تخمدان پلی کیستیک ، از کودکی تا بارداری

شفا آنلاین:ریسک فاکتورهای تخمدان پلی کیستیک در کودکی و نوجوانی :
- بچه های بسیار چاق
- وزن کم هنگام تولد
- رشد زودرس موهای جنسی در ناحیه تناسلی در سنین 6 تا 7 سالگی
- وجود پریودهای نامنطم پس ازدو سال از شروع اولین قاعدگی
به گزارش شفا آنلاین:در افراد با تخمدان پلی کیستیک اغلب زمینه ژنتیکی وجود دارد و نیاز به درمان طولانی مدت می باشد و سندرم متابولیک که شامل اختلال متابولیسم قند و چربی خونو بیماری های قلبی عروقی می باشد بطور شایع و همزمان دیده می شود .

نکته های درمانی :
مهمترین نکته در درمان تخمدان پلی کیستیک ، تغییر در روش زندگی می باشد که نیازمند رژیم مناسب و ورزش منظم می باشد و با ٥ درصد کاهش وزن ، کاهش ٣٠-٣٥ درصد چربی ناحیه شکمی را داریم که منشا سنتز هورمونهای جنسی مردانه می باشد .

رژیم غذایی :
بطور کل توصیه به رژیم کم کالری و حتما پر فیبر می شود و سبزیجات را در سه وعده غذایی توصیه میکنیم .

و چند مورد را باید رعایت کنیم :
- حذف قند ساده حتی خرما ، چرا که بدنبال مصرف قند ، افزایش سطح انسولین و متعاقبا افزایش مقاومت انسولینی را داریم .
- محدود کردن قندهای غیر ساده نظیر برنج ، ماکارانی و سیب زمینی .
- مصرف چربی و پروتیین در حد متوسط و بطور کل میزان چربی خیلی کمتر از پروتیین نباشد .

ورزش :
حداقل فعالیت ورزشی چهار ساعت در هفته باشد .بهترین ورزش ، پیاده روی تند می باشد که روزانه ٤٠-٤٥ دقیقه انجام شده و باعث افزایش ضربان قلب شود که خود منجر به کاهش وزن و حفظ ان می شود و کمک به بهبود ریسک فاکتورهای قلبی عروقی می کند .

سندرم تخمدان پلی کیستیک و درمان با مکمل ها
در تخمدان پلی کیستیک یک سیکل معیوب داریم که هر کجا انرا بشکنیم به روند بهبود کمک کرده ایم و یکی از جاهای شکستن سیکل ، در محل مقاومت گیرنده هااست.هدف از این ترکیبات ، شکستن سیکل معیوب در تخمدان پلی کیستیک می باشد .از جمله مکملهای موثر ، ترکیبات میو اینوزیتول و دی کاریواینوزیتول می باشند که کمبود ان باعث مقاومت انسولینی میشود و با تجویز ان ، مقاومت انسولینی کاهش می یابد .

با تجویز دوره سه ماهه ، کاهش وزن و کاهش سطح قند خون ناشتا و لیپوپروتیین ها و منظم شدن منس و بطور کل کاهش مقاومت انسولینی وجود دارد و طول مدت درمان در مقالات مختلف ، متفاوت است و سه ماه، ٦ ما ه و حتی تا ٥ سال ( در صورتی که عارضه گوارشی ایجاد نگردد ) داده میشود .این ترکیبات جزو گروه B دارویی هستند و عارضه زیادی ندارند و تنها مشکل ، گرانی این داروها می باشد .

ویتامینD
بصورت خاص در تخمدان پلی کیستیک کاهش سطح ویتامین D را داریم و این کاهش سطح ، کمک به پیشبرد اختلالات غددیدر Pcod میکند .با تصحیح سطح ویتامین D در Pcod ، بهبود نظم قاعدگی و ایجاد فولیکول غالبدیده شده است اما در مورد کاهش سطح قند خون و مقاومت انسولینی اختلاف نظر وجود دارد .تجویز ویتامین D را تا زمان رسیدن سطح به محدوده نرمال ادامه می دهیم و سپس با دوز نگهدارنده ١٠٠٠ واحد روزانه ، تجویز میکنیم .

کروم
در تنظیم سطحانسولین و قند نقش دارد و با دوز ٢٠٠-٨٠٠ میکروگرم تجویز می شود و با دوره درمان ٨-١٢ هفته ، کاهش سطح BMI (اندکس توده بدنی)و کاهش سطح انسولین ناشتا دیده شده است و تاثیر ان بر سایر موارد مشخص نیست .

امگا ٣
تاثیرات ضد التهابی دارد و تاثیر ثابت شده ای ندارد.

ال کارنیتین
تاثیر عمده بر اندازه دور شکمو کاهش BMI دارد و منجربه کاهش وزن و حفظ ان می شود و کمک به بهبود ریسک فاکتورهای قلبی عروقی می کند .

درمان دارویی
قرص ضد بارداری :
خط اول درمانی می باشد و باعث بهبودی جوشهای صورت و پرمویی و علایم افزایش هورمون جنسی مردانه می گردد . کاهش مقاومت انسولینی مورد اختلاف نظر می باشد .

پروژسترون :
برای جلوگیری از مواجهه با استروژن بلامنازع اهمیت زیادی دارد .انچه در سرطان رحماهمیت دارد . طول مدت مواجهه با استروژن بلامنازع است نه سن بیمار ، بطوریکه در سنین کمتر از ٢٠ سال نیز احتمال آنوجود دارد و تجویز پروژسترون حتما ١٢-١٤ روز در ماه باید باشد .

متفورمین ، در موارد زیر توصیه میشود:
- وجود اختلال تحمل گلوکز و اختلال متابولیسم گلوکز
- وجود علایم سندرم متابولیک
- وجود علایم مقاومت انسولینی مانندنواحیی از پوست که برجسته و مخملی و پررنگ میشود در چینهای بدن زیربغل زیر سینه ها کشاله ران و زیر بغل
در Pcos میزان کبد چرب افزایش ٣٥ درصدی دارد و مصرف متفورمین انرا کاهش می دهد .

- دوز کم داروهای ضد هورمون جنسی مردانه مانند فلوتامید گاها بکار میرود .
- استاتین ها : باعث بهبود فاکتورهای عروقیو التهابی شده و افزایش چربی خون و مقاومت انسولینی را کاهش میدهد و در بارداری منع مصرف دارد .
- بارداری و Pcos

در بیمار با تخمدان پلی کیستیک که بعلت ناباروری مراجعه میکند ، در نظر گرفتن فاکتور سن ، اهمیت زیادی دارد و در ایران سن ٣٥ سال مهم است که درمان را باید سریعتر شروع کنیم .

درمان دارویی : با صبوری و حوصله باید انجام شود :
- کلومیفن بعنوان خط اول درمانی می باشد .در مصرف کلومیفن نسبت به لتروزل احتمال ایجاد کیست بیشتر است و در شروع درمان سونو اولیه جهت اطمینان از وجود کیست لازم می باشد و در حین درمان نیز مانیتورینگ لازم می باشد .

پس از سه ماه تجویز کلومیفن همراه با تخمک گذاری ، در صورت عدم بارداری باید بررسیهای بیشتر از جمله بررسی لوله ها انجام شود که در سن بیشتر از ٣٥ سال از شروع درمان ، هیستروسالپنگوگرافی را انجام می دهیم .قدم بعدی ، درمان با گنادوتروپین ها می باشد که با دوز کم و صبوری تجویز گردد .

نامنظمی قاعدگی و تخمدان پلی کیستیک
برای بررسی اختلالات قاعدگی در تخمدانهای پلی کیستیک ، بیشتر از دو سال صبر نمیکنیم .فاصله قاعدگی ها نباید بیشتر از سه ماه باشد و اگر فردی فواصل قاعدگی بیشتر از سه ماه را در یک سال تجربه کند ، احتمال افزایش سرطان رحمتا ٢٥ درصد وجود دارد .

جراحی در تخمدان پلی کیستیک
پس از شکست راه های طبی در درمان ناباروری می توان از سوزاندن تخمدان در محل های مختلف با کمک لاپاروسکوپی ، استفاده نمود و سیکل معیوب مقاومت انسولینی را بطور مقطعی میشکند و باعث کاهش هورمونهای جنسی مردانهو افزایش تخمک گذاری می شود . در تخمدان های پلی کیستیک ، افزایش جریان خون وجود دارد که با سوزاندن نقطه ای کاهش یافته و افزایش میزانبارداری دیده می شود

پزشک آنلاین
دکتر صدیقه آذری [ متخصص زنان و زایمان ]