واگذاری تخمک یک زن به چند زن دیگر، ابهامات بسیار زیادی در حوزه قانونی، حقوقی و شرعی به وجود می‌آورد
شفاآنلاین>سلامت> این روزها اهدای تخمک و اسپرم برای درمان ناباروری استفاده می‌شود و توسط خانواده‌ها پذیرفته شده است اما به دلیل نبود قانون مدونی درخصوص آن، مشکلات قانونی، حقوقی و شرعی فراوانی وجود دارد که اذهان را درگیر خود می‌سازد.
به گزارش شفاآنلاین: چند روز گذشته یکی از رسانه های مکتوب به نقل از ساغر صالح‌پور، رئیس کلینیک ناباروری بیمارستان طالقانی نوشت: «برخی کلینیک‌های خصوصی هستند که بدون وجدان، از یک زن به چندین خانواده تخمک اهدا می‌کنند. این باعث می‌شود چندین خواهر و برادر در خانواده‌های متعدد وجود داشته باشد و حتی ممکن است در سال‌های بعد ازدواج‌هایی بین خواهرها و برادرها داشته باشیم.»
صحبت‌های این پزشک درمورد واگذاری تخمک یک زن به چند زن دیگر، ابهامات بسیار زیادی در حوزه قانونی، حقوقی و شرعی به وجود می‌آورد و اذهان عمومی به ویژه خانم‌هایی که قصد اهدا یا فروش تخمک دارند را درگیر خود می‌کند. همانطور که تاکنون بارها گفته شده خلا قانونی درخصوص اهدای تخمک و اسپرم باعث شده رویه مشخصی در کشور وجود نداشته باشد و هر از گاهی صحبت‌هایی اینگونه ذهن مردم را مشوش کند.
متخصص زنان: تخمک‌های یک خانم به چند خانواده اهدا می‌شود/ فرزندان یک تخمکی خواهر و برادر بیولوژیکی هستند
اعظم السادات موسوی، رئیس هیات مدیره انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران با اشاره به عدم ارتباط اهدا کننده با گیرنده تخمک گفت: معمولا طبق رویه، خانم اهدا کننده تخمک، پس از انجام آزمایش‌های لازم در یک روزِ مشخص به کلینیک مراجعه کرده و عمل اهدا را انجام می‌دهد سپس تخمک او فریز شده و در روزهای آتی به خانواده‌هایی که نیاز دارند، داده می‌شود به همین دلیل هیچ ارتباطی بین اهداکننده و گیرنده وجود ندارد و یکدیگر را نمی‌شناسند.
او افزود: برخی مواقع فرد گیرنده، اهدا کننده خود را از قبل مشخص کرده و با توافق و هماهنگی یکدیگر به کلینیک‌های ناباوری مراجعه می‌کنند و براساس قواعد قانونی و حقوقی عمل اهدا را انجام می‌دهند.
موسوی با تایید اهدای تخمک یک زن به چند زن دیگر تصریح کرد: بسته به اینکه میزان فعالیت تخمک‌های یک خانم چقدر است به دو یا بیشتر از یک خانم داده می‌شود البته یک خانم فقط هر 6 ماه یک بار می‌تواند تخمک اهدا کند چون اگر تخمدان‌ها را با هورمون تحریک کنیم احتمال عوارض شدید ایجاد می‌شود بنابراین قبل از عمل اهدا حتما سونوگرافی گرفته می‌شود تا مطمئن شویم خانم در 6 ماه گذشته اهدای تخمک نداشته است.
رئیس هیات مدیره انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران در مورد رابطه محرمیتی که بین اینگونه فرزندان وجود دارد، گفت: از آنجایی که تخمک از یک زن است، فرزندانی که در خانواده‌های متعدد به دنیا می‌آیند، خواهر و برادر بیولوژیکی یکدیگر محسوب می‌شوند و از آنجایی که اهدا کننده و گیرنده هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، فرزندان هم یکدیگر را نمی‌شناسند و اگر در آینده ازدواج کنند مشکلات قانونی و شرعی به وجود می‌آید.
موسوی با تاکید بر ایجاد یک سامانه برای ثبت اهداکنندگان و گیرندگان تخمک و اسپرم بیان کرد: مانند کشورهای دیگر، باید یک سامانه‌ای طراحی شود تا همه کلینیک‌های ناباروری به آن دسترسی داشته باشند و اطلاعات اهداکننده و گیرنده ثبت شود تا در آینده مشکلات حقوقی و قانونی برای این فرزندان به وجود نیاید اما متاسفانه وزارت بهداشت و درمان تاکنون چنین سامانه یکپارچه‌ای طراحی نکرده است.
او با بیان اینکه بیشتر تخمک‌ها فروشی است، گفت: اکثر خانم‌ها تخمک خود را می‌فروشند اما هستند کسانی هم که از روی اهداف انسانی این کار را انجام می‌دهند.
موسوی افزود: برای مثال بارها پیش آمده دو دوست، فامیل یا آشنا با یکدیگر مراجعه می‌کنند و از یکدیگر تخمک دریافت می‌کنند.
رئیس هیات مدیره انجمن متخصصین زنان و مامایی ایران با اشاره به ضرر فروش تخمک گفت: مردی که اسپرم اهدا می‌کند هیچ ضرری به جسم خود وارد نمی‌کند اما خانمی که تخمک خود را می‌دهد ضررهای فراوانی را متحمل می‌شود چون هورمون‌های فراوانی وارد بدن او می‌شود درنتیجه احتمال ابتلا به انواع سرطان‌ها مانند پستان، رحم، بیماری‌های عروقی، آمبولی، لخته شدن خون در بدن و... افزایش می‌یابد اما برخی از خانم‌ها مجبور هستند به دلیل مشکلات مالی این کار را انجام دهند و آسیب‌های آن را به جان بخرند.
استاد حوزه : مراجع عظام تقلید باید درباره فرزندان متولد از تخمک یک زن فتوا صادر کنند
آیت الله سید محمد غروی، استاد حوزه علمیه قم با اشاره به حکم شرعی خواهران و برادران بیولوژیکی گفت: قاعدتا همانگونه که خواهر و برادر تنی نمی‌توانند با یکدیگر ازدواج کنند، خواهر و بردار بیولوژیک هم نمی‌توانند ازدواج کنند اما حکم آن را باید از استفتانات مراجع عظام تقلید جویا شد.
او اظهار کرد: اهدای تخمک به زوجین نابارور مسئله تازه‌ای نیست و سال‌هاست وجود دارد بنابراین مراجع عظام تقلید باید درباره آن حکم شرعی صادر کنند.
آیت الله مکارم شیرازی: دریافت تخمک حرام است
دفتر پاسخگویی به سوالات شرعی آیت الله ناصر مکارم شیرازی با اشاره به حکم شرعی دریافت تخمک گفت: اهدای تخمک حرام است چون تخمک از خانم دیگر و اسپرم از یک مرد دیگر است مگر اینکه اسپرم و تخمک یک زن و شوهر در یک رحم دیگر قرار بگیرد.
آیت الله حسینی سیستانی: دریافت تخمک جایز است/ازدواج خواهران و برادران بیولوژیکی حرام نیست
دفتر پاسخگویی به سوالات شرعی آیت الله حسینی سیستانی درمورد اهدای تخمک گفت: اهدا و پذیرش تخمک جایز است و هیچ ایرادی ندارد فقط باید دقت کرد که تخمک از محارم شوهر نباشد. همچنین اگر خواهر و برادران بیولوژیکی در آینده بایکدیگر ازدواج کنند، چون احتمال آن یک درصد است و خانواده‌ها بی اطلاع هستند هیچ ایرادی ندارد و نمیتوان آن را حرام دانست.
حقوق دان: سکوت قانون در برابر اهدای تخمک و اسپرم
کامبیز نوروزی، حقوقدان با اشاره به مشکلات حقوقی اهدای تخمک یک زن به چند زن دیگر گفت: از آنجایی که اهدای تخمک و اسپرم امری جدید است و چندسال بیشتر نیست که در ایران انجام می‌شود، قانون مدون و مشخصی درباره آن وجود ندارد، درواقع قانون دربرابر آن سکوت کرده است.
او افزود: درمورد چنین موضوعی نمیتوان در قالب یک مصاحبه صحبت کرد چرا که نیاز به یک نشست با حضور مراجع تقلید، پزشکان و حقوقدانان دارد تا تمام جنبه‌های قانونی، حقوقی، شرعی و پزشکی آن ساعت‌ها مورد بررسی قرار گیرد و بتوان درمورد بُعدهای متفاوت آن به نتیجه بندی رسید و قانون گذاری کرد.
نوروزی با اشاره به مشکلاتی که درنتیجه عدم قانون درمورد این موضوع وجود دارد، گفت: یکی از مباحث مهمی که به دلیل خلا قانونی برای خواهران و برادران بیولوژیکی ایجاد می‌شود، ارث است.
او بیان کرد: طبق قانون، فرزند می‌تواند از مادر ارث ببرد اما موضوع اینجاست که نام مادر بیولوژیک در شناسنامه این کودکان ثبت نمی‌شود و ثبت احوال نام مادری را کودک را به دنیا آورده است ثبت می‌کند به همین دلیل معلوم نیست مادر این فرزند که از طریق اهدای تخمک متولد شده کیست پس در آینده هم به سختی می‌توان مادر بیولوژیکی آن را پیدا کرد.
این حقوقدان تصریح کرد: مسائل و مشکلات قانونی و حقوقی فراوانی به دلیل نبود قانون درخصوص اهدای تخمک و اسپرم وجود دارد که تاکنون به آن پرداخته نشده است و نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید درباره آن به بحث و تحلیل بنشینند هرچند که در برخی از موارد هم لازم است قانون گذار سکوت کند.
نماینده مجلس: نداهای قانونگذاری درباره اهدای تخمک و اسپرم در مجلس
ملک فاضلی، نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به سکوت قانون دربرابر مسئله اهدای تخمک و اسپرم گفت: چندسالی است بحث اهدای تخمک و اسپرم در کشور وجود دارد اما هیچ قانونی درباره آن وجود ندارد درحالی که وقتی یک جریان نو درکشور راه می‌افتد، باید باتوجه به فوائد و ضررهای آن درباره آن موضوع قانونگذاری شود تا مشکلات شرعی و حقوقی به وجود نیاید و مردم دچار سردرگمی نشوند.
او با اشاره به اظهارنظرهای متفاوت درخصوص اهدای تخمک گفت: قبل از اینکه یک قانون در مجلس شورای اسلامی مورد تصویب قرار بگیرد، نظرات صاحب نظران شرع هم پرسیده می‌شود تا مشکلات فقهی ایجاد نشود به همین دلیل در مورد اهدای تخمک و مسائل شرعی مربوط به آن حتما از مراجع عظام تقلید پرس و جو می‌شود تا قانون صحیحی درخصوص آن اعمال شود و مردم دچار ابهام نباشند.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی بیان کرد: ضمن اینکه نداهایی از تصویب قانون درباره اهدای تخمک در مجلس شورای اسلامی مطرح است، بنده سعی می‌کنم این موضوع را در کمیسیون بهداشت و درمان مطرح کنم تا خلاهای قانونی درخصوص آن وجود نداشته باشد.
درمان ناباروری ای که قانونی نیست
مجلس شورای اسلامی باید با تجمیع نظرات فقها، مراجع تقلید، حقوقدانان و پزشکان یک قانون مشخص و مدونی برای اهدای تخمک و اسپرم تدوین کند تا خانواده‌های اهداکننده و گیرنده نگرانی درباره مشکلات قانونی و شرعی که ممکن است در آینده گریبان گیر آنها شود، نداشته باشند و به صورت قانونی ناباروری خود را درمان کنند که به نظر می رسد در حال حاضر اجماع زیادی در خصوص این اتفاق که در حال رخداد است وجود ندارد.برنا
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار