کاهش سن اعتیاد در کشور ادعا و یا واقعیت ؟!

شفاآنلاین>اجتماعی>برخی از کارشناسان معتقدند که میانگین سن اعتیاد در کشور کاهش یافته است و شروع اعتیاد به سنین 13 تا 15 سال رسیده است؛ این اظهارات درحالی از سوی مدعیان مطرح است که هیچ منبع موثق و یا آمار درستی از کاهش سن اعتیاد در کشور وجود ندارد و هنوز تحقیقات ملی دراین خصوص انجام نشده است.

به گزارش شفاآنلاین،عده ای از فعالان حوزه اعتیاد هم این ادعا مبنی بر شروع سن اعتیاد از سنین پایینی همچون 13 تا 15 سال را رد می کنند و این گفته ها را غیرکارشناسی و ادعایی کذب می دانند.
آخرین آمارهای موجود درستاد مبارزه با مواد مخدر(Counter Narcotics Headquarters) نشان می دهد که در زمان حاضر 2 میلیون و 808 هزار درکشور با میانگین سنی آنها 15 تا 65 سال معتادند.
اما در این گزارش این ستاد یا حداقل آنچه که به رسانه ها منعکس شده ،‌مشخص یا اعلام نشده است که آمار معتادان 15 ساله، آیا افزایش و یا کاهش داشته است.
یکی از مدعیان کاهش میانگین سنی اعتیاد که خواست نامش فاش نشود، می گوید: با رشد اعتیاد در مدارس کشور و نفوذ سودجویان درمیان نوجوانان و اطراف مدارس، آمار نوجوانان معتاد رشد پیدا کرده است.
وی می افزاید: عدم توانایی مسئولان اجرایی در کنترل حواشی مدارس سبب شده است تا شاهد کاهش میانگین سنی اعتیاد در کشور به عنوان مساله ای بغرنج باشیم؛ در زمان حاضر آمار نوجوانان با دستیابی آسان به مواد محرک صنعتی در مدارس رشد یافته است.

** آمارها برای اعتیاد دانش آموزان کشور چه می گویند؟
طبق آمار موجود باید گفت تنها یک درصد از دانش آموزان از کل جمعیت 14 میلیون نفری جوانان و نوجوانان در کشور، مصرف کننده مواد مخدر هستند که نمی توان این یک درصد را معیاری صحیح برای سنجش کل جمعیت دانست.
همچنین ستاد مبارزه با مواد مخدر طی چند سال اخیر اقدامات جدی مختلفی را در اطراف مدارس با کنترل نامحسوس از فاصله 150 متری به اجرا درآورده است تا دانش آموزان در حاشیه امن بمانند. همچنین تلاش کرده است تا والدین را از این معضل، آگاه و هوشیار کند.
با وجود اقدامات تخصصی دولت و ستاد مبارزه با مواد مخدر هنوز آمار صحیحی که نشان دهد میانگین سن اعتیاد افزایش و یا کاهش پیدا کرده است وجود ندارد.
همچنین قرار است طبق برنامه ششم توسعه کشور، طی یک دوره پنج ساله شیوع اعتیاد،کاهش 25 درصدی پیدا کند.

**کاهش سن اعتیاد ، سیاه نمایی است
«هومان نارنجی ها»، مدیرکل فرهنگی سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر به عنوان یکی از مخالفان ادعای کاهش میانگین سنی اعتیاد در کشور می گوید: کاهش سن اعتیاد ادعایی بیش نیست وعده ای با اعلام آمارهای کذب، قصد سیاه نمایی دارند.
وی می افزاید: نتایج دو کار تحقیقاتی ملی در سال 83 و86 نشان می دهد که میانگین سن اعتیاد در کشور حدود 5 / 22 سال است واین امکان ندارد که تنها با گذشت 10 سال، میانگین سنی به 13 سال رسیده باشد.
این پژوهشگر و درمانگراعتیاد با بیان اینکه اعتیاد پدیده اجتماعی سریع التعقیب نیست، ادامه می دهد: راجع به تخریب و یا درمان این پدیده اجتماعی نمی توان صریح ودر زمانی کوتاه، نظر قطعی داد و هر گونه اقدام و کار مطالعاتی در این حوزه زمانبر است.
وی اظهار می دارد: به عنوان مثال، برخی کشورها حتی 15 سال کار می کنند تا بتوانند سن اعتیاد را فقط 2سال افزایش دهند بنابراین به راحتی نمی توان گفت سن اعتیاد کاهش و یا افزایش یافته است.
مدیرکل فرهنگی سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان می کند:‌ اشتباه اغلب ما این است که در بسیاری موارد با مشاهده فقط یک کودک معتاد مثلا هشت ساله و یا کمتر ؛ نظر را به جمع ، استناد می دهیم و با قضاوت نادرست می گوییم که سن اعتیاد کاهش یافته است .
وی میانگین سنی معتادان در چند سال اخیر را 33 سال عنوان می کند و می گوید: اگر قصد داریم آمار جدیدی داشته باشیم باید از کسانی که امروز معتاد هستند آمار سنی بگیریم و بعد هم همین معتادها بگویند از چه سنی معتاد شده اند یعنی از چه سنی اجبار به مصرف شده اند.
وی تصریح می کند: کار آماری که راجع به میانگین سنی معتادان در کشور انجام می شود باید هوشمندانه و بدور از اغراق باشد تا بتوان نظر قطعی دراین باره داد.
نارنجی ها، کل جمعیت نوجوان و جوان کل کشور را 14 میلیون نفر اعلام می کند و اظهار می دارد: نسبت این جمعیت به اعتیاد کار درستی نیست و نمی توان همه این جمعیت را به معضل اعتیاد نسبت داد و باید کار آمارگیری، هوشمندانه و بدور از اغراق انجام شود.
وی در عین حال وضعیت مدارس کشور در درگیری با مواد مخدر را نسبت به دیگر کشورهای دنیا در وضعیت مطلوب عنوان می کند و اینکه درخیلی از کشورهای دنیا والدین برای یافتن مدرسه بدون مواد مخدر برای فرزندانشان دغدغه دارند در حالی که کشورمان از این معضل مبراست.
و اما مجید ابهری آسیب شناس ورفتاراشناس اجتماعی کاهش سنی اعتیاد در کشور را تایید کرده است و اظهار می کند: در حال حاضر حداقل سن اعتیاد 14 سال است و گرایش به مواد مخدر از سیگار و قلیان شروع می شود. همچنین روزانه هفت نوزاد معتاد در کشور متولد می شوند.
وی در عین حال به این نکته هم اشاره می کند که ‌هر چند با توجه به جمعیت قابل توجه جوان در کشور آمار اعتیاد در بین نوجوانان وجوانان نگران کننده است اما هنوز چالش برانگیز نشده است.
این رفتار شناس اجتماعی می گوید: گسترش اعتیاد به دنبال هجوم مستمرمافیای مواد مخدر جهانی با هدف تخریب جوانان کشور باعث شده است علاوه برتغییر الگوی مصرف از مواد مخدر سنتی به صنعتی و توسعه مواد مخدر گیاهی در جامعه مشاهده شود.
وی می افزاید:‌ شایعه دروغ و بی اساس عدم اعتیاد مواد مخدر گیاهی مثل گل حشیش، علف و مشتقات آنها موجب گرایش جوانان به این مواد شده است درحالی که آثار ویران گر این گونه اقلام بسیار بیشتر و عمیق تر است.
این آسیب شناس می گوید: کاهش سن اعتیاد به سیگار و قلیان و مصرف تفننی مواد مخدر گیاهی باعث شده است عده ای کاهش سن اعتیاد را مطرح کنند.
ابهری استفاده از قرص های ریتالین و ترامادول توسط جوانان بخصوص در دوران امتحانات را حرکت خطرناکی دانست و گفت: این امر باید بطور جدی مورد توجه قرار بگیرد .
وی می گوید: خانواده ها و نهادهای متولی، سازمان های پیشگیری کتننده و رسانه ها بویژه صداو سیما باید خطر ورورد و گسترش مواد مخدر ببن نوجوانان را به طور مکرر مطرح کنند.
با این تفاسیر معلوم ما نشد آیا سن اعتیاد کاهش یا افزایش یافته است؟ آیا شروع سن اعتیاد 5 / 22 ، 33 ، 13 و یا 15 سال است ؟ بالاخره چند سال است؟ چرا آمار نداریم ؟ ستاد مبارزه با مواد مخدر اخیرا شمار معتادان کشور را 2 میلیون و 808 هزار تن اعلام کرده است که این اعلام هم پس از چند سال،جای حرف و حدیث بسیاری بین صاحبنظران دارد و برخی از کارشناسان می گویند که به این عدد بهتر است کمی بیافزاییم.
روز گذشته محسن روشن پژوه، معاون بهزیستی و مسئول طرح تحول نظام مدیریت و سامان دهی معتادان متجاهر و بی خانمان اعلام کرد: این طرح با الگوی دادگاه درمان مدار متناسب با کرامت انسانی در 6 استان کشور به صورت پایلوت در حال اجراست.
این سخنان روشن پژوه نشان می دهد که ما شمار معتادان متجاهر را هم نداریم ، شمار معتادانی که در خیابان و معابر، آشکارا حضور و همگان بر اعتیاد آنان تقریبا یقین دارند؛ چه رسد به اینکه میانگین سن اعتیاد بالا یا پایین رفته باشد.
به راستی سن اعتیاد و میانگین آن چقدر است؟ایرنا