برگزاری دادگاه‌های فساد این روزها از دو منظر مورد توجه رسانه‌ها و قاعدتاً افکار عمومی است. از یک منظر که وجه مثبت آن است، امیدواری به برخوردهای قاطع با مفسدان را نوید می‌دهد
شفاآنلاین>سلامت > برگزاری دادگاه‌های فساد این روزها از دو منظر مورد توجه رسانه‌ها و قاعدتاً افکار عمومی است. از یک منظر که وجه مثبت آن است، امیدواری به برخوردهای قاطع با مفسدان را نوید می‌دهد و همزمان که به مردم اعتماد می‌دهد فسادهای اقتصادی و ویژه‌خواری‌ها از چشم دستگاه‌های نظارتی و قضایی به دور نیست، به پشت پرده‌های مفسدین هم این پیام را مخابره می‌کند که در امان نیستند و چه بسا هشداری پیشگیرانه هم باشد.
اما از منظری دیگر که می‌تواند وجه منفی و البته ناخواسته آن باشد، لطمه خوردن اعتماد عمومی به نهادها و دستگاه‌های حاکمیتی باشد که چگونه برخی ویژه‌خواری‌ها به راحتی آب خوردن و در غفلت دستگاه‌های نظارتی ایجاد شده است. بخصوص که رقم این فسادها هم در شرایط نامناسب اقتصادی رقم‌های بالایی است چنان که ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور 14 بهمن گفت: «برگزاری دادگاه‌های علنی و اظهارات غیرمسئولانه برخی مدیران، رتبه فساد در ایران را پایین آورد.» (ایرنا)
اما از منظری دیگر که می‌تواند وجه منفی و البته ناخواسته آن باشد، لطمه خوردن اعتماد عمومی به نهادها و دستگاه‌های حاکمیتی باشد که چگونه برخی ویژه‌خواری‌ها به راحتی آب خوردن و در غفلت دستگاه‌های نظارتی ایجاد شده است. بخصوص که رقم این فسادها هم در شرایط نامناسب اقتصادی رقم‌های بالایی است چنان که ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور 14 بهمن گفت: «برگزاری دادگاه‌های علنی و اظهارات غیرمسئولانه برخی مدیران، رتبه فساد در ایران را پایین آورد.» (ایرنا)
با این حال برخوردهای اخیر دستگاه قضایی با پرونده‌های فساد را باید به فال نیک گرفت و انتظار داشت و امیدوار بود که در دوره ریاست جدید قوه قضائیه هم با جدیت بیشتر ادامه داشته باشد چنان که در پیام‌های تبریک برخی مسئولان به حجت الاسلام رئیسی و اظهار نظرهای بعضی کارشناسان سیاسی و حقوقی و اقتصادی هم تأکید شده است.
مبارزه با فساد امروزه یکی از دغدغه‌های اصلی افکار عمومی است. بیراه نیست که برخی کارشناسان هم هشدار داده‌اند با وجود این فسادهای بزرگ در کشور چه نیاز به دشمنان خارجی! براساس گزارش سازمان شفافیت بین‌المللی از شاخص جهانی فساد در سال 2018، ایران در میان 180 کشور با کسب امتیاز 28 از 100 به همراه گینه، لبنان، مکزیک و روسیه رتبه 138 را کسب کرده که نشان می‌دهد هشدارها و احساس نگرانی‌ها از افزایش(Increase) فساد جدی است.
بنابراین این دغدغه‌ها و آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی مترتب بر این پرونده‌های بزرگ می‌طلبد که برای مواجهه با آنها تنها به برخوردهای قضایی بسنده نشود. شایسته آن است که برخوردهای قضایی آخرین راه باشد و قبل از ورود دستگاه قضایی تمهیداتی اندیشیده شود که راه فساد بسته شود.
اگر چه در هیچ کشوری حتی دانمارک، نیوزیلند، فنلاند و سنگاپور که بهترین رتبه در فساد را دارند (کمترین فساد را دارند) هم نمی توان حکم داد که هیچ رفتار خلاف قانون و تخلفی صورت نمی‌گیرد، اما آنچه مهم است اینکه در این کشورها «ادراک فساد» وجود ندارد برخلاف کشور ایران که برخی همچون احمد توکلی نماینده با سابقه مجلس معتقدند که فساد سیستمی داریم و ادراک فساد هم بالاست. یعنی افکار عمومی به این باور رسیده که فساد در کشور وجود دارد.
شاید مهم‌ترین اقدام پیشگیرانه در برابر این پدیده، شفافیت باشد. در سومین جلسه دادگاه حسین هدایتی نماینده دادستان گفت که یکی از متهمان در یک روز 242 حساب بانکی برای پسر 8ساله‌اش باز کرده است. یا بسیار گفته شد که سودجویان با تطمیع برخی نیازمندان از کارت ملی آنها سوء استفاده کرده‌اند. فرارهای مالیاتی و پولشویی‌ها هم عمدتاً به واسطه همین عدم شفافیت‌هاست. در جهت شفافیت سازی هم دولت الکترونیک برجسته‌ترین ابزار است که هم تأثیرگذاری امضاهای طلایی را مسدود می‌سازد و هم حساب و کتاب‌های شرکت‌ها، اشخاص و نهادها را در معرض دید عمومی قرار می‌دهد و زمینه جلوگیری از سوء استفاده‌ها را می‌گیرد. دولت الکترونیک اقتصاد پنهان یا زیر زمینی را از میان برمی‌دارد یا حداقل آن را بسیار کم اثر می‌سازد. بنابراین اگر قوای سه گانه دغدغه ریشه‌کن کردن فساد دارند باید برای اجرایی کردن دولت الکترونیک و نور تاباندن بر بخش‌های تاریک اقتصاد (Economy)و سیاست اهتمام و هم‌افزایی بیشتری داشته باشند.ابراهیم بهشتی/ دبیر سرویس سیاسی روزنامه ایران
نظرشما
آخرین اخبار