اجرای طرح تحول سلامت به عنوان مهم ترین برنامه ملی دولت یازدهم در حوزه اجتماعی، توانسته است رضایت اکثریت مردم به ویژه قشر محروم و کم درآمد جامعه در پرداخت هزینه های سلامت را تامین کند
شفا آنلاین>سلامت>طرح تحول سلامت که در سال های ابتدایی دولت یازدهم کلید خورد و از آن به عنوان نقطه قوت دولت تدبیر و امید نام برده می شد، حالا به «پاشنه آشیل» دولت دوازدهم بدل شده است.به گزارش شفا آنلاین، اجرای طرح تحول سلامت به عنوان مهم ترین برنامه ملی دولت یازدهم در حوزه اجتماعی، توانسته است رضایت اکثریت مردم به ویژه قشر محروم و کم درآمد جامعه در پرداخت هزینه های سلامت را تامین کند. اما، نکته ای که در این بین وجود دارد، این است که تدوام این طرح در شرایط کنونی که دولت با کمبود منابع مالی مواجه شده است، قدری دشوار به نظر می رسد و برخی منتقدین طرح، مهم ترین چالش پیش روی طرح تحول سلامت را، کمبود منابع مالی ناشی از هزینه کردهای بعضا نادرست در طول سال های اجرای آن عنوان می کنند.این در حالی است که طرح تحول سلامت به عنوان نقطه قوت دولت تدبیر و امید در حوزه اجتماعی شناخته می شود و خیلی ها از این طرح به عنوان برگ برنده روحانی در انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری یاد می کنند و معتقدند، تنها قوت قلب مردم، اجرای همین طرح بوده است. اما، حالا شرایط به گونه ای دیگر رقم خورده و کمبود منابع مالی، بیمارستان های دولتی و دانشگاهی را گرفتار کرده است. بهطوریکه معاونان وزیر بهداشت در دولت دوازدهم، با صدور بخشنامه ها و دستورالعمل هایی، بیمارستان ها بر مدیریت هزینه ها ملزم کرده اند.ریخت و پاش های ابتدایی طرح تحول سلامتوقتی طرح تحول سلامت در تابستان سال ۹۳ کلید خورد، منتقدین این طرح نسبت به ریخت و پاش های غیرضروری در بیمارستان های دولتی و دانشگاهی هشدار دادند و عنوان داشتند که اجرای طرح با همین روند، تدوام آن را با بن بست مواجه خواهد کرد. در واقع از همان روزهای نخست، کمبود منابع مالی طرح تحول سلامت به دست اندرکاران و متولیان امر گوشزد شد.وقتی طرح تحول سلامت در تابستان سال ۹۳ کلید خورد، منتقدین این طرح نسبت به ریخت و پاش های غیرضروری در بیمارستان های دولتی و دانشگاهی هشدار دادند و عنوان داشتند که اجرای طرح با همین روند، تدوام آن را با بن بست مواجه خواهد کردیکی از منتقدین پرو پا قرص طرح تحول سلامت، دکتر مسعود پزشکیان است. او که سابقه در دست گرفتن سکان مدیریت وزارت بهداشت(Ministry of Health) را دارد، از همان ابتدا، به شدت از اجرای این طرح گلایه مند بود و همواره شکست طرح تحول سلامت را در لابه لای مصاحبه ها و اظهارنظرهای خود، گوشزد می کرد.پزشکیان می گوید: من از زمان اجرای طرح تحول سلامت گفتم که این کار از نظر علمی و تجربی غلط است. حالا این طرح ۱۶ هزار میلیارد تومان کسری دارد و حتی وقتی که کل پول را دریافت میکنند هم ناراضی هستند، علتش بی عدالتی است.وی با اشاره به اینکه در طرح تحول سلامت خلاف قانون عمل شده است، می افزاید: من معتقدم براساس عدالت باید با همه برخورد شود. این انصاف نیست که برای خودمان یک سفره پهن کنیم و برای مردم سفره دیگری را پهن کنیم. اگر مردم ببینند که همه از یک سفره استفاده میکنیم صدایشان در نمی آید، اما بی عدالتی و تبعیض انسان را رنج میدهد. یک پزشک هست که ماهیانه ۱۰۰ میلیون تومان درآمد دارد و در مقابل پزشک دیگری در ماه دو میلیون تومان درآمد دارد. من پس از دوره وزارت بهداشت می خواستم برای پزشک خانواده کمک کنم، اما راهم ندادند. بنابراین به تخصص خودم که جراحی است پرداختم و همان دولت در عرض سه سال به اندازه ۳۰ سال پول به حسابم واریز کرد.پزشکیان معتقد است که باید مکانیسمهای پرداخت را اصلاح کنیم و این کار نیاز به جراحی دارد و کار سادهای نیست.وی، گرفتار شدن دولت در این طرح را از حرکت های خلاف قانون و عدم برنامه ریزی دقیق می داند و معتقد است اکنون دولت در طرح تحول سلامت ورشکسته شده است.وزیر اسبق بهداشت، عنوان می کند: در فرانسه اکنون تخت های بیمارستانی را جمع می کنند و در دانمارک زایمان(giving birth) را در خانه ها انجام می دهند اما برعکس در ایران ما بیمارستان ها را گسترش می دهیم در حالی که این امر جز هزینه تراشی منفعت دیگری ندارد، کشورهای توسعه یافته خدمات درمانی را به خانه ها منتقل می کنند ما نیز تخت های بیمارستان ها را افزایش می دهیم.بی پولی بیمارستان هاپس از گذشت بیش از سه سال از اجرای طرح تحول سلامت، بیمارستان های دولتی و دانشگاهی گرفتار بحران مالی شده اند و در حال حاضر، توان تامین هزینه های جاری خود را ندارند. انباشت مطالبات کادر درمانی به همراه عدم پرداخت طلب شرکت های دارویی و تجهیزات پزشکی(Medical Equipment)، دست به دست هم داده تا این بیمارستان ها ورشکسته شوند.بر اساس آنچه مدیران وزارت بهداشت عنوان می کنند، بی پولی بیمارستان ها ناشی از عدم همراهی بیمه ها با اجرای این طرح بوده است. بهطوریکه از سازمان تامین اجتماعی به عنوان بزرگترین سازمان بیمه ای کشور نام می برند که با تاخیرهای طولانی مدت در پرداخت مطالبات بیمارستان ها، روند اجرای طرح تحول سلامت را با مشکل مواجه کرده است. در همین ارتباط، طاهر موهبتی مدیرعامل سازمان بیمه سلامت، مدیریت هزینه ها را مورد تاکید قرار می دهد و می گوید: نبود دارو و تجهیزات در حوزه سلامت چیزی نیست که بتوان نسبت به آن بی توجه بود. سلامت دارای بالاترین سطح اهمیت است که کمترین بی مبالاتی می تواند مشکلات زیادی به بار آورد.وی می افزاید: با توجه به کمبود منابع مالی، مدیریت هزینه ها شرط اصلی برای برون رفت از مشکلات موجود است. تشکیل کمیته هایی در دانشگاه و بیمارستان ها برای تنظیم هزینه ها نیاز جدی است و لازم است به طور فعال در زمینه کاهش هزینه ها در این کمیته ها تلاش شود. ما در مدیریت هزینه ها نباید اجازه دهیم به مردم و اقشار آسیب پذیر فشار وارد شود، اما هزینه های اضافی و غیرلازم باید کنترل شود.طرح تحول سلامت برای مردم استدکتر ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، در ارتباط با انتقادهایی که به طرح تحول سلامت می شود، می گوید: این طرح برای مردم و به خصوص اقشار محروم و مستضعف جامعه است که تا قبل از اجرای این طرح، به دلیل مشکلات مالی، از رفتن به بیمارستان محروم بودند.سخنگوی وزارت بهداشت: ما هرگز ادعا نداریم که این طرح بی عیب و نقص است، اما معتقدیم که توقف آن، به ضرر مردم خواهد بودوی ضمن استقبال از نقدهای منصفانه در مسیر اجرای طرح تحول سلامت، می افزاید: ما هرگز ادعا نداریم که این طرح بی عیب و نقص است، اما معتقدیم که توقف آن، به ضرر مردم خواهد بود. بنابراین، باید راهکارهایی بیاندیشیم که نقاط ضعف طرح را اصلاح کنیم. اینکه بگوییم این طرح شکست می خورد یا شکست خواهد خورد، دردی را دوا نمی کند، بلکه مردم را از ارائه یک خدمت که سال ها از آن محروم بوده اند، دلسرد و مایوس می کند.سخنگوی وزارت بهداشت، موضوع مطالبات بیمارستان ها از بیمه ها را مورد اشاره قرار می دهد و می گوید: متاسفانه در مسیر اجرای این طرح، شاهد کم کاری بیمه ها بودیم و همین مسئله باعث شده امروز، شاهد بروز مشکلاتی در بیمارستان ها باشیم. زیرا، وقتی بیمارستان نتواند بدهی خود به شرکت های تجهیزات پزشکی و دارویی را به موقع پرداخت کند، قطعا با مشکل در ارائه خدمات مواجه خواهد بود که این مسئله ناشی از عدم پرداخت به مطالبات بیمارستان ها از سوی بیمه هاست.توپ وزارت بهداشت در زمین بیمه هادکتر قاسم جان بابایی معاون درمان وزارت بهداشت، با اشاره به بدهی ۱۴ هزار میلیارد تومانی سازمان های بیمه گر به بیمارستان های کشور، می گوید: با وجود میزان مطالبات بالای بیمارستان ها و بخش دولتی از بیمه ها، هیچ خدشه ای در اجرای طرح تحول سلامت و ارائه خدمات درمانی به بیماران وارد نشده و خدمات دهی بدون هیچ گونه وقفه و مشکل ادامه دارد.وی با بیان این مطلب که اجرای طرح تحول سلامت یکی از خواسته های مهم مردم از دولت تدبیر و امید بوده است، می افزاید: دولت و مجلس و به ویژه شخص رئیس جمهوری بر ادامه اجرای طرح تحول سلامت مصمم هستند و این طرح با قدرت ادامه می یابد.اعمال نظام بودجه ریزی در وزارت بهداشتدکتر سید علی صدرالسادات معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، با بیان این مطلب که مشکلاتی که در حوزه های مالی و بودجه داریم مشکلات همیشگی است، می گوید: باید برای برون رفت از مشکلات، تمهیدی کرد و آنچه که از دست خودمان بر می آید اصلاح ساختارها است چراکه مسائلی که ما داریم به خصوص در بحث منابع، راه حل های ساختاری می خواهد.وی با اشاره به اینکه در حوزه بودجه و مالی باید نگاه ها ساختاری شود، می افزاید: براساس نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد، طرحی ایجاد شده که یکی از پایه ها و اساس برنامه ریزی جدی ما در سال آینده است. باید بتوانیم بودجه بیمارستان ها را در سال آینده به صورت سیستمی و ساختاری کنترل کنیم و این کار دفاتر بودجه است. باید بر اساس بودجه ریزی که تعریف شده بتوانیم بودجه هر دانشگاه، بیمارستان و شبکه را مشخص کنیم و بین مسئولین دانشگاه و مسئولین مربوطه توافقنامه ای امضا شود.صدرالسادات می گوید: آنچه در سال ۹۷ می خواهیم در مدیریت منابع و مصارف داشته باشیم این است که نظام رسمی بودجه ریزی را ساختاری کنیم و باید بر اساس منابع برنامه ریزی صورت بگیرد.کدام پزشکان از طرح تحول سلامت سود بردنددر حالی که وزارت بهداشت مدعی است بعد از اجرای طرح تحول سلامت، بر تعداد پزشکان تمام وقت در بیمارستان ها افزوده است، اما منتقدین طرح، از پرداخت های چند ده میلیونی به پزشکان گلایه دارند که در قالب کارانه صورت می گیردآنچه در این بین، نوک پیکان انتقادات از طرح تحول سلامت را به آن سمت نشانه می رود، پرداخت ها به پزشکان است. در حالی که وزارت بهداشت مدعی است بعد از اجرای طرح تحول سلامت، بر تعداد پزشکان تمام وقت در بیمارستان ها افزوده است، اما منتقدین طرح، از پرداخت های چند ده میلیونی به پزشکان گلایه دارند که در قالب کارانه صورت می گیرد. اما، همواره این سئوال مطرح بوده که کدام یک از گروه های پزشکی، از طرح تحول سلامت بیشترین دریافتی و درآمد را داشته اند. پاسخ به این سئوال از بین جامعه پزشکی، منتج به این جواب شد که جراحان، بیشتر از سایر پزشکان، دریافتی و درآمد داشته اند.لقمه بزرگ دولتاین در حالی است که قریب به اتفاق جامعه پزشکی و آن دسته از پزشکان که فقط مطب دارند و بیمار ویزیت می کنند، متفق القول بر این عقیده اند که طرح تحول سلامت برای آنها عایدی چندانی نداشته است و بهتر بود این طرح اجرا نمی شد.دکتر مستانه صانعی متخصص رادیوانکولوژی، با اشاره به مشکلات اجرای طرح تحول سلامت می گوید: طرح تحول سلامت باعث شد بیماران به سمت مراکز دولتی گرایش پیدا کنند و این در حالی است که بیمارستان های دولتی با کمبود منابع مالی مواجه اند.وی با اشاره به مطالبات ۱۶ ماهه پزشکان از بیمه ها، می افزاید: دولت با اجرای طرح تحول سلامت لقمه بزرگی برداشته و این روند شرایطی را به وجود آورده که طرح تحول سلامت با شکست مواجه شود.صانعی با تاکید بر اینکه همه ایرانی ها باید یک بیمه پایه داشته باشند، می گوید: با اجرای سیستم ارجاع و برنامه پزشک خانواده، هزینه ها به یک سوم و کمتر می رسد و سیستم بیماریابی نیز خیلی بهتر خواهد شد.ابلاغیه وزیر به دانشگاه های علوم پزشکیوزیر بهداشت در نامهای خطاب به روسای دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور، در جهت مدیریت بهینه منابع مالی، نکاتی را متذکر شده است که مهم ترین آنها عبارتند از:مسعود پزشکیان گرفتار شدن دولت در این طرح را از حرکت های خلاف قانون و عدم برنامه ریزی دقیق می داند، و متقد است: اکنون دولت در طرح تحول سلامت ورشکسته شده استمبالغ پرداختی سازمان بیمه سلامت ایران صرفا جهت پرداخت بدهی دارویی و ملزومات پزشکی صرف شود.تخصیص منابع بعدی منوط به ارسال گزارش عملکرد منابع مالی خواهد بود.با توجه به سیاستهای انقباضی وزارت در موضوع کنترل هزینهها، در اسرع وقت با تشکیل «کمیته زنجیره تامین کالا و خدمات»، از انبارش مازاد بر نیاز دارو و ملزومات پزشکی و سایر اقلام خودداری نموده و خریدهای پایان سال خود را صرفا با تایید کمیته و اولویتبندی انجام دهند.معاونت توسعه مدیریت و منابع ضمن تدوین و ابلاغ دستورالعمل اجرایی و فرآیند انجام این کار، ملزم به نظارت و کنترل اجرای این دستورالعمل از طریق پایش مستمر است.دانشگاههای علوم پزشکی بایستی به نحوی بیمارستانها و مراکز بهداشتی و درمانی را مدیریت نمایند که خرید ریالی و تعدادی هیچ کالایی بیش از مصرف دورهای آن در سه ماهه دوم سال جاری نباشد.دانشگاههای علوم پزشکی مکلفند به منظور مدیریت بدهی دارو و ملزومات پزشکی درآمد ناشی از دارو و ملزومات پزشکی را به حساب غیرقابل برداشت دارویی مشخص شده واریز نمایند.دبیرخانه هیات امنا و مجامع موظف است به نحوی برنامهریزی نماید تا عملکرد حساب درآمد دارو و تجهیزات به صورت مجزا توسط حسابرس منتخب هیات امنا بررسی و در صورتهای مالی گزارش گردد.طرح تحول سلامت؛ پاشنه آشیل دولتآنچه مسلم است، طرح تحول سلامت با توجه به مشکلاتی که پیش روی خود دارد، به پاشنه آشیل دولت روحانی بدل شده است و اگر دولت نتواند تدبیری بیاندیشد که این طرح در مسیر درست خود گام بردارد، تبعات شکست آن می تواند مشکلات بیشتری را متوجه مردم کند. کارشناسان امر و دست اندرکاران حوزه سلامت، متفق القول بر این عقیده اند که توقف این طرح به معنای شکست آن خواهد بود. از همین رو، لازم است در مدیریت هزینه ها، دقت و نظارت بیشتری اعمال شود تا شرایط برای تداوم طرح، فراهم آید.مهر