نمایندگان جامعه پزشکی هشدار دادهاند که برای حفظ جان دانش آموزان و کادر درمان بایدهرچهسریعتر از بازگشایی حضوری مدارس، جلوگیری شود.
شفاآنلاین>سلامت>امروز مدارس سراسر کشور به طور رسمی آغاز به کار کردهاند. با توجه به شیوع کرونا، بسیاری از خانوادهها نگران هستند که بازگشایی مدارس به تهدیدی جدی برای سلامت فرزندانشان تبدیل شود.در این بین، نمایندگان جامعه پزشکی نیز ضمن درخواستی فوری از مسئولان، درخواست کردهاند که از بازگشایی حضوری مدارس کشور، جلوگیری شود. رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی نیز از ستاد ملی مبارزه با کرونا درخواست کرده است که از بازگشایی حضوری مدارس در کلیه مناطق کشور جلوگیری کنند.به گزارش شفاآنلاین:در نامه سرگشاده عباس آقازاده، خطاب به ستاد ملی مبارزه با کرونا آمده است: «ستاد ملی مبارزه با کرونا باید از جان میلیونها دانش آموز دفاع کند. وزیر آموزش و پرورش طی بیاناتی در اجلاس با مدیران مربوطه، اظهار داشتهاند که مدارس باید بطور حضوری بازگشایی شوند. این «دستور» جناب وزیر، با شرایط حاکم بر همهگیری ویروس کرونا و وضعیت «قرمز» بسیاری از مناطق کشور، همخوانی ندارد.
به خطر انداختن جان میلیونها دانش آموز و آموزگار و خانوادههای ایشان و دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری از سوی مسئولان غیرمرتبط با امور بهداشتی، میتواند در کمترین فاصله زمانی به یک فاجعه انسانی تبدیل شود .لذا از مسئولان ستاد ملی مبارزه با کرونا، جدا تقاضا میکنیم ضمن اعمال قاطعیت در اجرای فرامین بهداشتی و پروتکلهای ملی مبارزه با کرونا، از احتمال بازگشایی حضوری مدارس در همه مقاطع تحصیلی و در کلیه استانها و مناطق کشور، اکیدا جلوگیری شود.»
با توجه به تحصیل حدود 14 میلیون و 600 هزار دانش آموز در کشور، بازگشایی مدارس میتواند به تهدیدی جدی برای سلامت میلیونها دانش آموز تبدیل شود. نکته بسیار مهم اینجاست که بازگشایی مدارس میتواند به افزایش موارد ابتلا به کرونا، اشغال شدن تختهای بستری و افزایش مشقت کادر درمان، منجر شود.
کارشناسان جامعه پزشکی بارها هشدار دادهاند که پاییز سختی در راه خواهد بود. از یک سو با آغاز فصل سرد، احتمال شیوع کرونا افزایش پیدا میکند و از سوی دیگر، شیوع بیماری آنفلوآنزا هم این بحران پاییزی را تشدید خواهد کرد. بازگشایی مدارس در چنین شرایط بحرانی میتواند به منزله تیرخلاص به سلامت جامعه باشد. در این بین، کادر درمان نیز قربانی این اهمال مدیریتی خواهد شد. با توجه به خستگی و فرسودگی مفرط کادر درمان در هفت ماه گذشته، بازگشایی مدارس میتواند به افزایش ضریب اشغال تختهای بستری، شلوغ شدن بیمارستانها و افزایش بار کاری کادر درمان منجر شود. در چنین وضعی، کادر درمان نمیتواند موجهای بعدی کرونا را تاب بیاورد و احتمال افزایش آمار شهدای مدافع سلامت نیز دور از انتظار نخواهد بود.
به همین دلایل نیز جامعه پزشکی تاکید دارد که به منظور حفظ سلامت دانش آموزان و جلوگیری از افزایش فرسودگی کادر درمان، باید جلوی بازگشایی حضوری مدارس گرفته شود تا کادر درمان نیز بتواند نفس بکشد و توانش به سمت اضمحلال نرود.
تداوم بلاتکلیفی دانش آموزان، والدین و معلمان
اینکه کدام گروه از مدارس کشور باید باز باشد و مدارس در کدام منطقه کشور باید فقط به شکل مجازی آموزش دهد، ابهام جدی است که همچنان بیپاسخ مانده است.
رضوان حکیم زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش درباره شرایط بازگشایی مدارس توضیح داده است: «برای هر یک از استانها وضعیت سفید، قرمز و زرد تعریف شده است. وضعیت سفید شامل عشایر و مناطق روستایی میشود که در آن، دانش آموز مشکلی برای رفتن به مدرسه ندارد. در وضعیت زرد، آموزشها به شکل ترکیبی در قالب حضوری و غیر حضوری انجام میشود و در وضعیت قرمز نیز آموزش به شکل از راه دور، الکترونیکی و با استفاده از ظرفیت فضای مجازی است. یکی از دلایل شروع مدارس از نیمه شهریور هم این است که معلمان زمان کافی برای شناخت دانشآموز و مرور دروس سال قبل را داشته باشند و با مرور آموختههای قبلی، آموزش دروس جدید را شروع کنند تا برای دانش آموزان در سال جدید مشکلی پیش نیاید.»
همچنین محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش نیز تاکید کرده است: «مصمم هستیم سال تحصیلی جدید را با مراقبت از سلامت و آموزش دانشآموزان در ۱۵ شهریور آغاز کنیم. اصل بر این است که هر جا امکان دارد، کلاسها حضوری برگزار شود. از این رو کلاسهای درس در ۳۵ درصد مدارس کشور که زیر ۵۰ نفر دانش آموز دارند، با رعایت پروتکلها حضوری برگزار میشوند. کلاسهای با جمعیت بیشتر دانش آموزان را هم زوج و فرد میکنیم، اما برای مواردی که امکان برگزاری کلاس حضوری نباشد، برنامههای درسی را از تلویزیون ارائه خواهیم کرد. همچنین تمام مدارس ما در ابتدای شهریورماه به شبکه ملی اطلاعات وصل میشوند و برای پهنای باند نیز اعلام نیاز کردیم و قول دادند که تامین شود.»
در حالی که قرار بود 35 درصد مدارس کشور در دوران کرونا باز باشد، اما وزارت آموزش و پرورش با چرخشی 180 درجه نسبت به مواضع اولیه خود، بر حضور دانش آموزان در تمام مدارس در روز ۱۵ شهریور ماه تاکید کرده است.
آموزش و پرورش از خانوادههایی که در مناطق زرد و قرمز هستند، درخواست کرده است که در این چند روز با مدرسه فرزندانشان در تماس باشند و از آنها کسب اطلاع کنند که در صورت گروهبندی، چگونه و چه روزهایی به مدرسه بروند. رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش هم اعلام کرده است که خانوادهها قبل از حرکت به سمت مدرسه، با معلم یا مدرسه فرزندشان تماس بگیرند و کسب اطلاع کنند که به مدسه بروند یا خیر.
وزیر آموزش و پرورش هم یادآور شده است: «در همه مدارس سراسر کشور اصل بر برگزاری حضوری است، مگر اینکه رعایت پروتکلها تحت هیچ شرایطی امکانپذیر نباشد. برنامهریزیهای جزئی نیز به مدارس واگذار شده است که متناسب با وضعیت، تصمیمگیری و فعالیت آموزشی را آغاز میکنند. همچنین آموزش حضوری در ۳۵ درصد مدارس با رعایت پروتکلهای بهداشتی، طبق روال عادی برقرار است. درباره ۶۵ درصد مدارس باقی مانده نیز بحث آموزش حضوری منتفی نیست و اصل بر حضوری بودن آموزشها است. در جایی که تعداد دانش آموزان به گونهای باشد که رعایت فاصله ممکن نباشد، ناگزیر هستیم کلاسها را به صورت شیفتی و حضوری برگزار کنیم، یعنی در قالب گروهبندیهای متفاوت که برخی روزهای فرد و برخی روزهای زوج به مدرسه بیایند.»
او تاکید دارد: «حتی اگر منطقهای زرد باشد کلاسها برگزار میشود، ولی با تعداد محدودتر دانش آموزان. حضور دانشآموزان در هر کلاس ۳۵ دقیقه است. زمانهای ساعات تدریس برای همه دروس حداکثر ۳۵ دقیقه است و تلاش میکنیم ساعت ورود و خروج، متفاوت باشد تا تزاحم ایجاد نشود.»
با این وجود باید در نظر داشت که هنوز بسیاری از خانوادهها نمیدانند که فرزندانشان باید به شکل حضوری در مدارس حاضر شود یا خیر. اینکه به والدین گفته شود که به مدرسه زنگ بزنید و قبل از فرستادن دانش آموز به مدرسه، وضعیت باز یا بسته بودن مدرسه را خودتان جویا شوید، از یک ضعف مدیریتی جدی در سطوح کلان آموزشی حکایت دارد.
مخالفت جدی جامعه پزشکی با آموزش حضوری در مدارس
اگرچه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده که اصل بر حضور دانش آموزان در مدرسه است، کارشناسان نظام سلامت، این سیاست را خلاف پروتکلهای بهداشتی میدانند. حتی اگر فقط همان 35 درصد دانش آموزان هم در مدارس حاضر شوند، همین 35 درصد معادل حدود پنج میلیون دانش آموز خواهد بود که سلامتشان در دوران کرونا به خطر خواهد افتاد.
سیامک زاهدیان، پزشک و کارشناس نظام سلامت هم ضمن مخالفت جدی با آموزش حضوری در مدارس، یادآور میشود: «برای بسیاری از دانش آموزان در سنین پایین، حفظ پروتکلهای بهداشتی کاملا بی معنی است. شما نمیتوانید به دانش آموزان دوران ابتدایی بگویید که در زنگ تفریح با هم بازی نکنید و یا نمیتوانید به آنها بگویید فاصله اجتماعی را رعایت کنند. چه بخواهیم و چه نخواهیم، پروتکلهای بهداشتی در مدارس بخصوص در مدارس ابتدایی شکسته میشود. در نظر بگیرید که وقتی مثلا در مدرسهای، بیماری شپش سر در بین چند دانش آموز پیدا میشود، باید فرض را بر این گذاشت که کل دانش آموزان به شپش آلوده شدهاند و همه باید معاینه شوند. حال در مورد یک بیماری مهلک و به شدت مسری، چطور می توان این تضمین را داد که کرونا از یک دانش آموز به دانش آموز دیگر منتقل نشود.»
او خاطرنشان میکند: «وقتی هیچ محدودیت قانونی برای تردد و سفر وجود ندارد، این کاملا به این معنی است که کرونا میتواند از یک منطقه با وضعیت قرمز به یک منطقه با وضعیت سفید منتقل شود. بنابراین هرلحظه احتمال دارد که یک منطقه با وضعیت سفید یا زرد، به منطقهای با وضعیت قرمز تبدیل شود. برگزاری حضوری کلاسهای درس در هر نقطه از کشور، استقبال از شیوع کرونا است، زیرا این بیماری میتواند با سرعت از یک منطقه قرمز به یک منطقه سفید منتقل شود.»
زاهدیان تاکید میکند: «متاسفانه در این بین، سلامت کادر درمان را هم نادیده گرفتهاند. به نظر میرسد که تصمیمات کلان در حوزههای آموزشی، پیوست سلامت ندارد. بازگشایی مدارس میتواند موج بعدی کرونا را پدید بیاورد. واقعا توان جامعه پزشکی برای تحمل موج بعدی کرونا به انتهای راه رسیده است. بازگشایی حضوری مدارس، هم سلامت دانش آموزان و هم سلامت کادر درمان را به خطر میاندازد.»
پیشتر نیز سعید نمکی، وزیر بهداشت با اشاره به موضوع مهم بازگشایی مدارس، تاکید کرده بود: «اگر سلامت شهروندان را در خطر ببینیم، به عنوان وزارت بهداشت، محکم در مقابل آن حرکت خواهیم ایستاد. یقینا در مورد بازگشایی مدارس و دانشگاهها از هرچیزی که سلامت فرزندان ما را تهدید کند، ممانعت میکنیم. در این راستا هر اقدامی که منطبق بر پروتکلهای بهداشتی و به دور از آسیب جسمی و روحی فرزندان ایران باشد را اجرا خواهیم کرد.»
او یادآور شده بود: « آمیزهای از آموزش از راه دور و حضوری به شکلی که دانش آموزان فضای مدرسه را حس کنند با رعایت پروتکلها، مورد توجه است. در این راستا، مردم بدانند که اگر کوچکترین آسیبی را متوجه فرزندان این سرزمین ببینیم، اولین کسی که اعلام میکند و از تشکیل هر گردهمایی ممانعت میکند، ما خواهیم بود.»
سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت هم با اشاره به پیششرطهای بازگشایی مدارس، تاکید میکند: «قطعا بازگشایی مدارس با اعمال پروتکلهای سختگیرانه در کشور خواهد بود تا سلامت دانش آموزان، والدین و معلمان حفظ شود. سعی شده است که کلاسها به صورت حضوری و نیمه حضوری و ترکیب این دو در کشور با توجه به وضعیت رنگبندی استانها شکل بگیرد. در این راستا، امور بینالملل وزارتخانه نیز در حال بررسی وضعیت برگزاری سیستم آموزشی در سایر کشورها است و حتما از تجربیات خوب سایر کشورها در این زمینه استفاده خواهیم کرد؛ چرا که حضور دانش آموزان به سلامت روانی و جسمی آنها کمک شایانی میکند.»
با توجه به هشدارها و نگرانی جامعه پزشکی نسبت به بازگشایی حضوری مدارس، باید دید که آیا در نهایت به این هشدارهای کارشناسی توجه میشود، یا اینکه سلامت کادر درمان و 14 میلیون دانش آموز به خطر خواهد افتاد؟