تعیین تعرفه های واقعی پزشکی قدم مهمی برای اصلاح نظام سلامت کشور است، اگر هزینه تمام شده تعیین شود امکان اصلاحات در نظام سلامت میسر می شود، در دوره قبل هم البته این کار را انجام دادیم، بعد ازما هم در سال های 92 و 95 در شورای عالی بیمه هم این کار انجام شد
شفاآنلاین>سلامت>رئیس سازمان نظام پزشکی می گوید: عده ای با اهداف سیاسی و اجتماعی و با سناریوهای از پیش تعیین شده می خواهند جامعه پزشکی را که از گروه های مرجع و مورد اعتماد مردم هستند، تخریب کنند و تهاجم ها علیه پزشکان با برنامه های از پیش تعیین شده جلو می رود.
به گزارش شفاآنلاین، محمدرضا ظفرقندی، متخصص و جراح عروق در سال 1398 و پس از استعفای ایرج فاضل به علت بازنشستگی<Retirement> برای دومین بار رئیس سازمان نظام پزشکی است، در شرایطی که تحریم ها فشارهای اقتصادی را به مردم افزایش داده و مسائلی مانند الزام پزشکان به نصب کارتخوان، فضای ملتهبی را در بین پزشکان به وجود آورده است.
به تازگی درباره برنامه های سازمان نظام پزشکی و حاشیه های اخیر جامعه پزشکی با دکتر ظفرقندی به گفت و گو نشستیم که با هم مشروح آن را می خوانیم:
شما برای دومین بار است که مسئولیت و ریاست سازمان نظام پزشکی را به عهده دارید، در دوره قبل توانستید قانون سازمان نظام پزشکی را اصلاح کنید، در این دوره مهمترین برنامه و اولویت شما برای جامعه پزشکی چیست؟
ظفرقندی: مسئولیت سازمان نظام پزشکی ساماندهی و رسیدگی به امور گروه های پزشکی، دندانپزشکی، مامایی، داروسازی و گروه های پروانه دار است. به طور کلی آدم در دوره مسئولیت یکسری کارهای جاری و یکسری کارهای استراتژیک دارد که به عنوان یادگارهای هر دوره ای به یادگار می ماند و ماندگار خواهد بود.
به درستی اشاره کردید که در دوره قبل ما فعالیت های مختلفی داشتیم چون حوزه مسئولیت ها و اختیارات سازمان نظام پزشکی به درستی در قانون سازمان مشخص نشده بود و با یک کار خیلی تشکیلاتی و علمی در نهایت پیش نویس اصلاح قانون سازمان نظام پزشکی با همکاری تعداد زیادی از دوستان از جمله مرحوم دکتر نوربخش که یادش را گرامی می داریم، آماده و در مجلس ششم تصویب شد.
در شورای نگهبان ایرادهایی گرفته شد که ایرادها را بر طرف کردیم و با یک یا دو مورد اختلاف بین ما (یا مجلس) و شورای نگهبان موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد و در مجمع نیز با دفاع بسیار منطقی و هوشمندانه ای که مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی و آقای خاتمی کردند در سال 83 تصویب شد.
با توجه به این سابقه امروز و در این دوره اولویت و برنامه اصلی سازمان نظام پزشکی در سال 98 چیست؟
ظفرقندی: اشاره من به این سابقه برای این است که می خواهم بگویم بسیاری از اختیاراتی که در این قانون برای سازمان نظام پزشکی تصویب شده در سالهای بعد از این سازمان سلب شد. یکی از اختیاراتی که در این قانون داشتیم، اختیار تعرفه گذاری خدمات پزشکی بود که سلب شد. آنچه امروز اولویت سازمان است، یکی ساماندهی مسائل حوزه اقتصاد سلامت است که به نظرم نیاز به ساماندهی اساسی دارد.
این موضوع هدف اصلی ما در این دوره است و بر این اساس شورای اقتصاد سلامت در سازمان نظام پزشکی تشکیل شده از اساتید رشته اقتصاد و افرادی از جامعه پزشکی<Medical Society> در این شورا هستند اما عمده اعضای این شورا افرادی هستند که رشته شان اقتصاد است. مباحث مختلفی را آنجا پیگیری می کنیم، مهمترین موضوعی که الان در این شورا پیگیری می کنیم، تعیین تعرفه واقعی یا هزینه تمام شده خدمات پزشکی است.
تعیین تعرفه های واقعی پزشکی قدم مهمی برای اصلاح نظام سلامت کشور است، اگر هزینه تمام شده تعیین شود امکان اصلاحات در نظام سلامت میسر می شود، در دوره قبل هم البته این کار را انجام دادیم، بعد ازما هم در سال های 92 و 95 در شورای عالی بیمه هم این کار انجام شد.
وزارت بهداشت هم یکبار این کار را انجام داد؟
ظفرقندی: نه وزارت بهداشت انجام نداد، شورای عالی بیمه انجام داد. اما با توجه به تغییرات اقتصادی، این کار نیاز به بروزرسانی دارد که الان تیمی را تشکیل دادیم. وزارت بهداشت هم کاملا در جریان است که تعرفه ها و هزینه های واقعی استخراج شود، بر این اساس قاعدتا سرانه سلامت و سرانه بیمه ها و سهمی که بیمه ها باید برای سلامت پرداخت کنند و ویزیت واقعی یعنی تعرفه مطب واقعی همه اینها استخراج می شود.
تا کی قرار است، تعرفه های واقعی تعیین شود؟
ظفرقندی: امیدواریم در سه ماه آینده و در پاییز امسال این کار به نتیجه برسد. چون پروژه تعریف شده ، افرادی دارند روی آن کار می کنند و شاخص ها در حال استخراج است.
برنامه استراتژیک دیگری هم دارید؟
ظفرقندی: بله، بحث دیگری که داریم این است که بالاخره جامعه پزشکی جزو گروه های مرجع در جامعه هستند و همیشه در رتبه های بالا بوده، در آخرین ارزیابی هم در رتبه سوم از نظر گروه های مرجع جامعه بوده است. من فکر می کنم این یک ارزش است که مردم به جامعه پزشکی اعتماد دارند. اگر می خواهیم سرمایه اجتماعی کل کشور افزایش پیدا کند، باید سرمایه اجتماعی گروه های مرجع افزایش پیدا کند، مثل جامعه پزشکی، معلمان و مدرسان دانشگاه ها.
هدف ما این است که با شفاف سازی و تبلیغ اخلاق در اخلاق حرفه ای و اخلاق جامعه پزشکی در ارتباط با مردم، این سرمایه اجتماعی افزایش پیدا کند، به رغم اینکه با تهاجم و تخریب در جهات مختلف علیه جامعه پزشکی مواجه هستیم. یک هدف ما هم این است که خط قرمزی را برای این تهاجم و تخریب ها تعیین کنیم هم به لحاظ اینکه به سرمایه اجتماعی پزشکان لطمه می زند و هم به لحاظ اینکه در دراز مدت به سلامت مردم آسیب می زند.
منظورتان از خط قرمز این است که در مقابل مطالبی که عنوان می شود، شکایت و پیگیری های حقوقی انجام می دهید؟
ظفرقندی: دو کار را باید انجام دهیم، یکی اینکه در جامعه پزشکی حسن سلوک و اخلاق حرفه ای را تبلیغ کنیم و دوم اینکه خودپالایشی کنیم و اگر تخلفی صورت بگیرد، مرجع اصلی رسیدگی سازمان نظام پزشکی باشد که این کار را به صورت جدی باید پیگیری کنیم ولی در مقابل تهاجم هایی که به کل جامعه پزشکی صورت می گیرد و باعث آسیب به اعتماد مردم می شود برخورد می کنیم چون اگر اعتماد مردم به پزشکان سلب شود طبیعتا دریافت خدمات سلامت دچار آسیب می شود. اگر شما تردید داشته باشد که دستور پزشک را انجام بدهید یا ندهید و تردید داشته باشید که این به نفع شما هست یا نه، طبیعتا دریافت خدمات سلامت دچار خدشه می شود.
این بی اعتمادی به صورت جدی وجود دارد و مردم درمواردی به چند پزشک مراجعه می کنند تا مطمئن شوند که اقدامی را باید انجام دهند یا نه و متاسفانه زد وبندها و هزینه های القایی غیرضروری هم در بین جامعه پزشکی دیده می شود؟
ظفرقندی: بله، ما که منکر نیستیم به همین علت عرض کردم که باید دو کار را انجام دهیم که یک خودپالایشی است که به نظرم سازمان نظام پزشکی و انجمن های پزشکی بهتر از هر کسی می توانند انجام دهند و باید جلوی تبلیغات سوء را بگیریم. برای همه این اقدامات هم سازماندهی مناسبی در سازمان نظام پزشکی انجام شده است.
الان گروهی را در سازمان نظام پزشکی تشکیل داده ایم که کارش فقط رصد تبلیغات آسیب رسان به سلامت مردم و تبلیغات خلاف واقع است. این گروه با جدیت کار می کنند. موارد خلاف را شناسایی می کنند و موارد تخلف به دفتر انتظامی سازمان نظام پزشکی معرفی می شوند.
تبلیغاتی که از طرف افراد عضو جامعه پزشکی باشد را رسیدگی می کنند به افراد خارج از این جامعه که کاری ندارید؟
ظفرقندی: نه به آنها که دسترسی نداریم، تبلیغاتی که در رسانه ها و حتی ماهواره ها وجود دارند. رسیدگی به آنها طبیعا با دستگاه های دیگری مثل وزارت فرهنگ و ارشاد است که باید وارد شوند. درهر صورت استراتژی های تعریف شده در سازمان نظام پزشکی اصلش این دو محوری است که من خدمتتان عرض کردم. فعالیت های مختلف دیگری هم در ساماندهی ارکان سازمان نظام پزشکی و جلساتی که باید با مجمع عمومی و شورای عالی سازمان و اصلاح مسائل داخل سازمان هست که انجام می دهیم.
از جمله کارهای دیگری که انجام می دهیم درباره کتاب تعرفه است که در شورای عالی بیمه هم مطرح است و دستور وزیر بهداشت هم به دبیر جدید شورای عالی بیمه و هم معاون درمان این بوده که این کتاب بازنگری شود و ر کتاب تعرفه سلامت یا همان کتاب سی پی تی عدالت جاری شود.
از مسائل کلان و استراتژیک فاصله بگیریم و وارد مسائل روز بشیم، در فضای جدید اقتصادی کشور به خصوص بعد از تحریم، خدمات سلامت و ارائه این خدمات به مردم با چه مشکلاتی مواجه شده است؟
ظفرقندی: بعد از تحریم، ما در جامعه پزشکی هم در شرایط خاصی قرار گرفته ایم، بر طبق قوانین سازمان ملل و حقوق بشر، تحریم و جنگ شامل مسائل سلامت و بیماران نمی شود، یعنی همه جا این حفاظت در قوانین حقوق بشری ذکر شده که کودکان، بیماران، پیران همه باید از آسیب های حتی جنگ و تحریم که جای خود دارد، مصون باشند ولی متاسفانه این تحریم های که به صورت یک جانبه و ظالمانه و بسیار غیر منصفانه از طرف آمریکا علیه ایران اعمال شده حوزه سلامت را هم در بر گرفته است.
به رغم اینکه اظهار می کنند که خدمات پزشکی و دارویی مشمول تحریم نیست اما عملا آنچه مواجه هستیم این است که تامین تجهیزات پزشکی، اتاق عمل و دارو به صورت روزمره با کمبود و مشکل مواجه هست و به دلیل محدودیت هایی که در رد وبدل کردن ارز و کانال های مالی و حمل و نقل وجود دارد شرکت های وارد کننده دارو و تجهیزات پزشکی دچار مشکل و مضیقه هستند و این مشکلات به نوعی به بخش سلامت و بیماران منتقل می شود و فشارش به مردم وارد می شود.
چه کمبودهایی وجود دارد؟
ظفرقندی: مثلا یکی از کمبودهایی که در رشته من (جراحی عروق) هست، رگ های مصنوعی است که یک دفعه در برهه های دچار کمبود شدید و نایاب شد، شرکتها و وزارت بهداشت هم تلاش می کردند که وارد شود اما به علت محدودیت مبادلات ارزی، تامین آن برای بمیاران دچار وقفه شد یا در مقطعی داروی وارفارین که ضد لخته است کمیاب شد در حالی که یکسری بیماران باید همیشه مصرف کنند، بیمارانی که دریچه قلب عوض کردند و بیمارانی که اعمال عروقی قلبی برایشان انجام شده است.
اخیرا و بعد از تصویب قانون بودجه سال 98 و اعلام الزام جامعه پزشکی به گذاشتن کارتخوان یا پایانه فروشگاهی شامل نوعی التهاب و ناراحتی در بین جامعه پزشکی هستیم و گر چه سازمان نظام پزشکی اعلام کرده که در اجرای این قانون با سازمان امور مالیاتی همکاری می کند اما تعداد زیادی از انجمن های پزشکی، پزشکان سرشناس و حتی هیات مدیره های سازمان نظام پزشکی با اجرای این قانون مخالف کرده اند، نظر شما درباره این قانون و واکنش های آن چیست؟
ظفرقندی: جامعه پزشکی درمقابل نصب کارتخوان مقاومت نمی کند، از روز اول هم که این بحث مطرح شد ما در سازمان نظام پزشکی استقبال کردیم. دو دلیل هم دارد یکی اینکه تسهیل کار بیماران است. هر عاملی که به بهبود کار بیماران کمک کند از جمله کارتخوان ما استقبال می کنیم، دوم اینکه همان طور که فرمودید قراردادن کارتخوان در قانون بودجه سال 98 در بند ی تبصره 6 آمده و ما هم همیشه ملزم هستیم به قانون عمل کنیم.
مقاومتی از طرف جامعه پزشکی نیست. همه مکاتبات همکاران، انجمن ها و شهرهای مختلف به من منعکس می شود، آنچه الان موجب التهاب است، این است که چرا برای جامعه پزشکی یک قانون مجزا و تبعیض آمیز وضع شده است.
این امر واقعا جای پاسخی ندارد، من هم ندیدم که کسی به این سوال پاسخ مستدلی بدهد، این خلاف قانون اساسی است، طبق قانون اساسی نباید تبعیضی بین مشاغل ایجاد شود و نوعی توهین است، برداشتی که من از مکاتبات می کنیم این است که احساس توهین آمیزی به جامعه پزشکی دست داده که چرا بایستی در قانون بودجه فقط یک گروه خاص مجزا شود، این مسئله جای اعتراض دارد، اعتراض ما هم به جای خودش باقی است ولی این اعتراض به معنای این نیست که با اصل کارتخوان و اصل تقید به قانون اعتراض داشته باشیم.
بنابراین نصب کارتخوان و پایانه فروشگاهی در مراکز پزشکی اجرا می شود؟
ظفرقندی: بله، البته در مکاتباتی که با سازمان امور مالیاتی داشتیم، قبول کردند که بقیه صنوف هم در این مسیر قرار بگیرند و اجرایی شدن آن شامل بقیه گروه ها هم بشود، آقای رستم پور، مدیر کل سازمان امور مالیاتی اعلام کرد که گروه های دیگر هم اضافه می شود، البته جای اعتراض به آن قانون هست ولی خود سازمان امور مالیاتی از این قانون استفاده می کند و بقیه گروه ها را اعلام می کنند.
جامعه پزشکی الان چقدر مالیات پرداخت می کند، چقدر باید پرداخت کند و چقدر فرار مالیاتی داریم؟
ظفرقندی: عدد و رقم را از سازمان امور مالیاتی سوال کنید. اما ما به هیچ وجه عدد و رقم های اعلام شده که باعث نتیجه گیری های تبعیض آمیز از جمله همین قانون شد را قبول نداریم، در جلسه ای که در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بودیم، بنده رفتم.
در حضور نمایندگان مجلس و اعضای و نمایندگان سازمان امور مالیاتی، نماینده مرکز پژوهش های مجلس هم حضور داشت، ایشان به صراحت آن عددهای 6700 میلیارد تومانی را که قبلا تحت عنوان مرکز پژوهش های مجلس به عنوان فرار مالیاتی پزشکان اعلام شده بود و باعث این جوسازی شد را تکذیب کرد، در جلسه ای هم که مسئولان مرکز پژوهش های مجلس به سازمان نظام پزشکی آمدند نیز انتصاب این عددها را تکذیب کردند.
میزان واقعی فرار مالیاتی جامعه پزشکی چقدر است؟
ظفرقندی: فرار مالیاتی اگر میزانش مشخص باشد که دیگر فرار مالیاتی نیست، چون می روند این رقم را تادیه می کنند.
به هر حال جمعیت پزشکان و متوسط درآمد آنان مشخص است و می توان حدود مالیاتی را که باید جامعه پزشکی پرداخت کند، با محاسبات آماری برآورد کرد؟
ظفرقندی: اتقاقا در همان جلسه ما این را به نمایدگان سازمان امور مالیاتی و مرکز پژوهش های مجلس گفتیم و اعلام کردیم که در سال 95 کل مالیات مشاغل بخش خصوصی که دریافت شده حدود 4500 میلیارد تومان بوده و اینکه گفته شود فرار مالیاتی فقط جامعه پزشکی 6700 میلیارد تومان است بیشتر به طنز شبیه است.
در همان جلسه مبانی محاسباتی آنان را زیر سوال بردیم، گفته بودند در محاسباتشان این تعداد پزشک عمومی و متخصص داریم و درآمد اینها بر اساس حدس باید این قدر باشد و بر اساس آن این مقدار مالیات باید باشد. که چون آمار نظام پزشکی را ما داریم. من در همان جلسه اعداد این دوستان را زیر سوال بردم.
اعداد درست سازمان نظام پزشکی چیست؟
ظفرقندی: بله، اعدادی که ما داریم و در آن جلسه هم مطرح کردیم این است که شما می گویید ما 85 هزار پزشک عمومی داریم، در صورتی که از این 85 هزار پزشک عمومی حدود 15 هزار نفر رزیدنت هستند، رزیدنت یعنی در بخش دولتی کار می کند بنابراین مالیاتش کسر می شود.
رزیدنت ها نمی توانند مطب داشته باشند؟
ظفرقندی: نه به هیچ وجه، هیچ رزیدنتی اجازه داشتن مطب را ندارد، این تعداد در بخش دولتی کار می کنند، در مراکز بهداشت و دانشگاه ها کار می کنند و در مجموع در آمار نظام پزشکی تعداد پزشکان عمومی شاغل در بخش خصوصی 39 هزار نفر است، این فاصله به این بزرگی را لحاظ کنید، ببنید چقدر اختلاف آماری ایجاد می کند.
چه تعداد پزشک عمومی مطب دارند؟
ظفرقندی: دقت کنید، همه این 39 هزار نفر هم مطب ندارند، 39هزار پزشک عمومی پروانه مطب دارند، این آمار روز ماست چون ما در سازمان نظام پزشکی پروانه صادر می کنیم، آنهایی که پروانه مطب دارند هم الزاما مطب ندارند. پزشکان فوت شده و خارج رفته را هم باید کنار بگذاریم، آنها آمده اند تعداد پزشکان عمومی که شماره نظام پزشکی دارند را در نظر گرفته اند ولی هر کی شماره نظام دارند که مطب ندارد.
یعنی طبابت نمی کنند؟
ظفرقندی: تعداد خیلی زیادی از پزشکان طبابت نمی کنند، کارهای دولتی یا خصوصی دیگری دارند. در مجموع 85 درصد خدمات سلامت کشور در بخش دولتی ارائه می شود.
البته این آمار در خدمات سرپایی فرق می کند؟
ظفرقندی: منظور من کل خدمات بستری و سرپایی روی هم است، یعنی مالیات 85 درصد خدمات پزشکی در بخش دولتی گرفته می شود و کل این دعواها برای 15 درصد خدمات پزشکی است، خود همکاران اداره مالیات هم اعلام کرده اند که بیش از 92 درصد پزشکان بخش خصوصی پروانه مالیاتی دارند، بنابراین کل این بحث برای 5 تا 7 درصد خدمات پزشکی بخش خصوصی است که جوسازی می شود و به نظر من هدف تخریب جامعه پزشکی است.
چرا؟
ظفرقندی: نمی خواهم وارد بحث های سیاسی و اجتماعی بشویم، اما به هر حال جامعه پزشکی در بین مردم مرجعیت دارد و این مرجعیت مورد قبول عده ای نیست. بیشتر نمی خواهم وارد این بحث شویم اما وقتی یک چنین آمار خلافی ارائه می شود، آماری که هیچ مبنای کارشناسی ندارد یا بحث ظرفیت های رشته های علوم پزشکی را نگاه کنید.
می بنید که یک روز در صدا و سیما یک آقایی حرف های خلافی می زند و یک هفته بعد طرح دو فوریتی افزایش ظرفیت رشته های پزشکی به مجلس می آید، معلوم است که سناریوهایی وجود دارد.
آن آقایی هم که در صدا و سیما آن حرف ها را می زند، کاملا جهت گیری سیاسی اش مشخص است و ما می دانیم که از کجا شروع کرده، کجا درس خوانده، با حمایت کی درس خوانده، بورسش را با حمایت کی گرفته همه اینها معلوم است.
اخیرا هم در برنامه دیگری در صدا و سیما می پرسند، سقف کارانه پزشکان چقدر است، این قدر این سوال ابتدایی است، مثل این است که بپرسند، درآمد علی دایی یا رونالدو چقدر است بعد بگوییم که در فوتبال هر کسی در زمین خاکی بازی می کند، این قدر درآمد دارد، واقعا بسیاری از پزشکان کشور در زمین های خاکی در روستاهای دوردست طبابت می کنند.
باید میانگین درآمد و کارانه را مبنا قرار دهیم؟
ظفرقندی: بله، این جور صحبت کردن نادیده گرفتن زحمات جامعه پزشکی است. حرف درست این است که معدل درآمد پزشکان را در نظربگیریم و این نکته را هم در نظر بگیریم که کدام شغل است که بعد از اینکه درسش تمام شد، باید چند سال برود در خارج از مرکز خدمت کند، تخصص که تمام شد دوباره باید برود خدمت کند، فوق تخصص که تمام شود هم دوباره باید برود چند سال خدمت کند.
بعد از این مدت یک فردی 35 ساله یا 40 ساله می شود در این مدت خانم باید در یک شهر باید، شوهر باید برود در شهر دیگری خدمت کند، بلا استثنا در هیچ شغل دیگری این مسائل و سختی ها وجود ندارد. حقوق 15 هزار رزیدنت کشور به طور متوسط ماهی دو میلیون تومان است. این مسائل را در نظر نمی گیرند و سقف کارانه را در نظر می گیرند و از این عدد برای افزایش ظرفیت پزشکی نتیجه می گیرد و هفته بعدش هم طرح دوفوریتی آن به مجلس می آید.
البته این طرح دو فوریتی متوقف شده است؟
ظفرقندی: به طور موقت متوقف شده است و بحث آن جاری است.
بعد از روز پزشک که اول شهریوراست، روز داروساز<Pharmacist> را هم در پنجم شهریور داریم، برای داروسازان چه برنامه ای دارید؟
ظفرقندی: بالاخره الان وزیر بهداشت خودشان داروساز هستند و ورود خوبی به مسائل دارویی کشور دارد، هدفشان که مورد تایید ما هم در سازمان نظام پزشکی هست، اهتمام به تولید داخلی و گسترش فضای تولید داخل، تقویت کارخانه های سازنده دارو در کشور، جلوگیری از خروج ارز از کشور و سازماندهی مواردی که تامین دارو از خارج با روال صحیح صورت نمی گرفته اکنون در دستور کار وزارت بهداشت است ما هم به سهم خودمان در سازمان نظام پزشکی از همه مساعی و تلاش داروسازان و رشد علمی داروسازی در کشور که وقتی با سالهای قبل مقایسه می کنیم، یکی از پایه های رشد علمی کشور است به سهم خودمان قدردانی می کنیم.
ارزیابی شما از فساد در حوزه دارویی و صنعت دارویی کشور چیست؟
ظفرقندی: این مباحث بیشتر در حوز کاری وزارت بهداشت است و ما امکان نظارت بر این موارد را نداریم. در این زمینه آقای وزیر مصاحبه هایی کرده اند، طبیعتا در جایی که وضعیت بازرگانی و خروج ارز و واردات مطرح است، این مباحث هم مطرح می شود که طبیعتا راستی آزمایی آن به عهده سازمانهایی است که در این زمینه مسئولیت دارند.
میزان مهاجرت در جامعه پزشکی چقدر است؟
ظفرقندی: آنچه بیشتر مهاجرت و فرار مغزها را دامن می زند، بیش از مسائل اقتصادی، مسائل اجتماعی است، اگر آینده خوب و آرامش در جامعه پزشکی حاکم باشد، بسیاری از این مهاجرت ها کاهش پیدا می کند، اگر تهاجم ها و تخریب ها کاهش پیدا کند، مهاجرت ها کم می شود. وقتی یک پزشک جوان نگاه می کند که بزرگان این رشته که زحمت ها کشیده اند تحت آماج حملات هستند، به طور طبیعی برای آینده خودش هم تصور خوبی ندارد، ارزیابی ما این است که خروج سالانه حدود 350 تا 400 پزشک عمومی و حدود 300 متخصص را از کشور شاهد هستیم و با توجه به هزینه هایی که برای تربیت هر کدام ازاین افراد شده همین آمار نشانگر خسرانی است که برای کشور به وجود می آید.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار