اصلا هیچ آمپول و فرآورده تزریقی در دنیا نیست که بدون تجویز پزشک مصرف شود. دوما داروی نالوکسان دارویی است که املا باید با تجویز پزشک تهیه شود و هیچ داروخانهای حق ندارد بدون نسخه پزشک این دارو را در اختیار قرار دهد
شفاآنلاین>سلامت> بهتازگی ویدئویی در فضای مجازی دستبهدست میشود که در آن مهناز افشار در قالب جدیدی ظاهر شده و نسخه تجویز میکند. وی در این پیام ویدئویی با استناد به آماری با منبعی نامعلوم مخاطبان را به مصرف دارویی به نام «نالوکسان» برای جلوگیری از آثار سوءمصرف مواد مخدر و نجات جان معتادان تشویق میکند و آن را راه نجات معتادانی که دچار اوردوز شدهاند، میداند.
به گزارش شفاآنلاین، با انتشار گسترده این ویدئو متخصصان و مسئولان سلامت واکنش نشان داده و با تقبیح این اقدام، آن را نشانه بیاطلاعی فرد از عوارض مصرف دارو اعلام کردند. کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به اظهارنظر این بازیگر مبنی بر مصرف داروی نالوکسان برای جلوگیری از مرگ ناشی از سوءمصرف مواد میگوید: «سراسر این اظهارات اشتباه است زیرا داروی نالوکسان دارویی است که حتماً باید با تجویز پزشک تهیه شود.»
در مسائل درمانی دخالت نکنید
وی میافزاید: «این اظهارات صحت ندارد و کسی غیر از صاحبان حرف پزشکی حق اظهارنظر در حوزه سلامت و درمان را ندارد. البته متاسفانه در کشور ما ظاهراً افراد وقتیکه اشتغالات دیگرشان کمتر میشود، تاوَن به اظهارنظر در حوزه پزشکی و طب مبادرت میکنند که این کار موجب بروز مشکلات برای مردم میشود و میتواند پیامدهایی را برای مردم به دنبال داشته باشد.»
وی تاکید میکند: «اصلا هیچ آمپول و فرآورده تزریقی در دنیا نیست که بدون تجویز پزشک مصرف شود. دوما داروی نالوکسان دارویی است که املا باید با تجویز پزشک تهیه شود و هیچ داروخانهای حق ندارد بدون نسخه پزشک این دارو را در اختیار قرار دهد. سونا این دارو، دارویی است که در اورژانس پیشبیمارستانی، اورژانس(Emergency) بیمارستانی، اتاق عمل و ریکاوریهای اتاق عمل با تجویز پزشک و تحت نظر افراد آموزشدیده و متخصص و تحت مانیتورینگ استفاده میشود.»
جهانپور با بیان اینکه تجویز این دارو حتی برای افراد معتاد که به مواد مخدر اعتیاد دارند میتواند عوارض و پیامدهایی به دنبال داشته باشد و حتی ممکن است عوارض قلبی دهد، تصریح میکند: «بنابراین باید در شرایط اورژانس، اتاق عمل یا ریکاوری یا آیسییو تحت نظر پزشک و با مانیتورینگ تزریق شود و بههیچوجه تزریق خودسرانه و خودتجویزی آن توسط افراد غیرپزشک نمیتواند برای بیمار مفید باشد.»
این مقام مسئول اضافه میکند: «باید توجه کرد که اظهارنظر در این موارد نوعی خلاف و اخلال در امر درمان و دخالت افراد غیرمتخصص در امر درمان محسوب میشود. ازاینرو اظهارات این بازیگر هم شائبه دخالت در امر درمان را دارد. ما توصیه میکنیم افراد و سلبریتیها و افرادی که ممکن است در حوزه خودشان به شهرتی دست پیدا کرده باشند، در مسائلی که ربطی به آنها ندارد، دخالت نکنند، به حرفه خودشان مشغول باشند و امر دارو و درمان را به اهلفن آن بسپارند.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو با بیان اینکه املا این اظهارات را تکذیب میکنیم، میگوید: «این اظهارات اشتباه است و دخالت در امر درمان محسوب میشود. این خانم بازیگر هیچ تخصصی در این زمینه ندارند و سراسر اظهاراتشان اشتباه است و میتواند منجر به سرگردانی و عوارض ناگوار برای مردم شود.»
نالوکسان تاثیری در رفع مسمومیت ندارد
سیدعلی فاطمی، نایبرئیس انجمن داروسازان ایران هم به موج ایجاد شده در فضای مجازی و معرفی یک آمپول توسط مهناز افشار جهت جلوگیری از مرگ ناشی از سوءمصرف مواد واکنش نشان داده است. فاطمی دراینباره میگوید: «نوع تزریقی نالوکسان یک داروی ضد مسمومیت با مواد مخدر است که از آن برای تشخیص اعتیاد هم میتوان استفاده کرد. واقعیت این است که تجویز صحیح و بهموقع این دارو میتواند جان یک فرد مسموم به مواد مخدر همخانواده تریاک نظیر مورفین، متادون، هروئین و فنتانیل را که قادر به تنفس نیست و در آستانه مرگ قرار گرفته را نجات دهد.»
وی میافزاید: «اما باید توجه داشته باشیم که تزریق خودسرانه نالوکسان، میتواند بسیار خطرناک باشد و عوارض متعددی به دنبال داشته باشد. ضمن اینکه این دارو تاثیری در رفع مسمومیت با داروهای خوابآور مانند کلونازپام و مواد محرک مانند کوکائین، اکستازی، شیشه و ... ندارد و متاسفانه شاهد شیوع چنین حرفهای بیپایهای در میان مردم از سوی برخی چهرههای غیرعلمی هستیم.»
فاطمی میافزاید: «آمپول نالوکسان معمولاً در داروخانههای بیمارستانی و برای بخش مسمومین در دسترس است و توزیع عمومی در داروخانهها ندارد.»
این داروساز و متخصص فارماکولوژی اضافه میکند: «نالوکسان جزء داروهای بدون نسخه یا OTC نیست که مردم بتوانند آن را راحت از داروخانهها تهیه کنند، بلکه حتماً به تجویز پزشک نیاز دارد و باید تزریق آن زیر نظر پزشک انجام شود؛ چون استفاده از این دارو میتواند باعث بروز علائم سندرم شدید قطع مصرف مواد مخدر و تشنج در فرد معتاد شود.» این دارو اصلا در داروخانه فروخته نمیشود
این دارو اصلا در داروخانه فروخته نمیشود
حمید خیری، عضو هیئتمدیره انجمن داروسازان ایران نیز دراینباره میگوید: «من تعجب میکنم که چنین چیزی توسط افراد غیرمتخصص در فضای مجازی تبلیغ میشود. اگر کسانی که مردم را به تزریق نالوکسان تشویق میکنند کوچکترین اطلاعی از دارو و داروسازی و پزشکی داشتند، میدانستند که این دارو اصلا در داروخانهها به فروش نمیرسد و یک داروی بیمارستانی است.»
وی میافزاید: «تنها تعداد محدودی از داروخانههای شهری این دارو را دارند و البته با توجه به حساسیتهای موجود، تحت نظارت بالایی فروخته میشود و علاوه بر نسخه باید تاییدیههای لازم را داشته باشد.»
نمیتوان با این دارو شوخی کرد
مجتبی خالدی، سخنگوی سازمان اورژانس کشور هم در ارتباط با مصرف این آمپول معتقد است: «داروی نالوکسان حتماً باید تحت نظر پزشک استفاده شود زیرا دارویی نیست که بتوان با آن شوخی کرد.» وی با بیان اینکه به دلیل تداخل دارو ممکن است این دارو منجر به مرگ افراد شود، میافزاید: «فروش این دارو (medicine)در داروخانهها ممنوع است و در لیست داروهای otc نیست.»
نالوکسان فقط در اتاق عمل استفاده میشود
کرمعلی باصری، متخصص بیهوشی هم دراینباره میگوید: «آمپول نالوکسان برای داروها و مواد ضد دردی مثل مخدرها استفاده میشود و مصرف این دارو خارج از اتاق عمل بسیار خطرناک است.» وی میافزاید: «این دارو حتی ممکن است آریتمی و به هم زدن ضربان قلب در پی داشته باشد و استفاده از آن باید تحت نظر پزشک باشد و حتی دارو در بخشهای بیمارستان هم مورد استفاده نیست و تنها در اتاق عمل استفاده میشود.»
این متخصص بیهوشی در پاسخ به این سوال که این دارو در موارد سوءمصرف مواد مخدر و اوردوزها استفاده دارد یا خیر میگوید: «اصلا چنین چیزی نیست و این تاثیر بهصورت لحظهای بوده و برای آن زمانی که دچار اوردوز شده است باید توسط پزشک متخصص تزریق شده و فرد املا تحت نظر باشد؛ چراکه همین تزریق میتواند باعث ایست قلبی، ریوی و مغزی شود.»سپید