گرچه مدتهاست که قبح قلیانکشی در جامعه شکسته شده، اما با رویکارآمدن قلیانهای جیبی دانشآموزان نیز به این معضل گرفتار شدهاند.
شفا آنلاین>سلامت>اعتیاد
دانشآموزی معضلی است که همواره با حواشی زیادی همراه بوده است. حال با
رواج قلیانهای جیبی در میان دانشآموزان بار دیگر اعتیاد آنها جنجال به پا
کرده است. مسالهای که در همان نگاه اول عمق تبعات آن کاملا پیداست و باید
تدابیری را اندیشید تا روزهای کودکی به تباهی کشانده نشود. این در حالی
است که تبلیغات فضای مجازی نیز به این مساله دامن زده است و دانشآموزان
بهراحتی میتوانند سراغ قلیانهای جیبی بروند، چرا که ارزانی آن نیز مزید
بر علت شده است.
در جیب جا میشود. اینک در بازیهایمان هم باید
قلیان(Hookah) را اضافه کنیم، قلیانی که با یک شارژر برقی شارژ میشود و مواد آن
بهصورت مایع بهشکل قطره و حاوی مواد شیمیایی اعتیادآور است، آنچنان که
دیگر نیازی به بساط آتش و تنباکو نیست؛ قلیانهایی که با تبلیغات رنگارنگ
در فضای مجازی بهدنبال مصرفکنندگان میگردند و بیبویی و سیاه نکردن
دندانها را تضمین میکند.
گرچه
مدتهاست که قبح قلیانکشی در جامعه شکسته شده، اما با رویکارآمدن
قلیانهای جیبی دانشآموزان نیز به این معضل گرفتار شدهاند. آذر سال گذشته
بود که برخی مسئولان به خبر رواج قلیانهای جیبی میان دانشآموزان واکنش
نشان دادند.
رئیس
اداره سلامت و محیط کار وزارت بهداشت در اینباره گفت: تحقیقات صورت گرفته
است، اما نتایج هنوز بیرون نیامده که بهمحض اعلام نتایج صحت و سقم آن
اعلام میشود.
خسرو
صادقنیت با اشاره به ضرورت همکاری ارگانهای مختلف در امر مبارزه با
استعمال دخانیات ادامه داد: در درجه اول روشنگری مردم و تمایل جوانان نسبت
به مصرفنکردن قلیان دارای اهمیت است، چرا که همراهی مردم در این زمینه اصل
اساسی است و تقاضای مردم در اقدامات کنترلی وقفه ایجاد میکند.
همزمان
نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بیان کرد: رواج چنین اخباری در
فضای مجازی قطعا برای جذابیت مصرف قلیان در بین جوانان است که در این زمینه
ابتدا هوشیاری خانوادهها و قشرهای جوان جامعه امری ضروری و لازم است.
مرتضی خاتمی در پاسخ به سوالی مبنی بر بیتوجهی نسبت به قانون ملی
مبارزه با دخانیات گفت که قانون جدیدی در این مورد لازم نیست، بلکه
نظارتها باید بهصورت دقیقتر صورت گیرد و وزارت بهداشت بهعنوان متولی
امر سلامت در جامعه باید ضعف نظارتی در این زمینه را رفع کند. با وجود
دسترسی آسان به قلیانهای جیبی و ارزانبودن آنها میزان مصرف دانشآموزان
افزایش یافته و موجی از نگرانی را به راه انداخته است.
قلیانکشی با محدودیت کاهش نمییاید
عوامل
زیادی در ترغیب قشر دانشآموز به استفاده از این محصول وجود دارد، چرا که
بهرغم هشدارهای فراوان همچنان برای پرشدن اوقات فراغت نوجوانان، آنچنان
که باید و شاید، اقدام موثری انجام نشده است و آنها با کنجکاوی هرچه تمام
برای بهدستآوردن لذت بیشتر به سمت مخدرها گرایش پیدا میکنند.
از
سوی دیگر، شاید اقدامات سلبی یکی دیگر از راهکارها باشد، اما آیا تاکنون
سرکوب برخی مسائل در جامعه نتیجهبخش بوده است، جز اینکه موجب پنهانکاری
میشود؟ محمدعلی نجفی، شهردار کنونی تهران در سال 92 و زمانی که رئیس
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بود، در برنامه پایش اعلام کرد که موافق
عرضه قلیان است.
او
همچنین گفت که حالا بنده با همسرم یا دخترم رفتیم قلیان بکشیم، دو پک هم
آنها بزنند، چه مشکلی دارد؟ اظهارنظرات نجفی باعث شد که نمایندگان مجلس
واکنش نشان دهند و حتی یکی از آنها از دادستان کشور خواست تا علیه معاون
رئیسجمهور اعلام جرم کند، اما نجفی بلافاصله در یادداشتی در مورد اظهاراتش
درباره قلیانکشی توضیح داد.
به
اعتقاد او بحث درباره قلیان کشیدن نیز بحث بین بد و بدتر است. عدهای
خیال میکنند با منع و ایجاد محدودیت برای پدیدهای مثل قلیان یا
پدیدههای دیگری از این سنخ همهچیز درست میشود، اما تجربه نشان داده است
که چنین نیست.
گرچه
براساس قانون ملی مبارزه با دخانیات که شامل هرگونه مواد دخانی میشود،
قلیان نیز از این موضوع مستثنی نیست و بر همین اساس اقدام برای اعمال
محدودیت بر عرضه آن نیز باید بهصورت جدی صورت گیرد، اما برای مقابله با
بروز پدیده قلیانکشی زیرزمینی باید به اطلاعرسانی و فرهنگسازی روی آورد و
آنچه در این میان چشمگیر است، ضعف نهادهای آموزشی و فرهنگی است که
نتوانستهاند مانع گرایش دانشآموزان به قلیانهای جیبی شوند.
بنابراین
بهجای متهمکردن دانشآموزان یا حتی فروشندگان قلیانهای جیبی باید زیر
ساختها فراهم شوند که افراد گرایشی به مصرف مخدرها نداشته باشند.
پیامدهای مصرف قلیانهای جیبی
«قلیانهای
جیبی یا الکترونیکی که توسط باتری لیتیمی و درگاه یواسبی ایجاد حرارت
میکنند، در ابتدا با هدف ترک سیگار تولید و عرضه شدند، در حالی که
هماکنون بسیاری از جوانان به استعمال این قلیانها معتاد شدهاند.»
این
اظهارنظرات دی سال گذشته توسط مدیر سلامت محیط و حرفهای معاونت بهداشتی
دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان سمنان انجام شد.
بهگفته فرجاد باطبی در قلیانهای جیبی عصاره تنباکو معسل بهصورت مایع
درآمده و استفاده میشود که همه آسیبهای قلیان را دربرمیگیرد و همچنین
بهعلت حمل آسان آن و دسترسی راحت به آن احتمال استفاده آن از قلیان بیشتر
است.
او اضافه
کرد: قلیانهای جیبی بهعلت ترکیبشدن مواد با فلزات سنگین، میتواند برخی
از بیماریها مانند انواع سرطان و بیماریهای قلبی، فشار خون یا تنفسی را
ایجاد کند.
باطبی
اظهار کرد: سیگارکشیدن سه تا چهار سیسی دود وارد دهان و بدن میکند، اما
با استعمال قلیان 40سیسی دود و آلودگی وارد دهان میشود و در مجموع یک
قلیان برابر 80نخ سیگار آلودگی وارد بدن میکند.
او گفت: تنباکوهای معسل یا میوهای 70 تا 80درصد از مواد افزودنی و
اسانس تشکیل شدهاند و دارای مقادیر زیادی مواد سمی و سرطانزا مانند
نفتالین، هیدروکربنهای آروماتیک، فلزهای سنگین و بنزن هستند و قلیانهای
جیبی همانند قلیانهای معمولی همه این مواد سرطانزا را شامل میشوند.
میزان مونواکسیدکربن موجود در خون افرادی که قلیان کشیده اند سه برابر
مونواکسیدکربن خون افرادی است که سیگار میکشند.
مونواکسیدکربن
اضافی باعث کاهش حمل اکسیژن توسط سلولهای خون میشود و این باعث افزایش
احتمال بروز سکته و مشکلات قلبی و سکته مغزی میشود؛ احتمال بیماریهای
ریوی هم با استنشاق بیشتر این ماده افزایش مییابد. بنابراین باید هرچه
زودتر راهی یافت تا سلامتی نوجوان به مخاطره نیفتد، چرا که این قشر در پی
کسب تجربه است و امکان دارد مصرف قلیانهای جیبی راه را برای آشنایی آنها
با مخدرهای دیگر باز کند. از این رو هدایت دانشآموزان با برنامههای مهیج و
شادیآور در اوقات فراغت کمک شایانی میکند.
تشدید آسیبها با محدودیت
یک
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره قلیانهای جیبی در گفتوگو با «آرمان»
میگوید: یکی از ایرادهایی که بنده به دولت وارد میکنم، این است که در
سالهای متوالی همیشه در موضوعات مختلف اجتماعی، فرهنگی، تفریحی و... ورود
پیدا کرده و مشکلآفرین شده است.
حسن
لطفی بیان میکند: در مباحث اجتماعی دولت نمیتواند برای مردم الگو بسازد.
بهعبارت دیگر دولتمردان چه الگویی میتوانند به جامعه تزریق کنند و
بگویند که این کار را انجام دهید؟ او ادامه میدهد: ما نباید ساختارهای
زندگی افراد را مختل کنیم. شهروندان نیاز به تفریح، شادابی، نشاط اجتماعی و
اشتغال دارند.
لطفی اضافه میکند: ما اگر میخواهیم ساختارها را درست کرده و جامعه را به
سمتوسوی درست هدایت کنیم باید اشتغال و نشاط را در جامعه ایجاد کرده و
زیرساختها را فراهم کنیم. این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تاکید میکند: با
محدودکردن نوجوانان و جوانان نهتنها نمیتوانیم جلو آسیبها را بگیریم،
بلکه آسیبها را تشدید هم میکنیم.
او
اظهار میکند: وقتی ساختارها را درست کردیم، تفریح ایجاد و مشکل اشتغال حل
شد، معضل قلیانکشی خودبهخود حل میشود. برای مثال وقتی جوانی خسته از
کار میآید، دیگر فرصت قلیان کشیدن ندارد.
او
بیان میکند: تاکنون کمیسیون اجتماعی به مبحث قلیانکشی ورود پیدا نکرده
است و اگر میخواهد وارد شود، باید موانع را از سر راه مردم در حوزه اشتغال
و اوقات فراغت بردارد.
لطفی
با بیان اینکه باید افراد جامعه متناسب با علایق خود زندگی کنند، یادآور
میشود: در مورد قلیانکشی باید دلایل را بررسی کنیم که چرا یک جوان گرایش
به انواع آسیبها از جمله قلیان و مصرف مواد مخدر دارد. او میگوید: باید
به مردم اعتماد کنیم و فرهنگسازی را بهعهده آنها بگذاریم.
لطفی
در مورد رواج قلیان جیبی در میان دانشآموزان میافزاید: ساختار آموزشی
استاندارد نیست. در حوزه آموزشی مشکل داریم. باید سیستم آموزشی این معضل را
بررسی و تحلیل کند.