عطارانی که بیماری تجویز می‌کنند

«تو قوطی هیچ‌عطاری پیدا نمی‌شه»؛ در نگاه اول این ضرب ‌المثل به مطلب و سخن ناشنیده و غیر قابل قبول یا درخواست چيزی عجيب، غيرممکن و دست‌نيافتنی باز می‌گردد، اما اکنون باید بگوییم که در عطاری‌ها از شیر مرغ تا جان آدمیزاد هم پیدا می‌شود. روزگاری در هر کوی و برزنی اهالی تنها یک عطار را می‌‌شناختند که با طب سنتی آشنایی داشت، اما اکنون شرایط به گونه دیگری است، آن‌چنان که نه تنها در هر محله‌ای چندین عطاری وجود دارد، بلکه دامنه فعالیت عطاران نیز به فضای مجازی کشیده شده و آنها به صورت آنلاین در صفحات شخصی خود علاوه بر فروش داروهای گیاهی، انواع ادویه و دمنوش به مشاوره و درمان نیز می‌پردازند و با تبلیغاتی نظیر اینکه هدف ما شناساندن طب سنتی به شما عزیزان است، ما را به دوستان خود معرفی کنید، لاغری حق شماست، راز سلامتی شما در عطاری ما، ما اینجا هستیم تا آرزوی شما را برآورده کنیم، قبل از استفاده از داروهای شیمیایی با مشاوران ما مشورت کنید و... شهروندان را به سوی خود جذب می‌کنند تا به قول خودشان داروهای گیاهی کمیاب چاقی و لاغری، سقط جنین، سنگ کلیه و مثانه، تقویت قوای جنسی، کیست و عفونت زنان، ترک اعتیاد و... را به آنها عرضه کنند. از سوی دیگر، در تبلیغات گسترده عطاری‌ها روغن الاغ هم به چشم می‌‌خورد، روغنی که تضمین‌کننده کاهش و از بین بردن دردهای روماتیسم، آرتزور، کمرد درد و پا درد است، ولی تاکنون از نظر علمی مورد بررسی قرار نگرفته است. این در حالی است که هر قدر هم از معجون‌های عجیب و غریب نازایی در عطاری‌های زیر زمینی بگوییم کم است و در این میان برخی شهروندان هم فریب استفاده از این داروها را می‌‌خورند، در حالی که اصلا خاصیت درمانی ندارد و آنچه در این میان هویداست سوء استفاده افراد عطارنماست که جای ترویج فرهنگ استفاده از داروهای گیاهی اقدام به عرضه محصولاتی می‌کنند که بدتر سلامتی مردم را به مخاطره می‌‌اندازد.

الزام وزارت بهداشت به ادغام خدمات طب ایرانی- اسلامی

دی سال گذشته بود که نمایندگان مجلس در ادامه رسیدگی به لایحه برنامه ششم توسعه با تصویب مصوبه‌ای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را موظف به ادغام خدمات طب ایرانی- اسلامی در نظام سلامت کردند. با تصویب مجلس و به منظور اجرای بند 12 سیاست‌های کلی سلامت وزارت بهداشت، درمان و ‌آموزش پزشکی به عنوان متولی امر طب ایرانی اسلامی (سنتی) مکمل موظف است نسبت به ادغام خدمات طب ایرانی- اسلامی در نظام سلامت و همچنین سامانه ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی و درمانی این حوزه اقدام کند. از 202 نماینده حاضر در جلسه 124 نماینده با این مصوبه موافقت کردند، اما اکنون آنچه در این میان جلوه گری می‌کند، نظارت بر عملکرد عطاری‌هاست و برخی از آنها نیز بدون داشتن مجوز اقدام به تجویز و فروش داروهای گیاهی می‌کنند که در بیشتر موارد دخالت در امور پزشکی است، آن چنان که مصرف نا بجای این داروها ممکن است سلامتی افراد را خدشه دار کند. بنابراین باید دوباره متولیان امر وارد میدان شده و با نظارت خود مانعی بزرگ برای سوء استفاده‌کنندگانی باشند که جان افراد را نشانه رفته اند، چرا که امروزه برخی عطاری‌ها از درمان بویی نبرده و به فکر سودهای کلان هستند، سودهایی که نشات گرفته از هنجارشکنی‌های بدون نظارت است.

تعطیلی و پلمب عطاری‌های بدون مجوز

هفته گذشته عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر لزوم پلمب عطاری‌های بدون مجوز عنوان کرد مجوز مراکزی که در حوزه طب سنتی فعالیت می‌کنند باید از مرجعی مانند سازمان غذا و دارو صادر شود. عباسعلی پوربافرانی در واکنش به اظهارات مدیرکل نظارت بر فراورده‌های غذایی سازمان غذا و دارو مبنی بر اینکه 90‌درصد عطاری‌ها پروانه کسب ندارند و امکان تعطیلی همه عطاری‌ها وجود ندارد، زیرا مردم به فراورده‌های طبیعی(Natural products) گرایش دارند گفت. واقعیت آن است که گرایش و اقبال مردم به سمت استفاده از فراورده‌های طبیعی افزایش یافته است، اما این دلیل نمی‌شود که 90‌درصد عطاری‌ها بدون پروانه کسب و مجوز فعالیت کنند؛ در حقیقت فعالیت بدون مجوز این تعداد عطاری فاجعه بار بوده و نیازمند ورود جدی دستگاه‌های مسئول است. نماینده مردم نایین در مجلس با تاکید بر لزوم تعطیلی و پلمب عطاری‌های بدون مجوز، بیان کرد: باید با عطاری‌هایی که بدون مجوز فعالیت می‌کنند برخورد قانونی شده و نسبت به پلمب و تعطیلی آنها اقدام کرد زیرا فعالیت بدون مجوز تشدید تخلفات را به دنبال دارد. او با تاکید بر اینکه عطاری‌ها حق تجویز دارو و طبابت ندارند، تصریح کرد: امروزه شاهد هستیم برخی افراد بدون سواد و علم کافی در زمینه طب سنتی فعالیت و اقدام به عرضه داروهای گیاهی می‌کنند؛ از این رو ضروری است در راستای علمی کردن طب سنتی و نسبت به ارائه آموزش‌های لازم به افرادی که به دنبال فعالیت در طب سنتی هستند اقدام کرد. او در رابطه با صدور مجوز عطاری‌ها از سوی اصناف اظهار کرد: قطعا مجوز مراکزی که در حوزه طب سنتی در قالب عطاری‌ها فعالیت می‌کنند باید از مرجعی مانند سازمان غذا و دارو صادر شود نه از سوی اصناف. به گزارش خانه ملت، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با یادآوری اینکه برنامه ششم وزارت بهداشت را موظف به ادغام طب ایرانی – اسلامی در نظام سلامت کرده است، تصریح کرد: طب سنتی باید به روش نوین و علمی اشاعه و گسترش یابد و آیین نامه ساماندهی‌دهندگان آن نیز تدوین شود؛ نظارت بر فعالیت عطاری‌ها نیازمند ساماندهی و نظم بخشیدن به فعالیت آنها ست، زیرا تا زمانی که آنها ساماندهی نشده و مجوز فعالیت و پروانه کسب نداشته باشند نمی‌توان نظارت مناسبی را بر فعالیت آنها اعمال کرد.

ضرورت مطالبه‌گری مردم با فرهنگسازی

«دخالت در امور پزشکی وظیفه وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و داروست، آن‌چنان که در سراسر کشور واحدی تحت عنوان نظارت بر درمان وجود دارد که افراد و گروه‌های مداخله گر در امور پزشکی را تحت پیگرد و مجازت‌هایی قرار می‌دهد.» اینها را بهروز بنیادی،عضو کمیسیون بهداشت در مجلس  می‌گوید. او ادامه می‌دهد: در این راستا باید عطاری‌ها همسو با علم پزشکی در حرکت باشند، اما مردم نیز در این میان مسئول سلامتی خود هستند، چرا که آنها با مراجعه به عطاری‌ها موادی را تهیه می‌کنند که ممکن است استاندارد نباشند و دچار عارضه شوند. بنیادی تاکید می‌کند: از این رو اگر مردم در این مورد از خودشان حساسیت نشان دهند، از فعالیت عطاری‌های بدون مجوز جلوگیری به عمل می‌آید. او اظهار می‌کند: باید در این زمینه فرهنگسازی شود تا مردم مطالبه گر باشند. اگر مردم در صورت نتیجه بخش نبودن ماده‌ای یا عارضه داشتن آن به مراکز بهداشتی و درمانی گزارش دهند مسئولان پیگیر آن خواهند شد. این عضو کمیسیون بهداشت در مجلس می‌افزاید: در حال حاضر برخی عطاری، در امور پزشکی مداخله کرده و به مردم اطلاعات نادرست می‌دهند. حتی برخی افراد نیز با گذراندن دوره کوتاه آموزشی احساس می‌کنند که می‌تواند طبابت کنند، در حالی که این گونه نیست. بنیادی خاطرنشان می‌کند: باید وزارت بهداشت و درمان بیشتر روی این موضوع حساس شود. همچنین باید نحوه مجوز دادن به عطاری‌ها مورد بازنگری قرار گیرد. او در مورد تبلیغات عطاری‌ها در فضای مجازی عنوان می‌‌کند: اخیرا در کمیسیون بهداشت قانونی در رابطه با بزرگنمایی اثرات درمانی داروها، تبلیغات غیر واقعی و گمراه‌کننده و همچنین کلاهبرداری از این طریق مطرح شده که مراحل نهایی را پشت سر می‌‌گذارد. او با ذکر مثالی یادآور می‌شود: کالای تقلبی کرم حلزون که مدتی توسط صدا و سیما تبلیغ می‌شد، از جمله این موارد است. بنیادی توضیح می‌دهد: اگر قانون مقابله با تبلیغات گمراه‌کننده در کمیسیون بهداشت و درمان مصوب شود دست مجریان و ناظران باز خواهد شد و قوه قضائیه نیز بهتر می‌تواند با خاطیان برخورد کند. این عضو کمیسیون بهداشت در مجلس اظهار می‌کند: گاهی اوقات برخی افراد از فضای مجازی استفاده نامطلوب داشته و از طریق تبلیغات غیراخلاقی و حتی غیرانسانی آسیب به مردم وارد می‌کنند. از این رو باید هر چه زودتر مانع اهداف سودجویانه آنها شد.آرمان