در خیلی از مواقع افراد به این دلیل در اینترنت میگردند که میخواهند اطلاعاتی کسب کنند یا مهارتی را یاد بگیرند، مثلا از اخبار سیاسی روز باخبر شوند یا با نرم افزارهای ساخت کلیپ بیشتر آشنا شوند
شفا آنلاین>یادداشت>آیا سازمان شما ماهیانه هزینههای زیادی را صرف اینترنت میکند که با توجه به حجم کاری کارکنان، این مبلغ غیرمنطقی به نظر میرسد؟
آیا شکایت زیادی از سوی سرپرستان دارید که اظهار میکنند با آنکه کارکنان تمام وقت پشت رایانه نشستهاند اما کارها پیش نمیرود؟ اگر این نشانهها در سازمانتان مشاهده میشود، میتوانید به وجود «پرسهزنی اینترنتی» در کارکنان خود شک کنید. در این حالت کارکنان به جای انجام وظایف شغلی خود، زمان کاری خود را به گشتزنی در اینترنت و شبکههای مجازی اختصاص میدهند.
انواع پرسه زنی اینترنتی
پرسهزنی اینترنتی به صورت چهار رفتار خود را نشان میدهد:
1- رفتار یادگیری: در خیلی از مواقع افراد به این دلیل در اینترنت میگردند که میخواهند اطلاعاتی کسب کنند یا مهارتی را یاد بگیرند، مثلا از اخبار سیاسی روز باخبر شوند یا با نرم افزارهای ساخت کلیپ بیشتر آشنا شوند. در ضمن این رفتار یادگیری میتواند مربوط به شغل باشد یا برای اهداف شخصی صورت بگیرد.
2- رفتار تجدیدقوا: گاهی فشار کار و وظایف شغلی آنقدر زیاد است که کارکنان برای کاهش اثرات منفی این استرسها و فشارها یا رهایی از خستگی ناشی از کار، به گشتزنی در سایتهای مختلف میپردازند که به طور معمول اگر در کوتاه مدت انجام شود، نه تنها آثار منفی ندارد بلکه برای افزایش بازدهی کاری نیز مفید است. این رفتار سبب تسکین خستگی، استرس، افزایش رضایت شغلی، خلاقیت، خلق مثبت و سرگرمی می شود و در کل حس شادی در بین کارکنان را در پی دارد.
3- رفتار انحرافی: در خیلی از موارد گشتزنی اینترنتی رفتاری علیه سازمان است. کارمند به دلایل مختلف میخواهد از سازمان انتقام بگیرد و به همین دلیل وقت خویش را در اینترنت هدر میدهد یا از اینترنت سازمان استفاده می کند و فیلم و آهنگهای مختلف دانلود میکنند. این گونه رفتارها، آثار منفی برای سازمان دارد.
4-رفتار اعتیادی: در بعضی مواقع رفتار گشتزنی اینترنتی در محیط کار به دلیل اعتیاد به اینترنت صورت میگیرد. این افراد نه تنها در محیط کار به پرسهزنی میپردازند بلکه اکثر ساعتهای غیرکاری خود را نیز به گشتن در سایتها و شبکههای اجتماعی مختلف میپردازند.
علل پرسه زنی اینترنتی
دلایل پرسهزنی اینترنتی را میتوان به دو بخش مهم طبقهبندی کرد که طبیعتا راهکار حل این مشکل هم با توجه به این که مربوط به کدام دلیل است، متفاوت خواهد بود. دلایل پرسهزنی اینترنتی در محل کار عبارت است از:
1- عوامل شخصیتی: مجموعهای از عوامل شخصیتی به همراه نگرشها، ارزشها و باورهای افراد در پرسهزنی اینترنتی موثرند. به عنوان مثال، کارکنانی که حس وظیفهشناسی کمی دارند و پایبند به اصول اخلاق حرفهای نیستند یا افرادی که اعتیاد به اینترنت دارند و بیشتر ساعات بیداری خود را در شبکههای اجتماعی می گذرانند یا اختلال شخصیت ضداجتماعی دارند، احتمال بیشتری دارد که سر کار به پرسهزنی اینترنتی بپردازند. همچنین پدیده پرسهزنی اینترنتی عارضه کارکنانی است که بیانگیزهاند و از شغل خویش ناخشنودند.
2- عوامل سازمانی: مجموعه عوامل سازمانی زیادی میتواند به پرسهزنی اینترنتی منجر شود. یکی از مهم ترین این عوامل، احساس بی عدالتی سازمانی و تبعیض است. چنین افرادی برای آن که به زعم خود عدالت را حکمفرما کنند، با این گونه رفتارها به انتقامجویی از سازمان میپردازند. همچنین در مشاغلی که کارکنان وظایف شغلی تکراری دارند یا استرس شغلی آن ها بالاست، احتمال پرسه زنی اینترنتی بیشتر میشود. از طرف دیگر، در مواردی که نظارت اندکی از سوی مدیر روی کار کارکنان وجود دارد و حس اعتماد بین مدیر و کارمند وجود ندارد، پرسهزنی بیشتر مشاهده میشود.خراسان
نویسنده : دکتر آذین تقیپور روانشناس صنعتی و سازمانی