با تداوم بحران کرونا، بسیاری از مراکز ارائه خدمات پاراکلینیکی با افزایش هزینهها و کاهش چشمگیر درآمد مواجه شدهاند.
شفاآنلاین>سلامت>در هفتمین ماه از شیوع بحران کرونا، بسیاری از فعالان جامعه پزشکی دچار چالشهای جدی شدهاند. علاوه بر اینکه سلامت بسیاری از فعالان جامعه پزشکی به خطر افتاده است، این روزها کادر مراکز تشخیصی و درمانی در تنگنای مالی بیسابقهای نیز گرفتار شدهاند. به گزارش
شفاآنلاین:آنطور که برخی از نمایندگان جامعه پزشکی اعلام کردهاند، بسیاری از مراکز پاراکلینیکی به دلیل افزایش هزینهها و کاهش چشمگیر درآمدها به نقطه زیاندهی رسیدهاند و حتی برخی از آنها تعطیل شدهاند.
کارشناسان جامعه پزشکی تاکید دارند که اگر همین شرایط فعلی تداوم داشته باشد، بسیاری از مراکز ارائه دهنده خدمات پاراکلینیکی، ورشکسته خواهند شد. کاهش مراجعه بیماران به
مراکز خدمات پاراکلینیکی و نامتناسب بودن هزینهها با تعرفههای خدمات درمانی و تشخیصی موجب شده است که دخل و خرج بسیاری از مراکز پاراکلینیکی، تناسبی با یکدیگر نداشته باشد.
چالش پرداخت حقوق در مراکز پاراکلینیکی
بسیاری از فعالان جامعه پزشکی نسبت به نامطلوب بودن وضعیت مالی مراکز پاراکلینیکی و خطر تعطیلی آنها هشدار دادهاند.
محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامهریزی سازمان نظام پزشکی هم با اشاره به وضعیت مالی وخیم مراکز پاراکلینیکی، هشدار میدهد: «با شیوع بیماری کرونا، مشکلاتی در زمینه پرداخت حقوق پرسنل به دلیل عدم تناسب بین درآمدها و هزینهها در پاراکلینیکها ایجاد شده است. متاسفانه شاهد تعطیلی برخی از این مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی در کشور هستیم. امیدواریم همه سازمانها و نهادهای ذیربط پیگیر مشکلات جامعه پزشکی و بهخصوص تعرفه خدمات پزشکی باشند تا اینگونه مسائل هرچه سریعتر برطرف شود.»
او تاکید میکند: «در حال حاضر تحقیقات نشان میدهد که تناسبی بین هزینهها و درآمدهای جامعه پزشکی وجود ندارد. این موضوع سبب شده است تا مشکلاتی برای ارائهدهندگان خدمات بهداشتی و درمانی در سراسر کشور ایجاد شود.»
جهانگیری با اشاره به تلاشهای سازمان نظام پزشکی برای حل مشکلات ایجاد شده برای جامعه پزشکی، یادآور میشود: «سازمان نظام پزشکی به طور قانونی پیگیر مشکلات جامعه پزشکی و حتی تعرفهها است. امروزه سازمان نظام پزشکی با توجه به شرایط خاصی که در کشور به دلیل شیوع بیماری کرونا حاکم است، توجه زیادی به کیفیت خدمات ارائه شده توسط جامعه پزشکی و ارائهدهندگان خدمات بهداشتی و درمانی دارد و از طریق قانون، پیگیر مشکلات و مطالبات پزشکان در کشور است. برای دسترسی بهتر مردم به خدمات بهداشتی و درمانی و ارتقای سیستم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در کشور، سازمان نظام پزشکی در حال برنامهریزی و پیگیری مشکلات جامعه پزشکی در سطح کشور است. در همین خصوص کارگروهی توسط معاون اول ریاست جمهوری تشکیل شده است و جلسات متعددی با سازمان برنامه و بودجه برای پیگیری مشکلات جامعه پزشکی برگزار کردهایم.»
مراکز فیزیوتراپی در یک قدمی ورشکستگی
بسیاری از مراکز فیزیوتراپی نیز در دوران بحران کرونا، ضربات مالی سنگینی متحمل شدند و خطر تعطیلی بسیاری از مراکز فیزیوتراپی نیز محتمل است.
اشکان آذرکیش، عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی با تاکید بر این که مراکز فیزیوتراپی در بخش خصوصی، بسیار متاثر از عوارض پاندمی کرونا هستند، تاکید میکند: «کاهش بار مراجعه به علت کرونا، افزایش هزینههای بهداشتی مراکز و عدم رشد مناسب تعرفهها، شرایط ادامه کار را برای فیزیوتراپیستهای شاغل در بخش خصوصی بسیار سخت کرده است. از زمان آغاز پاندمی تاکنون بالغ بر 100 نفر از همکاران فیزیوتراپیست خودشان به کرونا مبتلا شده و چهار نفر نیز بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باختهاند.»
او با اشاره به این که همکاران فیزیوتراپیست به تبع شرایط پیش آمده پس از پاندمی کرونا، متحمل فشارهای کاری، روحی و مالی بسیاری شدهاند، یادآور میشود: «یک گروه از اقشار کادر درمان که در خط مقدم درمان بیماران کووید 19 حضور مستمر دارند، فیزیوتراپیستها هستند. برنامه فیزیوتراپی تنفسی این بیماران، یک بخش اصلی از اقدامات درمانی کرونا به ویژه در بیماران بستری محسوب میشود.»
این عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی با اشاره به وضعیت مالی نامطلوب مراکز فیزیوتراپی، خاطرنشان میکند: «طی هفت ماه گذشته، همکاران فیزیوتراپیست در کنار پزشکان و سایر کارکنان حوزه سلامت در درمان بیماران و مبارزه با ویروس کرونا به ایفای نقش پرداختهاند. در حال حاضر بیش از 600 فیزیوتراپیست در بخشهای بیمارستانی کرونا در حال ارائه خدمات تخصصی فیزیوتراپی تنفسی هستند. با توجه به اینکه مداخلات درمانی فیزیوتراپی از فاصله بسیار نزدیک به بیماران صورت میگیرد، همین موضوع آسیبپذیری و ریسک انتقال بیماری به همکاران ما را افزایش میدهد. آمار بالای فیزیوتراپیستهای مبتلا به کرونا به نسبت کل جمعیت نیز به همین دلیل است.»
او گلایه میکند: «با وجود حضور مستمر فیزیوتراپیستها بر بالین بیماران بستری، این قشر درمانی مشمول "قانون ارتقای بهرهوری کارکنان نظام سلامت" محسوب نمیشوند. این مساله مشکلات زیادی را برای فیزیوتراپیستهای شاغل در بیمارستانها ایجاد کرده است. درمانهای فیزیوتراپی جزو خدمات پرخطر محسوب نمیشود که همین امر به ویژه در پاندمی کرونا آسیبپذیری فیزیوتراپیستها را افزایش داده است. یکی دیگر از تبعات این تبعیض قانونی، درجه سختی کار پایین فیزیوتراپی است که تناسبی با آنچه در بالین رخ میدهد ندارد. طبیعتا انتظار این است که متناسب با مسئولیتی که وجود دارد، حقوقی هم برای یک حرفه در نظر گرفته شود که امروزه این تناسب در حوزه فیزیوتراپی به شدت به هم خورده است.»
آذرکیش تصریح میکند: «امسال تعرفه خدمات فیزیوتراپی به طور میانگین رشد 9 درصدی داشته است. این میزان به هیچ وجه جوابگوی افزایش لجام گسیخته هزینههای یک مرکز فیزیوتراپی نخواهد بود. متاسفانه در چند سال گذشته با سیاست ثابت ماندن جزء حرفهای تعرفه، رشتههایی چون فیزیوتراپی که تعرفه آنها عمدتا مبتنی بر درمانهای یدی، تمرین درمانی و اقدامات درمانی خود فیزیوتراپیست است، رشد ناچیزی در تعرفه داشتهاند. این گروه متحمل بیشترین آسیب در این زمینه شدهاند، طوری که رشد تعرفه این قشر از میانگین رشد سایر گروههای پزشکی همواره کمتر بوده است.»
این عضو شورای عالی نظام پزشکی اظهار میکند: «از سیاستگذاران عرصه سلامت و مسئولان ذیربط انتظار داریم با به رسمیت شناختن استانداردهای جهانی و نگاه جامع به حوزه سلامت در جهت رفع مشکلات کلیه گروههای درمانی قدم بردارند. ضرورت پذیرش ذات این حرفه به عنوان یک حرفه بالینی بیش از پیش احساس میشود. لازم است برای گذر از وضعیت موجود، تسهیلاتی با حداقل بروکراسیهای اداری برای مراکز درمانی در نظر گرفته شود تا امکان استمرار خدمترسانی در این شرایط سخت بیش از پیش فراهم باشد.»
مشکلات مراکز رادیولوژی و آزمایشگاهها در فصل جولان کرونا
بسیاری از آزمایشگاههای تشخیصی نیز در دوران کرونا، درگیر چالشهای تازهای شدند که رفع این چالشها نیز به حمایت جدی مسئولان نیاز دارد.
علی اکبر سیدمهدی، نماینده آزمایشگاهیان در شورای عالی نظام پزشکی کشور نیز به برخی از مشکلات فعلی آزمایشگاههای فعال در حوزه تست کرونا اشاره میکند و به سپید میگوید: «اغلب آزمایشگاهها در زمینه مواد مصرفی و کیتهای تشخیصی کرونا در تنگنا هستند. با توجه به اینکه تعداد درخواستها در بخش «پیسیآر» در حال افزایش است، کمبودهایی در این زمینه وجود دارد. در حوزه نمونهگیری از خون، کیتهایی که در بازار وجود دارد، کیتهای ایرانی است و به دلیل نوپدید بودن بیماری، وزارت بهداشت چندان این کیتها را از لحاظ صحهگذاری تایید نکرده است و در مرحله تحقیقاتی قرار دارد. الان فقط به دلیل پاندمی و شرایط اورژانسی، این کیتها را تایید میکنند. قیمت تمام شده این کیتها بسیار بالاتر از سایر کیتهاست و سرمایهگذاری جدیدی برای ساخت این کیتها انجام شده است. تعرفهگذاری وزارت بهداشت به قدری پایین است که آزمایشگاهها وقتی تعرفه دولتی را رعایت میکنند، نمیتوانند عملا از این کیتها استفاده کنند. جالب است که بیمه نیروهای مسلح، موضوع تعرفههای پایین را متوجه شده است و به همین دلیل، تعرفهای اضافه بر تعرفه دولتی پرداخت میکند.»
او تصریح میکند: «از آنجا که انجام آزمایش کرونا با توجه به کیتهای مصرفی با تعرفه دولتی حتی در مراکز درمانی نیروهای مسلح نیز مقرون به صرفه نیست، بیمههای نیروهای مسلح، تعرفه دیگری تعیین کرده است. تعرفههای دولتی در این حوزه، تعرفه واقعی نیست و نمیتواند هزینهها را پوشش دهد. مثلا تعرفه دولتی برای هر تست کرونا، حدود 30 هزار تومان است، اما در بخش نیروهای مسلح، تعرفهها حدود 55 هزار تومان است. انتظار میرود که تعرفههای دولتی به تعرفههای بیمه نیروهای مسلح نزدیک شود تا دخل و خرج آزمایشگاهها با یکدیگر تناسب داشته باشد.»
همچنین عبدالرسول صداقت، ریس سابق انجمن رادیولوژی ایران نیز به مشکلات پیشروی مراکز رادیولوژی در دوران کرونا اشاره میکند و میگوید: «الان هزینه تهیه یک دستگاه سیتیاسکن حدود 12 تا 14 میلیارد تومان است، اما تعرفه خدمتی که برای بیمار انجام میشود، حدود 200 هزار تومان یا حتی کمتر از این مبلغ است. در نتیجه زیان زیادی را متوجه سرمایهگذاران میکند.»
او یادآور میشود: «با وجود هزینه بالایی که رعایت پروتکلهای بهداشتی به مراکز تصویربرداری پزشکی تحمیل میکرد، مراکز رادیولوژی اعم از دولتی و خصوصی برای ارائه خدمت به مردم در بحران کرونا اعلام آمادگی کردند. پرسنل ما مثل پزشکان و پرستاران در کنار بیماران بستری کرونا هستند و در نتیجه در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند. اگر هر کدام از پرسنل رادیولوژی به کرونا مبتلا شود، به قرنطینه میرود و در نتیجه، فشار کاری پرسنل آن مرکز، افزایش پیدا میکند.»
صداقت، خاطرنشان میکند: «دغدغه دیگری که وجود دارد این است که با توجه به مساله تحریمها و در صورت خرابی دستگاههای رادیولوژی در دوران کرونا، امکان تعمیر و جایگزینی این دستگاهها بسیار دشوار است. بنابراین باید از داشتههایمان محافظت کنیم. در این راستا انتظار داریم که مردم هم پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند تا هم خودشان ایمن باشند و هم رادیولوژیستها دچار فرسودگی نشوند.»
از سوی دیگر، جلال جلال شکوهی، عضو هیات مدیره انجمن رادیولوژی ایران نیز به دیگر دغدغه رادیولوژیستها در دوران کرونا میپردازد و میگوید: «بسیاری از رادیولوژیستها از وضع تعرفههای تعیین شده برای خدمات رادیولوژی گلایهمند هستند و نرخ افزایش این تعرفهها را بسیار ناکافی میدانند. هر سال شاهد هستیم که قیمت تجهیزات و لوازم تشخیصی، چندین برابر میشود، اما در مقابل میبینیم که سالانه به طور متوسط فقط بین پنج تا 15 درصد به تعرفه خدمات رادیولوژی اضافه میشود. درواقع، اختلاف شدیدی بین افزایش هزینهها و نرخ تعرفهها وجود دارد. این اختلاف به هیچ وجه با افزایش جزئی تعرفهها جبران نمیشود.»
به گفته جلال شکوهی «هماکنون به شرایطی رسیدهایم که تاسیس مرکز رادیولوژی یا مراکز جامع رادیولوژی اصلا صرفه اقتصادی ندارد. در بسیاری از مراکز رادیولوژی میبینیم که فقط با زحمت میتوانند از پس هزینههای روزانهشان بربیایند و شاید مبلغ ناچیزی هم برای امرار معاششان باقی بماند، اما اینکه فکر کنیم راهاندازی مراکز رادیولوژی در کشور، سوددهی بالایی دارد، این یک تصور کاملا غلط است.»
او یادآور میشود: «معتقدم حتی اگر فردی، سرمایه نقدی لازم برای راهاندازی مراکز رادیولوژی را هم داشته باشد، باز هم از نظر منطقی و اقتصادی، اصلا بصرفه نیست که در حوزه رادیولوژی سرمایهگذاری کند. الان راهاندازی یک مرکز جامع رادیولوژی حداقل حدود 40 میلیارد تومان هزینه دارد. مطمئن باشید سرمایهگذاری این مبلغ در هر کاری، سود بیشتری خواهد داشت تا افتتاح یک مرکز جامع تصویربرداری پزشکی.»
با توجه به اینکه مشخص نیست بحران کرونا تا چند ماه دیگر ادامه داشته باشد، حمایت از مراکز پاراکلینیکی برای جلوگیری از ورشکستگی آنها ضروری به نظر میرسد. باید در نظر داشت که اگر یک مرکز پاراکلینیکی در مناطق محروم کشور تعطیل شود، در اغلب اوقات جایگزینی برای مرکز تعطیل شده وجود ندارد. این اتفاق موجب میشود که دسترسی مردم آن منطقه محروم به خدمات پاراکلینیکی، بسیار محدودتر شود.
روزنامه سپید