شفاآنلاین>جامعه پزشکی>اختلاف دیدگاه‌ها درباره طرح "تربیت پرستار بیمارستانی" که مدتی قبل ابلاغ شد، همچنان پابرجاست.
به گزارش شفاآنلاین، طرح تربیت پرستار بیمارستانی قرار است به زودی اجرا شود؛ آن طور که از گفته‌های مسئولان برمی‌آید بیمارستان‌هایی که توانایی لازم را دارند، وارد کار آموزشی می‌شوند و دانشجویان پرستاری در این بیمارستان‌ها، کارآموزی و کارورزی خود را در بیمارستان می‌گذرانند.
اما یک سوی این اختلاف نظر سازمان نظام پرستاری قرار دارد که این طرح را در تضاد با آیین نامه توسعه همکاری بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی پرستاری می‌داند و تاکید دارد اجرای آن باعث آسیب دیدن پرستاری آکادمیک کشور می‌شود. از طرف دیگر وزارت بهداشت می‌گوید استفاده بیشتر از محیط و فضای بیمارستان‌ها برای آموزش پرستاری صرفا براساس آیین نامه اصفهان که مورد قبول همه ذینفعان حرفه پرستاری و مورد تایید مسئولین ارشد وزارت متبوع است، اجرائی خواهد شد.
هفته گذشته محمدمیرزابیگی معاون پرستاری وزارت بهداشت به این انتقادها پاسخ داده و تاکید کرده است: آنچه این روزها درمورد تعداد پذیرش دانشجو در بیمارستان‌ها و مطالب دیگر در برخی فضاها و اظهارنظرها آمده و از طرف بعضی افراد نیز دامن زده می‌شود، مورد تائید معاونت پرستاری وزارت بهداشت نیست، بنابراین از اساتید، دانشجویان و همه صاحبنظران پرستاری انتظار می‌رود کمک کنند که در روند بهبود آموزش سطح کارشناسی پرستاری، دقت شود تا به این ترتیب به لحاظ کمی و کیفی نیاز مردم و نظام سلامت را تامین کنیم.
کمبود 100 هزار پرستار درست نیست
یکی از دلایل مورد بحث حوزه پرستاری آمارهای مربوط به کمبود نیرو است. اعدادی که هر ازگاهی از طرف مسئولان وزارت بهداشت اعلام می‌شود ولی فعالان صنفی آن را دقیق نمی‌دانند. ژاله عزتی- معاون فنی، آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری است که می‌گوید رقم‌های اعلام شده به واقعیت نزدیک نیست و مشکل کمبود پرستار در کشور دلایل دیگری دارد. او همچنین معتقد است که اگر طرح تربیت پرستار بیمارستانی برای جبران این کمبود است، راهکارهای مناسب‌تری برای این امر وجود دارد.
وی با اشاره به طرح تربیت پرستار بیمارستانی وزارت بهداشت، بیان کرد: امروز موضوع کمبود پرستار فقط مربوط به ایران نیست و در کشورهای زیادی وجود دارد. ولی آنها برای این رفع کمبود، پرستاری آکادمیک را از بین نمی‌برند. محور پرستاری آکادمیک فقط دانشکده پرستاری و اساتید مجرب آن است؛ به همین دلیل نزدیک به دو دهه است که فوق لیسانیس برای تدریس در دانشکده‌های پرستاری پذیرفته نمی‌شود و اساتید باید دکترای پرستاری داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: طبق چه آماری اعلام می‌شود که ۱۰۰ هزار پرستار کمبود داریم؟ یکی از دلایل کمبود نیروی پرستار این است که آنها امنیت شغلی و حقوق مناسب با شان و زحمت‌شان ندارند، سختی کار دارند و اضافه کاری اجباری دارند؛ به همین دلیل بسیاری از آنها از ایران می‌روند و چون پرستار در دنیا کم است، جذب آن کشورها می‌شود.
معاون فنی، آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری همچنین اضافه کرد: ما چند سال پیش جشن صد سالگی پرستاری آکادمیک ایران را گرفتیم، اما با اجرای طرح تربیت پرستار بیمارستانی، زحمت گذشتگان را زیر پا می‌گذاریم. آیا کمبود پزشک را هم می‌توان با تربیت نیرو در بیمارستان جبران کرد؟
عزتی با اشاره به رتبه بالای ایران در دنیا از نظر سطح پرستاری، ادامه داد: هر سال 7000 دانشجوی پرستاری فارغ‌التحصیل می‌شوند، اما از این تعداد فقط 3000 جذب می‌شوند. بیشتر آنها به خصوص زنان یا خانه‌نشین می‌شوند، از ایران می‌روند یا به مشاغل دیگری رو می‌آورند. اگر واقعا کمبود پرستار داریم می‌توانند راه‌های جذب آن را اصلاح کنند.
وی افزایش دانشکده‌های غیر انتفاعی پرستاری و همچنین جذب بیشتر دانشجوی پرستاری را راهکار مناسبی برای جبران کمبود پرستار دانست و گفت: برخی برای داشتن نیرو با هزینه کم این طرح را سفارش می‌دهند، این درحالیست که چگونگی مراقبت از بیمار بسیار اهمیت دارد.
معاون فنی، آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری از وضعیت برخی بیمارستان‌هایی که برای اجرای این طرح انتخاب شده‌اند نیز انتقاد کرد و گفت: در شهرستان‌های رباط کریم و ورامین کدام بیمارستان می‌تواند مجوز تربیت پرستار بگیرد؟ در حالی که به آنها مجوز داده شده است. این دانشجویان فقط برای همان بیمارستانی که تربیت می‌شوند می‌توانند کارکنند؛ چون بیمارستان‌های دیگر مدرک آنها را نمی‌پذیرند.
وی افزود: برای تدوین این برنامه از گروه‌های مختلف صنفی، انجمن‌ها و هیئت علمی‌های پرستاری نظرخواهی نشده و سازمان نظام پرستاری در مقابل این طرح ایستاده است. در حال حاضر تعداد اعضای هیئت علمی رشته پرستاری در کشور بسیار زیاد است. اگر فضای آموزشی کم است می‌توان از سالن بیمارستان‌ها استفاده کرد. طبق این طرح ارائه شده دانشجویان باید کلاس‌های تئوری و نظری خود را در بیمارستان‌ها بگذرانند.
معاون فنی، آموزشی و پژوهشی سازمان نظام پرستاری، وضعیت مدرک تحصیلی دانشجویان در طرح تربیت پرستار بیمارستانی را مبهم خواند و ادامه داد: نام مدرک تحصیلی آنها چه خواهد بود؟ این طرح بدون نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی اجرا نمی‌شود. مدتی پیش کارگروه توسعه علوم پرستاری که وزارت بهداشت نیز عضوی از آن بوده در شهر اصفهان جلسه‌ای با با هدف توسعه همکاری بیمارستان‌ها با دانشکده‌های پرستاری برگزار کرد. این کارگروه آیین نامه‌ای تدوین کرد که طبق آن دانشکده‌های پرستاری باید محور پذیرش و آموزش دانشجویان پرستاری باشند، ولی این آیین نامه در چند ماهه اخیر در عمل زیر پا گذاشته و به جای آن ابلاغیه‌ای برای تربیت پرستار بیمارستانی داده شد که با هم تفاوت دارند.
تفاهم‌نامه‌ای که به امضای نهادهای مسوول پرستاری رسید
اما معاون پرستاری وزارت بهداشت این انتقادها را نادرست می‌داند که مورد تایید معاونت پرستاری وزارت بهداشت نیست و چندی پیش در این خصوص توضیح داد و گفت: آنچه این روزها درمورد تعداد پذیرش دانشجو در بیمارستان‌ها و مطالب دیگر در برخی فضاها و اظهارنظرها آمده و از طرف بعضی افراد نیز دامن زده می‌شود، مورد تایید معاونت پرستاری وزارت بهداشت نیست. بنابراین از اساتید محترم، دانشجویان و همه صاحبنظران پرستاری انتظار می‌رود کمک کنند که در روند بهبود آموزش سطح کارشناسی پرستاری، دقت شود که به لحاظ کمی و کیفی نیاز مردم و نظام سلامت را تامین کنیم.
میرزابیگی می‌گوید: لزوم تغییر در نظام آموزش پرستاری مهم‌ترین هدف تفاهم نامه‌ای بوده است که در اصفهان به امضای ۵۰ رئیس دانشکده پرستاری، نهادهای مسئول پرستاری و همچنین معاونت آموزشی و پرستاری وزارت بهداشت رسیده است. با اجرای طرح تربیت پرستار بیمارستانی سعی داریم از پرستاران در حوزه کارشناسی بیشتر استفاده کنیم.
نبود پرستار متقاضی کار در تهران
دکتر صدف علیپور، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز چندی پیش دراین باره گفت: یکی از معضلات جدی بیمارستان‌های استان تهران، کمبود پرستار است و علیرغم اینکه در طی هفت سال اخیر محدودیتی در جذب کارشناس پرستاری در قالب مجوزهای موجود نداشته‌ایم، به دلیل نبود کارشناس پرستاری متقاضی کار در تهران، این نیرو تأمین نشده است. درواقع در سال 92 باوجود نیاز به حدود 7000 کارشناس پرستاری در بیمارستان‌های دانشگاه، حدود 4300 نفر مشغول به کار بوده‌اند و بیش از 2700 نفر کمبود پرستار داشته‌ایم و این کمبود در سال‌های 95 و 96 به بیش از 3000 نفر رسیده است.
علیپور ادامه داد: در طرح اخیر معاونت آموزشی، دانشکده خواهد توانست با استفاده بیشتر از پتانسیل‌های موجود در بیمارستان‌ها، نیروی کارشناس پرستاری متعهد به فعالیت در آن بیمارستان را آموزش دهد. امید ما نیز این است که با این طرح، بخشی از مشکلات ما در آینده برطرف شود.
راهکارهایی برای جبران کمبود پرستار
همچنین دکتر جلیلی، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران دراین‌باره گفت: به‌منظور تحقق سیاست‌های وزارت بهداشت و تأمین نیروی پرستاری، ظرفیت پذیرش رشته پرستاری دانشگاه برای آزمون سراسری سال تحصیلی 97 - 1396 افزایش یافت. در سال تحصیلی پیش‌رو، دانشگاه تلاش می‌کند با استفاده بهینه از ظرفیت آموزشی مراکز بزرگ آموزشی، پژوهشی و درمانی بخشی از نیاز بیمارستان‌ها به نیروی کارشناسی پرستاری را تأمین کند. به دنبال برآوردهای کارشناسی که در وزارت بهداشت انجام شد، دو آئین‌نامه «استفاده از ظرفیت بیمارستان‌های دولتی و خصوصی در تربیت کارشناسان پرستاری» و «توسعه همکاری بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی با دانشکده‌های پرستاری و مامایی در آموزش دانشجویان پرستاری» توسط وزارت متبوع تدوین و به دانشگاه‌ها ابلاغ شد.
جلیلی افزود: به دنبال ابلاغ آئین‌نامه‌های مذکور، جلسات متعددی در دانشگاه با حضور مسئولین دانشکده پرستاری و مامایی، بیمارستان‌های آموزشی و مدیریت پرستاری معاونت درمان دانشگاه و معاونت آموزشی تشکیل شد و جهات مختلف موضوع موردبررسی قرار گرفت. در ادامه این مسیر و به‌منظور بررسی ظرفیت بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی چک‌لیست ارزیابی بیمارستان آموزشی درمانی متولی تربیت دانشجوی پرستاری تدوین و به بیمارستان‌ها ارسال گردید و براین اساس بیمارستان‌های موردنظر انتخاب شدند. درنهایت با جمع‌بندی بحث‌های صورت گرفته توافق‌نامه مشخصی فی‌مابین رئیس دانشکده پرستاری و مامایی و معاونت آموزشی تدوین شد که در آن به روال پیش‌بینی‌شده تأکید شده است.
معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران(medical University Tehran) ادامه داد: در این روش دانشجویان از طریق کنکور سراسری جذب می‌شوند و دانشکده پرستاری و مامایی دانشجویان را پذیرش می‌کند و کلیه مراحل آموزش و فارغ‌التحصیلی آنان تحت مدیریت این دانشکده و براساس ضوابط مصوب انجام می‌شود. دانشکده با انعقاد تفاهم‌نامه با بیمارستان‌های موردنظر نسبت به آموزش دانشجویان اقدام می‌کند و برای آموزش این دانشجویان از اساتید دانشکده و در صورت لزوم با کمک گرفتن از پرستاران واجد شرایط (به‌عنوان همکار آموزش بالینی دانشکده) بیمارستان‌های مربوطه و اعضای هیئت‌علمی بالینی مستقر در بیمارستان که از طریق آئین‌نامه ذی‌ربط جذب شده‌اند، بهره خواهد جست.
وی افزود: دانشگاه نیز ضمن پایش کیفی دوره و رعایت ضوابط و استانداردها تلاش خود را برای فراهم کردن بستر و زیرساخت‌های لازم به عمل خواهد آورد. انتظار می‌رود بیمارستان‌های دخیل در آموزش، ضمن مساعدت در برگزاری هرچه بهتر دوره از بین این دانشجویان پس از فراغت و به‌منظور تأمین نیروی پرستاری موردنیاز خود برای ارائه خدمات سلامت اقدام به جذب آنان کنند.ایسنا
