دیابت یک بیماری شایع است و حدود ۵ تا ۶ میلیون فرد مبتلا به دیابت در کشور وجود دارد و روز به روز به این آمار افزوده می شود. چنانچه این مهم کنترل نشود، عوارض آن غیرقابل بازگشت است
شفا آنلاین>سلامت>دیابت زمانی رخ می دهد که قند خون از حد طبیعی افزایش یابد. به عبارت دیگر زمانی که قند خون ناشتا، مساوی یا بیشتر از ۱۲۶ در دو نوبت یا بعد از مصرف ۷۵ گرم گلوکوز، این میزان بالای ۲۰۰ باشد، فرد به دیابت مبتلا شده است.دیابت نوع یک، دیابت جوانان و دیابت نوع دو شایع ترین نوع دیابت است که ۹۰ درصد مبتلایان را به خود اختصاص می دهد. دیابت بزرگسالان و بارداری از انواع دیگر این بیماری است، با توجه به این که شایع ترین نوع دیابت، دیابت نوع دو است که در گذشته، سنین بالای ۳۵ تا ۴۰ سال را درگیر می کرد، اما اکنون با توجه به شیوع چاقی در جوانان و نوجوانان این نوع دیابت در سنین پایین تر نیز مشاهده می شود.
این بیماری معمولا بدون علامت است، در افرادی که سابقه خانوادگی دیابت نوع دو یا اختلال چربی و پرفشاری خون دارند، بیشتر دیده می شود. بنابراین این افراد باید از سنین پایین آزمایش قند خون انجام دهند. اگر فرد دیر متوجه بروز این بیماری شود، به آسیب های چشمی، کلیوی و اعصاب محیطی غیرقابل بازگشت دچار می شود.
انجام آزمایش های غربالگری در افراد بالای ۴۰ سال، هر سه سال یکبار توصیه می شود؛ حتی اگر هیچ عامل زمینه ای نداشته باشند، پراشتهایی شدید و کاهش وزن از علائم دیابت نوع دو است. این نوع دیابت به طور معمول کنترل می شود و به عبارت دیگر بیماری مادام العمری است که فرد باید آن را بپذیرد.
با اعمال جراحی های متعدد از جمله کوچک کردن معده یا تغییر مسیر دستگاه گوارش ممکن است در سال های اول این بیماری مهار شود و نیاز به دارو یا رژیم های غذایی سخت نباشد.
مهمترین مشکل داروهای نوظهور، جدید بودن آنها است. زیرا سال ها زمان می برد تا عوارض طولانی مدت آنها کشف شود ولی در حال حاضر اقدام اصلی جهت کنترل دیابت اصلاح سبک زندگی است و رژیم مناسب شامل محدود کردن مواد غذایی ناسالم از سبد غذایی و مصرف بیشتر فیبر، میوه و سبزی است. از طرفی ۱۵۰ دقیقه در هفته و نیم ساعت در روز فعالیت بدنی با شدت متوسط برای همه افراد توصیه می شود.
قند خون ناشتای یک فرد بالغ معمولا باید بین ۹۰ تا ۱۳۰ و غیرناشتا کمتر از ۱۸۰ و معدل قند سه ماهه کمتر از ۷ درصد باشد، اگر با مصرف یک دارو نتوانیم به اهداف کنترلی دست پیدا کنیم، ضمن ادامه رژیم غذایی و فعالیت های بدنی، داروی دوم اضافه و چنانچه داروی دوم نیز تاثیر چندانی نداشته باشد، داروی سوم تجویز می شود. اقدام نهایی برای مهار این بیماری مصرف انسولین برای کنترل قند خون است که برای بیمار هیچ عارضه ای ندارد.
معمولا بعد از تغییر شیوه زندگی انتخاب اول داروهای خوراکی هستند و اگر داروهای خوراکی نتوانند قند را به اندازه لازم کنترل کنند، از داروهای تزریقی مثل انسولین استفاده می شود.
با توجه به اینکه دیابت بدون علامت بوده و دلیل کنترل قندخون نیست، انجام آزمایش های دوره ای با اهمیت است و عوارض بیماری دیابت با زمینه های ارثی ارتباط دارد، همچنین ممکن است این عوارض در برخی افراد شدیدتر باشد.
مشکلات چشمی یکی از عوارض این بیماری بوده، بنابراین افرادی که به دیابت مبتلا می شوند، یک یا دوسال یکبار باید به همکاران چشم پزشک مراجعه کنند تا شبکیه این افراد معاینه شود.
در مورد عوارض کلیوی نیز ممکن است در مراحل اولیه دفع پروتئین از کلیه ها اتفاق بیفتد و رفته رفته افزایش یابد که در صورت عدم توجه به موقع، مشکلات زیان باری به همراه دارد و آسیب به اعصاب محیطی از دیگر عارضه بیماری دیابت بوده و فرد ممکن است دچار گزگز پا و به تدریج بی حس شدن آن ها شود. در این مواقع اندام ها بیشتر در معرض آسیب قرار می گیرند.
کنترل قند خون، پایش های دوره ای و معاینه شبکیه برای حفظ سلامتی ضروری است. معمولا دیابت با پرفشاری و اختلال در چربی خون باعث می شود مشکلات بیشتری اتفاق بیفتد و این درگیری عروق قلب و مغز و اندامهای بیمار در افراد سیگاری بیشتر است.
دیابت یک بیماری شایع است و حدود ۵ تا ۶ میلیون فرد مبتلا به دیابت در کشور وجود دارد و روز به روز به این آمار افزوده می شود. چنانچه این مهم کنترل نشود، عوارض آن غیرقابل بازگشت است.
مجید ولی زاده
متخصص غدد و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
نظرشما
آخرین اخبار