چرا پیش بینی فوران های آتشفشانی دشوار است؟

شفا آنلاین: پیش بینی دقیق زمان فوران آتشفشان - مانند پیش بینی زمین لرزه - غیرممکن است، اما متخصصان می توانند با کمک داده های فوران های قبلی و داده های آنی، پیش بینی نسبتا بهتری در زمینه فوران های آتی ارائه دهند.

به گزارش شفا آنلاین:آتشفشان آگونگ (Agung) در جزیره بالی (اندونزی) پس از 54 سال فوران کرد و مخلوطی از گاز و خاکستر به آسمان پرتاب شد. فرودگاه ها بسته شده و مرکز مدیریت بحران ملی اندونزی روز دوشنبه، بالاترین سطح هشدار را برای ساکنین منطقه اعلام کرد که موجب تخلیه مناطق مجاور و درمعرض خطر شد.  

ماه سپتامبر (شهریورماه) بروز زمین لرزه در این منطقه، مقامات را مجبور به افزایش سطح هشدار کرده بود؛ اما وضعیت فعالیت آتشفشان بسیار ضعیف بود و تنها ابر نازکی از بخار از دهانه آتشفشان آگونگ خارج شد. ساکنان منطقه ماه اکتبر به خانه های خود بازگشتند.

هفته جاری، ساکنان شهرها در فاصله 5 مایلی ( 8 کیلومتری) از آتشفشان، بار دیگر مجبور به ترک منازل خود شدند. آنها این بار نه تنها با مشکل زمین لرزه روبرو هستند، بلکه خطر سقوط خاکستر آتشفشان، رودخانه ای از سنگ های آذرآوری و آب موسوم به گل رود یا لاهار (lahar)، فورانی مشابه سال 1963 که منجر به کشته شدن یک هزار نفر در منطقه شد، زندگی مردم این مناطق را بشدت تهدید می کند.

(کوه آگونگ سال 2015- تصویر: Flickr)

سیمون کارن (Simon Carn)، آتشفشان شناس در دانشگاه صنعتی میشیگان گفت: آگونگ در کارنامه تاریخی خود، فوران های خطرناکی از جمله فوران سال 1963 و تأثیر کم آب و هوایی به دلیل حجم بالای گازهای منتشر شده، دارد.

اندونزی با دارا بودن 139 آتشفشان، بهتر از هر کشور دیگری برای مقابله با فوران های آتشفشانی آماده است. اما فوران آتشفشان همچنان یک پدیده خطرناک محسوب می شود.

آیا امکان پیش بینی زمان وقوع فوران آتشفشان وجود دارد؟

پاسخ به این سوال بسیار پیچیده است. درست مانند زمین لرزه، پیش بینی دقیق زمان فوران آتشفشان و میزان قدرت آن، غیرممکن است؛ اما اطلاعات بدست آمده از فوران های قبلی، در کنار داده های آنی از آتشفشان ها در سراسر جهان می تواند به آتشفشان شناس ها در ارائه پیش بینی بهتر تاحدودی کمک کند.

کارن تأکید کرد: پیش بینی زمان وقوع فوران آتشفشان و نحوه فوران پس از شروع فعالیت، بسیار پیچیده است. در اینگونه موارد متخصصان، میزان فعالیت آتشفشان را مورد بررسی قرار می دهند تا تحلیلی از ادامه فعالیت آن ارائه دهند. اما بهترین گزینه، بررسی رفتار و فعالیت های قبلی آتشفشان است.

برخلاف الگوهای آب و هوایی، عواملی که منجر به فوران آتشفشان می شوند، در اعماق سیاره زمین قرار داشته و با فناوری های کنونی، چندان قابل بررسی نیستند.

تحقیقات دانشمندان نیز بیشتر متکی به مشاهدات غیرمستقیم است. بقایای خاکستر و گدازه های آتشفشانی می تواند الگوی فوران های قبلی را مشخص کند. سنگ های محلی نیز می توانند جریان گدازه یا خاکستر را در لایه های اطراف آتشفشان مشخص کرده و زمان دقیق فوران های قبلی را تعیین کنند