با وجود آنکه دولت آمریکا اعلام کرده است که غذا و دارو در مصادیق تحریم اقتصادی ایران قرار ندارد و این دو حوزه از تحریم‌ها معاف هستند؛ اما آنچه که در عمل رخ داده نشان می‌دهد که ایران برای تامین دارو و واکسن با مشکلاتی جدی مواجه است.
شفاآنلاین>سلامت>با وجود آنکه دولت آمریکا اعلام کرده است که غذا و دارو در مصادیق تحریم اقتصادی ایران قرار ندارد و این دو حوزه از تحریم‌ها معاف هستند؛ اما آنچه که در عمل رخ داده نشان می‌دهد که ایران برای تامین دارو و واکسن با مشکلاتی جدی مواجه است.
به گزارش شفاآنلاین:از اردیبهشت سال ۹۷ که دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا خروج کشورش از برجام را اعلام کرد، بار دیگر تحریم‌های یک جانبه علیه اقتصاد ایران از سر گرفته شد، اما با توجه به فشار جامعه جهانی، کاخ سفید مجبور شد اعلام کند تحریم‌های اقتصادی ایران در حوزه غذا و دارو اعمال نمی‌شود و کشورها در معامله با ایران در این دو حوزه محدودیتی نخواهند داشت.
با وجود این صحبت‌ها، همانطور که از قبل نیز قابل پیش‌بینی بود تحریم بانکی ایران و محدودیت‌های جدی در انتقال ارز بر این دو حوزه نیز تاثیر گذاشت و عاملی برای نرسیدن یا دشواری رسیدن دارو به ایران شد. موضوعی که یکی از مصادیق آن سخت شدن انتقال ارز برای واردات واکسن آنفلوانزا بود که در روزهای گذشته خبرساز شده است.
راه رفتن در یک میدان مین
روزنامه واشنگتن‌پست به تازگی در گزارشی نوشت: «کارکنان درمان و کارشناسان می‌گویند که تحریم‌های آمریکا مانعی برای ایران جهت واردات دارو و تجهیزات پزشکی و همچنین مواد خام برای تولید آنها در داخل است.»
واشنگتن‌پست در این گزارش افزود: «محدودیت ها و تحریم‌های وسیعی که ایالات متحده علیه نظام بانکی و صادرات نفت ایران اعمال کرده، توانایی تهران را برای تامین مالی و خرید اقلام ضروری ازجمله دارو و مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز برای تولید آن در داخل، محدود کرده است.»
به نوشته این روزنامه، گزارش‌های فصلی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (اوفک) نشان می‌دهد که دولت دونالد ترامپ شمار مجوزهایی را که به شرکت‌ها برای صادرات اقلام خاص پزشکی به ایران می‌دهد، کاهش داده است. بر اساس این گزارش فهرست کالاهایی که نیازمند مجوز خاص از این نهاد است شامل دستگاه تولید اکسیژن، ماسک تنفسی با پوشش کامل صورت و تجهیزات تصویربرداری حرارتی می‌شود که به گفته پزشکان، برای درمان بیماران و محافظت از کادر درمان ضروری است.
براساس گزارش واشنگتن‌پست، کارکنان بخش درمان ایران و کارشناسان جهانی سلامت می‌گویند تعیین میزان دقیق تاثیرگذاری تحریم‌های آمریکا بر توان مقابله ایران با شیوع کرونا مشخص نیست، اما واضح است که نظام سلامت ایران برای دسترسی به تجهیزات ضروری برای حفظ جان انسان‌ها و پیشگیری از همه‌گیری این ویروس با مشکل مواجه است.
این گزارش همچنین افزود: «با وجود آنکه مقام‌های دولت ترامپ ازجمله مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا گفته‌اند که کالاهای غذایی، پزشکی و دارویی شامل تحریم نمی‌شود و کانالی را برای تسهیل تراکنش مالی مربوط به این اقلام از طریق سوئیس ایجاد کرده‌اند، اما در عمل تحریم‌های آمریکا به‌ویژه آنها که تعامل با بانک‌ها و موسسات مالی ایران ازجمله بانک مرکزی ایران را محدود کرده است، طرف‌های غربی را به تجارت با ایران بی‌میل می‌کند.»
یک کارشناس و وکیل تحریم‌های دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خارجه آمریکا به واشنگتن‌پست گفت: «معافیت‌های تحریمی جریان بدون مانع کالاهای ضروری به ایران را تضمین نمی‌کند.» وی تحریم‌های آمریکا را به یک فضای حقوقی و تجاری تشبیه کرد که معادل راه رفتن در یک میدان مین است.
واشنگتن‌پست با اشاره به گزارش‌های فصلی اوفک، افزود: «در سال ۲۰۱۶ بیش از نیمی از شرکت‌هایی که برای دریافت مجوز برای صادرات کالاهای پزشکی به ایران اقدام کرده بودند مجوز دریافت کردند، اما گزارش اوفک نشان می‌دهد که در سه ماهه سوم سال ۲۰۱۹ شرکت‌های کمتری برای دریافت مجوز اقدام کرده‌اند و اوفک نیز تنها به ۱۵ درصد این شرکت‌ها مجوز داده است که این رقم در سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ نیز تنها ۱۰ درصد بوده است.»
زمان‌بر شدن نقل و انتقال ارز
محمود نجفی‌عربی، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران در این رابطه گفت: «هرچند برخی از شرکت‌های داروساز اعلام می‌کنند که مشکلی برای همکاری و معامله با ایران ندارند، اما در عمل با توجه به دشواری نقل و انتقال ارز، خرید و واردات دارو به ایران بسیار دشوار شده است.»
به گفته وی، با توجه به اینکه بانک‌های خارجی برای ما کاری انجام نمی‌دهند، زمان نقل و انتقال ارز بسیار زیاد شده و تا پول نرسد به ما دارو و واکسن نمی‌دهند. نجفی‌عرب تصریح کرد: «آنچه در این بحث اهمیت دارد این است که با وجود شعار آمریکایی‌ها، ما در حوزه دارو نیز عملا تحریم هستیم زیرا فرایندی که تا پیش از این یک هفته طول می‌کشید امروز هفته‌ها زمان می‌برد. در حالی که بر اساس قوانین بین‌المللی نمی‌توان در فرآیند خرید دارو خللی وارد کرد.»
تا مبلغ به دستشان نرسد کالا به ایران نمی‌فروشند
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو هم از تفاوت موجود میان شعار و عملکرد در تحریم دارویی ایران گفت و تصریح کرد: «در صحبت و شعارهای مطرح شده می‌گویند که داروی ایران تحریم نشده و تعدادی از شرکت‌های خارجی نیز اعلام کرده‌اند که همچنان با ما همکاری خواهند کرد، اما آنچه در عمل رخ می‌دهد متفاوت است زیرا شاید دارو از نظر تجاری، نوع خاصی از کالا باشد، اما همچنان سازنده و فروشنده آن تنها در صورتی که مبلغ به دستشان برسد کالا را به ایران می‌فروشند.»
وی خاطرنشان کرد: «در ماه‌های گذشته با توجه به محدودیت‌هایی که در روابط بانکی به وجود آمده، کار نقل‌وانتقال ارز دشوار و طولانی شده و تحریم‌ها از این طریق در روابط ما با داروسازان بین‌المللی تاثیر گذاشته است.»
باید فکری به حال مراودات مالی شود
هاله حامدی‌فر، عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران هم با اشاره به مشکلات در نقل و انتقال ارز، اخطار می‌دهد که اگر فکری به حال جابهجایی پول و مراودات مالی نشود، طی ماه‌های آتی دچار مشکلاتی جدی‌تری خواهیم شد.
وی که مدیرعامل یک شرکت‌های داروسازی نیز هست، افزود: «هیچ شکی در تاثیر تحریم در زمینه دارو وجود ندارد و مدت‌ها است هیچ شرکتی نتوانسته برای خرید مواد اولیه پول حواله کند. البته بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده مواد اولیه با آمریکایی‌ها ارتباط دارند و ملزم هستند که قوانین وضع شده توسط آنها را رعایت کنند. در نتیجه برخی تولیدکنندگان مواد اولیه از چین و هند نیز به شرکت‌های ایرانی اعلام کردند که دیگر نمی‌توانند مواد اولیه به آنها بفروشند.»
حامدی‌فر ادامه داد: «در این زمینه دو مشکل وجود دارد. اول مراودات مالی و دوم انتقال ماده اولیه به کشور است. اگر بتوان پول را منتقل کرد، به هر حال می‌شود ماده اولیه را به کشور وارد کرد. در نتیجه بزرگ‌ترین مشکل در حال حاضر مراودات مالی است که مدتی است متوقف شده و امکانپذیر نیست.»
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان محصولات بیوتکنولوژی پزشکی اظهار داشت: «ماده اولیه‌ای که شرکت‌ها امروز استفاده می‌کنند از قبل خریده‌اند، اما به مرور اگر ماده اولیه برای ماه‌های آتی تامین نشود، مشکلاتی در این زمینه شکل می‌گیرد و اگر مشکل مراودات مالی ادامه داشته باش، قطعا شرکت‌ها با مشکل مواجه خواهند بود.»
دروغ آشکار
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز در این رابطه گفت: «اینکه می‌گویند دارو تحریم نیست، یک دروغ آشکار است و حتی می‌توان گفت که از مدت‌ها پیش دارو مشمول تحریم‌های عملی قرار گرفته است. البته این کار به‌صورت آگاهانه و با هدف ایجاد رنج و افزایش درد و زحمت مردم ایران انجام شده و به‌طور مستقیم سلامت کودکان و زنان و بیماران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ناظران خارجی نیز طی هفته‌های اخیر بارها اعلام کردند که عدم تحریم دارو در ایران یک دروغ آشکار است.»
وی افزود: «موضوع مولفه‌های موثر بر سلامت نیز در این زمینه وجود دارد که فراتر از دارو است و موارد اجتماعی و سیاسی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. وقتی کشوری تحت تاثیر تحریم باشد، مولفه‌های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی موثر بر سلامت نیز تاثیر خود را می‌گذارند. هر چقدر توانمندی داخلی در حوزه دارو وجود داشته باشد، باز هم این مولفه‌ها بر سلامت تاثیر خواهند گذاشت. به‌طورکلی می‌توان گفت که تحریم‌ها حوزه سلامت را هدف قرار داده و این یک اقدام ضد حقوق بشر و ضد قوانین بین‌المللی است که متاسفانه در مقابل چشم ناظران خارجی و سازمان‌های بین‌المللی انجام می‌شود.»
جهانپور بیان کرد: «امیدواری ما این است که با تمهیداتی که اندیشیده شده و با تکیه بر توانمندی داخلی بتوانیم از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی که شناسایی شده، اثرات تحریم‌ها در حوزه سلامت و دارو را به حداقل برسانیم تا فشاری به مردم وارد نشود. البته با این حال نمی‌توان اقدام ظالمانه دشمن را در این زمینه نادیده گرفت.»
اجازه واردات یک کپسول دارو را هم نمی‌دهند
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه هم با اشاره به تحریم سخت ایران از سوی آمریکایی‌ها، گفت: «امروز حتی اجازه واردات یک کپسول دارو را به این ملت نمی‌دهند.»
وی افزود: «در حال حاضر هیچ بانکی حتی یک دلار هم با ما مبادله نمی‌کند و این به منزله اعمال نوعی تروریسم اقتصادی از سوی کشورهای به ظاهر مدعی حقوق بشر است.»
برگشت خوردن ارز خرید واکسن آنفلوانزا
در حالی که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که هیچ بانکی حتی یک دلار هم با ما مبادله نمی‌کند، سیدحیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو هم تحریم‌ها را عامل تاخیر در واردات واکسن آنفلوانزا به کشور دانست و گفت: «در رابطه با واکسن آنفلوانزا قرار بود مبلغ ارزی از طریق ترکیه به یکی از کشورهای اروپایی منتقل شود که متاسفانه برگشت خورد و دوباره این کار را انجام دادیم و امیدواریم این مشکل به‌زودی برطرف شود و واکسن به کشور برسد.»
محمدی افزود: «بخشی از واکسن‌های آنفلوانزا وارد کشور شده و امیدواریم که محموله‌های نهایی شده تا آخر مهرماه ترخیص و توزیع شود. البته ما تلاش کردیم تا هفته اول مهر ماه بیشتر توزیع‌ها انجام شود.»
مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با اشاره به تلاش ایران برای خرید 16 میلیون دوز واکسن آنفلوانزا تا پایان آبان ماه و سعی در یافتن مسیر انتقال ارز خرید این محصول به خارج از کشور، گفت: «مبالغی که پیش‌تر بابت پیش خرید واکسن آنفلوآنزا پرداخت کرده بودیم مرجوع شد و اکنون به دنبال مسیر جدید حمل و نقل می‌گردیم تا همه ۱۶ میلیون دوز واکسن تا پایان آبان وارد شود.»
وی افزود: «امسال برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا ۱۶ میلیون دوز از این واکسن وارد کشور شود که تاکنون یک میلیون و ۵۰۰ هزار دوز وارد و در مراکز بهداشت بین گروه‌های پرخطر، کادر بهداشت و درمان و زنان باردار توزیع شده است.»
محمدی گفت: «به سبب تحریم‌ها برای ادامه واردات با مشکلاتی مواجه هستیم که پیگیریم تا در پایان آبان همه آنچه برنامه‌ریزی کرده بودیم وارد شود.» مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو افزود: «این یک میلیون و ۵۰۰ هزار دوز به رایگان توزیع شد، اما اگر مقادیر بعدی وارد شود برای افراد مسن و کودکان ۵ ماه تا ۶ سال به مبلغ ۴۴ هزار تومان عرضه می‌شود که اگر میزان باقی مانده وارد شود آن را می‌توانیم از طریق داروخانه‌ها هم توزیع کنیم و اگر مقرر شد بیش از ۱۶ میلیون دوز وارد شود دیگر با ارز نیمایی محاسبه خواهد شد که مبلغ آن حدود ۳۰۰ هزار تومان خواهد بود.»
محمدی در پاسخ به سوال مبنی بر اینکه آیا بلوکه شدن مبالغ پیش خرید این واکسن را تایید می‌کنید؟ افزود: «ما واکسن را اسفند پارسال سفارش دادیم و امسال تا تیرماه نیز سفارش‌ها ادامه یافت و زمانی که می‌خواهیم انتقال ارز را انجام دهیم از چند کشور اقدام می‌کنیم تا این که کشوری که می‌خواهد به ما واکسن بفروشد متوجه نشود از مبداء ایران بوده است زیرا اگر متوجه شوند برگشت می‌دهند.»
وی تصریح کرد: «بر همین اساس تاکنون پولی بلوکه نشده و دو سه بار مرجوع شده است و اکنون به دنبال مسیر حمل و نقلی می‌گردیم تا بتوانیم همه این ۱۶ میلیون دوز را وارد کنیم.»سپید
نظرشما
آخرین اخبار