کبد چرب و درمان‌های زردچوبه‌ای

شفا آنلاین>سلامت>تغذیه>شاید مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین ادویه‌ای که در آشپزخانه ما ایرانی‌ها همیشه وجود دارد زردچوبه باشد. زردچوبه سال‌های سال است که در ترکیب ساده‌ترین غذاها یعنی نیمرو و سیب‌زمینی سرخ‌کرده تا غذاهای تشریفاتی ما مانند انواع خوراک‌ها و خورش‌ها به عنوان یک طعم‌دهنده و رنگ طبیعی کاربرد دارد. با این حال شاید هنوز خیلی از ما از خواص دارویی و آثار مطلوب آن در بهبود کیفیت زندگی و حفظ سلامت بی‌اطلاع باشیم. خواصی که مطمئنا آگاهی از آنها باعث خواهد شد تا بیش از پیش از زردچوبه در تهیه غذاها استفاده کنیم.

به گزارش شفا آنلاین:ادویه زردچوبه در حقیقت پودر ریشه‌های گوشتی گیاه زردچوبه <Turmeric plant>است که بیشتر در نواحی گرمسیری آفریقا و جنوب شرق آسیا به عمل می‌آید. زردچوبه گیاهی با مزاج گرم و خشک است و به همین دلیل در طب سنتی برای درمان بیماری‌هایی مثل زوال‌عقل (آلزایمر) که سرد و خشک هستند موثر شناخته می‌شوند. علاوه بر درمان آلزایمر، زردچوبه در مواردی چون هضم غذا و حذف چربی‌ها مضر مواد غذایی موثر شناخته می‌شود و در درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌هایی مثل خونریزی‌های گوارشی، سرطان کولون و کبد چرب نیز کاربرد دارد.

زردچوبه گیاهی با مزاج گرم و خشک است که در درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌هایی مثل آلزایمر، خونریزی‌های دستگاه گوارش، سرطان کولون و کبد چرب کاربرد دارد.

بدون شک یکی از بیماری‌هایی که در یک دهه اخیر نام آن را بارها و بارها شنیده‌ایم و به نوعی از بیماری‌های حاصل سبک زندگی محسوب می‌شود، بیماری کبد چرب است. این بیماری مزمن که محققان دلیل اصلی بروز آن را مصرف بی‌رویه مواد غذایی پرچرب و مضر مثل فست‌فودها، کم تحرکی، چاقی و اضافه‌وزن و همین‌طور مصرف بی‌رویه ویتامین A و مشتقات آن می‌دانند، در سال‌های اخیر بسیاری از مردم دنیا را مبتلا کرده و در معرض مشکلات گوناگون قرار داده است.
پژوهشگران در این سال‌ها توجه ویژه‌ای به خواص درمانی زردچوبه در درمان کبد چرب داشته‌اند و به نایج جالبی هم در این زمینه دست‌یافته‌اند.
 افراد چاق و دارای اضافه‌وزنی که از زردچوبه به‌عنوان چاشنی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده می‌کنند، کبد مقاوم‌تری نسبت به افراد چاق دیگر در مقابل کبد چرب دارند.

تحقیقات زردچوبه‌ای
بررسی‌های اخیر محققان دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد زردچوبه نقش قابل توجهی در کاهش احتمال ابتلا به کبد چرب دارد. این تحقیق که بر اساس اطلاعات حاصل از مصرف چای زردچوبه و ارتباط آن با کاهش ابتلا به کبد چرب به دست آمد نشان داد چای زردچوبه یکی از بهترین مواد غذایی را در سم‌زدایی از کبد محسوب می‌شود. محققان در مورد مکانیسم عمل زردچوبه در کنترل کبد چرب اعتقاد دارند که این ماده کیسه صفرا را برای تولید بیشتر صفرا که عامل سم‌زدایی از کبد است تحریک می‌کند و این ماده با اثر بر کبد از بروز کبد چرب جلوگیری می‌نماید. محققان بر این باورند که نقش محافظتی زردچوبه در درمان کبد چرب نقشی مثل خواص دارویی «گلی‌سریزین» و «سیلی‌مارین» است.
البته این تنها تحقیق درباره اثرات درمانی زردچوبه در درمان کبد چرب نیست و تحقیقات مشابه زیادی در این زمینه انجام شده است که از آن جمله می‌توان به مطالعات اخیر پژوهشگران دانشگاه سنت‌لوییس اشاره کرد. در بررسی‌های محققان این دانشگاه نیز مشخص شد افراد چاق و دارای اضافه‌وزنی که از زردچوبه به‌عنوان چاشنی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده می‌کنند، کبد مقاوم‌تری نسبت به افراد چاق دیگر در مقابل کبد چرب دارند و کبد آنها ذرات چربی کمتری در خود ذخیره می‌کند. پژوهشگران در این زمینه می‌گویند: کورکومین موجود در ترکیب زردچوبه که عامل رنگ زرد آن نیز هست، عامل اصلی تحریک کیسه صفرا و تولید صفرای بیشتر و در نتیجه سم‌زدایی مطلوب‌تر از کبد است.
 
میزان مصرف زردچوبه
همانطور که اشاره شد زردچوبه پرمصرف‌ترین ادویه در غذاهای مرسوم ایرانیان است و خواه‌ناخواه ما مقادیری از این ماده غذایی را در ترکیب غذاهای مختلف در طول روز مرف می‌کنیم. با این حال اگر به دنبال اثرات درمانی زردچوبه هستید نباید به مقدار ناچیز زردچوبه در غذا قناعت کنید و باید مصرف آن را در برنامه روزانه خود بگنجانید. صاحب‌نظران در این زمینه توصیه می‌کنند که برای اهداف درمانی زردچوبه، باید مقدار مصرف این ادویه را به 2 تا 3 گرم در روز افزایش داد. البته این مقدار شامل زردچوبه‌های تقلبی نمی‌شود پس حتما در خرید این ادویه دقت کنید و آن را از فروشنده‌های مورداطمینان بخرید.
 
شیوه مصرف
زردچوبه را نمی‌توان به صورت خالص مصرف کرد. به همین دلیل برای خوردن آن روش‌های متفاوتی وجود دارد.
ساده‌ترین راه مصرف زردچوبه، خوردن ان به صورت کپسول است. زردچوبه را می‌توان در کپسول‌های 500 میلی‌گرمی که از داروخانه‌ها قابل تهیه است ریخت و کمی بعد از هر وعده غذایی آن را خورد.  
روش معمول دیگر برای مصرف زردچوبه، خوردن مخلوط آن با عسل است. می‌توان میزان دلخواه از زردچوبه را با عسل مخلوط کرد و در هنگام نیاز، مقادیری از آن را مصرف کرد.
شیوه متداول دیگر مصرف زردچوبه، تهیه چای زردچوبه است که علاوه بر خواص درمانی می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی گرم و مطلوب مخصوصا در فصول سرد سال دلچسب باشد.
البته در سال‌های اخیر خلاقیت شرکت‌های تولیدکننده دارویی و غذایی باعث شده است که محصولات مختلفی مثل دمنوش‌ها بر پایه زردچوبه تولید شوند و مصرف این ادویه پرخاصیت بسیار سهل‌تر از گذشته شود.
نکته قابل‌ذکر و مهم در مورد اثرات درمانی زردچوبه این است که خواص درمانی این ادویه نباید به عنوان درمان قطعی تلقی شود و بیماران حتما باید پیگیر درمان‌های اصلی بیماری خود باشند و از زردچوبه به عنوان درمان کمکی و با مشورت پزشک استفاده کنند.
 
موارد منع مصرف
زردچوبه به رغم تمام خواص درمانی‌ای که دارد، می‌تواند عوارضی را نیز برای گروه‌های خاصی از مصرف‌کنندگان ایجاد کند که به همین دلیل در موارد مصرف دارویی آن باید به نکات زیر توجه کرد:

    زردچوبه نباید به همراه داروهای رقیق‌کننده خون مصرف شود.
    این ادویه در التهاب معده اثنی‌عشر و کبد منع مصرف دارد.
    از دو هفته قبل از اعمال جراحی باید از مصرف زردچوبه خودداری کرد.
    مصرف دارویی زردچوبه در زنان باردار و مادران شیرده باید با نظر و مصرف پزشک انجام شود.
    افراد مبتلا به سنگ کلیه باید در مصرف زردچوبه احتیاط کنند زیرا این میزان اسید اگزالیک را بالا می‌برد.
    مبتلایان به صرع نباید در مصرف این ادویه زیاده‌روی کنند.
    بیماران مبتلا به انسداد کیسه صفرا باید در مصرف زردچوبه احتیاط کنند.
    مبتلایان به بیماری‌های خاص و تحت شیمی‌درمانی باید در مورد مصرف زردچوبه با پزشک خود مشورت کنند.
    بیماران قلبی نیز باید موارد احتیاط را در مصرف زردچوبه رعایت کنند و در مصرف آن زیاده‌روی نکنند.


مجله سلامانه