خواب یکی از نیاز‌های ضروری زندگی است و هر گونه اختلالی در خواب، عوارض زیادی را در پی خواهد داشت. مثلاً آزمایشات بی‌خوابی مطلق روی برخی از حیوانات انجام شد و دیده شد بی خوابی برای چند روز حتی باعث مرگ برخی از آنان شد
شفاآنلاین>سلامت> بیشتر مردم در طول روز خمیازه می‌کشند و با خواب آلودگی در جنگند. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که در آن مردم برای پیش بردن برنامه زندگی، مبارزه‌ای پایان ناپذیر را در پیش گرفته‌اند.
به گزارش شفاآنلاین، در این میان چیزی باید فدا شود و برای بیشتر افراد این چیز، خواب است. اگرچه به قیمت مالیدن چشم‌ها وچرت زدن در مواقع نامناسب باشد.
هر چه در مورد بیماریهایی که به دلیل بدخواب بودن و یا کمبود خواب به جان شما می‌افتند بگوییم کم گفته ایم؛ از ابتلا به افسردگی<Depression> گرفته تا چاقی و دیابت حتی دچار شدن به بیماری آلزایمر.با توجه به اهمیت موضوع در این باره با دکتر خسرو صادق نیت، متخصص طب کار و فلوشیپ پزشکی خواب، دبیرانجمن انجمن پزشکی طب کار ایران، فلوشیپ اختلالات خواب، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌‌و‌گو کرده است.
وی در این باره می‌گوید: خواب یکی از نیاز‌های ضروری زندگی است و هر گونه اختلالی در خواب، عوارض زیادی را در پی خواهد داشت. مثلاً آزمایشات بی‌خوابی مطلق روی برخی از حیوانات انجام شد و دیده شد بی خوابی برای چند روز حتی باعث مرگ برخی از آنان شد.
دکتر خسرو صادق ادامه داد: خواب سالم به پیش شرط‌های متعددی نیاز دارد و هر فرد باید با رعایت بهداشت خواب، این شرایط را برای خویش فراهم کند. از طرفی باید به خاطر داشت بیماری‌های خواب می‌تواند موجب ایجاد یا بروز بیماری‌های مختلف و متعددی نظیر فشارخون، افسردگی، چاقی و مشکلات قلب ـ عروقی، کاهش تمرکز و قدرت یادگیری، افزایش احتمال خطا و اشتباه، افزایش احتمال حوادث شغلی و تصادفات مرگبار رانندگی و افزایش بروز سکته‌های مغزی و قلبی شود. بنابراین باید این بیماری‌ها به موقع شناخته و به درستی درمان شوند.
رئیس مرکز تحقیقات اختلالات خواب عنوان کرد: نظم خواب، محیط خواب مناسب از نظر نور و صدا و دما، عدم‌مصرف مواد خوراکی محرک پیش از خواب، عدم فعالیت‌های هیجانی قبل از خواب یا پرهیز از تماشای تلویزیون، گوش دادن به موسیقی، مطالعه و امثال آن در رختخواب از موارد مهم بهداشت خواب است و تاکید کرد که فقط برای خوابیدن باید به رختخواب رفت.
وی درباره علائم اختلالات و بیماری‌های خواب گفت: افرادی که دچار مشکلات خواب هستند، در بسیاری از موارد خودشان متوجه مشکل نمی‌شوند و ممکن است این مشکلات زمانی رخ دهند که فرد خواب است و هوشیاری ندارد؛ مثل خروپف با حرکات غیرطبیعی. در این موارد باید اطرافیان فرد این موضوع را جدی بگیرند و به فرد تذکر بدهند.
وی افزود: در خیلی از موارد بیماری‌های خواب، فرد گمان می‌کند این اختلالات خواب ناشی از بیماری‌های دیگر است و بر همین اساس به خود بیماری خواب توجهی نمی‌کند. برای مثال فردی که فشار خون دارد، در درجه اول مشکلات خوابش را به این بیماری ربط نمی‌دهد؛ در حالی که ممکن است مشکل وی با درمان بیماری آپنه حین خواب به طور اساسی حل شود.
دکتر صادق‌نیت درباره تشخیص علائم اختلال خواب گفت: یکسری از علائم هستند که خود فرد می‌تواند متوجه آنها شود مانند بی‌خوابی که دارای چندین نوع است؛ کسانی که در شروع خواب مشکل دارند یا طی خواب به طور مکرر بیدار می‌شوند یا خیلی زود از خواب بیدار می‌شوند (با وجود اینکه به خواب بیشتری احتیاج دارند) و یا کسانی که با وجود خواب کافی در طول روز خسته و خواب آلود هستند.
متخصص طب کار و فلوشیپ پزشکی خواب افزود: در عین حال خیلی از مشکلات و علائم هستند که خود فرد متوجه آن نمی‌شود مثل خروپف که شاید هرگز خود فرد یا اطرافیان او خروپف را یک بیماری خواب ندانند و فکر کنند خروپف علامت یک خواب عمیق است؛ در حالی که این تفکر اشتباه است و در بسیاری موارد نشانه ابتلای فرد به یک بیماری مهلک است.
وی با اشاره به اینکه خروپف علامت خطر ابتلای به بیماری خواب است، گفت: یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری خواب، وقفه تنفسی است که مهم‌ترین نشانه آن "خروپف" است. در این بیماری، حین خواب راه تنفس در ناحیه حلق تنگ می‌شود، اکسیژن خون کاهش مییابد و خطر سکته مغزی و قلبی را در فرد افزایش می‌دهد.
رئیس مرکز تحقیقات اختلالات خواب افزود: «اگر کسی خروپف دارد و در طی روز خواب آلود و خسته است یا فشار خون بالا دارد و یا هنگام خروپف نفسش قطع می‌شود، به احتمال زیاد از بیماری وقفه تنفسی حین خواب رنج می‌برد و باید سریع اقدام به تشخیص قطعی و درمان کند. این بیماری باعث می‌شود علائم افسردگی در فرد بروز کند و طی روز تحریک‌پذیر شود، در جلسه‌ها و سخنرانی بی‌حوصله باشد و چرت بزند. خطر تصادفات مرگبار و ابتلا به چاقی نیز در این افراد افزایش پیدا می‌کند و در صورت عدم درمان خطر سکته مغزی و قلبی جدی‌تر خواهد بود».
صادق نیت در ادامه با اشاره به دیگر بیماری‌های خواب گفت: «کابوس‌های شبانه، حرکت‌های غیرطبیعی در خواب (راه رفتن، حرف زدن حین خواب) از دیگر بیماری‌های خواب است که قابل درمان خواهد بود. در عین حال می‌توان از بیماری دیگری به نام سندروم بی قراری پا نام برد. این بیماری در طی روز با احساس ناراحتی در ساق و کف پا و گزگز کردن، داغ شدن کف پا و... بروز می‌کند و این علایم، شب‌ها به ویژه قبل از خواب افزایش مییابد».
وی اضافه کرد: «احساس ناراحتی در بیماری سندروم بی‌قراری پا با تکان دادن یا ماساژ پا کمتر می‌شود؛ ولی در شب و هنگام خواب تشدید مییابد که باعث تاخیر در شروع خواب می‌شود. 70 درصد کسانی که سندروم بی‌قراری پا دارند، در حین خواب پاهایشان به طور مکرر حرکت می‌کند. این تکان‌ها ممکن است آنقدر خفیف باشند که فقط با دستگاه‌های مخصوص تشخیص داده شوند. اما این نوع اختلال موجب بی‌کیفیتی خواب و عدم رضایت فرد از خوابش می‌شود».
دبیر انجمن انجمن پزشکی طب کار ایران عنوان کرد: یک خواب خوب و سالم مستلزم‌اش رعایت بهداشت خواب است. در عین حال عوامل دیگری نیز می‌توانند این اختلالات را موجب شوند مانند ابتلا به بیماریهایی مثل بزرگی پروستات، بیماری‌های روحی ـ روانی، بیماری قلبی، آسم و دیابت، مصرف برخی از داروها مثل داروهای قلبی، اعصاب و... استرس شغلی وشب کاری.
وی افزود: بعضی از اتفاقات طبیعی هم می‌توانند فرد را از داشتن یک خواب خوب محروم کنند مانند بارداری و عادت ماهیانه در خانم‌ها.
دکتر صادق نیت ادامه داد: «اختلالات خواب شغلی بر سلامت افراد تاثیر منفی می‌گذارد و امروزه سعی کرده‌ایم با شناسایی عوامل خوابآلودگی و اختلالات ناشی از آن عوارض مربوط به این بیماری را در افراد جامعه کنترل کنیم.»
وی در ارتباط با مشکل اختلالات خواب و حوادث رانندگی اظهار داشت: خوابآلودگی در زمره عوامل مهم در بروز حوادث ترافیکی و هزینه‌های سنگین ناشی از است.
دکتر صادق نیت افزود: بیشترین میزان خوابآلودگی در نیمه‌های شب بین ساعت2 تا 4 صبح و دیگری که شدت کمتری دارد در ساعات بعدازظهر بین 2 تا 3 بعدازظهر رخ می‌دهد. بررسی‌ها نشان داده است که تصادفات رانندگی در این ساعات که اوج خواب آلودگی افراد است افزایش مییابد. بنابراین لازم است برای مقابله با خستگی و خوابآلودگی در حین رانندگی به نکاتی دقت شود.
این متخصص فلوشیپ طب خواب عنوان کرد: رانندگان باید قبل از شروع رانندگی خواب کافی داشته باشند و در صورت احساس خوابآلودگی خودرو را متوقف کنند و چرت کوتاهی به مدت 20 دقیقه داشته باشد. همچنین بیش از10-8 ساعت در روز رانندگی نکنند.
وی با بیان اینکه رانندگان قبل و حین رانندگی داروهای خواب‌آور، آرام‌بخش و آنتی‌هیستامین نباید مصرف کنند، گفت: علاوه بر خوابآلودگی طبیعی در برخی ساعات روز برخی بیماری‌ها وجود دارند که خود باعث خوابآلودگی فرد حین رانندگی و بروز تصادفات مرگبار می‌شوند. بالغ بر 40 درصد حوادث ترافیکی به علت اختلالات خواب رخ می‌دهد که از میان آنها آپنه (وقفه تنفسی) حین خواب یکی از علل مهم و قابل درمان محسوب می‌شود.
دکتر صادق نیت اظهار کرد:اختلالات خواب در رانندگی از دو جنبه مرگبار هستند: یکی اینکه راننده خواب است واین امر احتمال تصادف را بالا می‌برد ودیگر آنکه چون راننده خواب آلوده است، ازهوشیاری لازم برخوردار نیست و توانایی عکس العمل به موقع را ندارد. رانندگانی که احتمال بالای خواب آلودگی دارند و همچنین افرادی که در تصادفات شدید مقصر شناخته می‌شوند وعلت فنی برای آنان وجود ندارد، توصیه می‌شود به وسیله تست MWT مورد بررسی قرار گیرند. استفاده از روش MWT روش مناسبی برای سنجش خواب آلودگی رانندگان و توان مقابله آنها در برابر خواب آلودگی و توانایی بیدارماندن رانندگان است.
رئیس مرکز تحقیقات اختلالات خواب ابراز داشت: افراد شیفت‌کار یا شب‌کار نیز دچار عارضه خوابآلودگی شده و همین مسئله تاثیر منفی بر روی شغل و آنها می‌گذارد به طوری که ۴۰ درصد از تصادفات مرگبار مربوط به مسئله خوابآلودگی و اختلالات ناشی از آن است.
وی با اشاره به اینکه ۳۰ درصد از شاغلان، شب‌کار هستند، عنوان کرد: «شب‌کاری علاوه بر اختلالات خواب عوارض دیگری مانند مشکلات قلبی، گوارشی به همراه دارد و بی‌خوابی و مشکلاتی را برای مادران باردار به همراه دارد».
دکتر صادق نیت اظهار کرد: برای معاینات سلامتی در زمینه‌های مختلف از جمله اختلالات خواب حدود ۱۰ سال است که برنامه مشخص و مدونی تدوین شده است و افرادی مانند رانندگان هر سال مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت وجود هر مشکلی به بخش مربوطه ارجاع داده می‌شوند.
این متخصص عنوان کرد: بر اساس قانون سالی یک بار مشاغل حساس مانند لوکوموتیورانان و رانندگان حرفه‌ای مورد ارزیابی و معاینه قرار می‌گیرند و امروزه برنامه منظمی برای رانندگان حرفه‌ای در کشور وجود دارد.
دکتر صادق‌نیت با بیان این نکته که "رعایت شیوه صحیح زندگی و به ویژه بهداشت خواب یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان بیماری‌های خواب است"، خاطرنشان کرد: راه‌های درمان بیماری‌های خواب به نوع بیماری بستگی دارد و در بعضی با جراحی و در برخی با دارو و در بعضی بیماری‌ها مثل خروپف نیز از ابزار استفاده می‌شود تا راه تنفسی وی را باز و خروپف را درمان کند. تشخیص بیماری و نوع درمان توسط فلوشیپ طب خواب با استفاده از تست‌های خواب و با بکارگیری ابزار پیشرفته پلی سومنوگرافی امروزه به خوبی در کلینیک‌های خواب انجام می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات اختلالات خواب اظهار کرد: بدترین نوع درمان بی‌خوابی مصرف قرص‌های خواب‌آور بدون تجویز پزشک است. این کار علاوه بر اینکه ریشه اصلی بی‌خوابی را پنهان می‌کند باعث عادت و وابستگی فرد به این قرص‌ها می‌شود. از آنجا که بسیاری از این داروهای خواب‌آور پس از مدتی اثر خواب‌آوری شان از بین می‌رود، لذا این بیماران مجبور می‌شوند داروی بیشتری مصرف کنند و از طرف دیگر چون علت اصلی بی‌خوابی در بسیاری از اوقات پیدا نمی‌شود، لذا علت اصلی بدون درمان مانده و مشکل بیمار همچنان به قوت خود باقی می‌ماند.
وی در پایان صحبت‌هایش درباره میزان شیوع بیماری‌های خواب در زنان و مردان گفت: بی‌خوابی در زنان بیشتر شایع است. درحالی که خروپف و مشکلات تنفسی حین خواب در مردان بخصوص مردان چاق شیوع بیشتری دارد؛ این مشکل در زنان نیز بعد از سن یائسگی شیوع مییابد.
اصول بهداشت خواب چیست؟
اگر اصول بهداشت خواب را رعایت کنید، میزان خوابتان مناسب خواهد شد. به گزارش بیتوته، بهداشـت خواب مجموعه کارهایی است که به فرد کمک می‌کنند تا خواب راحتی را تجربه کند. این کارها بسیار ساده هستند و اکثر افراد از آن آگاهی دارند اما در موقع خواب به آن عمل نمی‌کنند. شما می‌تـوانیـد با چند اصـلاح و تـعـدیـل در شیـوه زنـدگی خـود به طور چشمگیری کیفیت خـواب خـود را بـهبود ببخشید.
1- بهترین زمان خواب، هنگام شب بخصوص قبل از نیمه شب (ساعت 21-4 صبح) است.
2- از خوابیدن در روز و بخصوص ساعات عصر به شدت خودداری کنید.
3- خواب نه با شکم کاملا سیر و نه با شکم خالی مناسب نیست. شام را باید حداقل 3-2 ساعت پیش از خواب صرف کرد.
4- بهترین حالت خواب بر پهلو خوابیدن است. به پشت و به شکم اصلا نخوابید.
5- محل خواب باید پاکیزه، نرم، ملایم، به دور از رایحه بد و یا مواد محرک مثل عطرهای تند باشد.
6- پیش از خواب از کار و اعمال مهیج و درگیری‌های ذهنی خودداری کرد. داشتن آرامش روحی یکی از ارکان خواب آرام به حساب می‌آید.
7- برای استراحت کامل مغز در خواب باید خون را به سمت پاها سوق داد و برای این کار دو راه توصیه می‌شود: 1) آن که پاها را گرمتر از سر نگه داریم. 2) رختخواب را به نحوی سرازیر قرار دهیم که طرف سر رختخواب 10 تا 15 سانتی متر بالاتر از پا باشد. بدین ترتیب خون از سر و سینه به سمت پاها حرکت می‌کند و باعث خواب راحت می‌شود.
8- برای درمان بی خوابی تغییر سبک زندگی و رعایت اصول بهداشت خواب بسیار کمک کننده است. در بحث تغذیه طب سنتی به مصرف غذاهای سرد و تر و طب جدید به مصرف غذاهای حاوی تریپتوفان و سروتونین توصیه می‌کند. مصرف ماست، شیر، کاهو، بادام و همچنین ماساژ با روغن گیاهانی همچون بنفشه، اسطوخودوس و بادام در هردو طب برای درمان بی خوابی توصیه شده است. قبل از خواب مصرف سیگار، چای، قهوه و داروی خواب آور توصیه نمی‌شود.
9- در صورت احساس خواب آلودگی در طول روز، روزی نیم ساعت پیاده روی سریع در آفتاب بسیار کمک کننده خواهد بود.آفتاب یزد
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار