غیبت پررنگ بیمه‌ها در نبرد با کرونا

این گزارش روایت همه كسانی است كه سال‌ها حق بیمه داده‌اند و سال‌هاست دفترچه بیمه داشته‌اند وبعد از هجوم كرونا به بدنشان همین دفترچه‌های بیمه را دست گرفته‌اند و راهی آزمایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها شده‌، ولی در یكی از حساس‌ترین برهه‌های زندگی خود به چشم دیده‌اند كه بود و نبود این دفترچه‌ها تقریبا یكی است.

این گزارش روایت كسانی است كه در پنج ماه اخیر كرونا مثبت شده یا به قرنطینه خانگی رفته‌اند  یا در بیمارستان روی تخت‌های عادی و مراقبت‌های ویژه بستری شده‌اند و با این كه دفترچه بیمه داشته‌اند از جیب خرج كرده‌اند و خیلی‌های‌شان به زیر خط فقر سقوط كرده‌اند.

گوشی را كه جواب می‌دهد حالش خوب است به جز اندكی كوفتگی اندام‌ها كه هنوز با اوست. وی توصیه می‌كند تا می‌توانیم آب نمك قرقره كنیم که از شر ویروس كرونا در امان باشیم و درحالی كه نمی‌دانیم واكنش ما به این توصیه باید چه باشد، می‌رویم سر اصل مطلب با او كه هزینه‌های تشخیص و درمان كروناست.

كوروش بیمه شده تامین اجتماعی است و دوبار تست پی‌سی‌آر(تست معروف به حلق و بینی) داده كه روی هم یك میلیون و200هزار تومان برایش هزینه داشته. آزمایش خون و اسكن ریه‌ای هم كه قبل از پی‌سی‌آر انجام داده، حدود 400 هزار تومان برایش خرج برداشته كه بیمه تامین اجتماعی بخش ناچیزی از آن را تقبل كرده، ‌آن‌قدر ناچیز كه او آن را اصلا احساس نكرده. كوروش می‌گوید این دفترچه بیمه تقریبا هیچ جا به كمكم نیامد جز دستور پزشك برای انجام تست حلق كه در آن نوشته شد و حالا سند تایید بیماری من است برای سازمان تامین اجتماعی كه قرار است غرامت دستمزد ایام بیماری را بپردازد.

رضا وقتی به بیمارستان مسیح دانشوری رفت تب، سرفه و تنگی نفس داشت. پزشك آن روز در دفترچه خدمات درمانی او برایش تست كرونا نوشت، ولی آزمایشگاه بیمارستان مسیح دانشوری با بیمه خدمات درمانی قرارداد نداشت و در نتیجه او 140 هزارتومان از جیب پرداخت.

  فهیمه بیمه شده نیروهای مسلح است و همیشه راضی بود از این كه تابه حال كارش به صورت جدی به این دفترچه و دارو و درمان نیفتاده. ولی كرونا باعث شد او دفترچه بیمه‌اش را محك بزند و به نتیجه‌های ناخوشایندی برسد. او می‌گوید آزمایش‌های تشخیصی اولیه همراه سی‌تی اسكن ریه برای او و همسرش 5/1میلیون تومان خرج داشت كه به خاطر شرایط كرونایی قید دنبال‌كردن بیمه تكمیلی و دریافت هزینه‌ها را هم زدند.  زینب و همسرش نیز دو كرونا مثبت هستند كه برای تست آنتی بادی روی هم 200هزار تومان و برای تست حلق یك میلیون و 200هزارتومان پرداخته‌اند و با این كه هر دو دفترچه بیمه تامین‌اجتماعی داشته‌اند اما از این دفترچه به‌جز20 هزار تومانی كه بابت آزمایش خون از هزینه شان كم شد، چیز دیگری ندیدند. زینب با حسابی سرانگشتی می‌گوید كرونا برای من و همسرم حدود سه‌میلیون تومان هزینه داشت،‌ هزینه‌ای كه برای پرداخت اقساط مان پس انداز شده‌بود و حالا كه خرج شده قسط‌ها نیز عقب افتاده‌است.

حمید تازه دیروز از بیمارستان مدرس تهران مرخص شده. او 12 روز بستری بود كه چند روزش در بخش مراقبت‌های ویژه و بقیه‌اش در بخش عادی بود. او یك بیمه‌شده تامین‌اجتماعی است ولی دیروز كه از بیمارستان ترخیص شد 13میلیون تومان پرداخت كه برایش سنگین بود. او می‌گوید كرونا یك طرف و هزینه‌های كمرشكن آن سوی دیگر.

ماجرای بستری شدن مادر احمد در بیمارستان و هزینه‌هایی كه براو تحمیل شد اما از بقیه خاص تر است. مادر كرونا مثبت بود و با برگه آزمایش و اسكن ریه به بیمارستان بقیه‌ا... رفت اما چون شلوغ بود راهشان ندادند، در نتیجه رفتند به بیمارستان مسیح دانشوری كه حدود 60 نفر جلوتر از آنها نوبت داشتند. از نیمه شب تا 6 صبح احمد و مادرش انتظار كشیدند و وقتی پزشك تریاژ مادر را ویزیت كرد و گفت باید بستری شود، از داخل بخش گفتند جای خالی ندارند. همین باعث سرزدن این مادر و پسر به پنج بیمارستان دولتی شد كه همگی تخت خالی نداشتند و مقدمه‌ای شد برای مراجعه آنها به یك بیمارستان خصوصی كه هنگام پذیرش ازآنها 31 میلیون و هنگام ترخیص 19 میلیون تومان بابت 6 روز بستری از آنها گرفت. احمد می‌گوید این یكی از تلخ‌ترین خاطرات طول عمر اوست،‌ خاطره‌ای مربوط به هزینه‌هایی كه به خاطر شرایط به آنها تحمیل شد.

بدتر از وضعیت مادر احمد اما هزینه‌هایی است كه خانواده حسن مجبور به پرداختش شدند. حسن حالا به رحمت خدا رفته، اما زمانی كه هنوز امیدهایی برای بهبودش وجود داشت پزشكان معالج، خانواده‌اش را پی خرید چهار ویال آمپول فرستادند كه در داروخانه بیمارستان دانه‌ای 30 میلیون تومان قیمت داشت. آنها این مبلغ را پرداختند، ولی فشارهای زیادی را متحمل شدند كه در نهایت نیز نتیجه‌ای نداشت.

آنهایی که ابتلا به کرونا جیب‌شان را خالی کرده،‌ آنهایی که در جدال با کرونا حتی اگر پول نداشته‌اند قرض کرده‌اند و دارو خریده‌اند و آزمایش داده‌اند و آنهایی که این ویروس حسابی زده‌است زیر کاسه و کوزه اعتبار دفترچه‌های بیمه‌ای که دلشان را به آن خوش کرده‌اند، شاهدان زنده حکایت پر اما و اگر درمان رایگان کرونا هستند.

دولت و وزارت بهداشت بارها و بارها گفته‌اند درمان کرونا رایگان است و در مردم توقع کاشته‌اند، اما دقیقا شرح نداده‌اند که این رایگان بودن چقدر بند و تبصره و اما و اگر دارد. برای همین مبتلایانی که گذرشان به مراکز درمانی می‌افتد با دیدن صورتحساب‌ها شوکه می‌شوند،‌ آه می‌کشند و به قول ایرج حریرچی معاون کل درمان وزارت بهداشت دچار سندرم حسرت می‌شوند.

حریرچی می‌داند وقتی برای فقرا داروهای چندمیلیونی تجویز می‌شود آنها چون که ندارند حسرت می‌خورند ولی قشر متوسط که اندکی بیشتر دارد فرش زیر پایش را می‌فروشد و قشر مرفه جامعه هم با این که دارد ولی معترض می‌شود و صدای این بغض‌های فروخورده ممکن است از هر جایی بیرون بزند.

حریرچی البته به ما می‌گوید بیمه‌ها تا به حال تا 95 درصد هزینه‌های درمان کرونا را پوشش داده و به اقتصاد بیماران کمک کرده‌اند ولی مشکل این است که بخش قابل توجهی از داروهای درمان کرونا در فهرست درمانی کمیته علمی مبارزه با کرونا نیست ولی بسیاری از مردم اصرار دارند چند ده میلیون تومان برای خرید این داروها هزینه کنند.

در واقع حریرچی توپ را به زمین مردم می‌اندازد، که اگر توپ واقعا هم در زمین آنها باشد مردم فقط دارند تلاش می‌کنند زنده بمانند. در این میان سازمان‌های بیمه‌گر کاملا از خود راضی‌اند، در حالی که بیماران و خانواده‌هایی که باید جوش تهیه هزینه‌ها را بزنند تا این حد راضی به نظر نمی‌رسند.

شاهرخ رامزی، معاون پشتیبانی سازمان بیمه سلامت می‌گوید 40 میلیون ایرانی بیمه سلامت دارند و در ایام کرونا 91هزار و 441‌نفر که بستری شده‌ و به این تعداد اضافه شده‌اند، به ما می‌گوید تا به حال 547 هزار روز خدمات به بیماران ارائه شده که 341 میلیارد تومان هزینه داشته‌است.

دکتر ابوالفضل آفریده، معاون درمان مستقیم سازمان تامین‌اجتماعی نیز که معتقد است سازمان متبوعش در بحث درمان بیماران کرونایی خوب عمل کرده به ما توضیح می‌دهد اگر بیمه‌شدگان تامین اجتماعی به بیمارستان‌های ملکی این سازمان بروند، درمان آنها رایگان است؛ حتی هزینه‌های داروهای آنها.

او اما تکمله‌ای می‌زند و به مواردی اشاره می‌کند که گیر اصلی کار بیماران کرونایی در آنهاست. به گفته آفریده اگر شخصی دفترچه اختیاری یا خویش‌فرمایی داشته‌باشد وضعیتش با بیمه شده‌های اجباری فرق دارد و برخلاف آنها که فقط 10 درصد فرانشیز می‌پردازند، باید مبالغ بیشتری هزینه کنند.

این درحالی است که دارندگان دفترچه‌های بیمه تامین‌اجتماعی در بیمارستان‌های غیرملکی این سازمان باید حسابی دست به جیب شوند، درست آنجا که بیماران حس می‌کنند دفترچه‌هایشان خاصیت ندارد. پاسخ آفریده به این حس همگانی این است که دولت و به طور مشخص معاونت درمان وزارت بهداشت باید پاسخ دهد چرا دفترچه‌های تامین اجتماعی در بیمارستان‌های دولتی کارایی ندارد. آفریده در واقع معتقد است در اپیدمی‌هایی مثل کرونا که مردم ناخواسته درگیر بیماری و هزینه‌هایش می‌شوند، دولت‌ها برای جبران هزینه‌ها تعهد دارند نه بیمه‌ها و با این جمله ما را سپرد به پیگیری چرایی این کمبود در وزارت بهداشت.

اما این نابسامانی و پاسکاری‌های میان‌بخشی فقط درحوزه تشخیص و بستری کرونا نیست بلکه ماجرای داروهای درمان این بیماری نیز مفصل است. یک بیمار حاد کرونایی که ما پیگیر احوالاتش بودیم و او متاسفانه دار فانی را وداع گفت برای چهار ویال داروی رمدسیویر120 میلیون تومان هزینه کرد، آن هم نه به میل خودش که با تشخیص پزشکان بیمارستان. این دارو و چند داروی پرکاربرد درمان بیماران بستری هیچ‌کدام بیمه نیستند و تلاشی هم برای بیمه شدن آنها نمی‌شود که آفریده به ما توضیح می‌دهد با این که تامین‌اجتماعی و بیمه نیروهای مسلح به وزارت‌بهداشت نامه نوشته و خواستار تعیین‌تکلیف وضعیت بیمه‌ای این داروها شده‌اند ولی وزارتخانه تابه امروز به این جمله بسنده کرده که چون هنوز کارایی این داروها به قطعیت نرسیده، نمی‌شود آنها را در فهرست بیمه قرار داد.

وزارت بهداشت ما دارد آزمون و خطا می‌کند، طبیعی هم هست چون کرونا هنوز داروی قطعی ندارد و همه کشورها می‌آزمایند تا به نتیجه برسند؛ اما تجویز داروهای گران درحال آزمون و خطا برای بیمارانی که خیلی‌هایشان تنگدست هستند و در ضمن قرار ندادن این داروها در فهرست بیمه، معلوم نیست با چه توجیهی انجام می‌شود.

این وضعیت بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا را در عسر و حرج قرار داده و خیلی‌ها را به زیر خط فقر هل داده؛ وضعیتی که اگر دولت به آن توجه جدی نداشته‌باشد بعد از موج‌های کرونا، امواج اجتماعی را در پی خواهدداشت.