یکی از موضوع های مورد مناقشه کارشناسان در عصر حاضر، غلبه ربات ها در زمینه های کاری صنعتی و خدماتی است.
شفا آنلاین>اجتماعی> ورود رباتها و هوش مصنوعی <Artificial intelligence>در تمام صنایع، مشاغل بسیاری را تحت تاثیر قرار داده است. به زودی حضور پررنگ تر آنها در محیط های کاری اجتناب ناپذیر خواهد بود.
به گزارش شفا آنلاین:یکی از موضوع های مورد مناقشه کارشناسان در عصر حاضر، غلبه ربات ها در زمینه های کاری صنعتی و خدماتی است. در حال حاضر، با ورود اتوماسیون به کارخانه های تولیدی، ربات ها بسیاری را بیکار کرده اند. به مرور زمان، این روند ادامه می یابد و افراد بیشتری شغلشان را از دست می دهند. واضح است شغل های خدماتی و مشاغلی که نیاز به مهارت خاصی ندارند بیش از دیگر شغل ها در معرض خطر خواهند بود. موسسه جهانی مککینزی گزارش داده که حدود 375 میلیون کارگر تا سال 2030 باید نوع شغل خود را به دلیل خودکار شدن کار تغییر بدهند. این موسسه گزارش داده است که بیشترین شغلهایی که در معرض خودکار شدن قرار دارند، شامل شغلهای فیزیکی در محیطهای قابل پیشبینی از قبیل راهاندازی ماشینآلات و شغلهای مربوط به صنایع غذایی است. در ادامه به برخی از این شغلها اشاره می کنیم.
کارگران کارخانه : آمارها نشان می دهند در کشور ژاپن در ازای هر 10000 کارگری که در بخش خودرو به فعالیت اشتغال دارند، بیش از 1500 روبات نیز به کار گرفته شده اند. سریع تر، دقیق تر و مقرون به صرفه بودن باعث شده است تا شرکتهای فعال در صنعت خودرو به دنبال آن باشند تا روبات ها را جایگزین نیروی کار کنند. این روند به کارگیری روبات ها به جای نیروی کار انسانی تنها محدود به کشورهایی همچون ژاپن یا آلمان نمی شود. این رویکرد به سرعت به یک روند غالب جهانی تبدیل شده است. بسیاری از صنایع خودروسازی در کشورهای مختلف به دنبال آن هستند تا روبات ها را جایگزین نیروی کار انسانی کنند. همین موضوع باعث شده تا در آینده وضعیت کارگرانی که در کارخانجات خودروسازی کار می کنند، دستخوش چالش های جدی شود.
کشاورزان: آمارها نشان می دهند که مکانیزه شدن بسیاری از امور باعث افزایش بهره وری صنعت کشاورزی شده است اما در مقابل در کشوری همچون ایالات متحده میزان استخدام مستقیم افراد در حوزه کشاورزی را 2 درصد کم کرده است. در کشوری همچون هند 50 درصد از جمعیت این کشور به کشاورزی اشتغال دارند. با افزایش قیمت زمین، ماشین آلات، مواد شیمیایی و راهکارهایی که فناوری در ارتباط با هزینه فایده نیروی کار ارایه کرده است، دورانی که کشاورزان به صورت انفرادی به کشاورزی مشغول بودند روزهای واپسین خود را پشت سر می گذارد.
صندوق داران: در آیندهای نه چندان، روبات ها می توانند به سادگی از عهده مشاغلی که نیاز به هیچ گونه تجربه و تحلیل انسانی ندارند، بر می آیند. امروزه در سوپرمارکت ها و فروشگاه های بزرگ شاهد این رویکرد هستیم که هزاران سامانه با قابلیت خودتشخیصی در حال جایگزین شدن به جای صندوق داران هستند. این سامانه های هوشمند بر مبنای برچسب های RFID یا از طریق اسکنرهای خودکار صورت حساب مشتریان را آماده و هزینه را از کارت بانکی مشتریان کسر می کنند. کاربران میتوانند از کارت بانکی یا کیف پول دیجیتالی خود برای پرداخت استفاده کنند. در آینده مشتریان بدون آنکه در صفی منتظر بمانند صورت حساب های خود را پرداخت خواهند کرد، اما صندوق داران نیز بیکار خواهند شد.
اپراتورهای تلفنی: به احتمال ۹۹ درصد اپراتورهای تلفنی کار خود را به کامپیوترها میسپارند. بسیاری از پاسخگویان امروز هم انسان نیستند. رباتها نهتنها میتوانند این کار را طی ۲۴ ساعت شبانه روز و در ۷ روز هفته انجام دهند که قادرند انرژی خود را حفظ کنند و نوع ادبیات مخاطبان هم تاثیری بر عملکرد آنها ندارد.
کارمندان بانک: دستگاههای خودپرداز میتوانند بسیاری از خدمات موردنیاز مشتریان را پوشش دهند و بهتدریج جای کارمندان بانکی را بهطور کامل خواهند گرفت. آنها با احتمال ۳/ ۹۸ درصد کار خود را به ماشینها و رباتها میدهند.
رانندگان: بسیاری از شرکت های بزرگ در حال سرمایه گذاری میلیارد دلاری برای ساخت روبات هایی هستند که جایگزین نیروی انسانی باشد. واضح ترین مثال آن ساخت اتومبیل های بدون راننده است. در حال حاضر شرکت های تولید خودرو و شرکت های فناوری در رقابتند تا در این زمینه پیشرو باشند. زمانی که اتومبیل های کاملا اتوماتیک ساخته و تولید شوند، بسیاری از رانندگان شغل خود را از دست خواهند داد. در بهترین حالت رانندگان شاید بتوانند شغل هایی مثل حمل کالا و بار مسافران را انجام دهند. در حال حاضر روبات ها قادر به رساندن سفارش غذا و حمل کالاها نیستند.
آشپزهای رستوران: آشپزی رستوران با احتمال ۳/ ۹۶ درصد اتوماتیک خواهد شد. رستوران زنجیرهای در شمال چین از رباتی به نام فاکس بات استفاده میکند که ماکارونی را برش میزند و به مشتریان پاستا ارایه میکند. ربات دیگری با ۲۰ موتور، ۲۴ مفصل و ۱۲۹ سنسور، ظرف ۳۰ دقیقه به مشتریان خرچنگ میدهد.
کارمندان فست فودها: بر اساس گزارش «سی ان ان» تا سال 2024 نزدیک به 80 هزار نفر شغل های خود را در رستوران های فست فود از دست خواهند داد. یکی از مهم ترین دلیل آن هم افزایش دستمزدهاست که صاحبان رستوران ها را ناچار به جایگزینی روبات ها خواهد کرد.
نسخه پیچی دارو: مشاغلی چون نسخهپیچی دارو نیز رو به نابودی بوده به طوری که در برخی از داروخانه های دنیا تکنولوژی روبات به کمک مردم آمده است و وظیفه تهیه و بسته بندی داروهای بیماران را بر عهده دارد. پیشبینی شده است در آینده نه چندان دور تمام داروخانه ها به این سیستم مجهز شده و رشته نسخه پیچی و داروسازی منسوخ شود.
علوم ارتباطات: امروزه اخبار از تلویزیون به کانال های تلگرامی و شبکه های اجتماعی وارد شدهاند به طوری که تماشای اخبار از طریق تلویزیون در حال منسوخ شدن است. همچنین با توجه به آنکه بخش عمده ای از منابع درآمدی خبرگزاری ها و نشریات چاپی از طریق آگهی ها به دست می آمد و درآمدهای تبلیغاتی در چند سال اخیر با افت شدیدی روبه رو بوده اند، بسیاری از مجلات و خبرگزاری ها به ندرت این توانایی را دارند تا اخبار فوری را منتشر یا نویسندگانی را استخدام کنند که تنها به منظور تولید محتوای میدانی از آن ها استفاده می شود. همین موضوع باعث شده است تا خبرگزاری های بزرگ به دنبال آن باشند تا از نرم افزارهای هوشمند استفاده کنند. در نتیجه، نرم افزارها در نقش گزارشگران ظاهر می شوند و گزارشگران به جای نوشتن گزارش به سراغ یادداشت نویسی یا نگارش مقالات تحلیلی خواهند رفت.
مشاوره حقوقی: بسیاری از وظایف و عملیات مشاوران حقوقی با کامپیوتر انجام می شود و نرم افزارهای زیادی در بازار موجود است که می توانند به صورت هوشمند مشاوره حقوقی ارایه دهند و این نرمافزارها روز به روز در حال پیشرفت هستند.
حسابداری: پیشبینی میشود این رشته چند سال آینده در میان مردم و شرکت های کوچک هیچ جایگاهی نداشته و افراد با استفاده از نرم افزارهای حسابداری بسیار راحت بتوانند کارهای مالیاتی خود را انجام دهند. البته یک حسابدار ماهر همیشه مورد نیاز سازمان ها و شرکت ها است و بازار کار خود را خواهد داشت.
سنگ زنی و پرداخت: کارگرانی که در حوزه سنگزنی و پرداخت فعالیت میکنند به احتمال ۹۷ درصد کار خود را از دست میدهند. رباتها بهطور فزایندهای قادر به پولیش و پرداخت انواع گوناگونی از فلزات، چوب، سنگ، خاک رس، پلاستیک، شیشه و... هستند.
کارگران جواهرات و سنگهای فلزی گرانبها: اداره آمار آمریکا پیشبینی کرده تا سال ۲۰۲۲ به دلیل حضور رباتها در ساخت و تعمیر جواهرات، نرخ اشتغال آنها ۱۰ درصد کاهش خواهد یافت. شانس جایگزینی رباتها در این شغل ۵/ ۹۵ درصد است.
کارگران خدمات پستی: آنها شانس ۴/ ۹۵ درصدی برای از دست دادن کار خود دارند. افرادی که محمولههای پستی را دستهبندی میکنند، کارمندان و پستچیها به شدت در خطر جایگزینی هستند. نه تنها رباتها قادر به انجام این کارها هستند، بلکه با فراگیرتر شدن اینترنت و افزایش استفاده از ایمیل، احتمال منسوخ شدن روش قدیمی بیش از پیش قوت میگیرد.
آموزگاران: با توجه به اینکه سبک و سیاق آموزش در سال های اخیر به کلی دگرگون شده و امروزه این امکان فراهم شده است تا مدارک دبیرستانی را به واسطه اینترنت و از طریق منابع و کلاس های آنلاین به دست آورد، به مرور زمان و در آینده نزدیک بسیاری از مردم ترجیح خواهند داد برای دریافت چنین مدارکی به دبیرستان یا دانشگاه مراجعه نکنند. حتی در عصری که در آن زندگی می کنیم بسیاری از آموزش های عملی و کارگاهی را می توان از طریق برنامه های کاربری، کلاس ها یا ویدیوهای آنلاین به دست آورد. همین موضوع باعث خواهد شد تا سطح دستمزد و البته تعداد آموزگاران در سیستم های آموزشی به مرور زمان کم شود.
بسته بندها و اپراتورهای پر وخالی کردن ماشینها: مشاغلی همچون بستهبندی و پر وخالی کردن ماشینها احتمال ۹۸ درصدی برای جایگزینی توسط رباتها را دارند. استفاده از رباتها برای آمادهسازی محصولات یا لودکردن ماشینها و یا انبار و ذخیرهسازی کالاها هر روز در حال افزایش است. آمازون در حالحاضر از ارتش رباتها برای ذخیرهسازی و انتقال قفسههای کالاهای خود استفاده میکند.
کارمندان تدارکات: آنها کار خود را به احتمال ۹۸ درصد به رباتها واگذار میکنند. در حالحاضر هماهنگی با تامینکنندگان و عرضهکنندگان کالاها و خدمات و همچنین ارایه سفارش اینترنتی به راحتی توسط رباتها قابلانجام است و این منجر به کاهش مشاغل این حوزه خواهد شد.
اپراتور اتصال تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی: این شغل شانس ۱/ ۹۵ درصدی برای مکانیزه شدن دارد. ماشینها به دلیل دقت و کارآیی بالایی که برای انجام این کار دارند احتمالا طی سالهای آتی جایگزین کارگران خواهند شد.
برنامهریزان و اپراتورهای ماشینآلات عمرانی: راهاندازی، اجرا یا برنامهریزی برای ماشینآلات عمرانی بهطور فزایندهای در حال واگذاری به ماشینهاست. بررسیهای اخیر نشان میدهد این شغل با احتمال ۹/ ۹۷ درصد مکانیزه خواهد شد.
شغل هایی که پیشرفت فناوری تاثیری بر آنها ندارد
روبات ها جایگزین مددکاران اجتماعی نمی شوند: برآورد شده تا سال 2024، مشاغلی نظیر مددکاری اجتماعی که در حوزه سلامت و بهداشت روان فعالیت می کنند، 19 درصد افزایش یابد. دانشمندان می گویند سیم کشی مغز انسان از 100 هزار سال پیش تاکنون هیچ تغییری نکرده است. تجربیاتی نظیر همدلی، همراهی، شنیده شدن و در جمع دیگر افراد قرار گرفتن در طبیعت انسان ها وجود دارد. امروزه، انسان ها زمان بسیاری را صرف استفاده از موبایل های هوشمند خود و خیره شدن به صفحه نمایش تلویزیون یا کامپیوترشان می کنند. این به آن معناست که تعاملات فردی به شدت کاهش یافته است. بنابراین صاحبان مشاغلی که انجام چنین تعاملاتی را برای انسان ها فراهم می آورند، نه تنها خطری تهدیدشان نمی کند، بلکه جایگاهی ارزشمندتر نیز پیدا می کنند.
خطری پزشکان و پرستاران را تهدید نمی کند: حضور واقعی انسان ها در مراقبت های بهداشتی و درمانی بسیار ضروری است. بنابراین مشاغلی نظیر پزشکی و پرستاری کمتر در معرض نابودی هستند. بنیاد فناوری اطلاعات و نوآوری در آمریکا بیش از 800 نوع شغل را مورد مطالعه قرار داده و بر اساس میزان تسلط روبات ها و احتمال نابودی شان آنها را رتبه بندی کرده است. اگرچه در سال های اخیر کامپیوترها در تشخیص های پزشکی موفق بوده اند اما بیماران دوست ندارند که روباتهایی که روح ندارند، بیماری آنها را تشخیص دهند؛ چرا که در این شرایط پذیرش این دشواری ها، آسان تر خواهد بود. هر چند بعضی از خدمات حوزه های پزشکی نظیر تصاویر سی تی اسکن ها و رادیولوژی مکانیزه شده اند. بنابراین روبات ها تاثیری مستقیم بر شغل رادیولوژیست ها دارند.
روبات ها جایگزین آرایشگران نمی شوند: بر اساس رتبه بندی بنیاد فناوری اطلاعات و نوآوری، احتمال این که روبات ها جایگزین آرایشگران شوند بسیار ضعیف است، آنها اگرچه کاربردهای بسیاری دارند اما ابرانسان نیستند. به طور متوسط 150 هزار مو در سر انسان وجود دارد و هر یک از این موهای کوچک باید به اندازه ای دقیق و متفاوت کوتاه یا آرایش بشوند. به نظر نمی رسد دانشمندان و مهندسان به این زودی ها قادر به طراحی روباتی باشند که بتواند این عملیات را مدیریت کند و احتمالا چنین روباتی در دوره ای که ما در آن زندگی می کنیم اختراع و ساخته نخواهد شد.
مربیان ورزشی همیشگی هستند: تحلیلگران بر این باورند مشاغلی که به نوعی به رهبری دیگر افراد مربوط می شوند از خطر روبات ها در امانند. برای نمونه باید گفت که در مورد مربیان ورزشی آنچه مهم است، رساندن اخبار برد در یک مسابقه نیست، بلکه داشتن توانایی برای جذب ورزشکاران، کمک به آنها برای دستیابی به اهداف شان، آموزش شان برای انجام کارهای گروهی، حمایت از یکدیگر و در نهایت رشد و توسعه شخصیت شان است بنابراین بعید به نظر می رسد که یک روبات قادر به مدیریت افراد با شخصیت های غیر انعطاف پذیر باشد و به آنها فعالیت گروهی را آموزش بدهد. باید گفت که مشاغلی که در آنها صاحبان شغل با احساسات و عواطف افراد درگیر هستند و نیاز به مهارت انسانی دارند، از میان نخواهند رفت.
گزارش: فرزانه صدقی