ميزان بالاي آسيبهاي اجتماعي در شهر تهران نشانگر عملکرد و کارنامه ضعيف شهرداري در اين زمينه است.
شفاآنلاین>اجتماعی>شهرداري تهران در اين سالها تلاش کرده با افزايش مراکز نگهداري از معتادان، زنان خياباني و کودکان کار و خيابان امکانات، اين سازمان را در اختيار افراد آسيبپذير جامعه قرار دهد و به اين طريق به رفع و کاهش آسيبهاي اجتماعي کمک کند. اين سازمان با ايجاد مراکز بهاران براي نگهداري از معتادان و همچنين مراکز نگهداري زنان خياباني يا کودکان محيط نسبتا مناسبي را براي زندگي کوتاه مدت در اين اماکن براي اين افراد مهيا کرده است، اما به رغم ايجاد اين مراکز شهرداري اقدام قابل توجهي را در زمينه بهبود وضعيت زندگي اين افراد و عدم درگيري دوباره آنها با آسيبهاي اجتماعي انجام نداده است. اين افراد به لحاظ پيشرفت در انديشه و کسب مهارتهاي لازم به ميزاني توانمند نميشوند که بتوانند بعد از خروج از اين مراکز به کاري مشغول شوند تا دست از رفتارهاي ضداجتماعي خود بردارند. ميزان بالاي آسيبهاي اجتماعي در شهر تهران نشانگر عملکرد و کارنامه ضعيف شهرداري در اين زمينه است. نگاه آسيبشناسانه به سطح خيابانهاي شهر بيانگر افزايش خيرهکننده تعداد کودکان کار است. امروز کودکان کار از همه گروههاي سني داخل خيابانهاي شهر مشاهده ميشوند و آنها را در حال فروش اجناس و پاک کردن شيشه خودروها يا بزهکاري و ارتکابجرم در خيابانهاي تهران ميبينيم که دليلي روشن بر عملکرد ضعيف شهرداري و نشان دهنده شکست شهرداري تهران در بحث کنترل آسيبهاي اجتماعي است. در واقع شهرداري تهران راهکار قابل قبولي و کارآمدي براي مقابله و پيشگيري از حضور اين کودکان در خيابانها ارائه نکرده است. گاهي اين سازمان اعلام ميکند که اين کودکان ايراني نبوده و اکثر آنها مهاجران افغاني هستند و با همين ادعا نقش خود را در ساماندهي اين کودکان کمرنگ ميکند. اگر فرض بر صحت اين ادعا داشته باشيم اين سازمان بايد پاسخگوي اين سوال باشد که اين تعداد کودکان غيرايراني کار از کدام کانال وارد شهر تهران ميشوند که غيرقابل کنترل هستند. جامعه شناسان اذعان دارند که شهرداري تهران ايفاگر نقش تعيين کننده خود در کنترل گسترش آسيبهاي اجتماعي در شهر نبوده است. در مراکز اين سازمان بايد برنامههايي براي مهارتآموزي به کودکان ، زنان آسيب ديده و معتادان وجود داشته باشد تا اين افراد حس کنند که افراد مفيدي در آينده براي جامعه خواهند بود و به آنها امکاناتي براي ايجاد کسب و کارهاي کوچک و متعلق به خودشان داده شود. اکنون کودکان کار و خياباني به نوعي معضل شهر تهران به حساب ميآيند. حضور زنان خياباني و معتادان هم در شهر محرز و قابل مشاهده است که در ساعات مشخصي در خيابانها در رفت و آمدند. در حال حاضر زنان خياباني و معتادان در محدوده خاصي از شهر تهران يافت ميشوند و به راحتي در ساعات خاصي ميتوان آنها را در آن محدوده ها پيدا کنيد. شهرداري براي زنان خوابگاههايي را در سطح شهر تهران ايجاد کرده است، ولي مساله اصلي اين زنان تنهايي است و آنها در موارد حاد به افسردگي دچار مي شوند. سوال آن است که اين سازمان براي ساماندهي و کمک به اين زنان چه اقداماتي داشته و چه امکاناتي به آنها اختصاص ميدهد. مساله قابل تامل ديگر آن است که اقدامات شهرداري به عنوان نهادي که مديريت شهر تهران را به عهده دارد در بحث افزايش نشاط و شادي در سطح جامعه چه بوده است. جهتگيري سياسي در همه اقدامات شهرداري مشهود است؛ به عنوان مثال شهرداري ميتواند براي افزايش نشاط و شادي تصاوير زيبايي در معرض ديد شهروندان بگذارد، ولي همواره شاهد نصب بيلبوردهايي با مقاصد سياسي در شهر بودهايم. با توجه به ضرورت بحث آلودگي هوا و اينکه نيمي از سال شاهد آلودگي هوا در شهر تهران هستيم ولي شهرداري با گذشت اين همه سال در بحث کنترل و جلوگيري از آلودگي هوا ناموفق بوده و سازمان هاي ديگر متولي هم به طبع با توجه به عدم موفقيت شهرداري در اين زمينه در کنترل اين مساله ناتوانند. واقعيت آن است که زمان آن رسيده که اين سازمان براي مقابله و رفع آسيبهاي اجتماعي اقدامات کاربردي، هدفمند و تاثيرگذار انجام دهد و در اقدامات محوري و نه حاشيهاي درگير مسائل زنان، معتادان و کودکان کار و خيابان شود. اما نقش سازمانهاي مردم نهاد را هم نبايد در بحث کاهش آسيبهاي اجتماعي ناديده گرفت.
عالیه شکربیگی جامعهشناس
آرمان ملی