کارشناسان معتقدند، آمار بیماران کلیوی در جامعه مانند قسمتی از کوه یخی
است که فقط قله آن بیرون از آب است و حجم عظیمی از آن زیر آب قرار دارد
زیرا اکثر افراد جامعه به علت عادات بد زندگی به بیماری کلیوی دچارند که
خود از آن آگاهی ندارند این در حالی است که توجه به خود مراقبتی، تغذیه
مناسب، انجام فعالیت‌‌های ورزشی، رعایت نکات بهداشتی و اهمیت دادن به
پیشگیری می‌تواند از بیماریهای کلیوی جلوگیری کند.
چندی قبل دکتر سید احمد تارا مدیر کل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی
خدمات بیمارستانی پزشکی خبر داده بود: <با
توجه به شیوع بیماریهای دیابت و فشارخون و سایر عوامل مربوطه، بطور قطع
افزایش تعداد بیماران کلیوی تا سال 1400 وحشتناک خواهد بود.>
وی با بیان این مطلب که طبق آمار موجود درحال حاضر حدود 28 هزار بیمار
دیالیزی در کشور وجود دارند که پیش‌بینی می‌شود تا سال 1400 شمسی تعداد
بیماران دیالیزی و پیوند کلیه حداقل به 90 هزار نفر افزایش یابد افزوده:
<امسال به خاطر توجه ویژه و عملیاتی دولت و شخص وزیر بهداشت و سایر دست
اندرکاران مربوطه 950 میلیارد تومان بودجه برای بیماران خاص و صعب العلاج
اختصاص داده شده است.>
تارا با بیان این مطلب که یکی از مشکلات سال‌‌های متمادی کشور در این
زمینه مربوط به کمبود بخش و دستگاههای دیالیز است تأکید کرده: <در حال
حاضر سالانه نیازمند افزایش 1500 دستگاه دیالیز به مراکز درمانی کشور
هستیم و این افزایش باید تا چندسال بطور مداوم صورت گیرد، چرا که تعداد
قابل توجهی از بیماران، در سال‌‌های آتی به جمع بیماران نیازمند دیالیز
خواهند پیوست. بنابراین هم باید به فکر بیماران کنونی و هم به فکر بیماران
آینده باشیم.
دکتر رضا محرابی -نفرولوژیست -در مورد عوامل ایجاد‌کننده نارسایی کلیوی
می‌گوید:< از عوامل مهم ایجاد‌کننده نارسایی کلیه می‌توان به مصرف
بی‌رویه دارو‌های مسکن و ضد التهاب، دیابت، گلومرولونفریت، عفونت‌‌های
دستگاه ادراری، سنگ‌‌های کلیوی، کلیه‌‌های پلی کیستیک، گلودرد‌های چرکی
درمان نشده بویژه در اطفال اشاره کرد.>
وی با بیان این مطلب که انجام تست‌‌های پیشگیرانه برای افراد در معرض خطر
ضروری است خاطرنشان می‌کند: <کسانی که مبتلا به دیابت و فشارخون بالا
هستند، افراد چاقی که دخانیات استعمال می‌کنند، افراد بالای 50 سال با
سابقه فامیلی ابتلا به بیماریهای کلیوی، باید حتماً تست پیشگیری را
انجام دهند.>
این متخصص کلیه تأکید می‌کند: <پیشگیری وآگاهی از عوامل خطرآفرین و
زمینه ساز بیماری کلیه مانند دیابت، فشارخون، عفونت‌ها، سنگ کلیه، چاقی،
دخانیات، کم تحرکی و خودداری از مصرف غذا‌های کنسروی، فانتزی و غذا‌های
پرچرب، پر نمک و قندی می‌تواند از پیشرفت نارسایی کلیه‌ها جلوگیری کند.>
وی با اشاره به این مطلب که یکی از شایع‌ترین و در عین حال خطرناک‌ترین
بیماری کلیه و مجاری ادراری گلومرولونفریت است یاد‌آوری می‌کند: این بیماری
در حالت مزمن به گونه‌ای مخفی در کلیه‌ها باقی می‌ماند و باعث التهاب و
نارسایی می‌شود، در نتیجه کلیه‌ها در تنظیم میزان تعادل آب و مواد مصرفی
بدن دچار اختلال شده و توان بیرون راندن مواد زائد سمی حاصل از سوخت و ساز
از خون را بطور مؤثر از دست می‌دهد، در صورتی که این عفونت ادراری بموقع
تشخیص و درمان نشود باعث افزایش فشارخون و بروز بیماریهای قلب و ضعیف شدن
استخوان‌ها و سایر علائم و عوارض جانبی در سیستم داخلی شده و موجب از
کارافتادگی کلیه‌ها و نهایتاً به دیالیز و پیوند کلیه می‌انجامد.>
محرابی تأکید می‌کندکه عفونت‌‌های ادراری یکی از شایع‌ترین علل نارسایی در
کلیه‌ها است که در اثر وجود میکروارگانیسم‌‌های بیماری زا در مجاری ادراری
با دفع قابل توجهی باکتری در ادرار همراه با علائم بالینی یا بدون علامت
خارجی ایجاد می‌شود که عفونت ممکن است در هر قسمتی از مجاری ادراری باعث
ابتلای سایر اعضای دیگر شود که معمولاً از چند ماه تا چند سال طول می‌کشد
بدون آن که علامتی ایجاد کند و این در حالی است که تشخیص و درمان بموقع از
اهمیت بالایی برخوردار است
وی با اشاره به این مطلب که نارسایی کلیه می‌تواند حاد یا مزمن باشد گوشزد
می‌کند که نارسایی حاد کلیه بطور سریع ایجاد شده و بسیار جدی و خطر ساز
است و عواقب طولانی دارد که با درمان مناسب علت‌‌های زمینه ساز بهبود
می‌یابد.
این نفرولوژیست در مورد پیشگیری و درمان بیماریهای کلیوی می‌افزاید:
<بیماران با مشاهده نخستین علامت باید به پزشک مراجعه کنند و درمان علت
زمینه‌ای ضروری است، برای افرادی هم که مبتلا به فشارخون و دیابت هستند
نخستین اقدام کنترل فشارخون و دیابت است که اندازه‌گیری قند خون، رعایت
رژیم غذایی، مصرف داروها، تمرینات ورزشی و محدودیت مصرف نمک و مواد پروتئین
توصیه می‌شود.>
وی با بیان این مطلب که نارسایی کلیوی که عمدتاً ناشی از بروز عوارض برخی
از بیماری‌هایی مانند دیابت، فشارخون، آنژین‌‌های چرکی درمان نشده و اثرات
سمی بعضی از داروها و ترکیبات سمی دیگر به وجود می‌آید خاطرنشان
می‌کند:< در صورت اقدام نکردن برای تشخیص و درمان کارکرد طبیعی کلیه
مختل شده و می‌تواند به میزان قابل ملاحظه‌ای در زندگی روزمره اجتماعی و
خانوادگی اختلال ایجاد کند. >
هاشم قاسمی مدیر عامل انجمن بیماران کلیوی نيز می‌گوید: <بر اساس آمار‌های
بدست آمده سالانه بین 15 تا 17 درصد به تعداد بیماران کلیوی در کشور افزوده
می‌شود و این در حالی است که دو بیماری دیابت و فشار خون از مهمترین عوامل
ابتلای مردم به بیماری کلیوی هستند.> وی با بیان این‌که در حال حاضر 9
تا 10 میلیون نفر در کشور بیمار دیابتی و 10 تا 15 میلیون نفر هم مبتلا به
فشار خون بالا هستند می‌افزاید که این مسأله نشان می‌دهد که این بیماران
مستعد ابتلا به بیماریهای کلیوی هستند بنابراین درآینده نه چندان دور با
افزایش آمار بیماران کلیوی روبه‌رو هستیم.
مدیرعامل انجمن بیماران کلیوی یاد‌آوری می‌کند: <وزارت بهداشت، درمان و
آموزش پزشکی، دستگاههای مربوطه و خود انجمن بیماران کلیوی ایران که در
سراسر کشور 168 شعبه نمایندگی دارد با برگزاری کلاس‌های مختلف و دوره‌‌های
آموزشی در زمینه پیشگیری از بیماریهای کلیوی تلاش می‌کند اما متأسفانه
باز هم شاهد شیوع روز افزون بیماریهای حاد کلیوی در کشور هستیم.>
وی می‌گوید: <پیش‌بینی ما این است که در 8 تا 10 سال آینده تعداد
بیماران کلیوی دو برابر شوند و ما با انبوهی از بیماران کلیوی روبه‌رو
شویم از این رو مردم باید مراقب سلامتی شان باشند و حداقل سالی یکبار قند
خونشان و هر سه تا چهار ماه یکبار هم فشارشان را بررسی و کنترل کنند و این
در حالی است که این کنترل‌ها هیچ هزینه‌ای برای مردم ندارد.>
قاسمی با بیان این مطلب که متأسفانه خیلی از افراد جامعه زمانی به پزشک
مراجعه کنند که کار از کار گذشته است می‌افزاید که بیماری کلیه بیماری
بسیار خاموشی است که دارای عوارض بسیار زیاد و جبران ناپذیری است.
وی در مورد کمبود دستگاههای دیالیز هم یاد‌آوری می‌کند: <متأسفانه در
چند سال گذشته نه تنها به بخش‌های دیالیز افزوده نشد بلکه با کمبود شدید
دستگاههای دیالیز هم مواجه شدیم و دولت جدید امروز باید مشکلات بیماران
کلیوی را که طی سال‌ها تلنبار شده است به دوش بکشد البته خوشبختانه استارت
افزایش دستگاه دیالیز در کشور زده شده است اما همان‌طور که مسئولان وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کردند حدود چهار هزار دستگاه دیالیز در
کشور کم داریم و امیدواریم وزارت بهداشت بتواند خواسته‌‌های ما را محقق
کند.>
مدیر عامل انجمن بیماران کلیوی با اشاره به این مطلب که این تازه اول راه
است و باید به مرور زمان کمبود دستگاه و تجهیزات برطرف شود می‌گوید:<هر
روز به تعداد بیماران مبتلا به نارسایی حاد کلیوی افزوده می‌شود و ما با
انبوه بیماران روبه‌رو هستیم و برای این‌که به نقطه تعادل برسیم امروز
نیازمند 3 تا 4 هزار دستگاه دیالیز هستیم.> وی یاد‌آوری می‌کند: در
تهران هم کلینیک شفا وابسته به انجمن بیماران کلیوی هر روز از صبح تا بعد
از ظهر آماده ارائه خدمات مختلف به بیماران است و این در حالی است که این
خدمات با حداقل هزینه‌‌های ممکن ارائه می‌شود.
گزارش :بيتا مهدوي
