مرگ ناشی از مواد مخدر میتواند در افرادی که اقدام به قاچاق مواد مخدر از طریق بلعیدن بستههای مواد مخدر میکنند و پاره شدن یا باز شدن این بستههای بلعیده موجب آزادشدن مقدار زیادی از مواد مخدر در دستگاه گوارشی آنان، شود رخ دهد
شفاآنلاین>سلامت> سوءمصرف مواد و داروهای مخدر و محرک امروزه به عنوان یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر ناشی از عوامل شیمیایی و دارویی در کشور تبدیل شده است. مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر و محرک به میزان 54 درصد از کل موارد مرگ ناشی از مسمومیتها را شامل میشود.به گزارش شفاآنلاین، مرگ ناشی از سوء مصرف مواد ممکن است در اثر مصرف میزان بالای این مواد (تغییر خلوص مواد مخدر خیابانی یا مصرف به قصد خودکشی) یا مصرف همزمان الکل و سایر داروها مانند انواع داروهای آرام بخش- خواب آور (مانند: بنزودیازپینها)، شلکنندههای عضلانی، داروهای ضد حساسیت و داروهای ضدافسردگی یا به صورت اتفاقی بویژه در کودکان رخ دهد.همچنین مرگ(Death) ناشی از مواد مخدر میتواند در افرادی که اقدام به قاچاق مواد مخدر از طریق بلعیدن بستههای مواد مخدر میکنند و پاره شدن یا باز شدن این بستههای بلعیده موجب آزادشدن مقدار زیادی از مواد مخدر در دستگاه گوارشی آنان، شود رخ دهد. بروز انواع عفونتهای ایدز، هپاتیت و... نیز بخشی از علل مرگ در موارد مصرف مزمن این مواد را به خود اختصاص میدهد. تصادفات رانندگی، حوادث محیط کار، نزاعات و افزایش میل به خودکشی از دیگر علل غیرمستقیم بروز مرگ در اثر مصرف مواد مخدر است.مسمومیتهای تصادفی نیز ممکن است در کودکانی رخ دهد که به صورت اتفاقی شربت متادون را خوردهاند. این حوادث بیشتر در کودکانی که در خانوادههایی که حداقل یکی از افراد خانواده معتاد بوده و تحت درمان با شربت متادون هستند، مشاهده میشود. بویژه در مواردی که یا ظرف دارو در دسترس کودک بوده یا بیمار، محتویات شیشه شربت را به بطریهای نوشابه یا آب آشامیدنی منتقل کرده و در یخچال و در دسترس کودکان نگهداری میکند. از اینرو، توصیه میشود که محتویات شیشه شربت متادون را به هیچ وجه به بطریهای نوشیدنیهایی مانند نوشابه و آب منتقل نکرده و به هیچ عنوان در یخچال در دسترس دیگر اعضای خانواده قرار ندهند.مسمومیت با مواد مخدر بعد از مسمومیتهای دارویی، به دومین عامل مهم بروز مسمومیت و ارجاع بیماران به بیمارستانهای کشور محسوب میشود. یکی از تهدیدات در زمینه سوءمصرف مواد در کشور سوء مصرف داروهای مخدری مانند ترامادول یا متادون در جوانان است. متأسفانه وجود ترامادول به عنوان یک جزء در برخی از فرآوردههای غیرقانونی، بدون مجوز و تقلبی گیاهی که جهت درمان اعتیاد یا ناتوانی جنسی در کانالهای ماهوارهای یا شبکههای اینترنتی تبلیغ میشود، یافت شده است. سوء مصرف ترامادول با هدف افزایش(Increase) میل جنسی یا به عنوان جایگزین مواد مخدر در افراد معتاد، سبب بروز مسمومیتهای شدید و در برخی از موارد منجر به فوت در افراد مصرف کننده میشود. ترامادول یک داروی ضددرد مخدر است که نخستین بار در سال 1962 توسط شرکت داروسازی Grünenthal آلمان سنتز شد. این دارو، از نظر ساختار شیمیایی مشابه کدئین است. دارو به شکل قرص، کپسول و آمپول به عنوان یک داروی ضددرد در درمان دردهای متوسط تا شدید (مانند: دردهای حاد پس از اعمال جراحی و تروما یا دردهای مزمن مانند: دردهای سرطانی و استئوآرتریت) با تجویز پزشک به شکل خوراکی یا تزریقی مورد استفاده قرار میگیرد. بخشی از اثرات ضددرد این دارو از طریق مکانیسمهای مشابه داروها و مواد مخدر در سیستم عصبی بدن ایجاد میشود. مهمترین عوارض جانبی ترامادول عبارتند از: تهوع، گیجی، خواب آلودگی، ضعف، سردرد، تعریق، استفراغ، خشکی دهان، یبوست، اسهال، تپش قلب، افت فشار خون وضعیتی(بویژه بعد از تزریق سریع داخل وریدی)، کاهش تنفس، لرزش، توهم، اضطراب، بیقراری و تشنج. تشنج به عنوان یک عارضه جانبی مهم دارو حتی در دوزهای پایین رخ میدهد. با افزایش دوز مصرفی، احتمال بروز تشنج نیز در فرد مصرف کننده افزایش مییابد. مصرف این دارو به صورت منظم و بیشتر از یک ماه- بخصوص به صورت خودسرانه و بدون تجویز پزشک- میتواند باعث بروز وابستگی واعتیاد در فرد مصرف کننده شود. به طوری که کاهش مقدار مصرف یا قطع ناگهانی دارو در فرد با علائم و نشانههایی مشابه قطع مواد مخدر (موسوم به سندروم ترک مواد مخدر) از جمله بیقراری، اضطراب، تعریق، بیخوابی، بیش فعالی، لرزش و اختلالات گوارشی مانند اسهال بروز میکند. سوء مصرف ترامادول از بسیاری از کشورهای جهان از جمله امریکا، کشورهای اروپایی و چین گزارش شده است. با وجود این، مطالعات جدید، افزایش شیوع سوء مصرف ناشی از این دارو را در خاورمیانه و برخی از کشورهای آفریقایی مانند: لیبی، مصر، اردن، عربستان، ایران و فلسطین را در سالهای اخیر نشان میدهد. متأسفانه در سالهای اخیر، سوء مصرف ترامادول در ایران دارای شیوع قابل ملاحظهای بویژه در جوانان و نوجوانان بوده و مطالعات نشان دهنده همراهی سوء مصرف این دارو در افراد با سابقه سوءمصرف مواد روانگردان، حشیش و اکستازی و مواد مخدر در کشور است.مصرف ترامادول همراه با سایر داروها مانند مواد مخدر، بنزودیازپینها، باربیتوراتها، داروهای ضدافسردگی، آنتیهیستامینها و الکل با افزایش خطر مرگ همراه است. علائم و نشانههای مسمومیت در اثر مصرف مقادیر زیاد مشابه مسمومیت با داروها و مواد مخدر بوده و شامل علائم و نشانههای زیر است: خواب آلودگی، گیجی، کاهش سطح هوشیاری، تهوع، استفراغ، بینظمی ضربان قلب، تشنج، اختلالات و توقف تنفس، کما و مرگ.تشنج در دوزهای بالا، به عنوان یکی از تظاهرات مهم بالینی در این مسمومیت محسوب میشود. میزان بروز تشنجات اولیه در مطالعات مختلف متفاوت و در حدود 10 تا 50 درصد گزارش شده است. مصرف دوز بالا، سابقه سوء مصرف مواد، مصرف همزمان الکل، سن 54-24 سال، سابقه تشنج و بیماری صرع، سکته مغزی و ضربه سر از جمله عوامل خطر بروز تشنج در این مسمومیت گزارش شدهاند. با وجود این برخی از مطالعات، بروز تشنج در دوزهای 100 میلیگرم از دارو را نیز در بیماران با سابقه سوء مصرف، نشان دادهاند.دکتر کامبیز سلطانینژاد- دبیر انجمن سم شناسی و مسمومیتهای ایران