باید توجه کرد که در طول 40-30 سال گذشته هیچ دستگاهی به اندازه وزارت بهداشت و جامعه پزشکی در جهت خودکفایی عمل نکرده است
شفاآنلاین>سلامت> امسال شعار راهبردی رهبرمعظم انقلاب با حمایت از کالای ایرانی گره خورده در دستور کار همه وزارتخانه ها ، سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی قرار گرفته است. این موضوع در حوزه بهداشت بویژه در دو حوزه دارو و تجهیزات پزشکی ایرانی جلوه بیشتری دارد اما در این میان باید اشاره کرد که بیش از 30 درصد تجهیزات پزشکی به عنوان مهمترین کالای حوزه سلامت در ایران وارداتی است. البته حمایت از کالای ایرانی بحث اصلی وزیر بهداشت در دیدار نوروزی با مدیران سازمان غذا و دارو نیز بود .
به گزارش شفاآنلاین، دکتر سید حسن هاشمی با اشاره به شعار سال مبنی بر حمایت از کالاهای ایرانی، درخصوص نقش موثر جامعه پزشکی در تحقق این شعار گفت: باید توجه کرد که در طول 40-30 سال گذشته هیچ دستگاهی به اندازه وزارت بهداشت و جامعه پزشکی در جهت خودکفایی عمل نکرده است . به عقیده متخصصان حوزه سلامت تجهیزات پزشکی پیچیده‌تر و گسترده‌تر از حوزه دارویی کشور است و در یک مقایسه آماری می‌توان اهمیت گسترده این حوزه را نسبت به دارو تصور کرد. حوزه دارو 22 هزار قلم دارو را دربرمی‌گیرد ولی تجهیزات(Equipment) پزشکی در برگیرنده 550 هزار قلم کالا است و این در حالی است که جز چند شرکت داخلی که صادرات دارند اغلب شرکت‌های تجهیزات پزشکی در ایران تولیدات‌شان در حد استفاده‌های محلی و تجهیزات کم خطر و ارزان قیمت است. با وجود این در چند سال اخیر شرکت‌های دانش بنیان زیادی در حوزه پزشکی فعال شده‌اند و حالا همین شرکت‌ها آن طور که مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت می‌گوید: هم اینک 400 قلم کالای پزشکی سرمایه‌ای در کشوربه تولید رسیده است که در نوبت ممیزی وزارت بهداشت قرار دارند به طوری که این محصولات بعد از دریافت استانداردهای اتحادیه اروپا توان رقابت در بازارهای خارجی را خواهند داشت. از همین رو تضمین کیفیت و سلامت تولیدات داخلی در دستور کار مسئولان وزارت بهداشت قرار گرفته است و به گفته همین مسئولان چنانچه در تولیدات به استانداردهای بین‌المللی برسیم واردات از منابع غیر امن را محدود می‌کنیم. مشروح گفت‌وگوی ما با دکتر رضا مسائلی را پیرامون چالش‌های تولید کالاهای پزشکی ایرانی و صادرات این محصولات در زیر می‌خوانید:
حمایت از تولید کالاهای داخلی مطالبه مهم رهبری در سال 97 است با توجه به این امر چند درصد از ملزومات پزشکی مصرفی و سرمایه‌ای که در کشور استفاده می‌شوند تولید داخلی‌اند و چند درصد از این تجهیزات به کشور وارد می‌شوند؟ مسئولان ما چقدر به تولید کالای ایرانی بها می‌دهند و اصولاً کالاهای تولید داخل توان رقابت با مشابه خارجی خود را دارند؟
اندازه بازار تجهیزات پزشکی در ایران چیزی بالغ بر دو میلیارد تومان است که حدود 30 درصدش را تجهیزات پزشکی تولید داخل تأمین می‌کند و 70 درصدش از خارج از کشور وارد می‌شود. وقتی از کلمه تجهیزات پزشکی صحبت می‌کنیم، طیف بسیار وسیع و گسترده از محصولات حوزه سلامت را اطلاق می‌کنیم که از سرنگ استریل یکبارمصرف، بیومتریال‌ها (مواد زیستی) و وسایل الکترونیک گرفته تا دستگاه سرمایه‌ای و عمده مثل سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی و آنژیوگرافی و دستگاه‌های بزرگ‌تر مثل رادیوتراپی همه به عنوان تجهیزات پزشکی به شمار می‌روند. براساس آمارهایی که در دنیا وجود دارد بیش از 550 هزار قلم وسیله پزشکی در دنیا در بازار سلامت عرضه می‌شود. در کشورمان حدود 270 هزار از این کالاها اعم از تولیدی و واردات را به ثبت رسانده‌ایم. ما از سال 1334 بحث ارزیابی کیفی تجهیزات پزشکی را در دستور کار داریم. همان طور که دستکش یکبار مصرف و دستگاه سی‌تی‌اسکن به عنوان تجهیزات پزشکی در نظر گرفته می‌شود کالاهای پزشکی که امروزه در داروخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد هم به عنوان مدیکال دیوایس طبقه‌بندی می‌شوند. بنابراین منظور از تجهیزات پزشکی طیف وسیع و گسترده از محصولاتی است که برای پایش، پیشگیری(prevention) و درمان بیماران مورد استفاده قرار می‌دهیم. وزارت بهداشت بر تمام فرآیندها اعم از تولید و واردات نظارت دارد.
یعنی می‌توان ادعا کرد که هم اینک تجهیزات پزشکی «های تک» یا سرمایه‌ای و گرانقیمت در داخل تولید می‌شود؟
بله. میزان سرمایه‌گذاری و عمق تکنولوژی به گونه‌ای است که هم اکنون 400 گونه محصولات کلاس خطر C و D در نوبت ممیزی وزارت بهداشت قرار گرفته است.
بفرمایید در حال حاضر چه تعداد ملزومات پزشکی در داخل کشور تولید می‌شوند؟
حدود 15 هزار قلم وسیله پزشکی در ایران تولید می‌شوند و پروانه ساخت گرفته‌اند که همان طور که گفتم 400 گونه در کلاس خطر C و D بوده است. (یعنی جزو کالاهای پزشکی گرانقیمت و با تکنولوژی بالا طبقه‌بندی می‌شوند) سال 96، نزدیک به 30 قلم از این تجهیزات توانسته‌اند استانداردهای اروپا را کسب کنند. البته اگر گفته باشیم تولید تجهیزات پزشکی بعد از پیروزی انقلاب در کشور پایه گذاری شد اغراق‌آمیز نیست. می‌توان گفت بعد از سیاست‌های اخیر کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی تولید تجهیزات پزشکی وارد دوران جدیدی شده است. به این معنا که تجهیزات پزشکی از نظر قیمت و کلاس خطر طبقه‌بندی می‌شوند. در حال حاضر وسایل پزشکی در کلاس خطر A،B،C و D طبقه‌بندی می‌شوند هر اندازه عمق تکنولوژی این وسایل بالاتر رود کلاس خطرشان هم بالا می‌رود و نظارت‌ها و کنترل‌ها پیچیده‌تر، عمیق‌تر و دقیق‌تر می‌شود. در کلاس خطر A یعنی ملزومات پزشکی کم خطر و کم قیمت میزان نظارت ما نسبت به کلاس خطر D کمتر است. باند، گازاستریل ،سرنگ‌ها که جزو کلاس خطر A هستند در کشور تولید می‌شوند. با توجه به سیاست‌های اخیر کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی تجهیزات پزشکی کلاس خطر Cو D هم تولید می‌شود.
چند نمونه از ملزومات «های تک» را نام ببرید که در ایران تولید شود؟
امروز وقتی شرایط را نسبت به 10 سال پیش مقایسه می‌کنم، می‌بینیم تجهیزات «های تک» که وارد بازار شده‌اند، تکنولوژی به مراتب بالایی دارند مثلاً دستگاه رادیوتراپی «های تک»ترین و پیچیده‌ترین تجهیزات پزشکی است که در دنیا وجود دارد و تولیدش در قالب شرکت‌های دانش بنیان در کشور به اتمام رسیده و الان نزدیک به 6 ماه است این دستگاه در شهر اصفهان مراحل ممیزی‌اش را طی می‌کند. ایمپلنت‌ها یا همان کاشتنی‌ها مانند ایمپلنت‌های دندانی، چشمی و ارتوپدی در کشور در حال تولیدند. راهبرد اساسی و اصلی کشور در سال 1397 ارتقای کیفیت در سطح استانداردهای بین‌المللی است. هنوز بخشنامه این خبر داغ را ابلاغ نکرده‌ایم.
شما در صحبت‌های‌تان اشاره کردید هم اکنون تجهیزات پزشکی کلاس Cو D همان تجهیزات گرانقیمت و های‌تک در داخل تولید می‌شود در شرایطی که ما هنوز دستگاه اندازه‌گیری قند خون یا حتی سمعک و برخی لنزهای چشمی را از خارج وارد می‌کنیم و سال پیش 7 تن واردات سمعک داشتیم با این حال همچنان بیماران در دسترسی به سمعک مشکلات زیادی دارند، چطور ممکن است این وسایل را نتوانیم تولید کنیم آن وقت یک مرتبه دست به تولید پیچیده‌ترین و سخت‌ترین دستگاه پزشکی می‌زنیم؟
البته دستگاه قند خون تولیدش تمام شده و در مرحله ممیزی است. تولید وسایل پزشکی براساس علاقه و توانمندی تولیدکنندگان است. مثلاً متخصص‌های زیست مواد در تولید «آلوگرفت» و «زنوگرفت» وارد می‌شوند. (آلوگرفت یا زنوگرفت هر دو گرفت‌های استخوانی‌اند که اولی از استخوان جسد یا اعضای بدن قطع شده انسان تهیه می‌شود و زنوگرفت از گونه غیرانسانی مانند اسب و گاو تهیه می‌شود) یا بخش خصوصی براساس توانایی و داشته‌هایش روی تولید دستگاه‌های الکترونیکی کار می‌کند.درست است؛ برخی جاها رشد قابل ملاحظه‌ای داشتیم و در برخی زمینه‌ها کمتر رشد کرده‌ایم. وقتی در سال 96 ،400 گونه محصول با کلاس خطر C و D قرار می‌گیرند معنایش این است که سرمایه‌گذاری قابل ملاحظه صورت گرفته، تحقیق و پژوهش در راستای تجاری سازی شدن اتفاق افتاده و شرکت‌های دانش بنیان توانسته‌اند محصولات‌شان را به گونه‌ای تجاری سازی کنند که محصولات‌شان در سطح عرضه و تولید بازار برسد.
به هر حال قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی یکی از مباحث مهم در بحث عرضه و تقاضا است. تولید کالاهای پزشکی اساسی در ایران نیاز به صرف هزینه‌های زیادی دارد و قطعاً با توجه به نوسان نرخ ارز قیمت تمام شده محصولات داخلی کمتر از مشابه خارجی‌شان نخواهد بود. از سوی دیگر همیشه یک نوع مقاومت از سوی بیماران و پزشکان در استفاده از کالای ایرانی وجود دارد. پزشک ترجیح می‌دهد به جای استفاده از ایمپلنت ایرانی که قیمتی مشابه با نوع خارجی دارد، از نوع خارجی استفاده کند.
دقیقاً همین طور است. وقتی در رابطه با تولید ایرانی صحبت می‌کنیم، باید بگوییم منظور ما از تولید ایرانی چی هست؟ منظور ما به عنوان متولی سلامت جامعه از تولید ایرانی؛ تولید محصول باکیفیت دارای استانداردهای بین‌المللی و قابل رقابت با نمونه خارجی به لحاظ قیمت و کیفیت است این نگاه وزارت بهداشت در رابطه با تجهیزات پزشکی تولید داخل است. ما به عنوان وزارت بهداشت منظورمان این نیست که قرار است محصول بی‌کیفیت یا باکیفیت پایین‌تر تولید شود. اقدام متناظر با این نگاه این است که در سال 97 تمام تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی داخلی را الزام کرده‌ایم قبل از اینکه از وزارت بهداشت پروانه ساخت بگیرند باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی و اتحادیه اروپا تولید کنند و براساس استانداردها مورد ممیزی قرار بگیرند و سپس گواهی انطباق با استانداردهای اروپا را بگیرند و دارای نشان CE باشند.
پیش از این تجهیزات پزشکی تولید داخل استانداردهای بین‌المللی را نداشتند یعنی فقط صرف گرفتن مجوز از وزارت بهداشت برای ورود یک کالای پزشکی به بازار مصرفی کافی بود؟
قبلاً الزام‌آور نبود و ازروز18فروردین امسال نهایی شد. کار بسیار متراکمی در سه ماه آخر 96 برای تحقق این راهبرد صورت گرفته. در سفر اخیر وزیر بهداشت به اتحادیه اروپا این موضوع در دستور کار قرار گرفت. فعالیت سازمان‌های گواهی دهنده استاندارد اتحادیه اروپا در ایران را ارزیابی و زمینه فعالیت‌شان را فراهم کردیم. از این به بعد تولیدکنندگان داخلی موظفند قبل از گرفتن پروانه ساخت گواهی استانداردهای بین‌المللی را هم کسب کنند. به این معنا که اگر تولید داخلی تجهیزات پزشکی استانداردهای بین‌المللی را نداشته باشد، اجازه فروش در بازار ایران را ندارد. یعنی محصولات داخلی باید توان رقابت با مشابه خارجی‌شان را داشته باشند.
باز به سؤال قبلی برمی‌گردیم اگر کیفیت محصولات ایرانی مشابه خارجی‌شان باشد قطعاً به خاطر قیمت تمام شده محصولات تقاضا برای استفاده از محصول خارجی بیشتر است در هر حال ذهنیت و فرهنگ جامعه پزشکی به آن سمت نرفته که کالای ایرانی استفاده کند. پزشک یا مدیر بیمارستان به عنوان مشتری کالاهای پزشکی چگونه باید بیمارش را نسبت به استفاده از کالای ایرانی متقاعد کند؟
احساس می‌کنم جامعه مخاطب ما در ارتباط با استفاده از محصولات ایرانی به لحاظ قیمت و کیفیت با نگرانی مواجه باشد. ما در حوزه سلامت این ضمانت را به مردم می‌دهیم تجهیزات پزشکی تولید کشور از این پس متناظر با استانداردهای بین‌المللی اروپا خواهند بود و از لحاظ قیمتی هم قابل رقابت. برای اینکه این کالاها قابل رقابت باشد اجازه دهید چند تا مثال بزنم. مثلاً در حوزه تولید کیسه خون امروز با سرمایه‌گذاری یکی از بهترین برندهای دنیا در کشور مواجه هستیم که بالغ بر 20 میلیون یورو است که نه تنها استانداردهای اتحادیه اروپا بلکه استانداردهای شرکت تولیدکننده اصلی‌اش را هم دارد. این تولید نه فقط برای ایران که برای بازار 400 میلیون نفری منطقه تولید شده است. برای مثال ما در حوزه تولید لباس زیر یا کت و شلوار برندهایی داریم که مصرف کننده ایرانی به ایرانی یا خارجی بودن آن توجه ندارد بنابراین در تولید کالاهای پزشکی هم باید به این استانداردها توجه کنیم. ما در تولید تجهیزات پزشکی دنبال این هدف هستیم که مصرف کننده رغبت و علاقه آن را داشته باشد که این محصول را به‌خاطر کیفیتش انتخاب کند. البته وظیفه بسیار سنگینی را تولید کننده، وزارت بهداشت، دستگاه‌های حکومتی و مردم برعهده دارند. ارکان این پازل باید به وظیفه‌شان بدرستی عمل کنند. حمایت‌ها باید به گونه‌ای باشد که منافع ملی را در نظر بگیرند. رهبری در سال 91 سیاست‌های کلی نظام در حوزه تولید ملی را ابلاغ کرده‌اند بر این اساس منظور از تولید ملی را بیان کرده‌اند. تولید ملی محصولی است باکیفیت و قابل رقابت با نمونه خارجی و ضد انحصار.
رئیس سابق اداره نظارت و ارزیابی ملزومات پزشکی پیش از این گفته بود برخی شرکت‌های تولیدکننده داخلی مواد اولیه تجهیزات‌شان را به شکل قاچاق وارد کشور می‌کنند و سپس همان مواد اولیه را به صورت محصول درمی‌آورند و به بازار عرضه می‌کنند. در هر حال برای تولید کالای پزشکی ایرانی تولیدکنندگان ناگزیرند از مواد اولیه خارجی استفاده کنند؟
برعکس نظر شما کشور ما نفت‌خیز است و وجود پتروشیمی یکی از مزایای تولید کالاهای پزشکی است. اتفاقاً در چند سال گذشته مواد اولیه PP و PE در حوزه تجهیزات پزشکی بسیار پرکاربرد شده است. تجهیزات پزشکی که عمق تکنولوژی بالایی دارند بیشتر از مواد اولیه نیاز به فناوری دارد که در تولید آن به‌کار برده می‌شود. زیر ساخت‌های کشور و دانش‌آموختگان مهندسی پزشکی، علوم پایه و ارتباط مهندسی پزشکی با دانشگاه داشته‌های قابل‌توجهی است که باید توجه کنیم.
در حال حاضر به خاطر واردات محصولات پزشکی ارز از کشور خارج می‌شود و اگر خرید کالای ایرانی را در اولویت قرار دهیم چه مقدار صرفه‌جویی ارزی اتفاق می‌افتد؟
ما فقط صرفه‌جویی ارزی را دنبال نمی‌کنیم در کنار صرفه‌جویی ارزی توسعه صادرات را هم دنبال می‌کنیم باید بتوانیم تولید ناخالص ملی کشور را ارتقا دهیم وقتی تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه افزایش پیدا کند آنوقت می‌توانیم به عنوان کشور قدرتمند در این حوزه مطرح شویم. حوزه تجهیزات پزشکی به علت عمق تکنولوژی بالا می‌تواند تولید ناخالص ملی را به شکل قابل ملاحظه‌ای بالا ببرد.
تمهیدات شما برای افزایش میزان صادرات تجهیزات پزشکی چیست؟
سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و خارجی با تمرکز بر جمعیت 80 میلیونی کشور و 400 میلیونی منطقه نقطه قابل اتکایی است. در سه ماهه آخر سال 96 تولید مشترک با ژاپن را در دستور کار قرار دادیم و قرار است تا سه ماه سال 97 ، 20 شرکت تولید کننده ژاپنی بتوانند محصولات مشترک با ایران را تولید کنند. البته بحث توسعه صادرات تجهیزات پزشکی به ژاپن مطرح است. بعد از برجام خط اعتباری 10 میلیارد دلاری بین دولت ژاپن و ایران به امضا رسیده که توسط بخش خصوصی ژاپنی این میزان اجرایی و عملیاتی می‌شود.
در سفری که اواخر بهمن سال گذشته همراه با وزیر بهداشت به توکیو داشتیم این موضوع در دستور کار قرار گرفته است. براساس آمار رسمی در سال 96، 24 میلیون دلار صادرات تجهیزات پزشکی‌مان بوده است که عمدتاً کلاس خطر Aو D،C هم بوده است. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته وزارت بهداشت با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری و تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی این میزان به 10 برابر باید افزایش پیدا کند یعنی به رقم 240میلیون دلار برسد. برای اینکه تجهیزات پزشکی تولید داخل زیرساخت مربوط به استانداردهای اروپا را بگیرند بازه زمانی دو ساله نیاز دارد ولی ما از ابتدای سال 97 اجباری کرده‌ایم. همچنین تلاش خواهیم کرد حضورشان را در بازارهای خارجی تأمین کنیم. 4نمایشگاه عمده مدیکا در آلمان، عرب هلث در امارات، عمان هلث در عمان و نمایشگاه پزشکی برزیل در کشور برزیل است که دولت برای حضور تولیدکنندگان کشور در این نمایشگاه‌ها یارانه پرداخت می‌کند.
مثال می‌زنید کدام کالاهای پزشکی را در این نمایشگاه معرفی خواهید کرد که قابل رقابت با نمونه‌های خارجی باشد؟
در حوزه بیومتریال‌ها، مواد جایگزین استخوان سنتیتکی و ارگانیک، انواع ایمپلنت‌های دندانی،ارتوپدی، قلبی و چشمی ، تجهیزات الکترونیکی، چراغ‌های اتاق عمل، تخت‌های جراحی، کیت‌های تشخیص طبی، وسایل اتاق عمل و ملزومات یکبار مصرف استریل همه تجهیزاتی‌اند که از لحاظ قیمت و کیفیت قابل رجوع‌اند که کشورهای منطقه به راحتی می‌توانند تهیه کنند. ارائه خدمات پس از فروش هم یک مزیت ایران نسبت به کشورهای اروپایی است که بعد مسافت دارند.
چه تضمینی برای برگشت سرمایه تولیدکنندگان داخلی و خارجی تجهیزات پزشکی در ایران وجود دارد؟
یکی از مهمترین موضوعات، سرمایه‌گذاری خارجی در کشور است. بعد از اقتصاد مقاومتی بسیاری از برندهای مطرح از سوی سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در ایران سرمایه‌گذاری کردند نکته‌ای که باعث تضمین برگشت این سرمایه می‌شود رکن قیمت و کیفیت است یعنی سرمایه‌گذار خارجی متوجه است اگر قرار باشد برگشت سرمایه‌اش تضمین بشود باید کیفتیش در حد محصولات اروپایی باشد. بسیاری از سرمایه‌گذاری‌هایی که در کشور در حوزه تجهیزات پزشکی است برای جمعیت 80 میلیونی کفایت نمی‌کند حتماً باید صادرات صورت بگیرد. ما به عنوان حاکمیت اگر این فرآیند را در جامعه ایجاد کنیم آن وقت مشتری هم به کالای ایرانی اعتماد می‌کند.
یکی از موضوعات مهم در حوزه تجهیزات پزشکی واردات بی‌رویه و حتی قاچاق در این حوزه است. برای مثال گفته می‌شود تخت‌های بیمارستانی و حتی ملحفه و پرده‌های آنتی میکروبیک هم وارداتی‌اند با توجه به اینکه تولید تخت‌های بیمارستانی بازار سرمایه‌ای وسیعی را دربرمی‌گیرد چرا درهای واردات این نوع محصولات بسته نمی‌شود؟
به هیچ وجه ما واردات تخت‌های بیمارستانی نداریم.
یکی از خبرهای پرچالشی که در 6 ماه دوم سال 96 مطرح شد، قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی وارداتی بود که به دنبال اجرای طرح تحول نظام سلامت اتفاق افتاد. این در حالی بود که به دنبال افزایش نرخ ارز قیمت تجهیزات پزشکی افزایش پیدا نکرد تا جایی که گفته می‌شود 3 هزار شرکت وارد کننده دچار بحران شدند در حدی که واردات بشدت کاهش پیدا کرد علاوه بر این عدم پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها و کمبود اقلام پزشکی موجب شد تعداد زیادی از بخش‌های قلب بیمارستان‌ها در حوزه آنژیوپلاستی تعطیل شوند. در حال حاضر به نظر می‌رسد شرایط چندان مطلوب نیست.
من چنین موضوعی را نمی‌پذیرم که بخش‌های قلب بیمارستان‌ها به خاطر بدهی بیمارستان‌ها به شرکت‌های واردات تجهیزات پزشکی تعطیل شده‌اند.
به هر حال مشکل مطالبات سنگین مراکز درمانی از بیمه‌ها موجب شده مراکز رسمی به ناچار کالای قاچاق خریداری کنند، حتی رئیس پیشین سازمان غذا و دارو به صراحت اعلام کرد در بیمارستان‌های دولتی تجهیزات پزشکی قاچاق مشاهده شده است. از طرفی همان‌طور که یکی از نماینده‌های مجلس گفته‌اند ما با یک بازار 700 میلیون دلاری قاچاق تجهیزات پزشکی هم مواجه هستیم.
اصلاً اینطور نیست من به عنوان مسئول تجهیزات پزشکی این خبر را رد می‌کنم. بیش از آن که قاچاق تجهیزات پزشکی اتفاق بیفتد انگاره و برداشت از واقعیتی است که در این باره وجود دارد. ما به عنوان رسانه در حوزه تجهیزات پزشکی باید فناوری، توانمندی و تولید ثروت را در دستور کار قرار دهیم. تجهیزات پزشکی قاچاقش در بازار است اما نه در اندازه‌ای که در مراکز درمانی مورد استفاده قرار گیرد. از سال 1334 نظارت بر تجهیزات پزشکی داریم. گمرکات، آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی در این زمینه نظارت می‌کنند. این انگاره‌سازی است که به دنبال تجهیزات پزشکی قاچاق، رانت و تقلب بیاید و افکارعمومی را به این سمت سوق دهد. آن مقداری که قاچاق تجهیزات پزشکی وجود دارد با آنچه درباره قاچاق تجهیزات پزشکی گفته می‌شود تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود دارد.
به نظر شما مدیر بیمارستانی که اکنون با مشکل پرداخت مطالبات مواجه است، جنس گرانقیمت دولتی می‌خرد یا تجهیزات ارزانقیمت قاچاق؟
چون عموماً مصرف کننده تجهیزات پزشکی پزشکانند و آنها قسم یاد کرده‌اند از وسایل باکیفیت استفاده کنند. سیستم نظارتی برای توزیع تجهیزات پزشکی وجود دارد و باید فاکتور محصول وجود داشته باشد. توزیع تجهیزات پزشکی دستورالعمل دارد و براساس قانون دادگاه انقلاب رسیدگی می‌کند اصلاً این گونه نیست بیمارستان‌ها وسیله پزشکی قاچاق بخرند.
به هر حال اگر بازار تقاضا وجود نداشته باشد که قاچاقچیان به نام ماشین لباسشویی یا یخچال این محصولات را وارد نمی‌کنند؟ گزارش گمرک نشان می‌دهد برخی از افراد دستگاه آنژیوکت را به صورت قاچاق چمدانی وارد کشور می‌کنند؟
نه این طوری نیست من به عنوان مسئول رسمی تجهیزات پزشکی رسمی ایران می‌گویم تجهیزات پزشکی با رادیو و تلویزیون فرق می‌کند قوانین و مسئولیت‌های پس از فروش آن فرق می‌کند. برای تمام اینها سیستم‌های نظارتی وجود دارد. قبل از تأیید محصول باید کارشناسان ما بر آن محصول نظارت کنند. البته معنایش این نیست که قاچاق وجود ندارد اما این گونه نیست قسمت قابل ملاحظه‌ای را به خودش اختصاص دهد. قاچاق محصولات پزشکی در تمام دنیا وجود دارد. آن مقدار قاچاقی که در این حوزه عنوان می‌شود برداشت غلط محاسباتی است.
نیم‌نگاه
میزان سرمایه‌گذاری و عمق تکنولوژی به گونه‌ای است که هم اکنون 400 گونه محصولات کلاس خطر C و D در نوبت ممیزی وزارت بهداشت قرار گرفته است
دستگاه رادیوتراپی «های تک»ترین و پیچیده‌ترین تجهیزات پزشکی است که در دنیا وجود دارد و تولیدش در قالب شرکت‌های دانش بنیان در کشور به اتمام رسیده و الان نزدیک به 6ماه است این دستگاه در شهر اصفهان مراحل ممیزی‌اش را طی می‌کند. ایمپلنت‌ها یا همان کاشتنی‌ها مانند ایمپلنت‌های دندانی، چشمی و ارتوپدی در کشور در حال تولیدند
ما در حوزه سلامت این ضمانت را به مردم می‌دهیم تجهیزات پزشکی تولید کشور از این پس متناظر با استانداردهای بین‌المللی اروپا خواهند بود و از لحاظ قیمتی هم قابل رقابت
بعد از اقتصاد مقاومتی بسیاری از برندهای مطرح از سوی سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در ایران سرمایه‌گذاری کردند نکته‌ای که باعث تضمین برگشت این سرمایه می‌شود. ایران
به گزارش شفاآنلاین، دکتر سید حسن هاشمی با اشاره به شعار سال مبنی بر حمایت از کالاهای ایرانی، درخصوص نقش موثر جامعه پزشکی در تحقق این شعار گفت: باید توجه کرد که در طول 40-30 سال گذشته هیچ دستگاهی به اندازه وزارت بهداشت و جامعه پزشکی در جهت خودکفایی عمل نکرده است . به عقیده متخصصان حوزه سلامت تجهیزات پزشکی پیچیده‌تر و گسترده‌تر از حوزه دارویی کشور است و در یک مقایسه آماری می‌توان اهمیت گسترده این حوزه را نسبت به دارو تصور کرد. حوزه دارو 22 هزار قلم دارو را دربرمی‌گیرد ولی تجهیزات(Equipment) پزشکی در برگیرنده 550 هزار قلم کالا است و این در حالی است که جز چند شرکت داخلی که صادرات دارند اغلب شرکت‌های تجهیزات پزشکی در ایران تولیدات‌شان در حد استفاده‌های محلی و تجهیزات کم خطر و ارزان قیمت است. با وجود این در چند سال اخیر شرکت‌های دانش بنیان زیادی در حوزه پزشکی فعال شده‌اند و حالا همین شرکت‌ها آن طور که مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت می‌گوید: هم اینک 400 قلم کالای پزشکی سرمایه‌ای در کشوربه تولید رسیده است که در نوبت ممیزی وزارت بهداشت قرار دارند به طوری که این محصولات بعد از دریافت استانداردهای اتحادیه اروپا توان رقابت در بازارهای خارجی را خواهند داشت. از همین رو تضمین کیفیت و سلامت تولیدات داخلی در دستور کار مسئولان وزارت بهداشت قرار گرفته است و به گفته همین مسئولان چنانچه در تولیدات به استانداردهای بین‌المللی برسیم واردات از منابع غیر امن را محدود می‌کنیم. مشروح گفت‌وگوی ما با دکتر رضا مسائلی را پیرامون چالش‌های تولید کالاهای پزشکی ایرانی و صادرات این محصولات در زیر می‌خوانید:
حمایت از تولید کالاهای داخلی مطالبه مهم رهبری در سال 97 است با توجه به این امر چند درصد از ملزومات پزشکی مصرفی و سرمایه‌ای که در کشور استفاده می‌شوند تولید داخلی‌اند و چند درصد از این تجهیزات به کشور وارد می‌شوند؟ مسئولان ما چقدر به تولید کالای ایرانی بها می‌دهند و اصولاً کالاهای تولید داخل توان رقابت با مشابه خارجی خود را دارند؟
اندازه بازار تجهیزات پزشکی در ایران چیزی بالغ بر دو میلیارد تومان است که حدود 30 درصدش را تجهیزات پزشکی تولید داخل تأمین می‌کند و 70 درصدش از خارج از کشور وارد می‌شود. وقتی از کلمه تجهیزات پزشکی صحبت می‌کنیم، طیف بسیار وسیع و گسترده از محصولات حوزه سلامت را اطلاق می‌کنیم که از سرنگ استریل یکبارمصرف، بیومتریال‌ها (مواد زیستی) و وسایل الکترونیک گرفته تا دستگاه سرمایه‌ای و عمده مثل سی‌تی‌اسکن و ام‌آر‌آی و آنژیوگرافی و دستگاه‌های بزرگ‌تر مثل رادیوتراپی همه به عنوان تجهیزات پزشکی به شمار می‌روند. براساس آمارهایی که در دنیا وجود دارد بیش از 550 هزار قلم وسیله پزشکی در دنیا در بازار سلامت عرضه می‌شود. در کشورمان حدود 270 هزار از این کالاها اعم از تولیدی و واردات را به ثبت رسانده‌ایم. ما از سال 1334 بحث ارزیابی کیفی تجهیزات پزشکی را در دستور کار داریم. همان طور که دستکش یکبار مصرف و دستگاه سی‌تی‌اسکن به عنوان تجهیزات پزشکی در نظر گرفته می‌شود کالاهای پزشکی که امروزه در داروخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد هم به عنوان مدیکال دیوایس طبقه‌بندی می‌شوند. بنابراین منظور از تجهیزات پزشکی طیف وسیع و گسترده از محصولاتی است که برای پایش، پیشگیری(prevention) و درمان بیماران مورد استفاده قرار می‌دهیم. وزارت بهداشت بر تمام فرآیندها اعم از تولید و واردات نظارت دارد.
یعنی می‌توان ادعا کرد که هم اینک تجهیزات پزشکی «های تک» یا سرمایه‌ای و گرانقیمت در داخل تولید می‌شود؟
بله. میزان سرمایه‌گذاری و عمق تکنولوژی به گونه‌ای است که هم اکنون 400 گونه محصولات کلاس خطر C و D در نوبت ممیزی وزارت بهداشت قرار گرفته است.
بفرمایید در حال حاضر چه تعداد ملزومات پزشکی در داخل کشور تولید می‌شوند؟
حدود 15 هزار قلم وسیله پزشکی در ایران تولید می‌شوند و پروانه ساخت گرفته‌اند که همان طور که گفتم 400 گونه در کلاس خطر C و D بوده است. (یعنی جزو کالاهای پزشکی گرانقیمت و با تکنولوژی بالا طبقه‌بندی می‌شوند) سال 96، نزدیک به 30 قلم از این تجهیزات توانسته‌اند استانداردهای اروپا را کسب کنند. البته اگر گفته باشیم تولید تجهیزات پزشکی بعد از پیروزی انقلاب در کشور پایه گذاری شد اغراق‌آمیز نیست. می‌توان گفت بعد از سیاست‌های اخیر کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی تولید تجهیزات پزشکی وارد دوران جدیدی شده است. به این معنا که تجهیزات پزشکی از نظر قیمت و کلاس خطر طبقه‌بندی می‌شوند. در حال حاضر وسایل پزشکی در کلاس خطر A،B،C و D طبقه‌بندی می‌شوند هر اندازه عمق تکنولوژی این وسایل بالاتر رود کلاس خطرشان هم بالا می‌رود و نظارت‌ها و کنترل‌ها پیچیده‌تر، عمیق‌تر و دقیق‌تر می‌شود. در کلاس خطر A یعنی ملزومات پزشکی کم خطر و کم قیمت میزان نظارت ما نسبت به کلاس خطر D کمتر است. باند، گازاستریل ،سرنگ‌ها که جزو کلاس خطر A هستند در کشور تولید می‌شوند. با توجه به سیاست‌های اخیر کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی تجهیزات پزشکی کلاس خطر Cو D هم تولید می‌شود.
چند نمونه از ملزومات «های تک» را نام ببرید که در ایران تولید شود؟
امروز وقتی شرایط را نسبت به 10 سال پیش مقایسه می‌کنم، می‌بینیم تجهیزات «های تک» که وارد بازار شده‌اند، تکنولوژی به مراتب بالایی دارند مثلاً دستگاه رادیوتراپی «های تک»ترین و پیچیده‌ترین تجهیزات پزشکی است که در دنیا وجود دارد و تولیدش در قالب شرکت‌های دانش بنیان در کشور به اتمام رسیده و الان نزدیک به 6 ماه است این دستگاه در شهر اصفهان مراحل ممیزی‌اش را طی می‌کند. ایمپلنت‌ها یا همان کاشتنی‌ها مانند ایمپلنت‌های دندانی، چشمی و ارتوپدی در کشور در حال تولیدند. راهبرد اساسی و اصلی کشور در سال 1397 ارتقای کیفیت در سطح استانداردهای بین‌المللی است. هنوز بخشنامه این خبر داغ را ابلاغ نکرده‌ایم.
شما در صحبت‌های‌تان اشاره کردید هم اکنون تجهیزات پزشکی کلاس Cو D همان تجهیزات گرانقیمت و های‌تک در داخل تولید می‌شود در شرایطی که ما هنوز دستگاه اندازه‌گیری قند خون یا حتی سمعک و برخی لنزهای چشمی را از خارج وارد می‌کنیم و سال پیش 7 تن واردات سمعک داشتیم با این حال همچنان بیماران در دسترسی به سمعک مشکلات زیادی دارند، چطور ممکن است این وسایل را نتوانیم تولید کنیم آن وقت یک مرتبه دست به تولید پیچیده‌ترین و سخت‌ترین دستگاه پزشکی می‌زنیم؟
البته دستگاه قند خون تولیدش تمام شده و در مرحله ممیزی است. تولید وسایل پزشکی براساس علاقه و توانمندی تولیدکنندگان است. مثلاً متخصص‌های زیست مواد در تولید «آلوگرفت» و «زنوگرفت» وارد می‌شوند. (آلوگرفت یا زنوگرفت هر دو گرفت‌های استخوانی‌اند که اولی از استخوان جسد یا اعضای بدن قطع شده انسان تهیه می‌شود و زنوگرفت از گونه غیرانسانی مانند اسب و گاو تهیه می‌شود) یا بخش خصوصی براساس توانایی و داشته‌هایش روی تولید دستگاه‌های الکترونیکی کار می‌کند.درست است؛ برخی جاها رشد قابل ملاحظه‌ای داشتیم و در برخی زمینه‌ها کمتر رشد کرده‌ایم. وقتی در سال 96 ،400 گونه محصول با کلاس خطر C و D قرار می‌گیرند معنایش این است که سرمایه‌گذاری قابل ملاحظه صورت گرفته، تحقیق و پژوهش در راستای تجاری سازی شدن اتفاق افتاده و شرکت‌های دانش بنیان توانسته‌اند محصولات‌شان را به گونه‌ای تجاری سازی کنند که محصولات‌شان در سطح عرضه و تولید بازار برسد.
به هر حال قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی یکی از مباحث مهم در بحث عرضه و تقاضا است. تولید کالاهای پزشکی اساسی در ایران نیاز به صرف هزینه‌های زیادی دارد و قطعاً با توجه به نوسان نرخ ارز قیمت تمام شده محصولات داخلی کمتر از مشابه خارجی‌شان نخواهد بود. از سوی دیگر همیشه یک نوع مقاومت از سوی بیماران و پزشکان در استفاده از کالای ایرانی وجود دارد. پزشک ترجیح می‌دهد به جای استفاده از ایمپلنت ایرانی که قیمتی مشابه با نوع خارجی دارد، از نوع خارجی استفاده کند.
دقیقاً همین طور است. وقتی در رابطه با تولید ایرانی صحبت می‌کنیم، باید بگوییم منظور ما از تولید ایرانی چی هست؟ منظور ما به عنوان متولی سلامت جامعه از تولید ایرانی؛ تولید محصول باکیفیت دارای استانداردهای بین‌المللی و قابل رقابت با نمونه خارجی به لحاظ قیمت و کیفیت است این نگاه وزارت بهداشت در رابطه با تجهیزات پزشکی تولید داخل است. ما به عنوان وزارت بهداشت منظورمان این نیست که قرار است محصول بی‌کیفیت یا باکیفیت پایین‌تر تولید شود. اقدام متناظر با این نگاه این است که در سال 97 تمام تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی داخلی را الزام کرده‌ایم قبل از اینکه از وزارت بهداشت پروانه ساخت بگیرند باید مطابق با استانداردهای بین‌المللی و اتحادیه اروپا تولید کنند و براساس استانداردها مورد ممیزی قرار بگیرند و سپس گواهی انطباق با استانداردهای اروپا را بگیرند و دارای نشان CE باشند.
پیش از این تجهیزات پزشکی تولید داخل استانداردهای بین‌المللی را نداشتند یعنی فقط صرف گرفتن مجوز از وزارت بهداشت برای ورود یک کالای پزشکی به بازار مصرفی کافی بود؟
قبلاً الزام‌آور نبود و ازروز18فروردین امسال نهایی شد. کار بسیار متراکمی در سه ماه آخر 96 برای تحقق این راهبرد صورت گرفته. در سفر اخیر وزیر بهداشت به اتحادیه اروپا این موضوع در دستور کار قرار گرفت. فعالیت سازمان‌های گواهی دهنده استاندارد اتحادیه اروپا در ایران را ارزیابی و زمینه فعالیت‌شان را فراهم کردیم. از این به بعد تولیدکنندگان داخلی موظفند قبل از گرفتن پروانه ساخت گواهی استانداردهای بین‌المللی را هم کسب کنند. به این معنا که اگر تولید داخلی تجهیزات پزشکی استانداردهای بین‌المللی را نداشته باشد، اجازه فروش در بازار ایران را ندارد. یعنی محصولات داخلی باید توان رقابت با مشابه خارجی‌شان را داشته باشند.
باز به سؤال قبلی برمی‌گردیم اگر کیفیت محصولات ایرانی مشابه خارجی‌شان باشد قطعاً به خاطر قیمت تمام شده محصولات تقاضا برای استفاده از محصول خارجی بیشتر است در هر حال ذهنیت و فرهنگ جامعه پزشکی به آن سمت نرفته که کالای ایرانی استفاده کند. پزشک یا مدیر بیمارستان به عنوان مشتری کالاهای پزشکی چگونه باید بیمارش را نسبت به استفاده از کالای ایرانی متقاعد کند؟
احساس می‌کنم جامعه مخاطب ما در ارتباط با استفاده از محصولات ایرانی به لحاظ قیمت و کیفیت با نگرانی مواجه باشد. ما در حوزه سلامت این ضمانت را به مردم می‌دهیم تجهیزات پزشکی تولید کشور از این پس متناظر با استانداردهای بین‌المللی اروپا خواهند بود و از لحاظ قیمتی هم قابل رقابت. برای اینکه این کالاها قابل رقابت باشد اجازه دهید چند تا مثال بزنم. مثلاً در حوزه تولید کیسه خون امروز با سرمایه‌گذاری یکی از بهترین برندهای دنیا در کشور مواجه هستیم که بالغ بر 20 میلیون یورو است که نه تنها استانداردهای اتحادیه اروپا بلکه استانداردهای شرکت تولیدکننده اصلی‌اش را هم دارد. این تولید نه فقط برای ایران که برای بازار 400 میلیون نفری منطقه تولید شده است. برای مثال ما در حوزه تولید لباس زیر یا کت و شلوار برندهایی داریم که مصرف کننده ایرانی به ایرانی یا خارجی بودن آن توجه ندارد بنابراین در تولید کالاهای پزشکی هم باید به این استانداردها توجه کنیم. ما در تولید تجهیزات پزشکی دنبال این هدف هستیم که مصرف کننده رغبت و علاقه آن را داشته باشد که این محصول را به‌خاطر کیفیتش انتخاب کند. البته وظیفه بسیار سنگینی را تولید کننده، وزارت بهداشت، دستگاه‌های حکومتی و مردم برعهده دارند. ارکان این پازل باید به وظیفه‌شان بدرستی عمل کنند. حمایت‌ها باید به گونه‌ای باشد که منافع ملی را در نظر بگیرند. رهبری در سال 91 سیاست‌های کلی نظام در حوزه تولید ملی را ابلاغ کرده‌اند بر این اساس منظور از تولید ملی را بیان کرده‌اند. تولید ملی محصولی است باکیفیت و قابل رقابت با نمونه خارجی و ضد انحصار.
رئیس سابق اداره نظارت و ارزیابی ملزومات پزشکی پیش از این گفته بود برخی شرکت‌های تولیدکننده داخلی مواد اولیه تجهیزات‌شان را به شکل قاچاق وارد کشور می‌کنند و سپس همان مواد اولیه را به صورت محصول درمی‌آورند و به بازار عرضه می‌کنند. در هر حال برای تولید کالای پزشکی ایرانی تولیدکنندگان ناگزیرند از مواد اولیه خارجی استفاده کنند؟
برعکس نظر شما کشور ما نفت‌خیز است و وجود پتروشیمی یکی از مزایای تولید کالاهای پزشکی است. اتفاقاً در چند سال گذشته مواد اولیه PP و PE در حوزه تجهیزات پزشکی بسیار پرکاربرد شده است. تجهیزات پزشکی که عمق تکنولوژی بالایی دارند بیشتر از مواد اولیه نیاز به فناوری دارد که در تولید آن به‌کار برده می‌شود. زیر ساخت‌های کشور و دانش‌آموختگان مهندسی پزشکی، علوم پایه و ارتباط مهندسی پزشکی با دانشگاه داشته‌های قابل‌توجهی است که باید توجه کنیم.
در حال حاضر به خاطر واردات محصولات پزشکی ارز از کشور خارج می‌شود و اگر خرید کالای ایرانی را در اولویت قرار دهیم چه مقدار صرفه‌جویی ارزی اتفاق می‌افتد؟
ما فقط صرفه‌جویی ارزی را دنبال نمی‌کنیم در کنار صرفه‌جویی ارزی توسعه صادرات را هم دنبال می‌کنیم باید بتوانیم تولید ناخالص ملی کشور را ارتقا دهیم وقتی تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه افزایش پیدا کند آنوقت می‌توانیم به عنوان کشور قدرتمند در این حوزه مطرح شویم. حوزه تجهیزات پزشکی به علت عمق تکنولوژی بالا می‌تواند تولید ناخالص ملی را به شکل قابل ملاحظه‌ای بالا ببرد.
تمهیدات شما برای افزایش میزان صادرات تجهیزات پزشکی چیست؟
سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و خارجی با تمرکز بر جمعیت 80 میلیونی کشور و 400 میلیونی منطقه نقطه قابل اتکایی است. در سه ماهه آخر سال 96 تولید مشترک با ژاپن را در دستور کار قرار دادیم و قرار است تا سه ماه سال 97 ، 20 شرکت تولید کننده ژاپنی بتوانند محصولات مشترک با ایران را تولید کنند. البته بحث توسعه صادرات تجهیزات پزشکی به ژاپن مطرح است. بعد از برجام خط اعتباری 10 میلیارد دلاری بین دولت ژاپن و ایران به امضا رسیده که توسط بخش خصوصی ژاپنی این میزان اجرایی و عملیاتی می‌شود.
در سفری که اواخر بهمن سال گذشته همراه با وزیر بهداشت به توکیو داشتیم این موضوع در دستور کار قرار گرفته است. براساس آمار رسمی در سال 96، 24 میلیون دلار صادرات تجهیزات پزشکی‌مان بوده است که عمدتاً کلاس خطر Aو D،C هم بوده است. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته وزارت بهداشت با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری و تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی این میزان به 10 برابر باید افزایش پیدا کند یعنی به رقم 240میلیون دلار برسد. برای اینکه تجهیزات پزشکی تولید داخل زیرساخت مربوط به استانداردهای اروپا را بگیرند بازه زمانی دو ساله نیاز دارد ولی ما از ابتدای سال 97 اجباری کرده‌ایم. همچنین تلاش خواهیم کرد حضورشان را در بازارهای خارجی تأمین کنیم. 4نمایشگاه عمده مدیکا در آلمان، عرب هلث در امارات، عمان هلث در عمان و نمایشگاه پزشکی برزیل در کشور برزیل است که دولت برای حضور تولیدکنندگان کشور در این نمایشگاه‌ها یارانه پرداخت می‌کند.
مثال می‌زنید کدام کالاهای پزشکی را در این نمایشگاه معرفی خواهید کرد که قابل رقابت با نمونه‌های خارجی باشد؟
در حوزه بیومتریال‌ها، مواد جایگزین استخوان سنتیتکی و ارگانیک، انواع ایمپلنت‌های دندانی،ارتوپدی، قلبی و چشمی ، تجهیزات الکترونیکی، چراغ‌های اتاق عمل، تخت‌های جراحی، کیت‌های تشخیص طبی، وسایل اتاق عمل و ملزومات یکبار مصرف استریل همه تجهیزاتی‌اند که از لحاظ قیمت و کیفیت قابل رجوع‌اند که کشورهای منطقه به راحتی می‌توانند تهیه کنند. ارائه خدمات پس از فروش هم یک مزیت ایران نسبت به کشورهای اروپایی است که بعد مسافت دارند.
چه تضمینی برای برگشت سرمایه تولیدکنندگان داخلی و خارجی تجهیزات پزشکی در ایران وجود دارد؟
یکی از مهمترین موضوعات، سرمایه‌گذاری خارجی در کشور است. بعد از اقتصاد مقاومتی بسیاری از برندهای مطرح از سوی سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در ایران سرمایه‌گذاری کردند نکته‌ای که باعث تضمین برگشت این سرمایه می‌شود رکن قیمت و کیفیت است یعنی سرمایه‌گذار خارجی متوجه است اگر قرار باشد برگشت سرمایه‌اش تضمین بشود باید کیفتیش در حد محصولات اروپایی باشد. بسیاری از سرمایه‌گذاری‌هایی که در کشور در حوزه تجهیزات پزشکی است برای جمعیت 80 میلیونی کفایت نمی‌کند حتماً باید صادرات صورت بگیرد. ما به عنوان حاکمیت اگر این فرآیند را در جامعه ایجاد کنیم آن وقت مشتری هم به کالای ایرانی اعتماد می‌کند.
یکی از موضوعات مهم در حوزه تجهیزات پزشکی واردات بی‌رویه و حتی قاچاق در این حوزه است. برای مثال گفته می‌شود تخت‌های بیمارستانی و حتی ملحفه و پرده‌های آنتی میکروبیک هم وارداتی‌اند با توجه به اینکه تولید تخت‌های بیمارستانی بازار سرمایه‌ای وسیعی را دربرمی‌گیرد چرا درهای واردات این نوع محصولات بسته نمی‌شود؟
به هیچ وجه ما واردات تخت‌های بیمارستانی نداریم.
یکی از خبرهای پرچالشی که در 6 ماه دوم سال 96 مطرح شد، قیمت‌گذاری تجهیزات پزشکی وارداتی بود که به دنبال اجرای طرح تحول نظام سلامت اتفاق افتاد. این در حالی بود که به دنبال افزایش نرخ ارز قیمت تجهیزات پزشکی افزایش پیدا نکرد تا جایی که گفته می‌شود 3 هزار شرکت وارد کننده دچار بحران شدند در حدی که واردات بشدت کاهش پیدا کرد علاوه بر این عدم پرداخت مطالبات بیمارستان‌ها و کمبود اقلام پزشکی موجب شد تعداد زیادی از بخش‌های قلب بیمارستان‌ها در حوزه آنژیوپلاستی تعطیل شوند. در حال حاضر به نظر می‌رسد شرایط چندان مطلوب نیست.
من چنین موضوعی را نمی‌پذیرم که بخش‌های قلب بیمارستان‌ها به خاطر بدهی بیمارستان‌ها به شرکت‌های واردات تجهیزات پزشکی تعطیل شده‌اند.
به هر حال مشکل مطالبات سنگین مراکز درمانی از بیمه‌ها موجب شده مراکز رسمی به ناچار کالای قاچاق خریداری کنند، حتی رئیس پیشین سازمان غذا و دارو به صراحت اعلام کرد در بیمارستان‌های دولتی تجهیزات پزشکی قاچاق مشاهده شده است. از طرفی همان‌طور که یکی از نماینده‌های مجلس گفته‌اند ما با یک بازار 700 میلیون دلاری قاچاق تجهیزات پزشکی هم مواجه هستیم.
اصلاً اینطور نیست من به عنوان مسئول تجهیزات پزشکی این خبر را رد می‌کنم. بیش از آن که قاچاق تجهیزات پزشکی اتفاق بیفتد انگاره و برداشت از واقعیتی است که در این باره وجود دارد. ما به عنوان رسانه در حوزه تجهیزات پزشکی باید فناوری، توانمندی و تولید ثروت را در دستور کار قرار دهیم. تجهیزات پزشکی قاچاقش در بازار است اما نه در اندازه‌ای که در مراکز درمانی مورد استفاده قرار گیرد. از سال 1334 نظارت بر تجهیزات پزشکی داریم. گمرکات، آزمایشگاه‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی در این زمینه نظارت می‌کنند. این انگاره‌سازی است که به دنبال تجهیزات پزشکی قاچاق، رانت و تقلب بیاید و افکارعمومی را به این سمت سوق دهد. آن مقداری که قاچاق تجهیزات پزشکی وجود دارد با آنچه درباره قاچاق تجهیزات پزشکی گفته می‌شود تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود دارد.
به نظر شما مدیر بیمارستانی که اکنون با مشکل پرداخت مطالبات مواجه است، جنس گرانقیمت دولتی می‌خرد یا تجهیزات ارزانقیمت قاچاق؟
چون عموماً مصرف کننده تجهیزات پزشکی پزشکانند و آنها قسم یاد کرده‌اند از وسایل باکیفیت استفاده کنند. سیستم نظارتی برای توزیع تجهیزات پزشکی وجود دارد و باید فاکتور محصول وجود داشته باشد. توزیع تجهیزات پزشکی دستورالعمل دارد و براساس قانون دادگاه انقلاب رسیدگی می‌کند اصلاً این گونه نیست بیمارستان‌ها وسیله پزشکی قاچاق بخرند.
به هر حال اگر بازار تقاضا وجود نداشته باشد که قاچاقچیان به نام ماشین لباسشویی یا یخچال این محصولات را وارد نمی‌کنند؟ گزارش گمرک نشان می‌دهد برخی از افراد دستگاه آنژیوکت را به صورت قاچاق چمدانی وارد کشور می‌کنند؟
نه این طوری نیست من به عنوان مسئول رسمی تجهیزات پزشکی رسمی ایران می‌گویم تجهیزات پزشکی با رادیو و تلویزیون فرق می‌کند قوانین و مسئولیت‌های پس از فروش آن فرق می‌کند. برای تمام اینها سیستم‌های نظارتی وجود دارد. قبل از تأیید محصول باید کارشناسان ما بر آن محصول نظارت کنند. البته معنایش این نیست که قاچاق وجود ندارد اما این گونه نیست قسمت قابل ملاحظه‌ای را به خودش اختصاص دهد. قاچاق محصولات پزشکی در تمام دنیا وجود دارد. آن مقدار قاچاقی که در این حوزه عنوان می‌شود برداشت غلط محاسباتی است.
نیم‌نگاه
میزان سرمایه‌گذاری و عمق تکنولوژی به گونه‌ای است که هم اکنون 400 گونه محصولات کلاس خطر C و D در نوبت ممیزی وزارت بهداشت قرار گرفته است
دستگاه رادیوتراپی «های تک»ترین و پیچیده‌ترین تجهیزات پزشکی است که در دنیا وجود دارد و تولیدش در قالب شرکت‌های دانش بنیان در کشور به اتمام رسیده و الان نزدیک به 6ماه است این دستگاه در شهر اصفهان مراحل ممیزی‌اش را طی می‌کند. ایمپلنت‌ها یا همان کاشتنی‌ها مانند ایمپلنت‌های دندانی، چشمی و ارتوپدی در کشور در حال تولیدند
ما در حوزه سلامت این ضمانت را به مردم می‌دهیم تجهیزات پزشکی تولید کشور از این پس متناظر با استانداردهای بین‌المللی اروپا خواهند بود و از لحاظ قیمتی هم قابل رقابت
بعد از اقتصاد مقاومتی بسیاری از برندهای مطرح از سوی سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در ایران سرمایه‌گذاری کردند نکته‌ای که باعث تضمین برگشت این سرمایه می‌شود. ایران
نظرشما
آخرین اخبار