شفاآنلاین>سلامت>از زمانی که همه گیری ویروس کرونا، زندگی مردم را فلج کرد تا امروز، طرحهای محدودیت زای مختلفی برای اصناف و کسب و کارهای متفاوت اجرا شده است. در رقیق ترین حالت این محدودیت ها، اعلام شد که همه مردم باید در مکانهای عمومی از ماسک استفاده کنند و در شدیدترین حالت محدودیت، قرنطینه نصفه و نیمه ای برقرار شد.
ولی در تمام محدودیتهایی که برای پیشگیری از شیوع کرونایی اعمال می شود، اولین فعالیتهای تجاری یا کسب و کارهایی که دچار محدودیت و تعطیلی می شوند، کسب و کارهایی است که با مراودات اجتماعی رودرروی افراد سر و کار دارند، کسب و کارهایی مانند اغذیه فروشیها، رستورانها، کافی شاپها و قهوه خانه ها.
در این نوع از کسب و کارها، علاوه بر پرسنل خدمات رسان شاغل در واحدهای صنفی، مشتریان هم عموما برای گپ زدن و خوردن و نوشیدن کنار هم جمع می شوند و البته قلیان کشیدن در برخی از این کسب و کارها هم پایه ثابت نشست جوانان است که این آخری بیش از همه، باعث شیوع کرونا می شود.
شفاآنلاین را در اینستاگرام هم دنبال کنید
دخانیات گروهی و کرونا
اصولا مهمترین روش شیوع کرونا، رسیدن مخاط یا قطرات آب دهان و بینی حاوی ویروس از سوی فرد بیمار یا ناقل به مجاری تنفسی فرد سالم است. بعضی گزارشهای علمی حاکی از این است که در همه گیری این ویروس خطرناک، حتی صحبت کردن و در فاصله ۶ متری یک فرد سالم قرار گرفتن هم احتمال شیوع ویروس را بالا می برد، چه برسد به آن که فرد بیمار در فاصله کمتر از یک متر، با فرد سالم صحبت کند یا از وسایل مشترک دخانی از جمله قلیان استفاده کند.
محفل قلیان کشی یا گعده هایی که برخی افراد بعدازظهرهای خود را در آن می گذرانند، یکی از آلوده ترین مکانهای قابل تصور برای همه گیری ویروس کروناست، زیرا نی قلیانی که دست به دست می شود و هر لحظه، در اختیار کسی از جمع قرار می گیرد که معلوم نیست سالم است یا ناقل بی‌علامت کروناست، مهمترین وسیله آلوده کننده همه آن جمع و حتی کل افراد حاضر در یک فضای سربسته مانند قهوه خانه تلقی می شود.
قلیانهای عمومی که هر نیم ساعت در اختیار فرد یا گروهی از افراد قرارمی گیرد، در هر روز، بارها بدون آنکه به درستی شسته یا ضدعفونی شوند، دست به دست می شود و کافی است در این چرخه طولانی، یکی از افرادی که به هر دلیلی به این وسیله دست زده یا به خاطر فرودادن دود دخانیات، از نی آن، پک زده است، دچار ویروس کووید ۱۹ باشد، در این صورت تمام افرادی که در شبانه روز وارد آن قهوه خانه می شوند، به طور یقین، در معرض آلودگی ویروسی قرار خواهند گرفت.
از این رو می توان قهوه خانه ها و قلیانها را از آلوده ترین مکانها و وسایل به خصوص در تهران که متاسفانه عادت قهوه خانه نشینی و قلیان کشی در بین برخی افراد حتی در روزگار کرونایی باب شده است، برشمرد.
قهوه خانه هایی با تعیین وقت قبلی
واقعیت این است که با وجود اعلام محدودیت فعالیت قهوه خانه ها در تهران از سوی پلیس نظارت بر اماکن عمومی و حتی پلمب برخی از قهوه خانه های نافرمان که با وجود اعلام محدودیت، فعالیت عادی داشتند، برخی از واحدهای تجاری چای خانه و قهوه خانه به صورت زیرزمینی فعالند و هنوز هم با وجود اخبار نگران کننده از مرگ و میر مبتلایان به کرونا در تهران گعده های قلیان دوستان در این قهوه خانه ها تشکیل می شود.
در این قهوه خانه های زیرزمینی، اصولا مشتری و قهوه خانه دار (قهوه چی) با همدیگر از دیرباز آشنا هستند. قرار حضور در قهوه خانه به صورت تلفنی بین اشخاصی که تمایل به حضور دارند گذاشته می شود و به صورت تلفنی، قهوه چی در جریان ساعت گعده و محفل قلیان کشی قرار می گیرد.
در ساعت مقرر، اشخاصی که با همدیگر وعده کرده بودند مقابل قهوه خانه ای که به ظاهر تعطیل است ولی درباطن، تعداد زیادی از افراد داخل آن نشسته و مشغول استعمال دود قلیان هستند، حضور پیدا می کنند. عموما، قهوه خانه های زیرزمینی، سه دوربین مداربسته در فضای بیرونی خود نصب کرده اند. دو دوربین، سمت راست و چپ معبر منتهی به قهوه خانه را رصد می کند و دوربین سوم طوری تنظیم شده که چهره اشخاصی که می خواهند وارد قهوه خانه شوند و مقابل در ایستاده اند را به وضوح، تصویربرداری می کند.
از طریق دوربین های چپ و راست، قهوه خانه دار قبل از خروج افراد از در، از عدم حضور پلیس یا نیروهای نظارتی در معبر منتهی به قهوه خانه مطمئن می شود و اجازه خروج می دهد. حضور پلیس در اطراف این واحدها به دلیل دستور پلمب قهوه خانه هایی است که قلیان سرو می کنند.
دوربین سوم هم هنگام ورود اشخاص به قهوه خانه، کاربرد دارد. وقتی که زنگ در زده می شود، قهوه چی در مانیتور دوربین مداربسته، کنترل می کند چه کسانی پشت در هستند. در صورتی که مورد مشکوکی مشاهده کند یا اشخاصی که در می زنند، آشنا نباشند، اصولا در را باز نمی کند، صدای موسیقی را به پایین ترین حد رسانده و با اشاره از حاضران در قهوه خانه می خواهد سر و صدا نکنند تا خطر رفع شود. در صورتی هم که اشخاص بیرون در، آشنا بودند و قبلا هم تلفنی، از حضور خود خبر داده بودند، به دستور قهوه چی، یکی از شاگردان قهوه خانه، سریعا در را باز کرده و اشخاص تازه وارد را به سمت میزهای خالی، راهنمایی می کند.
وسایل یک بار مصرف چقدر جلوی شیوع کرونا را می گیرد؟
برخی قهوه‌چی‌ها که در روزگار کرونایی به صورت زیرزمینی همچنان در زمینه سرو قلیان فعالند می گویند به دلیل کرونا، اقلام یک بارمصرف به مشتریان خود عرضه می کنند. آنها از وسایل یک بار مصرفی مانند «حبه قند های بسته بندی شده»، «لیوان کاغذی یک بار مصرف»، «نی پلاستیکی یک بار مصرف» و «لبگیر» یک بار مصرف دارای پوشش پلمب به عنوان راهکارهایی برای جلوگیری از شیوع کرونا یاد می کنند و معتقدند کلیه این وسایل به صورت پلمب و یکبار مصرف عرضه می شود و احتمال شیوع کرونا در بین مشتریان را به صفر می رساند.
این ادعا و سخن از آن رو غلط است که اصولا، هنگام بسته بندی اقلامی مانند حبه قند و شاخه نبات، بهداشت از سوی کارگران (شاگردان) قهوه خانه رعایت نمی شود و به صورت کاملا غیربهداشتی، در پستوی قهوه خانه، این کار انجام شده و کارگران بدون رعایت بهداشت فردی از جمله بدون آنکه از ماسک و دستکش استفاده کنند، حبه قند و شاخه نبات را در پلاستیکهای ارزان قیمت، قرار داده و در آن را چسب می زنند.
همچنین از آنجایی که کارگران قهوه خانه ها عموما نسبت به رعایت بهداشت فردی و در مرحله بعدی، رعایت نکات کنترل عفونت کرونا از جمله شستن مکرر دستها با آب و ماده شستشو مانند صابون یا مایع دستشویی، بسیار بی توجه هستند، ماسک نمی زنند و دستکش به دست ندارند، هنگام سرو قلیان و آوردن سایر اقلام خوراکی و نوشیدنی از جمله سینی چای و مخلفات، آلودگی کرونا درمحیط را به صورت قطعی به مشتریان سالم منتقل می کنند.
همچنین کنار هم جمع شدن تعدادی از اشخاص که مشغول خوردن، نوشیدن و تدخین هستند، به خودی خود، انتقال ویروس کرونا از طریق هوا را تشدید می کند. آلودگی میز و صندلی و نیمکتها و وسایل مشترکی از جمله زیرسیگاری، قندان، انبرک و حتی دستگاه پوز (پرداخت الکترونیک) به ویروس کرونا هم هرگز توسط کارگران قهوه خانه، با کشیدن دستمال آغشته به مواد ضدعفونی، رفع نمی شود و انباشت آلودگی های مکرر در این وسایل، احتمال آلودگی مشتریان سالم را بسیار بالا می برد. به عبارت دیگر، محیط قهوه خانه ها آنقدر آلوده است که اگر همه وسایل مورد مصرف هم به صورت یکبار مصرف و بهداشتی باشد، کوچکترین تماس دستها با میز و صندلی یا زیرسیگاری و قندان و انبرک، احتمال در معرض ویروس قرار گرفتن را در مشتریان سالم قطعی می کند.
به این صورت می توان نتیجه گرفت هیچ راه گریزی از کرونا هنگام حضور در قهوه خانه وجود ندارد. به خصوص آنکه افراد عادتا به همراه دوستان خود در قهوه خانه حاضر شده و به صورت اشتراکی از قلیانی استفاده می کنند که قبل از جمع آنها، در جمع دیگری قل قل می کرده و پس از آن هم میزبان گروه دیگری خواهد بود.
یک بام و دو هوا؛ قهوه خانه ها بازند ولی قلیان ندارند
واقعیت این است که قهوه خانه ها اگر باز باشند، چاره ای جز سرو قلیان ندارند. پس نمی توان آنطور که رئیس اداره نظارت بر اماکن نیروی انتظامی گفته قهوه خانه ها می توانند باز باشند ولی حق سرو قلیان ندارند. به بیان دیگر، کسی برای چای خوردن به قهوه خانه نمی رود.
مشکل آنجاست که وضعیت معیشت قهوه خانه داران و کارگران آنها که عموما از اقشار ضعیف اقتصادی به شمار می روند، مانند برخی از اصناف دیگر بسیار بد است و ممانعت آنها از گشودن محل کسب و کار ممکن است باعث تنش های اجتماعی بین فعالان این صنف و نیروهای انتظامی شود. در این وضعیت است که پلیس به آنها تذکر داده در صورتی که می خواهند کاسبی کنند، اولا حق عرضه قلیان ندارند و ثانیا باید کاملا دستورالعملهای بهداشتی را رعایت کنند.
از آنجایی که رعایت دستورالعمل بهداشتی با یک ماسک نصفه و نیمه و دستکشهای یکبار مصرفی که هفته ای یک بار هم تعویض نمی شوند، ختم می شود، عموما قهوه خانه ها باز می مانند تا در ساعاتی که چشم ماموران پلیس را دور می بینند، سرو قلیان به مشتریان را آغاز کنند. اینجاست که اقدامات سختگیرانه نیروی انتظامی از جمله پلمب واحدهای مختلف قهوه خانه که قلیان عرضه می کردند، آغاز می شود. اخبار متعددی از اقدامات نیروی انتظامی در اعمال محدودیت برای قهوه خانه های متخلف درشهرهای مختلف منتشر شده است که نشان می دهد عرضه قلیان زیرزمینی همچنان در قهوه خانه ها، ادامه دارد و ویروس کرونا را در میان مردم پمپاژ می کند.
اینجاست که حتی با روشهای پلیسی از جمله رسیدگی به گزارشهای مردمی یا کنترل نامحسوس قهوه خانه هایی که با در نیمه باز، گماردن نگهبان یا نصب دوربین مداربسته، به عرضه قلیان به مشتریان آشنا اقدام می کنند، هم نمی توان مطمئن بود مراکز انتشار ویروس کرونا در بین جوانان، کنترل شده است.
شاید چاره منطقی و اثربخش برای جلوگیری از شیوع کرونا در مکانهایی از این دست، در نظر گرفتن تسهیلاتی مانند وام های کرونایی برای این قبیل از کسب و کارها و تعطیلی کامل و موقت آنها برای چند ماه باشد تا امواج سهمگین کرونا از سر مردم عبور کند.
خبرآنلاین
