شفا آنلاین:اریتم مولتی فرم (Erythema multiforme) یک بیماری غیر مسری نسبتاً شایع است و در اغلب عود کننده می باشد که دارای ضایعه هدف ( TARGET ) می باشد.
به گزارش شفا آنلاین: معمولا در ارتباط با هرپس سیمپلکس،مایکوپلاسما نومونیا، عفونت تنفسی فوقانی به ندرت در ارتباط با آلرژن،دارو، علل فیزیکی، بارداری، بدخیمی،اختلال بافت همبند دیده می شود.
این بیماری یا قرمزشدگی چندشکل یک بیماری التهابی حاد پوست و غشاهای مخاطی است. علت دقیق آن شناخته شده نیست اما احتمالاً به دنبال یک عفونت یا مصرف دارو کمپلکسهای ایمنی (به خصوص IgM) تشکیل میشود که در مویرگهای پوست و مخاط (به خصوص مخاط دهان) رسوب میکند.
علت :
اریتم مولتی‌فرم بیماری شایعی است به خصوص در دهه دوم و سوم عمر. بیماری از اشکال خفیف (minor) که شایع‌ترند تا شدید (major) دیده میشود. فرم شدید آن شاید با بیماری سندرم استیون جانسون مرتبط باشد.
از جمله عوامل عفونی باعث این بیماری می‌توان به ویروسها تب خال و ارف (orf)، باکتریها مانند مایکوپلاسما و قارچها اشاره کرد.
در میان داروها شایعترین عامل این بیماری سولفونامیدها (کوتریموکسازول) می‌باشد.
داروهای دیگر نظیر فنی توئین، باربیتوراتها، پنی سیلینها وداروهای پیشگیری کننده از بارداری نیز می‌توانند باعث این بیماری گردند.
پاسخ ایمنی سایتوتوکسیک نسبت به کراتینوسیت های
بروز دهنده آنتی ژن های ویروسی یا دارویی
علایم شایع
نقاط بثوری که قرمز هستند و شکلی قرینه دارند و غالباً به‌صورت حلقه‌ها متحدالمرکز (شبیه سیبل تیراندازی) ظاهر می‌شوند.
این بثور معمولاً روی کف دست و پا، یا سایر نقاط دست و پا ظاهر میشود و ممکن است به‌صورت و سایر نقاط بدن نیز گسترش یابد.
– ضایعات معمولاً خارش دارند و گاهی دردناک هستند یا فرد در آنها احساس سوزش میکند.
– ضایعات تبدیل به تاول، کهیر، یا زخم می‌شوند.
– در موارد شدید، غشاهای مخاطی دهان، چشم ها، و ناحیه تناسلی ملتهب می‌شوند.
– تب
– سردرد
– گلودرد
– اسهال
ضایعه هدف :
ماکول پاپول قرمز تیره همراه با گاهی
اوقات سوزش و خارش که از گسترش از مرکز به محیط ایجاد میشود.(1 تا 3 سانتی متر)
رنگ قرمز تیره در مرکز ضایعه بعلت آسیب حاد اپیدرم ،حاشیه ای از پوست رنگ پریده و ادم دار ،حلقه ای از اریتم با حاشیه کاملا مشخص در خارج
محل ضایعه : کف دست و پا ،پشت دست و پا ، سطح اکستانسوری ساعد و پاها که ضایعه بطور ناگهانی و قرینه بروز می کند. همچنین در داخل دهان گاه تاول و ریختگی مخاط دیده میشود.
ضایعات ممکن است در محل ترومای پوستی ایجاد شوند.(پدیده کوبنر)
نیازی به آزمون های تشخیصی نیست.
بیوپسی پوست کمک کننده است.(با نشان دادن واکنش بینابینی در لابلای کراتینوسیت های مرده)
علائم بالینی
ضایعه پوستی اریتم مولتی‌فرم که بصورت هدف تیراندازی است .
در شکل خفیف و کلاسیک اریتم مولتی فرم با ضایعات پوستی به شکل هدف (target lesion)مشخص میشود (ضایعات حلقوی قرمز با مرکز رنگ پریده شبیه هدف تیراندازی). البته گاهی نیزضایعات پوستی به اشکال مختلف دیگری مانند برجستگیهای قرمزرنگ و یا دانه‌های آبدارکوچک وبزرگ پوستی بروزمی کند. نام این بیماری نیز به همین علت که بثورات مختلفی دارد اریتم مولتی‌فرم می‌باشد که به معنی قرمزی چندشکلی است. محل این ضایعات بیشتر در انتهای اندامها (ساعد وپشت دست؛ ساق پا و روی پا) می‌باشد. ضایعات صورتی تا قرمز بوده اغلب با خارش متوسط همراه هستند.
تشخیص قطعی با بیوپسی می‌باشد.
درمان :
اغلب بیماران نیازی به درمان ندارند و بیماری بدون درمان نیز بهبود می‌یابد ولی گاه کورتیکواستروئیدها تجویز می‌شوند. برای تخفیف علایم امکان دارد داروهای ضد درد و تب بر، آرام‌بخش‌ها، آنتی‌هیستامینها (برای خارش) و دهانشویه تجویز شوند. عامل زمینه ماند تبخال باید درمان شود.
برای اریتم گسترده و فراگیر می توان از استروئید خوراکی(1 تا 3 هفته) استفاده کرد.
در خصوص اریتم مولتی فرم مرتبط با هرپس راجعه از داروی ضد ویروس اسیکلوویر خوراکی (دراز مدت) استفاده می شود.
