من پزشک نیستم و این هم یک نوشته بهداشتی نیست اما بهعنوان یک کارشناس فرهنگ و رسانه، چند نکته مهم را درباره بهداشت روانی در مدیریت بحران لازم و ضروری میدانم
شفاآنلاین>سلامت>پس از اعلام مرگ دو نفر از هموطنانمان بر اثر ابتلا به ویروس کرونا، یک کارشناس فرهنگ و رسانه با انتشار یادداشتی، هشدارهایی درباره لزوم اطلاعرسانی بهموقع در مواردی از این دست متذکر شده است.
علیرضا دباغ که دکتری مطالعات فرهنگی و رسانه دارد، در بخشی از مطلبی که در اختیار ما قرار داده، آورده است:
من پزشک نیستم و این هم یک نوشته بهداشتی نیست اما بهعنوان یک کارشناس فرهنگ و رسانه، چند نکته مهم را درباره بهداشت روانی در مدیریت بحران لازم و ضروری میدانم.
متن کامل این یادداشت به شرح زیر است:
«پس از مدتها تکذیب صبح روز چهارشنبه (۳۰ بهمن ۹۸) اعلام شد که دو مورد مبتلا به ویروس کرونا در قم شناسایی شدند و عصر همین روز خبر فوت این دو نفر منتشر شد.
زمان کوتاه میان انتشار این دو خبر نشان میدهد باز هم ضعف اطلاعرسانی در حوزه مدیریت بحران بروز کرده است.»
این کارشناس فرهنگ و رسانه در ادامه یادداشت خود به مواردی اشاره کرده است که نشان از ضعف اطلاعرسانی در کشورمان آنهم در موارد حیاتی و بحرانی دارد:
«۱) سلامت جسمی و روانی مردم در حال حاضر از هر امر دیگری مهمتر است. بااین حال سیستم ناکارآمد اطلاع رسانی و مدیریتهای ضعیف و سنتی در سطوح مختلف مدیریت بحران در کشور که در مقاطع مختلف به خصوص از سیل فروردین تا برف بهمن ماه امسال ضعفهای جدی خود را نشان داده است، حتما نیاز به یک تحول بزرگ دارد وگرنه نمیتواند در ماجرای کرونا لااقل از لحاظ رسانهای به خوبی مدیریت شود.
۲) با وجود خطرناک بودن این ویروس و مهلک بودن آنفولانزای کرونا پزشکان متبحر ایرانی میتوانند از عهده مدیریت این بیماری واگیردار در حیطه پزشکی برآیند به دو شرط:
اول اینکه راههای تعاملات آنها با جامعه پزشکی جهان باز و بدون محدودیت باشد تا هم از تجارب دیگران استفاده کنند و هم بتوانند ابتکارات خویش و داروهای موثر را به کار برند.
دوم اینکه اطلاعات دقیق به آنها درباره تعداد مبتلایان و گسترههای نفوذ و تمام اطلاعات دیگری که مورد نیاز است داده شود. در این راه لاپوشانی و مصلحت اندیشیهای معمول که گاهی رنگ سیاسی اجتماعی دارد به کنترل وضع موجود کمکی نمیکند.
۳) در مواقع شیوع یک بیماری مهلک که در سطح جهان نسبت به شیوع آن نگرانیهای فزایندهای وجود دارد، شیوع شایعات گاهی از خود بیماری مهلکتر است.
راه حل این موضوع اعتماد به رسانههای جمعی اعم از خبرگزاریها، مطبوعات، سایتها و شبکههای اجتماعی شناسنامهدار است. خودی و غیرخودی پنداری رسانههای معتبر و دارای مجوز و ممانعت از اطلاع رسانی شفاف، راه را برای رسانههای غیر معتبر بهخصوص در فضای مجازی برای شایعه پراکنی و امنیتی کردن این موضوع پزشکی خواهد بست.
بر اساس نظریه تقابل سیاست و رسانه، رسانهها در برخی شرایط میتوانند بر کنشگران مختلف بهویژه اهالی سیاست اثر بگذارند و در برخی شرایط هیچ تأثیری ندارند.
البته مطمئنا در بین سیاستمداران و سیاستگذاران اطلاعرسانی کشور ما درک حساسیت موضوع وجود دارد با این حال امیدواریم با درایتی که مسؤولان به خرج میدهند و جدی گرفتن این بحث کارشناسی و راهنماییهای دلسوزانهی متخصصان فرهنگ و ارتباطات در کنار اقدامات پزشکی از این مرحله خطیر به سلامت عبور کنیم.»ایسنا
علیرضا دباغ
دکتری مطالعات فرهنگی و رسانه