کد خبر: ۲۴۷۷۱۴
تاریخ انتشار: ۱۵:۴۵ - ۲۳ آذر ۱۳۹۸ - 2019December 14
فرض کنید خودتان یا یکی از نزدیکان‌تان بیمار شده باشید. طبیعتا اولین کاری که انجام می‌دهید تماس با پزشک عمومی یا یک پزشک متخصص مرتبط با علائم بیماری است. حالا باید با مطب دکتر تماس بگیرید و از منشی تقاضای نوبت کنید.....
شفا آنلاین>سلامت>سال‌ها از تدوین منشور حقوق بیمار توسط وزارت بهداشت می‌گذرد اما همچنان شاهد نقض حقوق بیماران در بسیاری از مطب‌ها و مراکز درمانی هستیم و کسی هم در این زمینه پاسخگو نیست.

به گزارش شفا آنلاین، فرض کنید خودتان یا یکی از نزدیکان‌تان بیمار شده باشید. طبیعتا اولین کاری که انجام می‌دهید تماس با پزشک عمومی یا یک پزشک متخصص مرتبط با علائم بیماری است. حالا باید با مطب دکتر تماس بگیرید و از منشی تقاضای نوبت کنید. اگر به دنبال پزشک‌های معروف شهر رفته باشید که احتمالا چند ماهی باید در نوبت منتظر بمانید و اگر مریضتان بدحال باشد ضروری است دور این گروه از پزشکان را خط بکشید.

بنابراین به سراغ پزشکانی می‌روید که سرشان خلوت‌تر است. هر چند صف انتظار ویزیت این دسته از پزشکان کمتر شلوغ است اما این به هیچ وجه به معنای کم بودن مدت زمان انتظار نیست. بطوریکه اگر شما را به هفته‌های آتی حواله ندهند، خواهند گفت که باید از صبح زود روز مقرر در مطب حاضر باشید و نوبت بگیرید. تازه اگر شانس بیاورید و پیش از اینکه لیست بیماران آن روز تکمیل نشده اسم بیمار خود را در آن بنویسید باید ساعت‌ها در مطب منتظر بمانید تا پزشک، شما را ویزیت کند.

کارتخوان داریم ولی پول نقد بهتر است

این‌ها تنها مشکلات ریز و درشت گرفتن نوبت برای یک ویزیت ساده در تهران و بسیاری از شهرستان‌ها است وگرنه وضعیتی که بیمار در مطب با آن دست و پنجه نرم می‌کند به مراتب سخت‌تر است. در اغلب مطب‌ها اولین چیزی که حین ورود با آن مواجه خواهید شد شمار زیاد بیمارانی است که در انتظار ورود به مطب نشسته یا سرپا ایستاده‌اند.

کارتخوان هم یکی دیگر از چالش‌های پیش روی بیماران است بطوریکه بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی حدود 60 درصد پزشکان هنوز کارتخوان ندارند و این یعنی بیمار مجبور است یا پول نقد به همراه داشته باشد یا برای تهیه مبلغ ویزیت به نزدیکترین عابربانک مراجعه کند.

اخیرا نیز که پزشکان ملزم شده‌اند کارتخوان‌های متصل به سازمان مالیاتی را در مطب‌های خود نصب کنند شاهد بروز شگردهای جدید برخی از آنها برای فرار از پرداخت مالیات هستیم. از بهانه‌هایی مثل خرابی کارتخوان و نبود کاغذ رسید گرفته تا تفاوت قیمت پرداخت نقدی با کارتخوان.

با مطب چند نفر از این پزشکان که اتفاقا عضو هیأت مدیره جامعه جراحان کشور هم هستند تماس گرفتیم. منشی یکی از آن‌ها وقتی با درخواست ما برای دریافت نوبت روبرو می‌شود می‌گوید: «اینجا نوبتی و وقتی نیست. باید از 8 صبح در مطب بنشینی تا نوبتت شود.» از او می‌پرسم که کارتخوان دارند یا باید پول نقد بیاورم؟ که پاسخ جالبی می‌دهد. می‌گوید: «کارتخوان داریم ولی پول نقد بپردازی بهتر است!». پزشکان دیگر نیز جواب‌های مشابهی  می‌دهند. بعضی از آن‌ها صراحتا می‌گویند که کارتخوان ندارند و بایستی حتما پول نقد همراه داشته باشید.

عده ای نبود کاغذ رسید را بهانه می‌کنند و گروهی دیگر دلیل دریافت پول نقد را خرابی کارتخوان عنوان می‌کنند. برای این دسته از پزشکان رعایت حال و توجه به آسایش بیمار بیشتر شبیه به یک شوخی است. براساس منشور حقوق بیمار، ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر برتری منافع بیمار باشد. حقوقی که که هر چند بارها و بارها در مصاحبه‌ها و بخشنامه‌ها بر آن تاکید شده است اما در حقیقت، کمتر شاهد عمل به آن هستیم.

ویزیت پزشک چند دقیقه طول می‌کشد؟

از سوی دیگر، بی توجهی به منشور حقوق بیمار، فقط در مطب‌های پزشکی خلاصه نمی‌شود و در برخی بیمارستان‌ها نیز بیماران از نحوه رسیدگی به حقوقشان چندان رضایتی ندارند. دسترسی به موقع به پزشک معالج، حقی است که در بند هشتم منشور حقوق بیمار به آن اشاره شده است، اما در عمل، گاهی چنین نیست و بیماران دسترسی به موقع به پزشک ندارند.

از این‌ها که بگذریم شرایط ارائه سرویس‌دهی پزشکان نیز به شدت نامناسب است. از جمله این موارد می‌توان به پدیده ویزیت گروهی و دسته جمعی اشاره کرد. با وجود آنکه در بند 4 منشور حقوق بیمار که توسط وزارت بهداشت ابلاغ شده، به صراحت عنوان شده است که ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر رعایت حریم خصوصی بیمار باشد و هیچ کسی به‌جز بیمار، همراهانش و گروه درمانی نمی‌توانند به اطلاعات درمانی بیمار دسترسی داشته باشند اما بارها و بارها دیده شده است که عده ای از پزشکان با ویزیت چند بیمار به طور یکجا و همزمان این حق قانونی و بدیهی بیمار را نقض می‌کنند.

مطابق مصوبه هیأت وزیران در سال 94 متوسط زمان ویزیت برای پزشکان عمومی حداقل 15 دقیقه، برای پزشکان متخصص حداقل 20 دقیقه و برای پزشکان فوق تخصص حداقل 25 دقیقه و همچنین برای روانپزشکان حداقل 30 دقیقه تعیین شده است. قانونی که تنها روی کاغذ آمده و عملا در بسیاری از مطب‌ها رعایت نمی‌شود. این کار نه تنها نقض قانون و منشور حقوق بیمار است بلکه تاثیر قابل توجهی بر کیفیت خدمات درمانی داشته و می‌تواند منجر به وارد آمدن هزینه‌های مالی و جانی بسیاری بر جامعه شود.

یک دیگر از اثرات ویزیت‌های کوتاه، این است که پزشک برای جبران کوتاهی در معاینه کامل بیمار، به تجویز آزمایشات متعدد و غیرضروری، روی می‌آورد که این خود سبب افزایش هزینه‌های تحمیلی بر بیمار و نظام سلامت می‌شود.

تدوین راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلان حِرف پزشکی

هرچند سالیان زیادی است که موضوع حقوق بیمار از سوی سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت مورد توجه قرار گرفته است اما با گذشت چندین سال هنوز هم عادی‌ترین حقوق بیماران از سوی برخی پزشکان رعایت نمی‌شود، موضوعی که مسؤولان نظام پزشکی معتقدند چاره آن برخورد قهری نیست و می‌توان به مرور زمان با تبیین منشور حقوق بیماران فرهنگ‌سازی لازم را انجام داد.

محمد جهانگیری معاون فنی و انتظامی سازمان نظام پزشکی درباره منشور حقوق بیماران اظهار داشت: در همه خدمات سلامت‌محور، رعایت منشور حقوق بیماران در حالت بستری و سرپایی باید مورد توجه قرار گیرد که سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت سالها بر روی این موضوع کار کرده‌اند.

وی عنوان کرد: در سازمان نظام پزشکی این موضوع بارها در عناوین مختلف ارائه شد، اما در سال 97 راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلان حرف پزشکی پس از سالها کارهای کارشناسی تدوین و ابلاغ شد.

جهانگیری با بیان اینکه براساس همین راهنمای عمومی، کمیته‌های مختلفی در نظام‌پزشکی‌های سراسر کشور با کمک وزارت بهداشت و انجمن‌های علمی راه‌اندازی شده است، گفت: هدف از تشکیل این کمیته‌ها ارائه آموزش‌ها و اطلاعات لازم در این زمینه به پزشکان است.

وی تصریح کرد: این منشور مبتنی بر اصول اخلاقی حرفه‌ای اسلامی تدوین شده و مباحث اخلاقی و از ابعاد مختلف در آن درنظر گرفته شده است و ما برای تدوین این موضوع تنها به چند محور کلی بسنده نکرده‌ایم.

وی در ادامه با توجه به جامع بودن راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلان حِرف پزشکی تصریح کرد: نصب این تابلو و راهنماها در عموم مطب‌ها رعایت می‌شود و جامعه پزشکی خود را مکلف به رعایت این قوانین می‌دانند، همچنین این منشور در دوازده سرفصل اصلی تدوین و مبانی آن تشریح شده است.

معاون فنی و انتظامی سازمان نظام پزشکی با اشاره به برگزاری مکرر جلسات در راستای تبیین این منشور، اظهار داشت: ما نباید برای بحث اخلاق به صورت سلبی حرکت کنیم، بلکه تبیین اخلاق حرفه‌ای نیازمند وقت و زمان زیادی است و از آنجا که جامعه پزشکی جامعه‌ای فرهیخته و دارای پیشینه طولانی است، ما بر این باوریم که نباید مردم این موضوعات را از پزشکان مطالبه کنند، بلکه پزشکان باید به حقوق بیماران پایبند باشند.

لزوم رعایت اصل محرمانگی

رعایت اصل محرمانگی یکی دیگر از موضوعات مهمی است که بنابراعلام مسؤولان سازمان نظام پزشکی به آن توجه زیادی شده است، در همین راستا پزشکان نیز لازم است در راستای اخلاق حرفه‌ای این موضوع را رعایت کنند

جهانگیری در اینباره توضیح داد: یکی از مباحث اصلی این منشور، رعایت اصل محرمانه‌گی برای بیماران است، بدین ترتیب که بیمار باید از نوع تشخیص، درمان، حقوق مالی و حقوق اجتماعی خود اطلاع داشته باش و این حق به بیمار داده می‌شود که برای حفظ محرمانه‌گی برای ویزیت شدن، تنها در مطب پزشک حضور پیدا کرده و مشورت لازم را از پزشک بگیرد.

وی در ادامه تأکید کرد: معاینه تک به تک بیماران در راستای حفظ محرمانه‌گی الزام است، همچنین پزشک باید وقت کافی را برای صحبت کردن و دریافت اطلاعات از بیمار صرف کند تا بتواند تشخیص و راه درمان صحیحی را به وی ارائه دهد.

معاون فنی و انتظامی سازمان نظام پزشکی با تأکید بر اینکه رعایت حقوق بیمار از جمله مباحث اصلی‌ای است که در این منشور به آن توجه کرده‌ایم، اظهار داشت: ما مطالبه‌گری را نباید به سمت و سوی هجمه به پزشکان سوق دهیم، بلکه از منظر ما، بیمار باید براساس قانون و اخلاق، حقوق کامل خود را دریافت کند و در مواقعی که در برخی از مطب‌ها و یا بیمارستان‌ها این حقوق رعایت نشده و تخلفاتی نیز صورت می‌گیرد، ورود قانون می‌تواند کمک زیادی به حل و فصل شدن این موارد کند، اما رعایت حقوق متقابل پزشک و بیمار همواره مورد تأکید سازمان نظام پزشکی است.

حقوقی که در سایه کمبود پزشک ضایع می‌شود

شرایط ارائه خدمات درمانی در مناطق محروم و کمتر برخوردار به مراتب بدتر است. در بسیاری از این مناطق نه فقط پزشک متخصص بلکه دسترسی به پزشک عمومی نیز به سختی فراهم می‌شود. به طوریکه برای ویزیت یک پزشک متخصص باید مسافت طولانی را طی کرده تا به نزدیکترین مرکز ارائه دهنده خدمات تخصصی برسند.

سید ناصر موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: الان در شهرستان ما، مردم با کمبود پزشک متخصص و اورژانس روبرو هستند. درحالیکه از نظر امکانات درمانی، دو بیمارستان و دو درمانگاه در شهرستان قهدریجان و پیربکران هست ولی به این دلیل که متاسفانه آن‌ها را به بخش خصوصی واگذار کرده‌اند، یک نارضایتی شدیدی بین مردم ایجاد شده است.

وی در ادامه افزود: آن‌ها خوب سرویس‌دهی نمی‌کنند، خدمات‌رسانی نمی‌کنند اما هزینه زیادی از مردم می‌گیرند که همین باعث اعتراض مردم شده است.

نماینده مردم فلاورجان بیان کرد: تعداد پزشک متخصص بخصوص متخصص زنان، قلب، مغز و اعصاب در فلاورجان کم است. جمعیت آنجا حدود 270 هزار نفر است و 30 هزار نفر هم از اتباع افغانستانی در این شهر هستند. این‌ها نیاز به خدمات درمانی دارند. بالاخره خدمات‌دهی در شهری که 300 هزار نفر جمعیت دارد باید تفاوتی با شهری که 30 هزار نفر جمعیت دارد داشته باشد.

افزایش ظرفیت رشته پزشکی باید پیگیری شود

وی با اشاره به ضرورت افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی گفت: ما در اینباره مطالبه بسیاری انجام دادیم. من دو یا سه هفته پیش دو مرتبه از آقای نمکی، وزیر بهداشت درخواست کردم که رسیدگی کنند و ایشان هم دستور دادند ولی متاسفانه در اصفهان آنطور که باید و شاید به دستورات وزیر توجهی نشده است. بخصوص در شهر قهدریجان که نزدیک 40 هزار نفر جمعیت دارد. کمبود پزشک در بخش پیربکران آشکارتر است.

نماینده دوره دهم مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: طرح افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی باید پیگیری شود و علاوه بر آن ضروری است که ظرفیت سهمیه مناطق محروم نیز افزایش پیدا کند تا کمبود پزشک در این مناطق بهبود پیدا کند.

حال باید دید با توجه به تهیه و ابلاغ راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلان حرف پزشکی و اقدامات سازمان نظام پزشکی برای اطلاع رسانی و تبیین آن از این پس بیماران تا چه اندازه از حقوق خود مطلع خواهند شد و به چه میزان این موارد از سوی پزشکان رعایت به چه اندازه رعایت خواهد شد.فارس
نظرشما
نام:
ایمیل:
* نظر: