راهکار تامین هزینه مشارکت ایران در سازوکار دسترسی به واکسن کرونا موسوم به «کوواکس»
جمهوری اسلامی ایران در کنار ۱۸۰ کشور جهان به برنامه سازمان جهانی بهداشت برای تسهیل دسترسی کشورها به واکسن کرونا موسوم به «کوواکس» پیوسته است و بانک مرکزی باید برای مشارکت در خرید واکسن تا دو هفته آینده مبلغی را به عنوان پیش‌پرداخت تامین کند.
شفاآنلاین>سلامت>جمهوری اسلامی ایران در کنار ۱۸۰ کشور جهان به برنامه سازمان جهانی بهداشت برای تسهیل دسترسی کشورها به واکسن کرونا موسوم به «کوواکس» پیوسته است و بانک مرکزی باید برای مشارکت در خرید واکسن تا دو هفته آینده مبلغی را به عنوان پیش‌پرداخت تامین کند.
ظاهراً قرار است این مبلغ از طریق ذخایر ارزی مسدود شده ایران در برخی کشورها به ویژه کشورهای آسیایی تامین شود که از میان آنها کره جنوبی و چین بخشی از منابع ارزی ایران را در اختیار دارند. این بخشی از اظهارات کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو است که در این خصوص گفته است: «در جهت استفاده از منابع ارزی کشورمان در برخی کشورهای آسیایی، هماهنگی‌ها و مذاکرات متعددی با وزارت امور خارجه و طرف خارجی به‌صورت جدی در دستور کار قرار گرفته است.»
به گزارش شفاآنلاین:سخنگوی وزارت بهداشت در آخرین روز از تابستان 99 و در یک نشست خبری از اقدام ایران برای پیش‌خرید واکسن کرونا خبر داد و درباره اقدامات کشورمان برای خرید واکسن کووید ۱۹ و ورود ایران به سازوکار جهانی واکسن کرونا موسوم به «کوواکس»، گفت: «ایران نیز پا به پای دنیا در زمینه تولید واکسن کرونا فعالیت می‌کند و گروه‌هایی در کشور مشغول تلاش در این بخش هستند که وزیر بهداشت شخصا این موضوع را رصد می‌کند و موفقیت‌ها را خودشان اطلاع می‌دهند.»
ثبت نام ایران در فهرست 180 کشور متقاضی
سیماسادات لاری با اشاره به اقدام ایران در خرید واکسن از تولیدکننده‌های بین‌المللی، اظهار داشت: «منطقی نیز آن بود که ما هم سبد خود را برای خرید واکسن بگذاریم. در این زمینه مجمعی به نام «کوواکس» فعال است که ۱۸۰ کشور در آن ثبت نام کرده‌اند و ۱۸ سازمان و شرکت در زمینه تولید واکسن در آن مشارکت دارند که ایران هم در لیست این ۱۸۰ کشور است.»
وی ادامه داد: «اما شرط این شرکت‌ها برای فروش واکسن آن بوده که کشور متقاضی ۱۵ درصد پیش پرداخت برای این واکسن داشته باشد و اگر موفق هم نشدند، این پول به ما عودت نمی شود. البته در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا مقرر شد که این ۱۵ درصد پرداخت شود و فکر می‌کنم مقرر شد ۱۰ سپتامبر این مبلغ پرداخت شود.»
لاری گفت: «در مجموع ما نیز سبدمان را برای خرید واکسن کووید ۱۹ گذاشتیم و ثبت نام کردیم؛ واکسن آکسفورد، چند شرکت چینی و شرکتهای مختلفی که معتبرند در این گروه قرار دارند.» وی افزود: «اما باز همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذاشتیم و همانطور که وزیر بهداشت گفتند با یک فرد ایرانی‌الاصل در هند نیز برای خرید واکسن مذاکره کردیم.»
لاری ادامه داد: «استراتژی ما برای خرید بیشتر انتقال تکنولوژی است و به نوعی قرارداد می‌بندیم که بتوانیم انتقال این دانش تولید واکسن را داشته باشیم. البته برآوردها نشانگر این است که قطعا زودتر از شش ماه دسترسی به واکسن نخواهیم داشت و این واکسن هم شامل گروه‌های آسیب‌پذیر می شود. این موضوع در همه دنیا هست و باید همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم.»
لاری با اشاره به اینکه تقریبا هفت ماه است کشور درگیر بیماری کروناست، گفت: «این در حالی است که سایر دنیا نیز وضعیتی مشابه با ما دارند. تاکنون ۹۶۵ هزار نفر در دنیا قربانی این بیماری شدند که ۲.۵ درصد آنها در کشور ما بوده است. بیماری همچنان روند رو به افزایش خود را در پیش گرفته و با شرایطی که واکسن و داروی قطعی برای آن وجود ندارد، بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا رعایت نکات بهداشتی و استفاده از ماسک است. اکنون مدت طولانی است که بیماری با ما زندگی می‌کند پس باید به فکر تغییر سبک زندگی‌مان باشیم.»
ضرورت تامین ارز پیش‌پرداختی تا ۱۸ مهر
به دنبال این اعلام، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم جزئیات بیشتری از برنامه ایران در پیوستن به این سازوکار را تشریح کرد و گفت: «با دستور وزیر بهداشت و در راستای مصوبه اخیر ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر خرید واکسن کووید ۱۹ از سازوکار کواکس، با هماهنگی‌های انجام شده از سوی اداره کل همکاری‌های بین‌المللی وزارت بهداشت، توافقنامه‌ای از سوی محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو امضا و به اتحادیه بین‌المللی واکسن ارسال شده است.»
کیانوش جهانپور افزود: «گام بعدی پس از امضا و ارسال توافقنامه، تامین پیش‌پرداخت لازم تا ۱۸ مهر مطابق با ۹ اکتبر ۲۰۲۰ است که قاعدتا بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نسبت به تامین این مرحله اقدام خواهد کرد؛ همچنین در راستای دستور سعید نمکی، وزیر بهداشت در جهت استفاده از منابع ارزی کشورمان در برخی کشورهای آسیایی، هماهنگی‌ها و مذاکرات متعددی با وزارت امور خارجه و طرف خارجی به‌صورت جدی در دستور کار قرار گرفته است.»
وی اضافه کرد: «اتحادیه بین‌المللی واکسن به منظور برجسته کردن ابعاد بین‌المللی خرید واکسن کووید ۱۹، فهرستی از دولت‌های مشارکت‌کننده در سازوکار کواکس را منتشر کرده که جمهوری اسلامی ایران نیز یکی از این کشورها است.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو خاطرنشان کرد: «برای سلامت انسان‌ها به دور از هرگونه تبعیض و یکسونگری و تحریم ظالمانه، نگاه علمی به مدیریت پاندمی، اولویت سلامت، مشارکت مردم، مسئولیت مشترک و همکاری بین‌بخشی و بین‌المللی، رویکرد همه جانبه، توجه به مولفه‌ها و آثار اجتماعی و اقتصادی بیماری و همچنین تعهد حکومت‌ها و رهبران کشورها مهم‌ترین ابزار مقابله جهانی با پاندمی کرونا است.»
جهانپور یادآور شد: «در راه مقابله با کرونا، فعالان عرصه سلامت از بهورزان و مراقبان سلامت تا پرستاران پیراپزشکان و پزشکان و همه کارکنان سلامت، به‌عنوان خط مقدم دفاع از سلامت عمومی، بیشترین فشار را متحمل شدند و باید در مقابل ایثار و جانفشانی همه مدافعان سلامت به‌ویژه شهدای عزیزی که جان خویش را فدای سلامت مردم کردند، تعظیم کنیم.»
وی گفت: «تلاش همگانی در عرصه تولید واکسن کووید ۱۹ و دسترسی همزمان، عادلانه و به دور از تبعیض به واکسن‌های احتمالی که توسط سازوکار کواکس با مشارکت سازمان جهانی بهداشت، اتحادیه جهانی واکسن و سایر نهادهای بین‌المللی مدیریت می‌شود و پیوستن جمهوری اسلامی ایران به این سازوکار در کنار بیش از ۱۸۰ کشور جهان، درس دیگری در پاندمی کرونا است که برای مقابله با مشکلات جهانی، راهی به جز همکاری و مشارکت جهانی وجود ندارد.»
بنا بر این گزارش، سازمان جهانی بهداشت در هماهنگی با گروهی از ائتلاف جهانی واکسن موسوم به «گاوی» و ائتلاف برای نوآوری‌های آمادگی همه‌گیری (CEPI)، سازوکاری را موسوم به «کواکس» برای اطمینان‌بخشی درمورد توزیع عادلانه‌تر واکسن کووید ۱۹ ایجاد کرده است، اما این سازوکار به جمع‌آوری وجوهات مالی برای تامین واکسن ۹۲ کشور کم‌درآمد و اقتصادهای دیگر نیاز دارد.
ثبت‌نام 180 کشور در طرح تهیه واکسن
خبرگزاری یورونیوز در گزارشی به نقل از سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: «180 کشور در برنامه تولید و تهیه واکسن کووید ۱۹ ثبت‌نام کرده‌اند که توزیع منصفانه واکسن را تضمین می‌کند» بر اساس این اعلام تاکنون ۷۰ درصد از جمعیت جهان از طریق فهرست کشورهایی که در این برنامه ثبت نام کرده اند، تحت پوشش قرار می‌گیرند.
تدروس آدهانوم، رئیس سازمان جهانی بهداشت هم در یک نشست مطبوعاتی درمورد سازوکار «کوواکس»، اظهار داشت: «زمانی که محدودیت‌هایی در عرضه واکسن کووید ۱۹ وجود دارد، مهم است که واکسن در اختیار کشورهایی قرار گیرد که در بالاترین میزان خطر هستند.» وی تاکید کرد: «هدف از اجرای برنامه جهانی کوواکس، عرضه ۲ میلیارد دوز واکسن ایمن و دوام‌پذیر تا پایان سال ۲۰۲۱ است.»
عدم مشارکت چین و آمریکا در طرح کوواکس
در این گزارش آمده است: «کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا و چین (که ویروس کرونا نخست از این کشور ظهور کرد) غایب این فهرست هستند.» بنا بر اعلام کاخ سفید، ایالات متحده در تلاش بین‌المللی برای تولید و توزیع واکسن کرونا به دلیل اینکه طرح سازمان جهانی بهداشت است، مشارکت نخواهد کرد. جود دیر، سخنگوی کاخ سفید نوشت: «از آنجایی که طرح تولید و توزیع واکسن کرونا (کوواکس) به سازمان جهانی بهداشت مرتبط است، واشنگتن در این تلاش بین‌المللی شرکت نخواهد کرد.»
به گفته سخنگوی کاخ سفید، آمریکا به تنهایی فعالیت‌های ساخت و تولید واکسن کرونا را پیش خواهد برد، اما برای شکست ویروس به همکاری با شرکای بین‌المللی خود ادامه خواهد داد.» وی تصریح کرده است: «آمریکا در روند ساخت و توزیع واکسن کرونا خود را به فعالیت‌های سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌های چندملیتی تحت الشعاع چین محدود نخواهد کرد.» گفتنی است دولت ترامپ در 29 مه همکاری خود با سازمان جهانی بهداشت را به دلیل نفوذ چین در تصمیمات این نهاد قطع کرد.
همکاری ۶۰ کشور ثروتمند با طرح توزیع عادلانه واکسن
علیرغم عدم مشارکت کشورهای بزرگ، تاکنون بیش از ۶۰ کشور متمول به برنامه سازمان جهانی واکسن سازمان جهانی بهداشت برای تسهیل دسترسی کشورهای فقیر به واکسن کرونا ملحق شده‌اند. البته سازمان جهانی بهداشت کشورهای ثروتمندتر را ترغیب کرده است سهم خود در این زمینه را افزایش دهند.
این سازمان اعلام کرد در میان طرف هایی که برای این مشارکت اقدام کرده‌اند، کمیسیون اروپا به نمایندگی از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به‌علاه نروژ و ایسلند هستند. ست برکلی، رئیس ائتلاف جهانی واکسن موسوم به گاوی در این مورد گفت: «هدف از طرح کواکس همکاری با همه کشورها در سراسر جهان است.» وی افزود: «تضمین می‌دهم که با همه کشورها گفت‌وگوهایی در این زمینه داشته‌ایم و به مذاکرات ادامه خواهیم داد.»
برکلی در خصوص همکاری با کشورهای بیشتری برای پیوستن به طرح کواکس، یادآور شد «البته مذاکراتی با کشورهای تولیدکننده واکسن درمورد تولید واکسن موفق و نحوه دسترسی واکسن به سایر کشورها در سراسر جهان جریان دارد.»
با وجود اینکه هدف از برنامه کواکس تامین دو میلیارد دوز واکسن ایمن و موثر کرونا تا پایان سال ۲۰۲۱ است، اما این سازوکار با طیفی از چالش‌های مهمی چون کمبود شدید وجوهات مالی روبه‌رو است. بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت برای اجرای برنامه‌های کلی این سازمان در خصوص کرونا که شامل طرح کواکس نیز می‌شود، به حدود ۳۸ میلیارد دلار نیاز دارد و این سازمان تاکنون به ۳ میلیارد دلار از مجموع این رقم دست یافته است.
در همین حال تدروس آدهانوم، رئیس سازمان جهانی بهداشت ابراز خوش‌بینی کرده است که کشورهای بسیاری در این طرح مشارکت داشته باشند. وی با هشدارها به کشورها برای دستیابی به ذخایر واکسن برای جوامع خود گفت: «کووید ۱۹ یک بحران جهانی بی‌سابقه است که پاسخ جهانی بی‌سابقه‌ای را می‌طلبد.»
آدهانوم افزود: «ملی‌گرایی واکسن صرفا باعث ماندگاری بیماری و طولانی شدن مدت زمان بهبود آن در سراسر جهان می‌شود.» وی اضافه کرد: «این مسئله، احسان و نیکوکاری نیست، بلکه به نفع همه کشورهاست زیرا ما یا با هم غرق می‌شویم یا با هم شنا می‌کنیم.»
بر این اساس اتحادیه اروپا از مشارکت ۴۰۰ میلیون یورویی خود در تولید و توزیع واکسن کرونا خبر داده است و طرح «کوواکس» تاکنون موفق به پیش خرید ۳۰۰ میلیون دوز واکسن از گروه داروسازی آسترازنکا شده که با ایالت متحده، اروپا، روسیه کره جنوبی، چین، آمریکای لاتین و برزیل نیز قراردادهای جداگانه همکاری بسته است.
شرکت فناوری زیستی نواکس ایالات متحده نیز اعلان کرده که با یک گروه داروسازی هندی برای تولید تا یک میلیارد دوز از واکسن بالقوه خود در این کشور قرارداد همکاری بسته است. مذاکرات ائتلاف برای نوآوری‌های آمادگی همه‌گیری (CEPI)هم که بودجه آن توسط نهادهای خیریه همگانی و خصوصی مانند بنیاد گیتس تامین می‌شود با دیگر آزمایشگاه‌ها ادامه دارد، اما تاکنون حتی با شرکت آمریکایی مدرنا قراردادی بسته نشده که (CEPI)مدت‌ها پیش چند میلیون دلار در آن سرمایه گذاری کرده بود، هرچند با سرمایه‌گذاری ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری دولت آمریکا در آن قابل مقایسه نیست.
در پایان بار دیگر یادآوری این نکته ضروری است که هدف نهایی تعیین شده سازمان جهانی بهداشت در این کارزار دستیابی هر کشور به واکسن برای ۲۰ درصد جمعیت خود است که با آسیب پذیرترین افراد شامل کارکنان بخش بهداشت و درمان و بدون توجه به ملیت آنها شروع خواهد شد. البته سازوکار «کوواکس» به رغم رقابت داغ امیدوار است که با 180 عضو خود بتواند از لحاظ قیمتی مذاکرات مفیدی داشته باشد.
روزنامه سپید
نظرشما
آخرین اخبار