پرطرفدارترین مکمل لاغری

شفاآنلاین: این روزها یکی از پرطرفدارترین مکمل ها در رژیم های کاهش وزن،<Weight loss diets> مکمل های کربوبلاکر است. شاید برای شما هم جالب باشد در مورد این گروه از مکمل ها بیشتر بدانید. این که چه هستند؟ چه مکانیسم اثری دارند و مصرف شان چه خوبی ها و بدی هایی دارد؟ در گفتگویی با دکتر حسین ایمانی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی به این موارد اشاره کرده است.

آقای دکتر! لطفا در مورد کربوبلاکرها برای مان بگویید.

به گزارش شفا آنلاین:بیش از نیم قرن پیش این ایده عنوان شد که برخی فرآورده های گیاهی مانند لوبیای سفید و گندم حاوی ترکیباتی اند که از فعالیت آنزیم های آمیلاز بزاقی و پانکراسی جلوگیری می کند. برای اولین بار در سال 1970 میلادی استفاده از مهار کننده های آمیلاز (مشتقی از منابع گیاهی مانند گندم) در مطالعات حیوانی مورد ارزیابی قرار گرفت و نشان داد مهار کننده های آمیلاز مشتق از گندم توانایی کاهش قند خون بعد از صرف نشاسته گندم خام را دارند.

با توجه به این که کربوبلاکرهای نسل اول عوارضی مانند تحریک دستگاه گوارش را به دنبال داشت، از اواخر سال 1990 میلادی کربوبلاکرهای نسل دوم که کاملا گیاهی و از عصاره نوعی لوبیای سفید تهیه شده بود، مورد توجه قرار گرفت. پس از ارزیابی های انجام گرفته و اثبات ویژگی عدم تحریک دستگاه گوارش، این نسل از کربوبلاکرها در سال 2001 میلادی وارد بازار شدند.

در این سال ها، مطالعات مختلفی در ارتباط با میزان اثربخشی کربوبلاکرها ابتدا در نمونه های حیوانی و سپس در نمونه های انسانی انجام شد. به دنبال یافته های اولیه محصولات مهار کننده آمیلاز مشتق از لوبیای سفید تحت عنوان «carbo blockers» با هدف کاهش وزن، تجاری سازی و به بازار معرفی شد. امروزه نیز کربوبلاکرها یکی از انواع مکمل هایی هستند که بیشتر برای تنظیم وزن توصیه و استفاده می شوند.
 
 آنچه از کربوبلاکرها نمی دانستید

کربوبلاکرها چطور باعث کاهش وزن می شوند؟

مکمل های کربوبلاکر را به نام «بلاکرهای نشاسته» هم می شناسند. منظور از نشاسته، کربوهیدرات های پیچیده است و تا زمانی که توسط آنزیم به آمیلاز به قطعات کوچک تر تبدیل نشود قابل جذب نیست. مهار کننده های آمیلاز یا همان کربوبلاکرها از طریق کاهش فعالیت آمیلاز از تجزیه کربوهیدرات ها جلوگیری می کنند و باعث عبور آنها از دستگاه گوارش و در نتیجه عدم جذب شان می شوند.

در سال 2001 میلادی مطالعه ای که برای ارزیابی اثربخشی کربوبلاکرهای نسل دوم روی تغییرات وزن طراحی شده بود، نشان داد افراد چاقی که برای مدت 30 روز پودر کربوبلاکر نسل دوم را دریافت کرده بودند نسبت به گروه کنترل کاهش 10 درصدی در توده چربی و بیش از 3 درصدی در دور کمر را نشان دادند. این نتایج توسط چند مطالعه دیگر که در سال های 2001 تا 2004 میلادی انجام شد نیز مورد تایید قرار گرفت.

در بیشتر مطالعاتی که برای ارزیابی میزان اثربخشی کربوبلاکرها انجام شده، محققان گزارش کرده اند که این مکمل ها قادر به کاهش جذب بخشی از کربوهیدرات مصرفی هستند. در برخی مطالعات این کاهش نزدیک به 50 درصد و در برخی دیگر تا 65 درصد گزارش شده است.
 
مطالعات مختلفی که انجام شده بیشتر به بررسی اثر کربوبلاکرها در بازه زمانی 4 تا 12 نهفته ای پرداخته و میانگین کاهش وزن رخ داده برای مصرف کنندگان منظم کربوبلاکرها حدود 2 تا 3 کیلوگرم بوده است. مطالعات دیگری نیز به بررسی اثر کربوبلاکرها بر اشتها پرداخته و گزارش کرده اند مصرف کربوبلاکرهای نسل دوم به دلیل وجود ترکیبی به اسم phytohaemagglutinin در لوبیا که سطح هورمون های موثر در روند سیری را افزایش می دهد، سبب تخلیه آهسته معده و کاهش اشتها می شود.

علاوه بر نقش کربوبلاکر در روند تنظیم وزن، برخی مطالعات نشان داده مصرف آنها سبب تنظیم قند خون نیز می شود. در واقع8 مصرف کربوبلاکر از افزایش سریع قند خون بعد از مصرف منابع کربوهیدراتی جلوگیری می کند. همچنین کربوبلاکر میزان نشاسته مقاوم در روده بزرگ را به دلیل کاهش جذب کربوهیدرات ها افزایش می دهند. نشاسته مقاوم در روده کوچک تجزیه نمی شود و در نتیجه جریان ورود گلوکز به خون به کندی انجام می گیرد، میزان انسولین به طور ناگهانی بالا نمی رود و در نتیجه فرد به مدت طولانی تری احساس سیری می کند.

یکی از مسائلی که معمولا مورد نظر متخصصان تغذیه در رژیم های کاهش وزن است، کاهش بافت چربی است. مصرف این مکمل تضادی با این هدف ندارد؟

برخی محققان بر این باور هستند مکمل یاری با کربوبلاکرها علاوه نبر تاثیر مثبت بر روند کاهش وزن می تواند سبب کاهش میزان توده چربی شود. با توجه به این که توده چربی نقش مهمی در بروز بیماری های مزمن بازی می کند، مکمل بازی با کربوبلاکرها می تواند به عنوان یک عامل درمانی نیز مطرح شود.
 
از سوی دیگر، به نظر می رسد مکمل یاری طولانی مدت با کربوبلاکرها از طریق کاهش اندازه دور شکم و چاقی شکمی احتمال ابتلای افراد به نشانگان متابولیک بر پیامدهای ناشی از آن مانند فشار خون را نیز کاهش می دهد.

پس در کل مصرف آن را توصیه می کنید؟

بله. البته زیر نظر متخصص تغذیه و کنار یک رژیم غذایی اصولی. در کل، الگوی تغذیه ای جمعیت ایرانی بر پایه غلات و مواد نشاسته ای است و به نظر می رسد استفاده از مهار کننده های آمیلاز که تجزیه نشاسته را کاهش می دهند می تواند سبب کاهش انرژی در دسترس و به تبع آن کنترل بهتر وزن در جمعیت ایرانی شود.

آیا مکمل های کربوبلاکر ضرر ندارند؟

در بیشتر مطالعات نشان داده شده مصرف کربوبلاکرها اثر ناخوشایندی ندارد. با این وجود در برخی افراد استفاده زیاد از کربوبلاکرها سبب بروز نفخ و اسهال می شود. معمولا در بیشتر موارد افراد می توانند زیر نظر متخصص تغذیه به عنوان یک مکمل غذایی در بهبود روند چاقی یا اضافه وزن و دیابت خود از کربوبلاکرها استفاده کنند.هفته نامه سلامت - سمیه مقصودعلی