به گفته او مگر نه اینکه همه معتقد بودند خدمات پزشکی برای زنان باید توسط پزشکان زن ارائه شود، پس سرویسدهی به جامعه مردان هم باید توسط مردان انجام شود اما با این روند تا چند وقت دیگر همه جامعه در اختیار زنان قرار میگیرد و نسل مذکر جامعه ضرر میکند، نسل مذکر همیشه در جنگها و بحرانها حاضرند و ما باید شرایطی را فراهم کنیم که حق و عدالت برای آنها هم فراهم شود.»
توکلی عقیده دارد که اکنون همه پستها را در ادارات، زنان اشغال کردهاند در حالی که مردان که مسوول نفقه و امور خانوادهاند اغلب بیکارند و باید توازن و تعادل را در این موارد برقرار کرد.
فاطمه آجرلو عضو فراکسیون زنان مجلس دوره هفتم از دیگر موافقان این طرح میگوید: «من معتقدم که این روند پذیرش در دانشگاهها در درازمدت به آقایان آسیب میزند هرچند موافق توقف حرکت در جامعه در حال رشد هم نیستم. من نگاه فمینیستی ندارم و اگر برخی رشتهها با توان جسمانی زنها همنوا نیست چرا آن رشتهها را مختص مردان نکنیم.» او معتقد است که بدون نگرش تنگنظرانه و با توجه به توانمندیهای جسمی زنان باید در برخی رشتهها سهمیهبندی جنسیتی اعمال شود.
مخالفان طرح
اما عابد فتاحی نماینده مردم ارومیه در مجلس هشتم به شدت با این طرح مخالفت میکند: «اگر برای ورود دختران به دانشگاهها سد قائل شویم به انسانیت لطمه زدهایم. این پسران هستند که باید خود را برای درس خواندن به پای زنان برسانند. مگر نه اینکه طبق دین اسلام نباید هیچ تفاوتی بین انسانها قائل شد و بهترین انسانها، پرهیزگارترین آنهاست. با این کار بیعدالتی مسلم در حق زنان میشود.»
به عقیده او کنکور در هر کشوری به این دلیل برگزار میشود که افراد بااستعداد را برگزیند و برای ما جای تاسف دارد اگر مانع پیشرفت زنان شویم.او اعلام میکند با تمام قدرت از حق و حقوق زنان دفاع میکند: «اصلا بیان چنین طرحی هم شرمآور است و قطعا از نظر جهانی هم هزینه سنگینی برایمان خواهد داشت.»
سیما بوذری عضو هیات علمی موسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی طرح چنین بحثی را اساسا بیفایده میداند: «وقتی هنوز تعداد فارغالتحصیلان مرد دانشگاهها بیشتر از زنان است سهمیهبندی جنسیتی چه معنایی دارد.»
او این بحث را از منظر دیگری مینگرد: «مسوولان باید بین تعداد داوطلبان، ثبتنامشدهها، پذیرفتهشدگان و فارغالتحصیلان دانشگاهها و آمارهای مربوط به هر کدام تفاوت قائل شوند. تعداد دانشجویان دختر طی سالهای ۸۲ و ۸۴ رقم ثابتی است یعنی ۵۳ درصد دانشجوی زن در دانشگاههای کشور پذیرفته شدهاند در حالی که این رقم در سال ۸۲ و طبق آمارهای رسمی سازمان سنجش ۶۲ درصد بوده است یعنی طی این سالها ۱۷ درصد کاهش پذیرش هم داشتهایم.»به گفته او طبق آخرین آمارها تعداد داوطلبان پسر برای ورود به دانشگاهها در سال ۷۳ تا ۸۱ از ۶/۵۸ به ۳/۴۰ درصد رسیده و دختران از ۴/۴۱ به ۷/۵۲ یعنی تعداد داوطلبان پسر برای ورود به دانشگاهها کاهش یافته در حالی که زنان روند عادی حضور و شرکت در کنکور را طی کردهاند.او حتی فرض افزایش ورود تعداد دختران در دانشگاهها را به شکل فرصت و نه تهدید قلمداد میکند: «اگر یک زن کارشناس کامپیوتر تخصصش از یک مرد بهتر است افزایش پذیرفتهشدگان زن چه اشکالی دارد؟»
شهریار مشیری نماینده مردم بندرعباس مخالفت خود را با این طرح اعلام میکند: «در همه رشتهها باید ورود دختران و پسران آزاد باشد و هر کس بر حسب استعداد خود رشته تحصیلیاش را برگزیند مثلا در بسیاری از دانشگاهها دختران را از تحصیل در رشته مهندسی عمران محروم کردهاند در حالی که برای این کار هیچ دلیل علمی و خاصی ندارند. ما چطور میتوانیم ثابت کنیم که یک زن مثلا قابلیت کار در معدن را ندارد؟»
تعدادی از پیشنهاددهندگان این طرح افزایش سن ازدواج و سست شدن بنیان خانواده را از علل افزایش ورود زنان به دانشگاهها میدانند. اما مشیری با این نکته هم مخالفت میکند: «درس خواندن و علم، سطح فکر خانوادهها را ارتقا میدهد. اتفاقا یک مادر باسواد در اداره خانواده و فرزندانش موفقتر خواهد بود.» او همچنین هیچ دلیل منطقی بین افزایش سن ازدواج و درس خواندن نمیبیند بلکه نبود زیربناهای اقتصادی، بیکاری و مشکلات اقتصادی را از علل افزایش سن ازدواج قلمداد میکند.»
۱۲ سال درس خواندم که بنشینم خانه!
صبا یکی از زنانی که امسال در کنکور شرکت کرد اما به خاطر این طرح قبول نشد میگوید: من امسال کنکور هنر دادم و با رتبه ۱۷۱۳ و تراز ۷۱۱۲ در دورههای سراسری و فرهنگیان مجاز به انتخاب رشته شدم. هر دو مصاحبه عمومی و اختصاصی فرهنگیان هم شرکت کردم. حالا در کارنامه نهاییام مردود شدم! تنها به دلیل افزایش ظرفیت مردها در دانشگاه من باید یک سال دوباره درس بخانم یا بیخیال درس خواندم شوم و تن به ازدواج اجباری دهم.
با رتبه ۴۰۰۰ مردود شدم!
زهرا در خصوص طرح تبعیض جنسیتی آشکار در کنکو گفت: چند روز پیش جوابهای انتخاب دانشگاه رسید ولی دوست من بنفشه با رتبهای ۴۰۰۰ مردود شده و هیچ جایی قبول نشده با اینکه راحت میتوانست پرستاری تهران قبول شود. حالا علیرضا یکی دیگر از دوستانم با رتبه ۱۰۰۰۰ پرستاری دانشگاه دولتی تهران قبول شده است. سازمان سنجش امسال عملا با زور پسرها را قبول اعلام کرده است.
امسال دیرتر سربازی میروم!
سینا یکی از افرادی که امسال موفق به قبولی در دانشگاه سراسری شد در این رابطه گفت: امسال برای قبولی در دانشگاه سراسری خیلی استرس داشتم چون زیاد هم وقت نکرده بودم درس بخوانم اما خوشبختانه با رتبه ۹ هزار موفق شدم در رشته پزشکی دانشگاه تهران قبول شوم.
بنابراین امسال کمی دیرتر به سربازی میروم. البته از اینکه شنیدم برخی زنان سرزمینم به دلیل محدودیتهای جنسیتی وارد دانشگاه نشدند خیلی ناراحت شدم.
امیدوارم این موضوع حل شود و در تمام حوزهها شاهد برابری جنسیتی باشیم.جهان صنعت