بازگشایی مجدد مشاغل کم خطر هیچ جایگزینی ندارد و جوامع نیز توان تعطیلی طولانی مدت را ندارند اما فراموش نکنید که بازگشایی‌ها به هیچ عنوان مترادف با حذف بیماری نیست بلکه رعایت توصیه‌های بهداشتی بیش از گذشته مهم است
شفاآنلاین>سلامت>سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به چگونگی روند صدور گواهی فوت برای مبتلایان یا افراد مشکوک به کرونا، گفت: هیچ کس نمی‌تواند پزشک را مجبور به تشخیص خاصی کند و او باید بر اساس تشخیص خود موارد فوت را لحاظ کند. موضوع مطرح شده در ابلاغ معاونت درمان، این بود که فرم پنومونی هم در اطلاعات پرونده فرد مبتلا به پنومونی کرونایی، وجود داشته باشد.
به گزارش شفاآنلاین، دکتر کیانوش جهانپور در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، ضمن تبریک آغاز هفته سلامت در پاسخ به سوالی مبنی بر افزایش سفرهای بین استانی، گفت: کسانی که سفرهای غیرضروری دارند باید بدانند سلامت خود را به خطر می‌اندازند.
وی با اشاره به وجود ترافیک در برخی استان‌های کشور به دنبال عدم اجرای طرح ترافیک، افزود: با توجه به بازگشایی‌های اتفاق افتاده ترجیح ما این است که افراد با اتومبیل شخصی خود به مقاصد خود بروند. اکنون اولویت ما قطع زنجیره انتقال است و نه آلودگی هوا یا ترافیک؛ اما توجه کنید هیچ کشوری نمی‌تواند قرنطینه اجباری را طولانی مدت دنبال کند و اکنون اکثر کشورها به سمت بازگشایی‌ها رفته‌اند.
بازگشایی مجدد مشاغل کم خطر هیچ جایگزینی ندارد و جوامع نیز توان تعطیلی طولانی مدت را ندارند اما فراموش نکنید که بازگشایی‌ها به هیچ عنوان مترادف با حذف بیماری نیست بلکه رعایت توصیه‌های بهداشتی بیش از گذشته مهم است.
جهانپور افزود: اکنون نیز جمعیت دانشجو و دانش آموز که حدود ۲۰ میلیون نفر جمعیت را شامل می‌شود همچنان باید در منازل باشند و با توجه به تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها آمدن این افراد به بیرون از منزل توجیهی ندارد. از سوی دیگر همچنان یک سوم کارکنان دولت نیز به صورت دورکاری فعال هستند.اما، نتیجه عدم توجه به توصیه‌های بهداشتی در روزهای فعلی در روزهای آتی مشخص خواهد شد.
بررسی حواشی یک فیلم در فضای مجازی
وی در پاسخ به سوال مبنی بر موضع وزارت بهداشت در خصوص فیلم منتشر شده در فضای مجازی که نشان دهنده نوشیدن ادرار شتر توسط یک شخص بود، گفت: ما ناظر بر حریم خصوصی افراد نیستیم و وزارت بهداشت به این موضوع ورود نمی‌کند، این مشکلات شخصی افراد است که به این صورت نمود بیرونی پیدا می‌کند.
معمولا وقتی شخصی می‌خواهد گزاره غلطی را بیان کند که خودش نیز از نادرست بودن آن مطلع است، به هر کاری متصل می‌شود، به گونه‌ای که با نسبت دادن آن به مقدسات سعی می‌کند کاری کند که افراد برای اعتراض جرات کافی نداشته باشند.
البته موضوعی که عده‌ای از آن تحت عنوان طب اسلامی یاد می‌کنند بارها توسط بزرگان این علم و بزرگان علم حدیث رد شده است و این کار بیشتر یک نوع مغالطه مقدس نام می‌گیرد. علم طب، تجربی است و تک تک گزاره‌های آن قابل اصلاح و ویرایش است. گزاره‌های طبی در طول تاریخ تجربه شده و اگر سودمند نباشد کنار می‌رود.
چگونگی صدور گواهی فوت مبتلایان یا افراد مشکوک به کرونا
وی در پاسخ به سوال دیگر در خصوص فرایند صدور گواهی فوت در مورد مبتلایان به کرونا یا افراد مشکوک به کرونا، گفت: در گواهی فوت سه علت به ترتیب به صورت زمینه‌ای، ثانویه و نهایی است که پزشک بنابر تشخیص خود آن را پر می‌کند. هیچ کس نمی‌تواند پزشک را مجبور به تشخیص خاصی کند و او باید بر اساس تشخیص خود موارد فوت را لحاظ کند.
موضوع مطرح شده این بود که فرم پنومونی هم در اطلاعت پرونده فرد مبتلا به پنومونی کرونایی، وجود داشته باشد. اعلام آمار فوت شدگان بر اثر کرونا نیز بر اساس همین گواهی‌های فوت اعلام می‌شود.
وی افزود: ابلاغ معاونت درمان در این زمینه، دستورالعمل طبیعی است. علت ثانویه در گواهی فوت می‌تواند کرونا باشد و این گواهی توسط پزشک صادر می‌شود.من پزشک که ۴ صفحه گواهی فوت را پر می‌کنم و در هر صفحه دو مهر می‌زنم و علت مرگ را می‌نویسم و جواز فوت و دفن را صادر می‌کنم، ۸ بار مهر و امضا کرده‌ام.
هیچ وزیر بهداشت و معاون وزیری نمی‌تواند به پزشک بگوید علت فوت در گواهی فوت را چیز دیگری به جز کرونا بنویسد. هر پزشکی که می‌دانست بیمار به علت ابتلا به کرونا فوت کرده و ننوشته، مقصر است. وقتی گواهی صادر می‌شود، آنچه اتفاق افتاده و قطعی است را باید گواهی کرده باشد و اگر چیزی جز آن نوشته، گواهی فوت خلاف صادر شده است.
سناریویی جدید برای تحریم ایران
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره ماجرای واردات کیت‌های تشخیصی کرونا از کره جنوبی بیان کرد: این ماجرا در رسانه‌های معاند مطرح شده است و بنده هم تاکید دارم که نام این شبکه‌ها را معاند بگذاریم. برخی شبه رسانه‌ها به سرویس‌های امنیتی وابسته هستند و برای ما شناخته شده‌اند.
این گزارش ضد و نقیض و عجیب و غریب با کلماتی مثل سپاه و بسیج و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) منتشر شده و در حاشیه آن ماجرای کیت تشخیصی کرونا را هم مطرح و عبور کرده‌اند. به محض اینکه این گزارش را برای من فرستادند، مطمئن شدم محموله خریداری شده کیت که توسط شرکتی در زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان امام خریداری شده به مقصد نمی‌رسد.
اتفاق این بود که قرار بود این کیت وارد ایران نشود و سوییفت به بهانه قوانین تحریمی لغو شد و قبل از آن، پیوست رسانه‌ای برای آن ایجاد کرده‌اند. این شرکت یکی از زیرمجموعه‌های ستاد اجرایی فرمان امام بود و سوال ما این است که اگر این کیت یا تجهیزات پزشکی تحریم نیست، چرا این سوییفت لغو شد و اگر تحریم هست که این همه ادعا مبنی بر اینکه دارو و تجهیزات تحریم نیست چگونه توجیه می‌شود؟.
وی افزود: از طرفی ادعا شد که این شرکت کره‌ای مخابراتی است و ربطی به دارو و تجهیزات پزشکی ندارد. نمایندگی انحصاری این شرکت منتشر شد که از فوریه ۲۰۲۰ برای دو سال به صورت انحصاری نمایندگی توزیع این کیت‌ها را در آسیا و خاورمیانه بر عهده دارند.
مجموعه ستاد فرمان اجرایی امام (ره) از روز نخست شیوع کرونا در کشور در کنار وزارت بهداشت قرار گرفت. سامانه ۴۰۳۰ و افزایش تولید ماسک هم مشارکت ستاد اجرایی فرمان امام (ره) است.
شخصی که در این میان از سازمان غذا و دارو نام برده می‌شود دو سال است که مسئولیتی در سازمان غذا و دارو ندارد. از طرفی این شرکت خصوصی نیست و منافعی ندارد. اگر کیت تشخیصی تهیه می‌شود برای روستاها و نقاط دور افتاده و توسعه تست‌های کروناست که در کنار کیت‌های تولید داخل بتوانیم به صورت وسیع‌تر تست کرونا را انجام دهیم.
باید مشخص کنند که جایگاه آنها در کنار مردم ایران است یا در مقابل مردم؟ هیچ نقطه سومی هم وجود ندارد این یک دو قطبی است که یا باید کنار ایران باشند و یا مقابل ایران؛
دارو و تجهیزات پزشکی به هیچ بهانه سیاسی نباید در دنیا تحریم شود، اما این کار با واسطه یا بی واسطه توسط ایالات متحده آمریکا انجام شده است و هیچ پوشش رسانه‌ای هم برای آن نتوانستند ایجاد کنند. حتی افرادی که ارتباطی به جمهوری اسلامی ایران هم ندارند به صورت مکرر اعلام کرده‌اند که در این مورد ایران راست می‌گوید.
وزارت بهداشت، تنها مرجع اعلام آمار کرونا
وی در پاسخ به سوالی درباره صحبت‌های مطرح شده در مورد آمارهای ابتلای قطعی کرونا در کشور، افزود: موارد منفی کاذب و شناسایی نشده وجود دارد، اما در آمارهای وزارت بهداشت چنین آماری نداریم. برخی فکر می‌کنند چیز جدیدی کشف کرده‌اند و می‌گویند آمارهای واقعی از آمار وزارت بهداشت بالاتر است.
آماری که ما اعلام می‌کنیم موارد شناسایی شده است، اما مواردی که شناسایی نکردیم قابل اعلام نیست. فقط چیزی که مستند داریم و قطعی است را اعلام می‌کنیم و جز این هم اعداد دیگری را با فشار هیچ شخصی اعلام نخواهیم کرد و دوستان هم بیش از حد اصرار نکنند.
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا وزارت بهداشت ادامه داد: ما مسئولیتی در این زمینه نداریم که اگر کسی گفته آمار را قبول ندارد، در زمینه آن صحبت کنیم. برخی افراد کارشناس شمارش رای هستند تا شمارش علت مرگ و میر؛ دوستان باید در حوزه‌ای اظهار نظر کنند که تخصص دارند. هیچ کدام از این افراد در زمینه علت فوت تخصص ندارند.
این افراد در زمینه سابقه شمارش رای تخصص دارند، اما علت فوت خیر، بنابراین پاسخی در مورد این اظهار نظرها ندارم. اگر کسی کارشناس پزشکی قانونی است و می‌تواند تفکیک کند که مرگ و میرها به چه علت است، ما هم در کلاس درس آنها شرکت می‌کنیم.
وی در خصوص خارج نشینانی که نسبت به صحبت آمار اعلامی از سوی وزارت بهداشت مواردی را مطرح می‌کنند، گفت: برخی افراد در کشورهایی هستند که ۹ تا ۱۰ درصد موارد شناسایی شده، فوت کرده‌اند و بعد می‌گویند در ایران آمار مرگ و میر مشکوک است، در حالی‌که اول باید از دولت همان کشور سوال کنند که چطور ممکن است ۹ تا ۱۰ درصد شناسایی شده‌ها در آن کشورها فوت کنند؟.
تاکید بر لزوم تکمیل پرونده مبتلایان به کووید۱۹
وی در خصوص نامه وزیر بهداشت به روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی مبنی بر تکمیل پرونده مبتلایان به کرونا، تصریح کرد: قبل از اینکه وزیر بهداشت این ابلاغیه را اعلام کند، معاون درمان وزارت بهداشت هم این موضوع را برای رفع مشکل ترخیص جسدهای متوفیان صادر کرده بود.
گفته می‌شد شرح حال، علامت و سی تی اسکن می‌تواند برای پزشک موضوع را مشخص کند و از درج کلمه مشکوک برای متوفیان خودداری شود. بخشی از آمار متوفیان این است که تست مثبت ندارند، اما در آمار ما به عنوان مبتلا به کووید ۱۹ درج شده است زیرا بر اساس شرح حال و علائم و سی تی اسکن، پزشک به این تشخیص رسیده بود.
ما معتقدیم آنچه که در گواهی‌های فوت و جوازهای دفن به عنوان کرونا آمده است بیش از آمار تست PCR است و تعداد آمار مبتلایان فوت شده که در گواهی فوت کلمه کرونا درج شده، بیش از آمار تست قطعی متوفیان است؛ این ابلاغیه باعث شد که اجساد تعیین تکلیف شوند.
جهانپور ادامه داد: وزیر بهداشت برای افراد بستری و تکمیل پرونده‌ها بخشنامه جدید صادر کردند که به دنبال آن اعلام شد که تست‌های PCR حتما در پرونده‌ی بیماران درج شود زیرا این شائبه مطرح شده بود که برخی مراکز برای رایگان نشدن درمان بیماران کووید ۱۹ ممکن است کد دیگری برای بیمار ثبت کرده باشند، اما اکنون همه مراکز موظف هستند که تست PCR چه منفی و چه مثبت را در پرونده بیمار درج کنند.
در شرایط طغیان و بحران ممکن است در سرعت تشخیص و درمان اشکالاتی وجود داشته باشد؛ پرونده همه بیماران باید تکمیل شده و نواقص آن برطرف شود، زیرا در آینده مطالعات علمی در زمینه این بیماران انجام خواهد شد و باید پرونده‌های بیماران کووید ۱۹ تکمیل باشد. امروز که بار مراجعه به بیمارستان‌ها کاهش یافته است، باید این هشدار به بیمارستان‌ها داده شود که قبل از گذشت زمان، نواقص احتمالی برطرف شود.
اگر باز هم کمیته اپیدمیولوژیک به نتیجه برسند که نواقص دیگری وجود دارد، حتما اعلام خواهد شد که نواقص برطرف شود. ده‌ها هزار نفر مشکوک به کرونا در کشور بستری شده‌اند و این اطلاعات برای مطالعات اپیدمیولوژیک بسیار مهم است.
جهانپور، درباره آمار مبتلایان تهران اظهار کرد: چند بیمارستان در تهران از خدمت رسانی کرونا خارج شده‌اند. قطعا تعداد مراجعه کنندگان و مبتلایان نسبت به هفته‌های گذشته در تهران کاهش یافته و امیدواریم این روند حفظ شود.
رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره چرایی میزان پایین فوت در ایران نسبت به کشورهای اروپایی گفت: اگر آمار فوت را به نسبت کل بشناسیم، این عدد در ایران پایین‌تر است، اما همزمان باید تعداد بهبود یافتگان هم در نظر گرفته شود. تعداد بهبود یافتگان افزایش یافته و تعداد موارد فعال در کشورهای اروپایی بیشتر است.
شناسایی و اقدام زود هنگام در ایران منجر به این شد که موارد بهبود یافته افزایش پیدا کند؛ همه افراد بهبود یافته نیز مشخصات موجودی دارند. اگر گفته می‌شود بخشی از مبتلایان در ایران شناسایی نشده‌اند، این سهم شناخته نشده در اروپا به مراتب بیشتر است، حتی اگر تعداد تست بیشتری انجام داده باشند. به همین دلیل سهم و درصد مرگ و میر در این کشورها بیشتر نشان داده می‌شود.
احتمال اثربخشی واکسن "ب ث ژ" در کاهش عواقب کرونا
وی افزود: مطالعاتی وجود دارد که احتمال می‌دهد در کشورهایی که واکسن «ب ث ژ» زده‌اند رابطه‌ای بین شدت و عواقب ویروس کرونا با زدن این واکسن وجود دارد، البته این موضوع فعلا یک احتمال است و هنوز قطعی نیست.
رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت گفت: پروتکل‌های درمانی ما و آزادی نسبی پزشک در ایران در زمینه تجویز دارو و در دسترس بودن دارو در زمینه کرونا موضوع بسیار مهمی است.
هیچ داروی سرپایی نداریم که برای بیمار تجویز شود و بیمار نتواند دارو را تهیه کند. پروتکل‌های توصیه شده توسط پزشکان بر اساس برخی مطالعات، تاثیر نسبی داشته و در نتیجه اقدامات زودهنگام شاید موجب عاقبت خوب برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ شده است.
تقریبا اطمینان داریم برخی از بیماران ما که امروز ترخیص می‌شوند، اگر در اروپا و آمریکا بودند، شاید در جمع فوت شدگان قرار می‌گرفتند. تجویز و تشخیص پزشکان ما در بسیاری از مراکز، بیماران را نجات داده است.
اگر قرار بود بر اساس پروتکل‌های اروپایی رفتار کنیم، درصدی از بیماران ممکن بود در فهرست فوت شدگان قرار بگیرند، اما در ایران بهبود یافته و مرخص شده‌اند.
وی با تاکید بر نقش نظام شبکه بهداشتی کشور در کنترل کرونا، تصریح کرد: نباید نظام شبکه و خانه بهداشت و مراقب سلامت و سامانه ۴۰۳۰ را دست کم بگیریم.
این موارد در مدیریت کرونا و کاهش مراجعه به بیمارستان‌ها و شناسایی زودهنگام بیماران موثر بود. این درحالی است که نمی‌توانیم از نقش بهورزان در این میان غافل شویم. نقش و جایگاه بهورز و خانه‌های سلامت در بسیج ملی مقابله با کرونا به خصوص در مرحله غربالگری مشخص است.
بار اصلی در بسیج ملی مقابله با کرونا در زمینه غربالگری و پایش بر دوش سیستم بهداشتی کشور بوده و امروز به عنوان روز اول هفته سلامت نیز با عنوان «بهورزان، مراقبان سلامت و خانواده بهداشت کشور در مقابله با کرونا» نام گذاری شده است.
وی در پاسخ به سوالی درباره آمار تفکیکی گروه‌های سنی گفت: این آمار در اسفند ماه اعلام شد و در مقاطع مختلف زمانی می‌توان این میانگین را تهیه کرد. بر اساس آخرین گزارش‌های اپیدمیولوژیک، سن ابتلا به کرونا به صورت میانگین ۵۹ سال و سن فوت هم ۶۹ سال بوده است. کمیته اپیدمیولوژیک به صورت هفتگی این اطلاعات را هم منتشر می‌کند.
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره بازگشت دانشجویان ایرانی از سایر کشورها و انجام پروازها گفت: هر گروهی از دانشجویان ایرانی که وزارت بهداشت در زمینه بازگشت آنها اطلاع داشته، پروتکل‌ها را برای آنها اجرایی کردیم.
برخی از همین افراد که مشتاق بودند به کشور بازگردند، این افراد در آن کشورها به سفارت ایران تعهد دادند ولی در ایران قواعد مقرر شده را تمکین نکردند و می‌خواستند از قرنطینه خارج شوند.
وی در پاسخ به سوالی در مورد ارائه راهکارهای برای مقابله یا درمان کرونا توسط کارشناسان دعوت شده به شبکه‌ها تلوزیونی،گفت: وزارت بهداشت اسامی کارشناسان در موضوع‌های مختلف به شورای سیاست گذاری صداوسیما اعلام می‌کند، اما از طرفی تعداد شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی آن قدر زیاد است که قادر به تامین کارشناس برای حضور در همه برنامه‌ها نیستیم.
شاید یک برنامه سازی می‌خواهد عقب نماند و می‌گوید اگر بوی نارنج را استشمام کنید، دیگر کرونا نمی‌گیرید. ما نمی‌توانیم همه این اظهار نظرها را رصد کنیم و در این زمینه شما خبرنگاران هستید که این موضوعات را به اطلاع ما می‌رسانید. بخشی از اظهار نظرها ممکن است جرم باشد و اگر مداخله در درمان باشد حتما پیگیری خواهیم کرد.
سخنگوی ستاد مقابله با کرونا وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی در مورد استفاده از تجربه‌های چین برای مقابله با کرونا اظهار کرد: چین تجربه‌هایی در این زمینه داشته و انتقال تجربه‌های چینی‌ها در هفته‌های اولیه سودمند بود. البته این به معنی اجرایی کردن صد در صد آن تجربیات نیست.
به هر حال ما محققانی در کشور داریم که تدبیرهایی را در نظر می‌گیرند ولی ما مدل خودمان را داریم. تا امروز هم مدل ایران برای مقابله با کرونا قابل دفاع است. تاکنون ۸ هفته از آغاز این بیماری در کشور می‌گذرد و روند افزایشی و ثبات نسبی و کاهش داشتیم. همزمانی این بیماری در ایران با سایر کشورها موجب شد که راحت‌تر بتوانیم از توفیق نسبی صحبت کنیم.
اگر این همزمانی وجود نداشت نمی‌توانستیم این حرف را بزنیم. البته همه کارها مطلوب و صد در صدی نیست، اما نمره قابل قبولی دارد. اگر به دو ماه گذشته برگردیم، با مجموع هزینه‌ها و خساراتی که در ابعاد مختلف دیدیم، توفیق نسبی داشتیم و کمتر کشوری با ابعاد این بحران در ایران مواجه شده و با این حجم از خسارت مرحله را طی کرده است.
جهانپور درباره اینکه برخی متخصصان زنان، خانم‌های باردار را به دلیل شیوع کرونا تشویق به سزارین می کنند، گفت: اگر سقف سزارین پزشک و بیمارستان پر شود، امکان انجام زایمان‌های بعدی ممکن نیست البته این امکان هست که مجوز سزارین فوری به دلیل کرونا صادر شده باشد اما من تاکنون چنین مجوزی ندیده‌ام.
وی درباره گلایه سازمان نظام پزشکی درباره کمبود سهمیه ماسک مطب‌ها، گفت: رییس نظام پزشکی اعلام کرده بود که حواله ۴۱۵ هزار عدد ماسک سه لایه جراحی به این سازمان ارائه شده اما تعداد حواله ها به بیش از یک میلیون رسیده است، ایشان دغدغه درستی دارند اما اداره کل تجهیزات پزشکی اعلام کرده است که ما هیچ مشکلی در تامین اقلام حفاظتی پزشکان در مطب ها و بخش خصوصی نداریم.
وی با تاکید بر اینکه هیچ کس تصویر روشنی از آینده این ویروس در کشور ندارد، گفت: همه آنچه اعلام می‌شود گذشته نگر است و امیدواریم روند کاهشی ابتلا و مرگ و میر ناشی از بیماری طی روزهای آتی نیز ادامه داشته باشد.
بخشی از مردم لاجرم از مترو و اتوبوس استفاده می کنند و بررسی‌های ما نشان می‌دهد رعایت مردم خیلی خوب بوده است اما برخی خطوط در برخی ساعات فاصله گذاری اندکی کمتر رعایت شده است که به مردم توصیه می‌کنیم از ماسک استفاده کنند اما به هیچ عنوان نباید فکر کنید که زدن ماسک می‌تواند سبب شود که حفظ فاصله با فرد کناری خود را فراموش کنید.
وی در خصوص بازگشایی پاساژهای سربسته از روز گذشته و نحوه فعالیت این مراکز،افزود: در اماکن عمومی نظارت با هیئت مدیره پاساژها است و در مورد غرفه‌ها مسئولیت اجرای پروتکل با صاحب مغازه یا غرفه است و نظارت آن نیز از طریق وزارت بهداشت ورود خواهند کرد اما گزارش موارد تخلف توسط مردم صورت می‌گیرد.
زمان بازگشایی اماکن مذهبی
وی در پاسخ به سوالی درباره بازگشایی اماکن مذهبی بیان کرد: درباره وجه شرعی موضوع، علمای عظام و مقام معظم رهبری تکلیف را مشخص کردند و از نظر جنبه سلامتی باید بگویم، هر گونه بازگشایی زودهنگام خطرناک است و جایی که ضرورت ندارد، باید صبر بیشتری برای بازگشایی داشته باشیم.
به هیچ عنوان با حضور مردم در تجمع های مذهبی مشکلی نداریم و اولویت‌های بعدی ما پس از فروکش کردن شیوع بیماری، بازگشایی اماکن مذهبی است. باید توجه داشت آن زمان که دورکاری نبود، دورکاری در مذهب شروع شده بود و عبادت فردی و ارتباط از دور مطرح بود و از دور هم امکان وصال فراهم است.
او ادامه داد: بازگشایی مشاغل و پاساژها برای چرخش اقتصاد و معیشت مردم انجام شده است و تردد ضروری برای تامین نیازها صورت می‌گیرد، البته باید توجه داشت، بازگشایی در بخش‌های مختلف مسابقه نیست و گروه‌های مذهبی باید دقت و وسواس بیشتری داشته باشند تا خدشه بیشتری به سلامت مردم وارد نشود چرا که پایبندی افراد مذهبی و متشرع به حقوق عامه مثل سلامت بیشتر است و ما آرزو داریم اماکن مذهبی با فروکش کردن بحران کرونا هرچه زودتر بازگشایی شوند.ایسنا
نظرشما
آخرین اخبار