تومورهای مغزی دركمين چه كساني است؟/علايم ونشانه هاي بيماري

به گزارش شفا آنلاين،با وجود پیشرفت‌های علم پزشکی در چند دهه اخیر، تاکنون عوامل و ریسک فاکتورهای مربوط به تومورهای مغزی شناخته نشده است و پزشکان معتقدند تومورها از رشد غیرطبیعی سلول‌ها به وجود می‌آیند و ممکن است غیرسرطانی (خوش‌خیم) یا سرطانی (بدخیم) باشند.


آنان می‌گویند اغلب سردردها، تهدیدی جدی برای فرد تلقی نمی‌شوند، اما سردردهایی که به شکلی پیش رونده و شدیدتر می‌شوند، یا صبح‌ها شدیدتر از عصرها و توأم با تهوع و استفراغ، تاری دید یا دوبینی است، نیاز به بررسی‌های بیشتری توسط پزشکان دارند و تشخیص زودهنگام تومور مغزی، می‌تواند درمان سریع‌تر و مؤثرتری را به دنبال داشته باشد.


دکتر هوشنگ صابری دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در مصاحبه با رسانه‌های گروهی اظهار داشت امکان درمان گلیوما (تومورهای اولیه مغزی) در تمامی مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها وجود دارد و کشور از لحاظ نیروی انسانی متخصص جراح مغز و اعصاب و امکانات تصویر‌برداری در وضعیت خوبی به سر می‌برد.

وی با بیان این مطلب که گلیوما یا تومورهای اولیه مغزی یکی از تومورهای نسبتاً شایع مغزی است که اغلب اوقات سیر خوش خیمی ندارند افزود: «تومورهای مغزی یکی از مشکل‌ترین عوارض مغزی از نظر درمانی به شمار می‌روند و این در حالی است که گلیوما 30 درصد کل تومورهای سیستم مرکزی عصبی و 80 درصد تومورهای بدخیم مغز را تشکیل می‌دهد و این تومورها مشکلات زیادی برای بیماران ایجاد می‌کند.»

به گفته این متخصص جراح مغز و اعصاب، معمولاً تومورهای مغزی به صورت افزایش فشار داخل جمجمه ظاهر می‌شود و اغلب علائمی به صورت سردرد، کاهش دید، ضعف و بی‌حسی یک سمت بدن دارد.

دکتر حمید رحمت متخصص و جراح مغز و اعصاب در مورد تومور‌های مغزی و علائم آن گفت: «تومور به معنای توده است که در جایی از بدن قرار می‌گیرد که بعضی از تومورها مانند سرطان به همه جای بدن دست‌اندازی می‌کند ولی بعضی دیگر توده‌ای بسیار محدود‌ند، به تدریج که حجمشان زیاد می‌شود به قسمت‌های دیگر مغز فشار می‌آورند و آن را تخریب می‌کنند.»

وی افزود: «مسأله مهم در مورد تومورهای مغزی، این است که به محض این‌که تشخیص تومور داده می‌شود، عده‌ای به هراس می‌افتند، این در حالی است که بسیاری از تومورها براحتی درمان می‌شوند و بیمار برای سال‌های سال می‌تواند زندگی کند، حتی در مورد کودکان هم که مبتلا به تومور می‌شوند، والدین‌شان نباید این بیماری را مساوی با مرگ بدانند، زیرا بسیاری از تومورها با جراحی قابل درمان‌اند و تنها بعضی از آن‌ها که خطرناکند، عمر را کوتاه می‌کنند.»

رئیس انجمن جراحان مغز و اعصاب با بیان این‌که تومورهای مغزی به دو دسته تقسیم می‌شوند، خاطرنشان کرد: «برخی از تومورها از سلول‌های مغز، نگهدارنده مغز و سلول‌های عصبی به وجود می‌آیند و برخی دیگر از پوشش‌های مغز یا از دیگر نقاط بدن وارد مغز می‌شوند. علت به وجود آمدن تومورهای مغزی خیلی مشخص نیست، ولی در بعضی از موارد یکسری از تغییرات ژنتیکی ممکن است در بروز تومورهای مغزی تأثیر داشته باشند. در بعضی از نژادها و بعضی از مناطق جهان هم برخی از تومورهای مغزی بیشتر دیده می‌شوند.»


وی تأکید کرد: «حدود 50 درصد از تومورها درجات مختلفی از بدخیمی دارند، یعنی مستقیم با درمان نمی‌توان آن‌ها را حذف کرد و از بین برد. بقیه تومورها بدخیم نیستند و اگر جراح بتواند تومور را بطور کامل بردارد، دیگر به درمان‌های اضافی نیازی نیست.»

این استاد دانشگاه تهران در مورد نشانه‌ها و علائم تومورهای مغزی خاطرنشان کرد: «ساده‌ترین علامت تومورهای مغزی، سردرد است و این در حالی است که سردرد از بیماری‌هایی است که فراوانی دارد، بطوری که از هر یک هزار نفری که از سردرد شکایت می‌کنند، ممکن است فقط یک نفر تومور مغزی داشته باشد، ولی هرکسی که تومور مغزی دارد، سردرد هم دارد. در واقع سردردها به‌طور مداوم شروع می‌شود، یعنی اول کم است، ولی روز به روز شدت پیدا می‌کند و افراد باید نسبت به این سردردها حساس شوند و به پزشک مراجعه کنند. بخصوص سردردهایی که هنگام صبح و پس از برخاستن از خواب شروع می‌شود و نیم ساعت بعد خود به خود از بین می‌رود. اگر این سردردها در روز باشد و شدتشان هم به تدریج زیاد شود، علامتی برای وجود تومورهای مغزی است که بعدها ممکن است در بیمار تشنج به وجود آورد و لرزش‌های موضعی و حتی بیهوشی اتفاق بیفتد.»

وی با اشاره به این مطلب که به تومورهایی خوش خیم می‌گوییم که محدودند، به اطراف دست‌اندازی نمی‌کنند و در جای خودشان بزرگ می‌شوند، سیر پیشرفت آهسته دارند و اگر بطور کامل برداشته شوند، احتمال عودشان بسیار کم است گفت: «در تومورهای بدخیم سلو‌ل‌ها فعالند، این تومورها سلول‌های متعددی دارند، رشدشان سریع است و محدود نیستند، به اطراف هم دست‌اندازی می‌کنند و عمل برداشتن تومور مانع عود آن نمی‌شود که البته خود این بدخیمی‌ها درجات مختلفی دارد، در «نوع یک» آنها، بدخیمی کم است، رشدشان آهسته و عودشان دیر هنگام است. در انواع دیگر نیز که بسیار تهاجمی هستند تومورها، خیلی سریع رشد می‌کنند و در صورت درمان هم امکان بازگشت آن‌ها وجود دارد.»
این متخصص مغز و اعصاب یادآوری کرد: «معمولاً تومورهای مغزی متاستاز نمی‌دهند، ولی ممکن است از جاهای دیگر بدن به مغز متاستاز داده باشند که آن هم به تعداد و محل تومور مغز و سایر اعضای بدن، بستگی دارد.»

دکتر رحمت در پاسخ به این پرسش که تومورهای مغزی چگونه شناسایی می‌شوند، گفت: «بطور کلی قانون خاصی برای این کار وجود ندارد، گاهی ممکن است در تصویر برداری‌ها بطور اتفاقی توده‌ای در جایی از مغز مشاهده شود که بیمار هم از آن شکایتی ندارد و به عبارت دیگر فاقد علامت خاص است که در این مواقع توده با توجه به محل و نوع آن، بررسی می‌شود. در این صورت اگر توده در طول سال‌ها رشد نکرد و بیمار را آزار نداد، لزومی به برداشتن آن نیست. البته در مراحل اولیه امکان تشخیص در مورد تومور و ضایعات دیگر مغزی وجود ندارد، مثلاً در هفته‌های اول باید بررسی زمانی روی تومور انجام شود و بعد از 2 تا 3 ماه هم مشخص می‌شود که سیر توده به کدام طرف است و بعد که تومور مغزی تشخیص داده شد، پزشک می‌تواند در مورد آن تصمیم بگیرد.»

وی افزود: «معمولاً جراحان مغز و اعصاب و رادیولوژیست‌ها از نوع تصویر، محل و نوع چسبندگی آن، این‌که رگی به آن وارد شده است یا نه و این‌که تومور فعالیت دارد یا نه، می‌توانند وضعیت این بیماری را مشخص کنند. به وسیله «ام. آر. آی» نیز تا حد زیادی می‌توان نوع ضایعه مغزی را مشخص کرد.»

این جراح مغز و اعصاب در مورد علائم و نشانه‌های تومورهای مغزی در کودکان گفت: «کودکان مبتلا به تومور مغزی معمولاً دچار تشنج می‌شوند و سرشان بزرگ می‌شود که دلیل آن، حجیم شدن تومور است. در کودکانی که بزرگتر هستند، علائم شامل عدم تعادل بدن، بدخلقی، بی‌اشتهایی و گاهی انحراف چشم، استفراغ‌های مکرر و سردردهای شدید است و درمان تومور هم بستگی به نوع تومور و محل قرار گرفتن آن دارد. نخستین راه درمان، این است که تومور کاملاً برداشته شود. در بعضی مواقع هم نیاز به اشعه درمانی است و گاهی نیز از داروهای شیمیایی برای جلوگیری از رشد سلول‌های بدخیم، استفاده می‌شود.»
دکتر رحمت در مورد هزینه‌های جراحی تومورهای مغزی افزود: «نمی‌توان هزینه این جراحی‌ها را پیش‌بینی کرد، زیرا به محل تومور و نوع بزرگی آن بستگی دارد، باید وضعیت بیمار پس از جراحی مشخص شود که آیا باید مدت بیشتری در بخش مراقبت‌های ویژه بستری باشد یا نه؟ همه این مسائل نیازمنـــد هزینه‌های بیشتری است، یکی دیگر از مسائل مهم، هزینه داروهای مصرفی توسط بیمار است که بخش اعظم مخارج او را تشکیل می‌دهد، بیماری که مجبور است برای مدت طولانی داروی گران قیمتی را مصرف کند، قطعاً هزینه درمانی‌اش بالا می‌رود.»
وی همچنین گفت: «به‌طور کلی باید از عوامل شناخته شده‌ای که در بروز سرطان‌ها مؤثرند، پیشگیری شود از جمله می‌توان به استعمال دخانیات، مصرف مواد مخدر، مواد شیمیایی صنعتی و غیرصنعتی و آلودگی هوا، اشاره کرد. این‌که آیا تومورهای مغزی می‌توانند بر اثر آلودگی هوا به‌وجود بیایند، نیازمند مطالعات دقیقی است که متأسفانه تاکنون در کشور ما انجام نشده است.»

بيتامهدوي