کارشناسان نظام سلامت هشدار دادند:
جامعه پرستاری در طول چند ماه اخیر، همواره در خط مقدم درمان کرونا بوده است. با این وجود بسیاری از پرستاران تاکید دارند که این فداکاری نباید با نادیده گرفتن حقوق و دستمزد پرستاران همراه باشد.
شفاآنلاین>سلامت>نمایندگان جامعه پرستاری می‌گویند با وجود حمایت مالی دولت از بیمارستان‌ها، گشایشی در پرداخت کارانه‌های پرستاران ایجاد نشده است
به گزارش شفاآنلاین:آمار فوتی‌های کرونا، روز به روز رکوردهای تازه‌ای ثبت می‌کند. در این بین، پرستاران با جان و دل در مراکز درمان کرونا کار می‌کنند تا آمار این فوتی‌ها بیشتر نشود. آمارهای تازه می‌گوید تاکنون بیش از 20 هزار پرستار به کرونا مبتلا شده‌اند و آمار ابتلای پرستاران، روز به روز در حال افزایش است. نکته قابل تامل اینجاست که در این شرایط سخت کاری پرستاران، هنوز خیلی از آنها موفق نشده‌اند که مطالبات خود را دریافت کنند.
در شرایطی که قرار بود بخش عمده کمک یک میلیارد یورویی از صندوق توسعه ملی به نظام سلامت برسد، اما با گذشت بیش از هفت ماه از شیوع کرونا، فقط حدود 30 درصد از این اعتبارات حمایتی تخصیص یافته است. بسیاری از پرستاران گلایه دارند که از همان 30 درصد اعتبارات حمایتی هم سهم قابل توجهی به آنها تخصیص داده نشده است، در حالی که در خط مقدم درمان کرونا هستند.
از سوی دیگر، بسیاری از بیمارستان‌ها در پاسخ به دغدغه‌های پرستاران تاکید دارند که به دلیل کاهش درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها، کارانه‌ها کمتر شده است و با تاخیر به کادر درمان پرداخت می‌شود. از سوی دیگر، پرستاران هم استدلال می‌کنند که کاهش درآمد اختصاصی بیمارستان‌ها با حمایت‌های دولت از بیمارستان‌ها جبران شده است. به اعتقاد آنها باید بخشی از این کمک‌های مالی به پرستاران تخصیص پیدا کند، اما این اتفاق در عمل محقق نشده است.
پرستاران انتظار داشتند که بخشی از کمک‌های صندوق توسعه ملی صرف جذب فوری نیروهای پرستاری، پرداخت کارانه و فوق‌العاده ویژه شود، اما در بسیاری از مراکز درمانی تاکنون چنین حمایت‌هایی صورت نگرفته است.
به پرستاران نباید به دید سپر بلا نگریسته شود
جامعه پرستاری در طول چند ماه اخیر، همواره در خط مقدم درمان کرونا بوده است. با این وجود بسیاری از پرستاران تاکید دارند که این فداکاری نباید با نادیده گرفتن حقوق و دستمزد پرستاران همراه باشد.
راحله هوشمند، پرستار فعال در بخش درمان کرونا تاکید می‌کند: «شاید خیلی از مردم با خودشان فکر کنند که دریافتی پرستاران در دوران کرونا بیشتر شده است، اما در خیلی از مراکز درمانی اینطور نیست. در برخی مراکز درمانی به پرستاران اعلام می‌کنند که چون درآمد بیمارستان کاهش پیدا کرده است، مجبوریم کارانه شما را کاهش دهیم و دیرتر پرداخت کنیم. یعنی نه تنها درآمد خیلی از پرستاران بیشتر نشده است، بلکه برخی از پرستاران با کاهش درآمد هم مواجه شده‌اند.»
او یادآور می‌شود: «پرستاران در بخش دولتی با افزایش شدید حجم کاری مواجه شده‌اند و پرستاران در بخش خصوصی نیز با خطر تعدیل نیرو روبرو هستند. در برخی مراکز درمانی خصوصی با اعلام اینکه درآمد بیمارستان‌ها کمتر شده است، اول از همه سراغ تعدیل پرستاران می‌روند تا هزینه‌ها را کاهش دهند. معتقدیم که نباید به پرستاران به دید سپر بلا نگاه شود. یعنی نباید به این شکل باشد که تا وقتی به آنها نیاز داریم، شفاهی از آنها تقدیر کنیم، اما وقتی پای عمل رسید، مزد فداکاری‌شان را پرداخت نکنیم. با توجه به اینکه در بخش‌های درمان کرونا، همراه بیمار نمی‌تواند حضور داشته باشد، همین مساله نیز به بار کاری پرستاران اضافه کرده است.»
همچنین یکی از پرستاران بیمارستان الغدیر تهران که مدت‌ها در بخش درمان کرونا کار کرده است و نمی‌خواهد نامی از او در گزارش ذکر شودمی‌گوید: «در برخی از مراکز درمانی از پرستارانی که در دوره طرح خدمت کار می‌کنند، بیش از توان و ظرفیت‌شان کار می‌کشند. در برخی مراکز درمانی این حس غلط وجود دارد که سخت‌ترین و در عین حال غیرتخصصی‌ترین کارهای مراقتی را باید پرستاران طرحی انجام دهند. خیلی از پرستاران طرحی مجبورند که تحت هر شرایطی در مراکز درمانی کار کنند و خیلی اوقات، اضافه کار اجباری به آنها تحمیل می‌شود. این شرایط را باید اصلاح کنند تا نگاه عادلانه‌تری در تقسیم وظایف در مراکز درمان کرونا برقرار شود.»
او خاطرنشان می‌کند: «بخش زیادی از بار درمان کرونا به دوش پزشکان و پرستارانی است که دوره طرح را می‌گذرانند، اما زحمات آنها چندان دیده نمی‌شود. هم شیفت‌های طولانی‌تری کار می‌کنند و هم به نسبت پزشکان و پرستاران با قراردادهای رسمی، دریافتی بسیار کمتری دارند. این نوع نگاه تبعیض آمیز که در برخی مراکز درمانی وجود دارد، باید برچیده شود. نباید این نگاه وجود داشته باشد که نیروهای طرحی، سرباز پیاده نظام مراکز درمانی هستند که باید هر دستور منطقی و غیرمنطقی را بدون چون و چرا، اجرا کنند.»
وضعیت بغرنج پرستاران در دوران کرونا
بسیاری از پرستاران به صورت شیفت‌های طولانی مدت در مراکز درمان کرونا حضور دارند. بسیاری از نمایندگان جامعه پرستاری تاکید دارند که این وضعیت نمی‌تواند در مدت طولانی ادامه داشته باشد و این اتفاق در نهایت به فرسودگی کادر درمان منجر می‌شود.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار به وضعیت بغرنج پرستار ایرانی در دوران کرونا اشاره می‌کند و می‌گوید: «پرستاران ایرانی در حال حاضر بیشترین تعداد خدمات را به بیماران مبتلا به کرونا ارائه می‌دهند. مواجه مکرر با بیماری‌های پرخطر مثل کرونا، شرایط کاری سختی را برای پرستاران رقم می‌زند. بیمار معمولا با درد وارد بیمارستان می‌شود و به همین دلیل بارها شده که به دلیل شرایط ناگوار روحی بیمار به پرستار پرخاش شده است. دیدن روزانه بیماران در حال مرگ و مسئولیت بالای پرستار بخصوص در بخش مراقبت‌های ویژه فقط گوشه‌ای از سختی کار هر روزه پرستاران است.»
او تاکید می‌کند: «به دلیل همین سختی‌ها، معمولا در بسیاری از کشورها با ارائه جذابیت‌های شغلی تلاش می‌کنند که امکانات تفریحی و رفاهی زیادی در اختیار پرستاران باشد تا به ماندگاری و ارائه خدمات مطلوب در بیمارستان‌ها دلگرم باشد. واقعا اغلب پرستاران در کشورهای توسعه یافته، دغدغه حقوق پایین ندارند، اما وقتی شرایط پرستاران خارجی را با پرستاران ایرانی مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که پرستاران ایرانی با دغدغه‌های جدی مواجه هستند. بسیاری از آنها با مشکلات مالی، دست و پنجه نرم می‌کنند و از شرایط معیشتی مناسبی برخوردار نیستند. درواقع آنها در برابر کار سختی که هر روز انجام می‌دهند، دستمزدی معادل با سختی کارشان دریافت نمی‌کنند.»
شریفی مقدم خاطرنشان می‌کند: «در دوران کرونا، کمبود پرستار در مراکز درمانی کشور هم مشکل مضاعفی شده است که دغدغه‌های پرستاران را افزایش داده است، طوری که گاهی پرستار مجبور می‌شود به طور همزمان کار چند پرستار را انجام دهد. تداوم این وضعیت به فرسودگی شغلی پرستاران ایرانی، دامن می‌زند.»
معوقات پرستاران، تلنبار شده است
نمایندگان جامعه پرستاری، بارها نسبت به تاخیر در پرداخت مطالبات این گروه از کادر درمان، گلایه کرده‌اند. محمد میرزابیگی، رئیس سازمان نظام پرستاری هم با گریزی بر وضعیت فعلی پرستاران در دوران کرونا، انتقاد می‌کند: «انصاف نیست در شرایطی که پرستاران از نظر شدت و سختی کار، بحرانی‌ترین روزها را پشت سر می‌گذارند، با عدم پرداخت معوقات و پشت گوش انداختن مطالباتشان مورد بی‌مهری قرار گیرند.»
میرزابیگی یادآور می‌شود: «سه موضوع کمبود نیرو، تعویق معوقات و اضافه‌کار و بحث فوق‌العاده ویژه پرستاران، امروز از دغدغه‌های جدی پرستاران است. موارد ذکر شده حق مسلم پرستاران است و نمی‌دانیم چرا باوجود صدور مجوزها برای جذب نیرو و پرداخت وجوه به مراکز درمانی از سوی دولت، نظارتی برای عملی شدن خواسته‌های پرستاران وجود ندارد.»
او تاکید می‌کند: «همکاران ما در سازمان برنامه و بودجه، گزارش هایی را در جلسات مشترک ارائه می‌دهند که بر اساس آن مشخص است طی یک ماه گذشته، پرداخت‌های مناسبی به وزارت بهداشت داشته‌اند. به طور مثال طی روزهای اخیر مبالغی همچون ۵۲۰۰ میلیارد تومان، ۲۶۰۰ میلیارد تومان و ... به وزارت بهداشت پرداخت شده است. با یک محاسبه سرانگشتی می‌بینیم که با این مبالغی که سازمان برنامه و بودجه در اختیار وزارت بهداشت قرار داده است، دیگر نباید معوقه‌ای از پرستاران باقی می‌ماند و قاعدتا معوقات پرستاران باید صفر می‌شد. عدم پرداخت‌های به موقع به پرستاران از محل مبالغ یاد شده ممکن است به علت عدم نظارت درست بر اختصاص مبالغ به بخش‌های مختلف باشد.»
رئیس سازمان نظام پرستاری ادامه می‌دهد: «وزارت بهداشت می‌گوید نامه پرداخت معوقات به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی ابلاغ شده است، اما آنچه که غیر شفاف است این است که این پول در کدام بخش هزینه شده که معوقات پرستاران همچنان بر سر جای خود باقی است. کارانه‌ها به شدت کاهش یافته است. البته منظور ما از عدم پرداخت به پرستاران به هیچ عنوان این نیست که پولی گم شده باشد، اما چون بیمارستان‌ها هزینه‌های عمرانی، تجهیزات پزشکی و ... نیز دارند، اگر این پول برای پرستاران هزینه نشده باشد، ممکن است برای سایر مشکلات بیمارستانی خرج شده باشد.»
وی کاهش مبلغ کارانه معوق پرستاران به دلیل کرونا را غیرقابل قبول می‌داند و می‌گوید: «اولا معوقه‌ها مربوط به دوران قبل ازکرونا است که درآمدها خوب بوده است. حتی اگر به فرض محال درست باشد، وقتی دولت کمک می‌کند یعنی کاهش درآمد مراکز درمانی را جبران می‌کند که کارانه پرسنل آسیب نبیند. در شرایطی که حتی جای سوزن انداختن در بیمارستان‌ها نیست، کارانه پرسنل به شدت کاهش یافته است. مثلا در مواردی شاهد بوده‌ایم پرستاری که چند سال است با میانگین یک تا دو میلیون تومان کارانه دریافت کرده، این ماه ۲۰۰ هزارتومان دریافتی داشته است. این درحالی است که طی چندماه اخیر، شدت خدمت، زحمات و آسیب‌‌دیدگی از خدمت برای پرستاران بیش از ۱۰۰ درصد افزایش یافته است.»
همچنین او درباره متوسط معوقات پرستاران هم به ایسنا یادآور می‌شود: «در ابتدای شیوع کرونا متوسط معوقات پرستاران در بحث کارانه‌ها حدود ۱۷ ماه بود. الان با کم‌کردن پرداختی‌های کارانه از حدود یک تا دو میلیون تومان به ۲۰۰ هزارتومان معوقات به لحاظ تعداد ماه کمتر شده است، ولی مبلغ آن تغییر خاصی نداشته است. کاهش کارانه‌ها در شرایطی که باوجود کاهش درآمد بیمارستان، کمک‌های دولتی وجود دارد، یک تناقض است. به همین دلیل، مبلغ پرداختی کارانه نباید کاهش یابد.»
همچنین میرزابیگی تاکید می‌کند: «پیگیر استخدام نیروهای ۸۹ روزه نیز هستیم تا این پرستاران در اولویت استخدام باشند. پرستاران ۸۹ روزه برای هر ماه، دو امتیاز و برای یک سال ۲۰ امتیاز استخدامی دارند. اولویت اول ما استخدام دولتی پرستاران و اولویت دوم قرارداد مستقیم از طریق دانشگاه‌ها است. سازمان نظام پرستاری نیز پیگیری خواهد کرد تا اگر هر دانشگاهی قراردادی کمتر از یکسال با پرستار ببندد، علیه آن دانشگاه وارد شکایت شود. از پرستاران نیز خواهش می‌کنیم که مطلقا قرارداد ۸۹ روزه امضا نکنند. همچنین در صورت عقد هر قرارداد کاری، نسخه سوم قرارداد را برای روز مبادا نزد خود نگه دارند تا بتوانند پیگیر حق و حقوق خود باشند.»
پاسخ وزارت بهداشت به انتقادات جامعه پرستاری
وزارت بهداشت در چند نوبت اعلام کرده است که مجوز جذب پرستاران جدید را دریافت کرده است. وزارت بهداشت می‌گوید بزودی هم نیروی پرستاری جدید به بیمارستان‌ها تزریق می‌شود و هم مطالبات و معوقات پرستاران، پرداخت خواهد شد.
مریم حضرتی، معاون پرستاری وزیر بهداشت هم به برنامه‌های اخیر این وزارتخانه برای رفع دغدغه‌های پرستاران اشاره می‌کند و می‌گوید: «جذب نیروی پرستار از اولویت‌های معاونت پرستاری این وزارتخانه است. در سال ۹۸ از ۱۰ هزار مجوز جذب در وزارت بهداشت بیش از چهار هزار نفر به گروه پرستاری تعلق گرفت که جذب آنان انجام شد. در سال ۹۹ نیز مجوز جذب سه هزار نیروی پیمانی اخذ شد که بیش از دو هزار نفر به پرستاری اختصاص داده شد و درحال جذب هستند. همچنین مجوز بیش از دو هزار نیروی قرارداد کار معین انجام شد که بیش از ۱۱۴۲ نفر سهمیه گروه پرستاری است. در ۱۴ شهریور امسال نیز آزمون آنان برگزار شد و مراحل جذب آنان نیز در دست انجام است.» حضرتی همچنین از اخذ مجوز هفت هزار نیروی درمانی دیگر در سال جاری خبر می‌دهد و یادآور می‌شود: «امیدوار هستیم که درصد قابل توجهی از این مجوزها با توجه به وضعیت بحران موجود به گروه پرستاری تعلق گیرد.»
او از تلاش برای به روز شدن پرداخت معوقات پرستاران نیز خبر می‌دهد و می‌گوید: «اکنون تاخیر در پرداخت کارانه از ۱۸ ماه به شش ماه و پرداخت اضافه کار هم به سه ماه کاهش پیدا کرده است. البته در برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز پرداخت اضافه کار به روز شده است. در این بین، ممکن است در برخی دانشگاه‌ها پرداخت اضافه کار پرستاران با تاخیر طولانی انجام شود که نیاز به پیگیری است.»
در شرایطی که وزارت بهداشت وعده داده که برای رفع دغدغه‌های پرستاران در مراکز درمان کرونا در حال اقدام است، بسیاری از پرستاران امید دارند که این وعده‌های حمایتی، هرچه سریع‌تر محقق شود تا خستگی و فرسودگی جامعه پرستاری به نقطه غیرقابل بازگشت نرسد.روزنامه سپید
نظرشما
آخرین اخبار