متفورمین را چگونه مصرف کنیم؟

شفا آنلاین>سلامت>متفورمین Metformin یک داروی پر مصرف برای درمان دیابت نوع 2 است. در این مطلب هر آنچه لازم است در مورد متفورمین بدانید، با چزئیات ارائه می شوند


به گزارش شفا آنلاین:متفورمین Metformin همراه با یک رژیم غذایی مناسب و ورزش کافی و احتمالا همراه با دیگر داروها برای کنترل قند خون استفاده می شود. متفورمین برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود. کنترل قند خون بالا از آسیب دیدن کبد، نابینایی، مشکلات عصبی، از دست دادن اندام و بروز مشکل در عملکرد جنسی پیشگیری می کند.

کنترل درست دیابت خطر بروز حمله قلبی یا سکته مغزی را نیز کاهش می دهد. متفورمین واکنش طبیعی و مناسب بدن به انسولین را بازمی گرداند و همچنین میزان قند تولید شده در کبد را که توسط معده یا روده جذب می شود، کاهش می دهد.


مصرف متفورمین

قبل از شروع مصرف متفورمین اطلاعات دارویی که همراه با دارو به شما ارائه می شود را با دقت مطالعه کنید و در مورد دارو هر سوالی که دارید از پزشک معالج یا پزشک داروخانه بپرسید.

این دارو بلعیده می شود و باید درست طبق دستور پزشک مصرف شود و معمولا 1 تا 3 بار در روز همراه با غذا مصرف می شود.زمانی که متفورمین مصرف می کنید، مقدار زیادی آب بنوشید مگر اینکه پزشک توصیه دیگری کرده باشد.

میزان مصرف متفورمین به شرایط بیماری، چگونگی پاسخ بدن به درمان و دیگر داروهایی که مصرف می کنید، بستگی دارد. قبل از شروع مصرف متفورمین حتما تمام اطلاعات خود مربوط به سایر داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بدون نسخه و داروهای گیاهی) را در اختیار پزشک خود قرار دهید. برای کاهش عوارض جانبی این دارو، مانند ناراحتی معده، پزشک توصیه خواهد کرد که مصرف دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز آن را افزایش دهید. با دقت تمام دستورات و توصیه های پزشک خود را دنبال کنید.

متفورمین را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین بهره را از مصرف آن بگیرید. به یاد داشته باشید که دارو را باید هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.

اگر در حال مصرف داروی دیابتی دیگری هستید (مانند کلرپروپامید chlorpropamide) در مورد ادامه مصرف دارو یا توقف آن و شروع مصرف متفورمین دستورات پزشک را با دقت دنبال کنید.

قند خون خود را به طور منظم چک کنید و نتایج را یادداشت کرده و با پزشک خود در میان بگذارید. اگر قند خون شما خیلی بالا یا خیلی پایین است حتما به پزشک اطلاع دهید. در این شرایط ممکن است نیاز به تغییر دوز دارو باشد.


عوارض جانبی متفورمین

برخی عوارض متفورمین عبارتند از :

    تهوع
    استفراغ
    ناراحتی معده
    ضعف
    اسهال
    طعم فلز در دهان

اگر هر یک از این عوارض ادامه پیدا کرده یا بدتر شدند، حتما به پزشک اطلاع دهید. اگر علائم مربوط به مشکلات معده دیرتر بروز کردند (چند روز پس از اینکه دارو را مصرف کردید) حتما به پزشک مراجعه کنید. ناراحتی معده که بعد از اولین روز مصرف دارو بروز می کند، ممکن است نشانه اسیدوز لاکتیک* lactic acidosis باشد.

*اسیدوز لاکتیک lactic acidosis : شرایطی است که در آن لاکتات در بدن تجمع کرده و باعث کاهش شدید pH در جریان خون می شود.


به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را با این رویکرد تجویز کرده که مزایای آن برای شما بیشتر از عوارض آن است. افراد بسیاری از متفورمین استفاده می کنند و دچار عوارض جدی نمی شوند.

متفورمین معمولا باعث افت قند خون یا هیپوگلیسمی hypoglycemia نمی شود. این شرایط ممکن است زمانی رخ دهد که متفورمین را با سایر داروهای دیابت مصرف کنید. در مورد اینکه آیا لازم است میزان مصرف سایر داروهای تان تغییر کند یا خیر با پزشک مشورت کنید.

علائم افت قند خون عبارتند از تعریق ناگهانی، لرز، ضربان قلب سریع، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا خارش دست ها و پاها. بهتر است برای رفع هیپوگلیسمی قرص یا ژل گلوکز همراه خود داشته باشید. اگر ژل یا قرص گلوکز همراه ندارید، می توانید در صورت افت قند خون بلافاصله کمی شکر، عسل یا آب نبات بخورید و یا آب میوه بنوشید. به هرحال در مورد واکنش بدن به پزشک اطلاع دهید.

نوشیدن الکل، انجام ورزش های سنگین یا عدم دریافت کالری کافی از غذا مهم ترین عواملی هستند که احتمال افت قند خون را بالا می برند. برای پیشگیری از افت قند خون توصیه می شود وعده های غذایی خود را طبق یک برنامه منظم میل کنید و از نادیده گرفتن وعده های غذایی خود اجتناب کنید.

علائم افزایش قند خون عبارتند از تشنگی، افزایش میزان ادرار، گیجی، خواب آلودگی، گر گرفتگی، تنفس سریع و دهان که بوی میوه می دهد. در صورت بروز این علائم بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. پزشک ممکن است داروهای دیابت شما را تغییر دهید.

در صورت بروز اسیدوز لاکتیک مصرف متفورمین را متوقف کنید. به ندرت اتفاق می افتد که مقدار زیاد متفورمین در بدن تجمع پیدا کرده و منجر به بروز شرایطی جدی و حتی گاهی کشنده به نام اسیدوز لاکتیک می شود. عواملی که احتمال بروز اسیدوز لاکتیک را در زمان مصرف متفورمین افزایش می دهند، عبارتند از:

    سالمند بودن
    ابتلا به بیماری های کبد و کلیه
    کم آب شدن بدن
    نارسایی قلبی
    مصرف زیاد الکل
    جراحی کردن
    انجام فرایندهایی مانند استفاده از اشعه ایکس یا اسکن که از ماده کنتراست یددار استفاده می شود
    مصرف برخی داروها

در برخی موارد پزشک از شما می خواهد برای مدت کوتاهی مصرف داروی متفورمین را متوقف کنید.


علائم اسیدوز لاکتیک

در صورت بروز علائم اسیدوز لاکتیک بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:

    خستگی غیر طبیعی
    سرگیجه
    خواب آلودگی شدید
    لرز
    سرد شدن یا آبی شدن پوست
    درد عضلانی
    تنفس سریع و مشکل
    ضربان قلب آهسته و نامنظم
    درد معده همراه با تهوع، استفراغ و اسهال

واکنش حساسیتی به متفورمین

واکنش حساسیتی شدید به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. به هرحال در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید:

    بثورات پوستی
    خارش یا التهاب (به ویژه در ناحیه صورت، زبان و گلو)
    سرگیجه شدید
    مشکل تنفسی

موارد بیان شده لیست کامل عوارض جانبی داروی متفورمین نیستند، در صورت بروز هر گونه عارضه دیگر حتما به پزشک اطلاع دهید.


اقدامات احتیاطی

متفورمین را چگونه مصرف کنیم و متفورمین چه عوارضی دارد؟

قبل از شروع مصرف متفورمین اگر به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. متفورمین ممکن است دارای ترکیبات غیر فعال باشد که باعث بروز واکنش های حساسیتی یا دیگر مشکلات می شود.

قبل از شروع مصرف متفورمین اطلاعات کامل در مورد سوابق پزشکی خود را به پزشک معالج تان ارائه دهید، به ویژه اگر به هر یک از بیماری های زیر مبتلا بوده اید:

    مشکل تنفسی شدید (مانند بیماری انسداد ریوی یا آسم شدید)
    مشکلات خونی (مانند کم خونی و کمبود ویتامین B12)
    بیماری کلیه
    بیماری کبد


قبل از انجام هر گونه اسکن یا استفاده از اشعه ایکس که از ماده کنتراست یددار استفاده می شود، به پزشک اطلاع دهید که در حال مصرف متفورمین هستید. ممکن است لازم شود مصرف دارو را برای انجام جراحی به مدت کوتاهی متوقف کنید.

در زمان مصرف متفورمین به دلیل کاهش یا افزایش شدید قند خون ممکن است دچار تاری دید، سرگیجه یا خستگی شوید. در این شرایط رانندگی نکنید و یا از ماشین هایی که نیاز به هوشیاری بالا دارند استفاده نکنید.

در زمان مصرف داروی متفورمین جدا از مصرف الکل خودداری کنید، زیرا خطر بروز لاکتیک اسیدوز را افزایش می دهد.

زمانی که بدن تحت فشار است (به عنوان مثال زمانی که دچار تب، عفونت یا آسیب شده اید و یا جراحی کرده اید) کنترل قند خون سخت تر از همیشه خواهد بود. در این شرایط با پزشک مشورت کنید، ممکن است نیاز به اعمال تغییراتی در برنامه درمانی باشد.


متفورمین در بارداری

در دوران بارداری تنها زمانی باید متفورمین مصرف شود که واقعا به آن نیاز است. در مورد خطرات و مزایای مصرف متفورمین در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید. ممکن است پزشک به جای مصرف متفورمین، تزریق انسولین را پیشنهاد کند.

متفورمین ممکن است باعث بروز تغییراتی در چرخه قاعدگی شود (تخمک گذاری را بهبود می بخشد) و احتمال بارداری را افزایش می دهد. بنابراین در زمان مصرف متفورمین در مورد روش های قابل اعتماد پیشگیری از بارداری با پزشک مشورت کنید.


متفورمین و شیردهی
Metformin,متفورمین

متفورمین به مقدار کم وارد شیر مادر می شود، در مورد خطرات و لزوم مصرف آن در دوران شیردهی بهتر است با پزشک معالج خود مشورت کنید.


تداخلات دارویی با متفورمین

تداخلات دارویی اثر بخشی دارو را تغییر داده یا خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد. در این مطلب لیست کامل تداخلات دارویی ارائه نمی شود، بنابراین لازم است لیست کاملی از داروهایی که مصرف می کنید، تهیه کرده و به پزشک خود ارائه دهید.

داروهای مسدود کننده بتا (مانند متوپرولول، پروپرانولول، قطره چشم گلوکوم مانند تیمولول) ممکن است از بالا رفتن ضربان قلب که معمولا در زمان افت شدید فشار خون رخ می دهد، پیشگیری کنند. دیگر علائم افت فشار خون مانند سرگیجه، گرسنگی یا عرق کردن زیاد تحت تاثیر این داروها قرار نمی گیرند.

داروهای بسیاری بر روی قند خون شما تاثیر گذاشته و کنترل آن را سخت می کنند. قبل از اینکه مصرف هر نوع دارویی را شروع یا متوقف کنید یا میزان مصرف آن را تغییر دهید، با پزشک مشورت کنید.